Δεν ξέρω. Γίνεται να απαντάς στο Ολοκαύτωμα με Ολοκαύτωμα; Μπορείς να δεις ότι έχει δίκιο ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που έλεγε πως η πολιτική του οφθαλμός αντί οφθαλμού θα μας αφήσει όλους τυφλούς κι ανέσωστους; Δεν ξέρω γιατί δεν μπορώ να συνηθίσω, πενήντα χρόνια της ζωής μου ως τώρα, ότι ο κόσμος θα προχωράει με την όπισθεν. Πίσω ολοταχώς στις πιο μαύρες μεσαιωνικές σφαγές και δουλείες, με εκατομμύρια ανθρώπους παγιδευμένους και υπόδουλους σε κατοχικούς στρατούς, ψυχές παραδομένες σε φανατικά παπαδαριά, με κοτσίδες, καλυμμαύκια και σαρίκια. Δεν ξέρω γιατί όλοι ξέρουν και παριστάνουν τους ανήξερους, πως αυτό το απόλυτο κακό παραλύει την κρίση, τη γνώση, τον άνθρωπο μπροστά στο κτήνος, και δεν κάνουν τίποτα για να το αποτρέψουν. Δεν ξέρω γιατί με τόση τεχνολογική εξέλιξη και πρόοδο ο κόσμος μικραίνει αφόρητα, αντί ν’ απλώνεται σε μια τεράστια αγκαλιά για άτυχους φτωχούς και κατατρεγμένους, για αρρώστους και αδύναμους, παραδίνεται σχεδόν αμαχητί σε εγωπαθή κι αλαζονικά καθάρματα της εξουσίας, σε σκοταδιστές κι εμπόρους του τρόμου, της βίας και της παραπλάνησης.
Ξέρω. Όλα τα ωραία επιτεύγματα του ανθρώπου, στον μισό αιώνα της εμπειρίας μου, τα είδα να περνάνε σε λίγα χέρια, σ’ αυτό που λέμε Κεφάλαιο, που αβγατίζει ευθέως ανάλογα με το ξεπάστρεμα εκατομμυρίων ανθρώπων που στέλνονται να δαγκώσουν ο ένας τον άλλον, ώσπου να μην ξεχωρίσουν από αγέλες θηρίων. Δεκαετίες τώρα επιμένω, μαζί με αναρίθμητους άλλους, μικρούς και ταπεινούς ανθρώπους, να μην ξεχνάω τα σαπούνια τα φτιαγμένα από ανθρώπινη σάρκα, τους ακρωτηριασμένους μη αποδοτικούς μαύρους εργάτες στο Κονγκό, ιδιοκτησίας του Βέλγου βασιλιά, εξανδραποδισμούς στο Τιμόρ, εθνοκαθάρσεις και σφαγές και απαρτχάιντ από τη μια άκρη του πλανήτη στην άλλη. Κι έχω σαλέψει κυριολεκτικά σ’ έναν ανθρωποφάγο κόσμο να βλέπω να δίνεται θηριώδης δημοσιότητα σε κάτι γκρουπούσκουλα αντικρεοφάγων, που διαδηλώνουν μπροστά από τα χασάπικα της γειτονιάς. Εμαθα να ζω σε μια χώρα που συνορεύει μόνο με πυριτιδαποθήκες στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή, με θάλασσες που δεν είναι για μπάνιο ή ταξίδια, αλλά οικόπεδα κι αποκλειστικές ζώνες εκμετάλλευσης. Διάβασα Θερβάντες, κι είδα τους μύλους να γίνονται ανεμογεννήτριες στις κορυφογραμμές, τρομάζοντας τους αετούς κι αλλάζοντας τον ορίζοντα. Διάβασα Κέρουακ, κι ύστερα ήρθαν διόδια στην ελευθερία των δρόμων. Αγάπησα τα λουλούδια, κι είδα τα παιδιά των λουλουδιών να περνάνε από γενιά σε γενιά τη μοναξιά και τον αποκλεισμό, από την άσπρη σκόνη στις φλέβες στα χάπια της φαιντανύλης.
Δεν ξέρω παρ’ όλα αυτά, γιατί μου φαίνεται παράξενο να έχω φτάσει στην πρώτη εικοσαετία του εικοστού πρώτου αιώνα και να ζω σαν εκατό χρόνια πίσω, ξανά με γενοκτονίες Αρμενίων, Παλαιστινίων και στρατοπέδων συγκέντρωσης. Ωρες ώρες σε παλιά δημοσιογραφικά κείμενα, αν αλλάξω μόνο τα ονόματα των πρωταγωνιστών και μεταθέσω τις εθνικότητες, θα πέρναγα το χθες ως σήμερα και το σήμερα ως χθες σε ανθρώπινες καταστροφές, οπουδήποτε στη Γη.
Κι εδώ αρχίζει το κατά τη γνώμη μου μεγαλύτερο πρόβλημα για την παγκόσμια συλλογική σκέψη και δράση, που είναι η πολτοποίηση των ιδεολογιών, ο θρίαμβος των ιδιοτελών συμφερόντων και η μετατροπή του κυρίαρχου, πάνω απ’ την τροφή και το νερό προϊόντος, ενός κακοήθους μερκαντιλιστικού κόσμου, που είναι η πληροφορία. Η πληροφορία, από τη φύση της αγαθό, έχει μετατραπεί σε εργαλείο σύγχυσης και τρόμου. Στοιχηματίζω ότι αν ο Οργουελ ζούσε σήμερα, δε θα έγραφε ούτε μια αράδα ζώντας αυτό που είχε φανταστεί και μη αντέχοντας την πραγματικότητα της σκέψης του. Αν πιάσω όμως το νήμα της εξέλιξης της τέχνης του πολέμου από κει που το άφησαν τα βρώμικα αέρια του Πρώτου Παγκόσμιου, και η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, στο μεν επίπεδο των θυτών θα βρω έξυπνες βόμβες, σιδερένιους θόλους, μάτια που σκανάρουν τη νύχτα, τεχνητή νοημοσύνη που μπορεί να κάνει μια γενοκτονία να μοιάζει με φυσικό φαινόμενο όπως ο τυφώνας κι ο σεισμός. Μπορεί να βρω και τρόπους και τεχνολογίες που να εξαφανίζουν περιοχές ολόκληρες απ’ τον κατοικημένο χάρτη με τεχνητές πλημμύρες και τεχνητές ξηρασίες.
Από την πλευρά των θυμάτων όμως η θεμελιώδης αλλαγή, απ’ το ’45 και μετά, είναι η χωρίς τύψεις, χωρίς κριτική, χωρίς δίκες, χωρίς καν συναίσθηση των αμάχων. Αυτό είναι το ουσιαστικό, το θηριώδες ολοκαύτωμα που συνεπάγονται οι σύγχρονοι πόλεμοι ωσάν τον τωρινό της Γάζας – Ισραήλ. Οι αριθμοί δε λένε ψέματα, όπως δεν είπαν και στη Γιουγκοσλαβία, στην Υεμένη ή στο γκέτο του Σοβέτο. Από τους πάνω από χίλιους νεκρούς Ισραηλίτες της επίθεσης της «Χαμάς», οι στρατιώτες δεν είναι ούτε διακόσιοι. Γυναίκες, παιδιά, γέροι, γριές είναι τα πολλά πικρά θύματα. Στην απάντηση τώρα την εκδικητική κι αλαζονική των Ισραηλινών, πάλι τον φόρο αίματος στη Γάζα, διψασμένα, νηστικά και στο σκοτάδι τον κατέβαλαν τα παιδιά κι οι μανάδες κι οι γιαγιάδες κι οι παππούδες. Εξαιτίας αυτής της φριχτής διαστροφής του όποιου δικαίου του πολέμου κατάφερε να στήσει η ανθρωπότητα, γλιστρώντας πάνω στο ίδιο της το αίμα, είναι που πρέπει να εξεταστεί, συζητηθεί, αναλυθεί, διδαχτεί κι εντέλει ανατραπεί, πριν αρχίσουν να ανδρώνονται γενιές ολόκληρες, ικανές να σκοτώνουν γυναικόπαιδα μ’ ένα τάμπλετ στο χέρι. Και είναι επείγον. Επρεπε να ξεκινήσει χτες. Ηδη από τότε που υπάρχει, κι εξασφαλίζει απίστευτη τηλεθέαση, η live μετάδοση βιασμών, αυτοκτονιών, δολοφονιών και άλλων τέτοιων σκηνικών τρόμου και κακοήθους …αδρεναλίνης. Αλλιώς το ολοκαύτωμα στη Γάζα θα είναι απλά σίκουελ του Ολοκαυτώματος κι ένα ακόμα θέαμα για άρρωστα μυαλά, τόσο που η …αριστερά να έχει αγιοποιήσει τον δαίμονα κεφάλαιο για να σώσει τους δαιμονισμένους εργάτες…
