Άρωμα συμβιβασμού 2 – Η Γαλλία θα συνδράμει!
24-10-2021
Στην πράξη, όταν κάποιος κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με κάποιον άλλον που τον απειλεί με πόλεμο, είναι προφανές ότι υπάρχουν δύο προοπτικές. Είτε θα προκύψει συμβιβασμός είτε θα προκύψει πόλεμος.
Η Κατιούσα αντιδρά σφόδρα και έμπρακτα στην παγιωμένη, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, αντίληψη, ήδη από την εποχή Οτσαλάν, ότι η Εξωτερική Πολιτική της χώρας, δεν είναι θέμα «για τον απλό λαό». Αντίθετα θαρρούμε πως πρέπει όχι μόνον ο πρώτος αλλά κι ο τελευταίος πολίτης της χώρας, όχι απλώς να ασχολείται αλλά κυρίως να σκέφτεται, κάτι που μαθαίνεται, για όλες τις πτυχές της. Αλλιώς θα μένει στη θέση του κατά συγκυρία δημοσκοπούμενου, απαντώντας μόνον για το αν χειροκροτεί ή μουντζώνει, κοκορεύεται ή φοβάται για τις επιλογές των ντόπιων και ξένων «ισχυρών», όπως λόγου χάρη η τελευταία συμφωνία με τη Γαλλία. Κι όσο ο λαός επιτρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις γι’ αυτόν χωρίς αυτόν, τότε μπερδεύει βολικότερα τα Σκόπια με την πανδημία, την Eurovision με τον ΟΗΕ, και τον Ναπολέοντα με το γείτον;a του.
του Homo Analyticus
. Με την κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας, είναι πλέον καθαρό ότι επιδιώκεται μια συμβιβαστική λύση των υπαρχουσών διαφορών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση αυτός που θα υποχωρήσει εισπράττοντας τις συνέπειες αυτού του συμβιβασμού, θα είναι η Ελλάδα σε ό,τι αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα και ίσως όχι μόνον αυτά. Προς αυτή την κατεύθυνση δε συνηγορεί μόνον το ιστορικό αλλά και το πρόσφατο παρελθόν. Η αναγνώριση, για παράδειγμα, των «ζωτικών συμφερόντων» της Τουρκίας στο Αιγαίο ( συμφωνία Μαδρίτης, Σημίτης), δεν έγινε χωρίς τις υποδείξεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και ιδιαίτερα των ΗΠΑ.
Η θέση των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, και της ΕΕ για «ειρηνική συνεκμετάλλευση» του Αιγαίου ικανοποιεί απόλυτα τις ικανοποιήσεις της Τουρκίας και της δίνει και αέρα να κλιμακώνει την επιθετικότητά της. Οι πρόσφατες λοιπόν συμφωνίες τόσο με τη Γαλλία όσο και τις ΗΠΑ, κινούνται στον ίδιο δρόμο. Απόδειξη η προ ολίγον ημερών ανακοίνωση του Υπ. Άμυνας, που ξεκαθαρίζει ότι η συνδρομή της Γαλλίας δεν αφορά την ΑΟΖ μας, γιατί αυτή δε συμπεριλαμβάνεται στην κυριαρχία της Ελλάδας. Την ίδια στιγμή η ελληνοαμερικανική συμφωνία ακόμα και από την άποψη των ζωτικών συμφερόντων της άρχουσας τάξης της χώρας μας, της οποίας σταθερός στόχος είναι η αναβάθμιση του ρόλου της στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, δεν συμπεριέλαβε τα νησιά Σκύρο, Λήμνο και Κάρπαθο, για εγκατάσταση των στρατιωτικών βάσεων των ΗΠΑ όπως πρότεινε η κυβέρνηση. Τα νησιά αυτά βρίσκονται στις διαφιλονικούμενες περιοχές του Αιγαίου, οπότε είναι ευεξήγητο γιατί οι ΗΠΑ απέφυγαν να τα συμπεριλάβουν.
.
Ανταλλάγματα χωρίς αντάλλαγμα
————————————————
Η υπόθεση των νησιών δεν είναι καινούρια. Έχει αρκετά μεγάλη διαδρομή καθώς η πρόταση για την Κάρπαθο, τουλάχιστον στο δημόσιο λόγο, ξεκινά από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, που προσπαθούσε μέσα από «ανταλλάγματα» να αποσπάσει μια ευνοϊκή στάση των Αμερικανών. Όπως όμως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς οι ΗΠΑ ακόμα και τα …ανταλλάγματα τα υποτάσσουν στα δικά τους συμφέροντα. Ουσιαστικά δε σημαίνουν τίποτα γι’ αυτές. Παρά το γεγονός λοιπόν ότι η περίφημη επιστολή του Αμερικάνου ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν, υπόσχεται μελλοντική χρήση αυτών των νησιών όπως και απροσδιόριστα άλλων περιοχών της Ελλάδας για εγκατάσταση βάσεων, είναι φανερό ότι η αναφορά γίνεται για κατευνασμό της ελληνικής κυβέρνησης. Είναι χωρίς κανένα αντίκρισμα.
Από την άλλη πλευρά αυτή ακριβώς η στάση των ΗΠΑ επιτρέπει στην Τουρκία να δίνει τη δική της ερμηνεία και για την υφαλοκρηπίδα των νησιών, και για την ΑΟΖ, και για την επέκταση των 6 μιλίων σε 12. Δηλαδή να δικαιολογεί τη συνέχιση του… casus belli. Παρενθετικά αξίζει να σκεφτούμε ότι μέχρι σήμερα καμιά από τις προστάτιδες σύμμαχες δυνάμεις δεν έχει εκφραστεί ενάντια στο casus belli της Τουρκίας. Περιορίζονται να υποδεικνύουν τα περί ειρηνικών συνομιλιών. Αλλά και για τις συνομιλίες αυτές προκύπτει ένα σοβαρό ζήτημα. Πώς μπορεί να διεξαχθούν λόγου χάρη όταν πάνω από το κεφάλι της Ελλάδας κρέμεται το casus belli;
.
Τα χαρτιά στο τραπέζι
———————————-
Στην πράξη, όταν κάποιος κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με κάποιον άλλον που τον απειλεί με πόλεμο, είναι προφανές ότι υπάρχουν δύο προοπτικές. Είτε θα προκύψει συμβιβασμός είτε θα προκύψει πόλεμος.
Αν προκύψει συμβιβασμός, τότε οι διαπραγματεύσεις θα μπορούν να «βαπτιστούν» ειρηνικές. Αυτό το γεγονός από μόνο του αρκεί, ώστε ο κάθε στοιχειωδώς σκεπτόμενος άνθρωπος να μπορεί να αποκωδικοποιήσει το βαθύτερο νόημα των θέσεων των προστάτιδων συμμάχων μας για ειρηνικές συνομιλίες.
Αν όμως προκύψει πόλεμος, τότε τον πρώτο λόγο θα έχουν οι συσχετισμοί των δυνάμεων μεταξύ των εμπόλεμων. Σ’ αυτή την περίπτωση θα μετρήσουν οι πληθυσμοί των εμπόλεμων, οι οικονομίες, η αντοχή, οι εξοπλισμοί, οι στρατιωτικές δυνάμεις γενικότερα. Και επειδή αυτός ο πόλεμος θα αφορά στις διαφιλονικούμενες περιοχές, δηλαδή σ’ αυτές έξω από τα έξι μίλια, τότε οι προστάτιδες δυνάμεις δε θα έχουν καμία υποχρέωση να παρέμβουν. Προφανώς εδώ αντιλαμβανόμαστε την ισχύ και την αποτελεσματικότητα των λεγόμενων αμυντικών συμφωνιών!
Οι ΗΠΑ, βλέποντας την εξέλιξη της γεωστρατηγικής στάσης της Τουρκίας, διαπιστώνουν ότι αυτή δεν είναι μια ενορατική αναπόληση της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Γαλάζια Πατρίδα διαθέτει και τέτοια στοιχεία για τα αντανακλαστικά και το θυμικό του τουρκικού λαού. Πάνω απ’ όλα όμως στηρίζεται στην εξελισσόμενη πραγματικότητα.
.
Εκθέσεις και ανακατατάξεις
————————————
Αυτή τη στιγμή στα χέρια του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη, υπάρχει μία έκθεση της Επιτροπής Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού και Έρευνας για το Μέλλον (Strategic Foresight). Την Επιτροπή καθοδηγούν ο ΓΓ της κυβέρνησης Γρηγόρης Δημητριάδης και ο ΓΓ Επικοινωνίας Γιάννης Μαστρογεωργίου, μετέχει δε και ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Συμμετέχουν και ορισμένοι τεχνοκράτες από το ΙΤΕ. Σε αυτή την έκθεση αναφέρεται ότι μέχρι το 2029-30 η Κίνα και η Ινδία θα ξεπεράσουν τις ΗΠΑ με βάση το ΑΕΠ, και με όρους συναλλαγματικής ισοτιμίας. Η σειρά θα είναι Κίνα, Ινδία, ΗΠΑ. Η Ινδονησία θα έχει ξεπεράσει και την Ιαπωνία και τη Γερμανία. Στην ίδια έκθεση αναφέρεται ότι αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις ως το 2050 η οικονομική και πολιτική επιρροή των G7 (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία , Ιαπωνία, Καναδάς, Ιταλία) θα μετατοπιστεί σταθερά στην Ε7 (Κίνα, Ινδία, Ινδονησία, Βραζιλία, Ρωσία, Μεξικό, Τουρκία). Σαφώς αυτή η εξέλιξη θα επιφέρει και αλλαγές στο στρατιωτικό επίπεδο μηδέ εξαιρουμένου του πολιτικού.
Το παραπάνω γεγονός από μόνο του συνιστά μια κοσμοϊστορική αλλαγή, που θα παγιώσει την οικονομική δύναμη της Ανατολής. Αλλαγές θα υπάρχουν και στις 20 πιο αναπτυγμένες χώρες στον κόσμο, με την είσοδο σ’ αυτές νέων χωρών όπως πχ του Βιετνάμ, που αποδεδειγμένα έχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Παρ’ ότι λοιπόν η πραγματοποίηση αυτών των τάσεων στηρίζεται σε μια υπόθεση, αυτήν του «αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις», η σημασία της εκτίμησης της Έκθεσης και το ειδικό της βάρος αποδεικνύεται από τη χρήση αυτού καθ’ αυτού του όρου. Τρέχουσες σημαίνει ότι έχουν ήδη δρομολογηθεί. Για παράδειγμα μόνο τα εμπορευματοκιβώτια, που συσσωρεύτηκαν στα λιμάνια των ΗΠΑ και των άλλων χωρών , τα προερχόμενα κυρίως από την Κίνα και το υπόλοιπο της Ασίας , κυριολεκτικά οπτικοποιούν κάτι που συμβαίνει στην πράξη. Πάνω σ´αυτές τις δρομολογημένες τάσεις μιλούν οι οικονομικοί αναλυτές και αυτές εξυπηρετεί σε πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό επίπεδο η ιδέα της γαλάζιας πατρίδας.
.
Η Τουρκία προσπαθεί να παίξει τον δικό της παγκόσμιο ρόλο και ως εκπρόσωπος του Ισλαμικού κόσμου. Στα ελληνικά ΜΜΕ οι εκτιμήσεις που κυριαρχούν, δηλαδή ότι είναι απομονωμένη και ότι η οικονομία της καταρρέει, παρά τις πιέσεις που δέχεται η λίρα από την πίεση της Δύσης, δεν είναι ακριβείς. Κι εδώ ας σημειωθεί ότι αυτή η πίεση δεν αφορά τη στάση της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα αλλά τις επιδιώξεις της για το γεωστρατηγικό ρόλο που επιθυμεί η ίδια.
Οι ΗΠΑ μπορεί τώρα να μεταφέρουν το κέντρο της προσοχής τους στον Ειρηνικό, αλλά δεν αποσύρονται από τη λεκάνη της Μεσογείου, γι’ αυτό θέλουν την Τουρκία μαντρωμένη στο ΝΑΤΟ, και τέτοιες σχέσεις μαζί της που να μην διαταράσσουν το μέτωπο ενάντια στη Ρωσία
Η Γερμανία θέλει τη συνέχεια και ενίσχυση των σχέσεων με την Τουρκία πάνω στον παραδοσιακό άξονα Γερμανίας- Τουρκίας -Ασίας, γι’ αυτό και το τελευταίο ταξίδι της Μέρκελ στην Τουρκία.
Η Γαλλία προσπαθεί να ξαναζωντανέψει το αποικιοκρατικό της παρελθόν με την αναβάθμιση της παρουσίας της στην Ανατολική Μεσόγειο, χώρο που τον διεκδικεί και η Τουρκία. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται κι άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που τρέχουν και υλοποιούν στρατιωτικές παραγγελίες για λογαριασμό της Άγκυρας.
Οπότε μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση κι εξαιτίας της άρνησης που συναντάει η Τουρκία στους γεωστρατηγικούς της χώρους και την αναγνώριση του δικού της ζωτικού χώρου και ρόλου, προέβη στην αναβάθμιση των σχέσεων με τη Ρωσία. Δεν πρόκειται για μια συμπηγμένη συμμαχία. Πρόκειται για μια τακτική ανάπτυξη σχέσεων που δεν στερείται γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής σημασίας, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα διαφορετικές στρατηγικές επιλογές. Η Ρωσία ανταποκρίνεται για τους δικούς της λόγους και η Τουρκία την προσεγγίζει για τους δικούς της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Μόσχα υιοθετεί αναγκαστικά τους γεωστρατηγικούς στόχους της Άγκυρας και τούμπαλιν.
.
Το είναι και το φαίνεσθαι των διεργασιών
———————————————————
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι τα δυτικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι οι ρωσοτουρκικές σχέσεις δεν είναι αδιαταράκτες όπως προκύπτει άλλωστε και από την τελευταία συνάντηση Ερντογάν-Πούτιν στο Σότσι. Την ίδια στιγμή δε, που στον τουρκικό τύπο εμφανίζονται άρθρα ακόμα και του πρέσβη στην Τουρκία στην Ουάσιγκτον, που διαβεβαιώνουν ότι η Τουρκία είναι ένας «αξιόπιστος σύμμαχος του ΝΑΤΟ», φυσικά με τους δικούς της όρους. Γι’ αυτό ακριβώς οι ΗΠΑ δεν έχουν φτάσει, και ούτε θέλουν να φτάσουν, σε ουσιαστική ρήξη των σχέσεών τους με την Τουρκία γιατί τότε θα την «σπρώξουν» πιο κοντά στη Ρωσία.
Αυτό που επιδιώκουν οι ΗΠΑ είναι σε πρώτο βαθμό να «πείσουν» την Τουρκία να παραιτηθεί από τις φιλοδοξίες της ή και να τις περιορίσει, σπάζοντας ταυτόχρονα τη σχέση της με τη Ρωσία. Σε δε δεύτερο, θέλουν να απαλλαγούν από τον Ερντογάν, ελπίζοντας σε μια κυβερνητική αλλαγή με τους Κεμαλικούς σε πρώτο ρόλο. Αυτές οι «λύσεις» συνυπάρχουν.
Εδώ αξίζει να τονιστεί ο τρόπος που χρησιμοποιείται σε τέτοιες περιπτώσεις. Μην ξεχνάμε τί συνέβη με τον Καντάφι στη Λιβύη ή το πραξικόπημα που επιχειρήθηκε και αποδόθηκε στους Γκιουλενιστές και το οποίο προδίκαζε και την «τύχη» του Ερντογάν. Αυτές οι εξελίξεις δεν πρέπει να αφήνουν αδιάφορο κανέναν γιατί προκύπτουν μεταξύ συμμάχων χωρών.
Δεν μπορεί να ξεχνά κανείς ότι η ακροδεξιά σύμμαχος των κεμαλικών Μεράλ Ασχενέρ, κατηγορεί τον Ερντογάν που δεν έχει καταλάβει ακόμα τις Οινούσες, ως ξεκάθαρη προειδοποίηση του τί σημαίνει casus belli. Τόσο η κριτική της όσο και των συμμάχων της κεμαλικών σε μια μελλοντική κυβέρνηση, είναι ότι ο Ερντογάν δεν κρατάει αρκούντως επιθετική στάση απέναντι στην Ελλάδα. Τον κατηγορεί ότι «έχει πάθει άνοια», οπότε ας φανταστεί κανείς τι θα είχε πάθει κιόλας….
Αμέσως μετά την υπογραφή των συμφωνιών με ΗΠΑ και Γαλλία τα δυο συμμαχικά υπουργεία Άμυνας ανακοίνωναν, σχεδόν πανομοιότυπα, «πως έχουμε πολλά συμφέροντα τη σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ, την Τουρκία» κατά δήλωση Νεντ Πράις. Ο οποίος πρόσθεσε χωρίς να κατονομάζει την Τουρκία «ενθαρρύνουμε όλα τα κράτη να επιλύσουν τις διάφορες τους ειρηνικά μέση διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο». Μέσα στη γενικότητα των δηλώσεων η τοποθέτηση αυτή παραπέμπει στη θέση της Τουρκίας για διεθνή διάσκεψη των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και με συμμετοχή Παλαιστινίων και Συρίας. Ανάλογη διατύπωση υπάρχει και στην ελληνοαμερικανική συμφωνία.
.
Προβληματικά ερωτήματα
—————————————
Το πρόβλημα που ανακύπτει μέσω αυτής της διάσκεψης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων , αφού θα έχει προετοιμαστεί βεβαίως γιατί αλλιώς θα καταλήξει σε φιάσκο, είναι αν θα τεθούν επί τάπητος και οι θέσεις και τα τετελεσμένα που έχει δημιουργήσει η Τουρκία.
– Τι θα επιφυλάσσει η Διάσκεψη για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας;
– Τι θα επιφυλάσσει για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου με την τουρκοκυπριακή κοινότητα να υποστηρίζει τα όρια της ΑΟΖ κατά τους χάρτες της Τουρκίας μεταξύ των τριών χωρών (Ελλάδα – Τουρκία – Κύπρος); Κι όλα αυτά στο πλαίσιο των δύο κρατών στην Κύπρο με την τουρκοκυπριακή κοινότητα να απαιτεί δίκη της ΑΟΖ.
– Πώς θα συμβιβαστούν οι δύο αντίθετες θέσεις Ελλάδας – Κύπρου και Τουρκίας – Τουρκοκυπρίων;
-Τι θα σημάνει η σύγκλιση της τουρκικής διάσκεψης για την επίλυση του Κυπριακού;
-Τι σχέση έχουν οι διεργασίες στην ελληνική πολιτική σκηνή και ποιες συμμαχίες θα αποκρυσταλλωθούν για το σχηματισμό μελλοντικής κυβέρνησης; Πολύς λόγος γίνεται για προκήρυξη πρόωρων εκλογών…
– Τι σχέση έχουν αντίστοιχες διεργασίες που γίνονται στην Κύπρο μπροστά στις εκλογές του 23;
Τα ερωτήματα, για την ώρα, αναπάντητα γίνονται στο ίδιο σκηνικό. Γεωτρήσεις, απειλές, casus belli, αποστρατικοποίηση νησιών του Αιγαίου και το ίδιο παραμύθι από ΗΠΑ και ΕΕ περί ειρηνικής διευθέτησης
Σ’ αυτή την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί εύλογα προκύπτει το ερώτημα τι πρέπει να γίνει, ακριβώς επειδή τα αδιέξοδα είναι προφανή και σε μια πιθανή διέξοδο ελλοχεύει ένας ασύμφορος συμβιβασμός για την Ελλάδα.
Το δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν», δεν έχει δικαιώσει την Ελλάδα μέχρι τώρα με τις κυβερνήσεις μας να κινούνται στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Το ερώτημα λοιπόν απαιτεί άλλη πολιτική προσέγγιση και πρόταση. Μόνο που η αλλαγή πολιτικής κατεύθυνσης και η άλλη πολιτική πρόταση για την αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων εξωτερικής πολιτικής είναι συνυφασμένη με εσωτερικές αλλαγές. Αλλαγές που πρέπει να αποτελούν τομή στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.
(Η συνέχεια στο τρίτο και τελευταίο μέρος)
Το Α’ μέρος εδώ
