Η “ορθολογιστική λογοκρισία” και η υποκρισία

Όταν ξεφυλλίζεις κάθε ημέρα τον Τύπο και περνάς το 99% του χρόνου σου online, αναπόφευκτα θα διαβάσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας άρθρα και άλλα γραπτά που θα σε εκνευρίσουν. Τα περισσότερα από αυτά θα περάσουν και δεν θα ακουμπήσουν. Κάποια πράγματα, όμως, δεν φεύγουν τόσο εύκολα. Τριβελίζουν το μυαλό και όσο τα σκέφτεσαι τόσο περισσότερο εκνευρίζεσαι και μετά μπαίνεις στο κόπο να το ψάξεις λίγο και εκνευρίζεσαι κι άλλο.

Ένα από αυτά τα κείμενα ήταν και το απόλυτα κακεντρεχές σχόλιο του γνωστού και μη εξαιρετέου Στέφανου Κασιμάτη στην Καθημερινή για την έκθεση γελοιογραφίας «Sweet Europe» που διοργανώνει η Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων στον Σταθμό Μετρό του Συντάγματος με την συμμετοχή Ελλήνων και Βρετανών σκιτσογράφων. (Μέχρι τις 21 Μαΐου, να πάτε).

Γράφει ο Φαληρεύς λοιπόν:

“Είναι αυτό το πράγμα γελοιογραφία ή μήπως προπαγανδιστική αφίσα; Πάντως, η Βουλή που οργάνωσε στους χώρους του μετρό την έκθεση με έργα Ελλήνων και Βρετανών σκιτσογράφων (αγνώστων ή περιθωριακών κυρίως), το θεωρεί γελοιογραφία. Τα περισσότερα εκθέματα, σημειωτέον, είναι του ιδίου πνεύματος με το εικονιζόμενο. Εκφράζουν τον χοντροκομμένο και επιθετικό αντιευρωπαϊσμό της άκρας Αριστεράς, την οποία στις μέρες μας τη λέμε «ριζοσπαστική», για λόγους πολιτικής ορθότητας. Σε μια άλλη, λ.χ., βλέπουμε κάποιον με μια μπλούζα που γράφει «Αγαπώ την Ευρώπη» και δίπλα του έναν άλλο, που η μπλούζα του γράφει «Είμαι με τον ηλίθιο», ενώ ένα βέλος δείχνει τον διπλανό του. Καταλαβαίνω τι συνέβη με τους ιθύνοντες της Βουλής. Τους πείραξε πολύ η αποτυχία του Μελανσόν και της Λεπέν. Είναι όμως δυνατόν η Βουλή να οργανώνει (και, υποθέτω, να πληρώνει) ολόκληρη έκθεση για την κακία του κάθε αποτυχημένου;”

Και εντάξει ο Κασιμάτης έχει γράψει πολλές και απίστευτες χοντράδες όπως παραδείγματος χάρη για την ευκαιρία της Χρυσής Αυγής για τη δημοκρατία. Ή για τον Νίκο Μπελογιάννη, ή ακόμη και για την Τασία Χριστοδουλοπούλου. Σίγουρα, μπροστά σε αυτά τα παραδείγματα όπου ξεπλένει τους νεοναζί, εξισώνει τους κομμουνιστές με τους ναζιστές (τους κακούς όχι τους καλούς της ΧΑ) και εξαπολύει άθλια και σεξιστική επίθεση σε μια γυναίκα πολιτικό, το παραπάνω απόσπασμα να μοιάζει με πταίσμα. Έχει, ωστόσο, μια αξία να παρατηρήσουμε πόσες ανακρίβειες και μπούρδες κάθε είδους μπορεί να χωρέσει κάποιος γραφιάς μέσα σε 137 λέξεις:

“Η Βουλή που οργάνωσε στους χώρους του μετρό την έκθεση με έργα Ελλήνων και Βρετανών σκιτσογράφων (αγνώστων ή περιθωριακών κυρίως)”. Εδώ προσωπικά δεν καταλαβαίνω αν είναι και οι Έλληνες σκιτσογράφοι “άγνωστοι ή περιθωριακοί κυρίως” ή μόνο οι Βρετανοί. Ας θεωρήσουμε ότι αφορά μόνο τους Βρετανούς που είναι και η “καλή” περίπτωση και πάμε να δούμε μερικούς από αυτούς τους περιθωριακούς τύπους:

– Ο βραβευμένος Jeremy Banx που σχεδιάζει καθημερινά για το άγνωστο και περιθωριακό έντυπο: Financial Times (γνωστό φερέφωνο της Αριστεράς).

– Ο Andrew Birch με μια πορεία 35 ετών σε σημαντικά έντυπα τόσο Βρετανικά όσο και Ισπανικά. Έχει περάσει μεταξύ άλλων και από τον Independent (άκρα αριστερά μιλάμε) και έχει γράψει μεταξύ άλλων και μια τηλεοπτική σειρά.

– Ο πολυγραφότατος Steve Bright που μεταξύ άλλων δημοσιεύει σκίτσα του στη Sun, άλλο ένα ελάχιστα γνωστό περιθωριακό έντυπο της αριστεράς στο Ηνωμένο Βασίλειο.

– Ο Dave Brown που δουλεύει και αυτός για τον Independent και ξεκίνησε την καριέρα του στους Sunday Times, και οι δύο εφημερίδες είναι γνωστά ημι-επίσημα όργανα του ΚΚ Βρετανίας.

Η λίστα συνεχίζεται αλλά μια βασική ιδέα για τους περιθωριακούς, ακροαριστερούς και πάνω από όλα αποτυχημένους σκιτσογράφους της Βρετανίας που συμμετέχουν στην έκθεση σχηματίζεται.

Ίσως ο Φαληρεύς να θεωρεί επιτυχημένο μόνο όποιον δουλεύει στην Καθημερινή. Αλλά και πάλι όχι γιατί ένας από τους Έλληνες σκιτσογράφους που συμμετέχουν στην έκθεση είναι και ο Δημήτρης Χαντζόπουλος της Καθημερινής!

“Καταλαβαίνω τι συνέβη με τους ιθύνοντες της Βουλής. Τους πείραξε πολύ η αποτυχία του Μελανσόν και της Λεπέν”. Εδώ ο Κασιμάτης πετάει και την θεωρεία των δύο άκρων ταυτίζοντας τον Μελανσόν με την Λεπέν και τον ΣΥΡΙΖΑ. Γραφικός σαν την Σαντορίνη…

“Είναι όμως δυνατόν η Βουλή να οργανώνει (και, υποθέτω, να πληρώνει) ολόκληρη έκθεση για την κακία του κάθε αποτυχημένου”. Τώρα ο Φαληρεύς παραπληροφορεί σκόπιμα. Υποθέτει λέει ότι η Βουλή πληρώνει την έκθεση. Μια απλή αναζήτηση στο Google (μέσα σε 5 δευτερόλεπτα) δείχνει ότι η έκθεση δεν κοστίζει κάτι, ο χώρος παραχωρείται από την ΣΤΑΣΥ, ενώ την έκθεση την έστησαν οι ίδιοι οι σκιτσογράφοι. Όχι ότι αν πλήρωνε η Βουλή θα ήταν κακό, αλλά το βασικό εδώ είναι η απόλυτα σκόπιμη παραπληροφόρηση.

Και ενδεχομένως να μην γραφόντουσαν οι παραπάνω λέξεις αν ο λόγος ήταν μόνο ο γνωστός “ντροπαλός ακροδεξιός” και προπαγανδιστής των πιο αντιδραστικών θέσεων Κασιμάτης, αλλά ήρθε και μια είδηση από το Βήμα που έκανε λόγο για ενόχληση σε Βρυξέλλες – Αθήνα από την έκθεση γελοιογραφίας για την “Γλυκειά Ευρώπη” ειδικά σε μια περίοδο εν μέσω των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Πόσος ραγιαδισμός και φοβία μπορεί να χωρέσει σε μια είδηση; Πάρα μα πάρα πολύς είναι η απάντηση.

Η πολιτική γελοιογραφία είναι μια δουλειά δύσκολη και ζηλευτή για όσους δεν μπορούν να την κάνουν και όχι απλά για το καλλιτεχνικό στοιχείο αλλά κυρίως για το πολιτικό κριτήριο που χρειάζεται. Η πολιτική γελοιογραφία πρέπει πάνω από όλα να προκαλεί τόσο το συναίσθημα όσο και την κρίση.

Και για του λόγου το αληθές παραθέτουμε μια γελοιογραφία του Dave Brown (ενός από τους περιθωριακούς και αποτυχημένους που αναφέραμε παραπάνω) η οποία είναι βασισμένη σε έργο του Γκόγια “Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιο του” και δείχνει τον Αριέλ Σαρόν να τρώει μικρά παιδάκια από την Παλαιστίνη. Η γελοιογραφία του Brown πήρε το βραβείο Πολιτικού σκίτσου της χρονιάς το 2003.

Υπάρχουν γραπτά που τα διαβάζεις και σε εκνευρίζουν και μετά έρχονται κάποια άλλα γραπτά που βάζουν τα πράγματα στην θέση τους και σε κάνουν να ηρεμήσεις . Γραπτά όπως το status του σκιτσογράφου Πάνου Ζάχαρη στο Facebook που έγραψε σχολιάζοντας την είδηση για την ενόχληση των Βρυξελλών και της Αθήνας: “Προσωπικά τους ευχαριστώ από καρδιάς για αυτήν την ενόχληση που είναι παράσημο στο στήθος μας”.