Η σχέση της Σωτηρίας Μπέλλου με το ΚΚΕ και το Χαρίλαο

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει συκοφαντηθεί με απολυτοποιήσεις και υπερβολές (στην καλύτερη) η σχέση του ΚΚΕ με το ρεμπέτικο. Δε θα ήταν δυνατόν όμως οι γνήσιοι εκφραστές του λαϊκού τραγουδιού να μη συνδέονται και με το λαϊκό κίνημα (τις ανάγκες και τις ανησυχίες του λαού) και κατ’ επέκταση με τους κομμουνιστές. Ίσως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η περίπτωση της Σωτηρίας Μπέλλου, που εξετάζουμε συνοπτικά παρακάτω.

Η σχέση της Σωτηρίας Μπέλλου με την Αριστερά και το κομμουνιστικό κίνημα γενικότερα, χωρίς να είναι κάτι εντελώς άγνωστο, είναι μια πτυχή που προβάλλεται σαφώς λιγότερο συχνά από άλλες πτυχές της ζωής της.  Κι όμως από νωρίς η Μπέλλου είχε δείξει το “ποιόν” της σε αυτό τον τομέα, καθώς, όπως δήλωνε σε συνέντευξή της στο Ριζοσπάστη το 1994: «Εγκατέλειψα τα πλούτη και ήρθα εδώ και έκανα την υπηρέτρια. Και λαντζιέρισα έγινα και Ριζοσπάστη πουλούσα».

Στη διάρκεια της κατοχής επέλεξε τη στράτευσή της στο ΕΑΜ, όπου συμμετείχε ενεργά μεταφέροντας μηνύματα σε γιάφκες, αλλά και με την παρουσία της σε συσσίτια και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Μάλιστα η δράση της θα είχε αποτέλεσμα τη σύλληψή της το 1943 μετά από προδοσία και το βασανισμό της στα διαβόητα κρατητήρια της Μέρλιν, όπου βασανίστηκε για πολλές μέρες, ενώ απελευθερώθηκε μετά το τέλος της κατοχής. Τότε χρονολογείται και η γνωριμία της με το μετέπειτα γραμματέα του ΚΚΕ, Χαρίλαο Φλωράκη, με τον οποίο θα τους συνδέσει δια βίου ένας ιδιαίτερος δεσμός.

Αγωνίστρια του ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά στην ηρωική Καισαριανή, πέφτει στα χέρια της χωροφυλακής που την οδηγεί με συντρόφους της στο καμπαρέ “Κιτ – Κατ”, όπου θα υποστεί νέα κακοποίηση. Λίγες μέρες μετά θα μεταφερθεί σε παλιά πολυκατοικία στην οδό Θεμιστοκλέους, απ’ όπου αφήνεται μετά από πολλές περιπέτειες. Τη μέρα της απελευθέρωσής της, καθώς βάδιζε με σχισμένα παπούτσια προς την Ομόνοια, την πρόσεξε ένας αξιωματικός στη Θεμιστοκλέους και της φώναξε “Σ’ αφήσανε μωρή Βουλγάρα;” Όταν εκείνη του αντέτεινε πως είναι Ελληνίδα, την ξυλοφόρτωσε και την ξανάριξε στη φυλακή, απ’ όπου όμως αφέθηκε ξανά ελεύθερη μετά τις διαμαρτυρίες της.

Ένα άλλο περιστατικό που δείχνει πώς αψηφούσε το παρακράτος της εποχής, που προετοίμαζε μεθοδικά με την ανοχή ή την ανοιχτή στήριξη των αρχών τον εμφύλιο, είναι εκείνο στο κέντρο του “Τζίμη του Χοντρού”, όπου δούλευε με το Βασίλη Τσιτσάνη. Ένα βράδυ μια παρέα χιτών απαίτησε να πει το φιλοβασιλικό “Του αετού ο γιος”. Η τραγουδίστρια τους απάντησε λιτά “α πάενε ρε”, για να εισπράξει τον ξυλοδαρμό έξι γενναίων ανδρών, αλλά και την απάθεια ή το φόβο των υπολοίπων παρισταμένων που παρέμειναν ακίνητοι, κάτι που όπως ομολογούσε η ίδια την πλήγωσε περισσότερο απ’ όλα τα υπόλοιπα.

Μπορεί με το Χαρίλαο Φλωράκη να μην υπάρχει κοινή φωτογραφία, διασώζεται, όμως ένα στιγμιότυπο από κέντρο στο οποίο εμφανιζόταν η τραγουδίστρια, στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 (κάτι σαφές από την παρουσία του Γιάννη Τσαρούχη στο ίδιο βίντεο, που πέθανε τον Ιούλη του 1989), με τον τότε γραμματέα εμφανώς κεφάτο στο πλευρό της Μπέλλου που τον αγκαλιάζει και του τραγουδάει. Ο Χαρίλαος μάλιστα ήταν από τους λίγους ανθρώπους που της συμπαραστάθηκαν στη μάχη της με την επάρατο νόσο και τη συνόδευσαν στην τελευταία της κατοικία.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι μετά το θάνατο της Μπέλλου είχε ανέβει ένα θεατρικό έργο με θέμα την ίδια, όπου την Μπέλλου υποδυόταν η δημοφιλής ηθοποιός Ντίνα Κώνστα. Στο κείμενο του θεατρικού υπάρχει αναφορά στη σχέση της με το Φλωράκη. Σε κάποια φάση λέει, μάλλον σε επίπεδο καθαρά μυθοπλασίας, χωρίς προεκτάσεις στην πραγματική ζωή, ότι είχε ζητήσει από το Χαρίλαο να παντρευτούν, αλλά αυτός ήταν αφοσιωμένος στο κόμμα. Δεν ξέρουμε πόση βάση μπορεί να έχει αυτό, η αλήθεια όμως είναι ότι η Μπέλλου είχε δηλώσει ανοιχτά τις ομοφυλοφιλικές της προτιμήσεις, σε μια περίοδο που αυτό θεωρούνταν απαράδεκτο γενικά, πόσο μάλλον για τις γυναίκες, αλλά αυτή δεν είχε τίποτε να φοβηθεί, αφού ήταν ούτως ή άλλως στιγματισμένη απ’ όλες τις απόψεις και προπάντων πολιτικά. Είναι γνωστό ότι παντρεύτηκε στα 17 της, αλλά ο άντρας της ήταν άπιστος και τη χτυπούσε, οπότε αυτή τον τιμώρησε παραδειγματικά ρίχνοντας του βιτριόλι στο πρόσωπο.

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του αφιερώματος της Κατιούσα στα 100 χρόνια του ΚΚΕ και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ