Δεν υπάρχει πιο εμβληματικό, πιο όμορφο, πιο σπαρακτικό, πιο ερωτικό μοιρολόι από την Μαργιόλα. Στην Ήπειρο η Μαργιόλα αρχίζει γάμους, τελειώνει κηδείες και συμμετέχει σπαρακτικά σε ζωντανούς αποχωρισμούς, όπως αυτούς των ξενιτεμένων.
Το 1924 δημοσιεύει το περίφημο “Σουρεαλιστικό Μανιφέστο”, όπου ο σουρεαλισμός, ή υπερρεαλισμός όπως συνήθως αποδίδεται στα ελληνικά ο όρος, ορίζεται ο “καθαρός ψυχικός αυτοματισμός, μέσω του οποίου στόχος είναι να εκφραστεί…η πραγματική διαδικασία της σκέψης. Είναι η υπαγόρευση της σκέψης, ελεύθερης από κάθε έλεγχο από τη λογική ή κάθε αισθητική ή ηθική ανησυχία”
Τι με κόφτει εμένα, ποιο Θεό πιστεύουν; Εγώ, σ’ όποιον κι αν δουλεύω, Τούρκο ή ραγιά, το ψωμί μου θέλω να βγάζω, τίμια και σωστά, κι απέ… Αυτά τα πράματα, κοριτσάκι μου, δε γίνονται έτσι στο βρόντο. Δε μας διατάζει η καρδιά μας να πιάνουμε στα καλά – καθούμενα το μαχαίρι και δόστου να πετσοκόβουμε τον άλλονε. Τα διατάζουν άλλοι αυτά.
Στις 13 του Φλεβάρη 2005 έφυγε από τη ζωή η Τατιάνα Γκρίτση – Μιλλιέξ, από τις σημαντικότερες συγγραφείς της μεταπολεμικής πεζογραφίας με έντονο το ποιητικό ύφος στη γραφή της και ιδιαίτερα ευαίσθητη ματιά στο εσωτερικό της ανθρώπινης ύπαρξης και την επιμονή στην απόδοση των μικρών λεπτομερειών της καθημερινής ζωής.
Τυφλώθηκα από έναν έρωτα παράφορο και ανελέητο. Την ήθελα, πόσο την ήθελα! Δε λογάριασα τίποτα προκειμένου να την κατακτήσω. Θα κάνω τα πάντα για να μη χάσω την αγάπη μου, θα καταφύγω σε όποιο δόλιο μέσο χρειαστεί για να την κρατήσω κοντά μου. Για να χορτάσω εξουσία και δύναμη, για να γευτώ όσο περισσότερη εξουσία μπορώ!
Μετά το θάνατό του Στάλιν, το όνομα του Παστερνάκ εντοπίστηκε σε μια λίστα διάσημων ονομάτων, με πρώτο εκείνο του Σοστακόβιτς, με την ένδειξη “Μην αγγίζετε”.
Σε αντίθεση με τον παλιό του φίλο και συνεργάτη Ελία Καζάν, αρνήθηκε να γίνει πληροφοριοδότης και να καταδώσει άτομα που εμπλέκονταν με το ΚΚ ΗΠΑ.
Μπορεί μέχρι τέλους να μην ήταν εύκολο να βρεθεί σε κάθε βιβλιοπωλείο της σοβιετικής επικράτειας αντίτυπο κάποιων ή και όλων των έργων του Ντοστογιέφσκυ, σίγουρα όμως η μορφή του ενσωματώθηκε, με κριτικό και υπό συχνή διαπραγμάτευση τρόπο, αξεδιάλυτα στη σοβιετική πολιτισμική κληρονομιά.
Η συμπάθειά του για τους ναυαγούς της θάλασσας και της ζωής (όλοι και ζωντανοί και πνιγμένοι είναι ναυαγοί) φανερώνει ποιος είναι ο Αίτιος πίσω από το πούσι που τον κρύβει. Ο Αίτιος και ο Υπεύθυνος για το σκοτωμό των ανθρώπων του Λαού είτε με τον πόλεμο είτε με την πείνα και για το πνευματικό και το ηθικό τους σκοτάδι, είναι ο ίδιος διεθνικός Μινώταυρος, ο καπιταλισμός…
Έθεσε τις βάσεις ενός νέου είδους μυθιστορήματος, το οποίο θα συνδύαζε επιστημονικά γεγονότα με περιπετειώδεις μυθιστορίες.
