Ιούνιος 1954. Γενέθλιος μήνας του Ερνέστο και του Φεδερίκο. «Πραξικόπημα της Μπανάνας» (United Fruit Co & CIA) με 15.000 νεκρούς στη Γουατεμάλα. Ο Τσε που βρίσκεται εκεί γράφει το 3ο από τα 21 ποιήματά του και «συνομιλεί» με το Αηδόνι της Ανδαλουσίας.
“Χτυπάνε την πόρτα μου οι μάρτυρες κι αυτοί που με δικάσανε, θάλασσα η μοναξιά μου… Η άνοιξη που μόλις τέλειωσε, πιάστηκε απ’ τα ψηλά κλαδιά των δέντρων και τυλίγει την ψυχή μου…”
“Καραβανάδες ή στην Πυροσβεστική, Κάπου να βγαίνει, έτσι γρήγορα ο μισθός. Τι κι αν δεν έχουνε καμιά προοπτική, Αυτός τώρα είναι ο «τοπ» προορισμός…”
“Χορεύει ο θάνατος ζεϊμπέκικο βαρύ Ματώνει τ΄ όνειρο στης γης τη βλεφαρίδα, Κύμα ο κόσμος σε μια θάλασσα πικρή, Κι ο έρωτάς σου μια λεύτερη πατρίδα…”
“Από τραγωδίες λαών βγαλμένοι τραγουδώντας στις απλωσιές των δέντρων χορεύοντας στου κόσμου τις πλατείες θα σου ορκιστούμε όρκο πρωτόγνωρο…”
Κι αν τα όνειρά μου τα ’βλεπαν κι εκείνα Θα μ’ έσερναν στην γκιλοτίνα Μα εντάξει, Μάνα, αυτή η ζωή μάς απομένει.
“Νύχτα, 22ας Μαΐου 1963· ένας άνδρας, μετρίου αναστήματος, μόλις εξέρχεται του κτηρίου…”
“«Ζεις, ζεις, εσύ μας οδηγείς» φώναζε παθιασμένα ο λαός Κι είχαν συγκινηθεί βαθιά ο Παρθενώνας κι ο Λυκαβηττός Κι έραινε μ’ αχτίδες το φέρετρό σου ο ήλιος ο φλογερός Και στον αγέρα σπαρμένος ένας ύμνος δοξαστικός.”
“…κείνη την ώρα, γλιστρώντας από τις χρυσωμένες του εκκλησιές που τον βαστούσαν φυλακισμένο, κατεβαίνει ο Χριστός με ένα τσιγάρο στο αυτί, με τραγιάσκα ψαρά και νύχια γεμάτα λάδι της μηχανής…”
“…πολύ πονέσαμε σύντροφοι, πολύ ξαγρυπνήσαμε πολύ μακριά κοιτάξαμε· από κανέναν δεν το δανειστήκαμε το κόκκινο. – δικό μας αίμα·
…ο δρόμος φεύγει γρήγορα η Ιστορία δε γυρίζει πίσω…”
