«Αφήστε μας να πάρουμε ντουφέκι, να βάλουμε σημάδι τους φασίστες…»

Σαν σήμερα, στις 18 του Νοέμβρη 1952, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 57 ετών, από καρδιακή προσβολή, ο σπουδαίος Γάλλος ποιητής Πωλ Ελυάρ (πραγματικό όνομα Ευγένιος Γκρεντέλ). Είχε γεννηθεί στις 14 του Δεκέμβρη 1895.

Σε ηλικία περίπου 17 ετών προσβλήθηκε από φυματίωση και αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του. Για δύο χρόνια, διέμεινε σε σανατόριο στο Νταβός της Ελβετίας όπου τελικά θεραπεύτηκε και αμέσως μετά, το 1914 κατατάχθηκε στον στρατό.

Την περίοδο που ξεσπά η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα, αρχικά τη συλλογή «Το Χρέος και η Ανησυχία» και αργότερα τα «Ποιήματα για την Ειρήνη» (1918), τα οποία προκάλεσαν και το ενδιαφέρον του Ζαν Πολάν, εκδότη της επιθεώρησης Spectateur. Παράλληλα,  γνωρίζεται με τους Αντρέ Μπρετόν, Λουί Αραγκόν και Τριστάν Τζαρά, με τους οποίους συμμετείχε αρχικά στο κίνημα του ντανταϊσμού και αργότερα του υπερρεαλισμού. Αποχτά επίσης στενή φιλία με τον Μαξ Ερνστ.

Ο Πωλ Ελυάρ υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της επιθεώρησης των υπερρεαλιστών Litterature καθώς και της μεταγενέστερης έκδοσης La Revolution Surrealiste. Παρέμεινε στις τάξεις της υπερρεαλιστικής ομάδας του Παρισιού μέχρι το 1938.

Κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση, ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Ο Πωλ Ελυάρ τάχτηκε στο πλευρό του λαού μας στους αγώνες του ενάντια στο φασισμό και τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Το 1946 προσκαλεσμένος του ΕΑΜ, συμμετείχε σε εκδηλώσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ τον Ιούνη του 1949 φτάνει στις ελεύθερες βουνοκορφές του Γράμμου, ανάμεσα στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ, επικεφαλής ομάδας Γάλλων διανοουμένων και πολιτικών.

Ιούνης 1949. Ο Πωλ Ελυάρ (δίπλα στη μαχήτρια του ΔΣΕ) στις ελεύθερες βουνοκορφές του Γράμμου, ανάμεσα στους μαχητές και τις μαχήτριες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας

«Αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα αφορούν όλους τους ανθρώπους. Ελπίζω πως θα κάνουμε ολοένα και περισσότερα για σας που είστε ήρωες του πιο δίκαιου ιδανικού και υπέροχοι αγωνιστές της λευτεριάς και της ειρήνης», τόνιζε στο χαιρετισμό του κατά την τελετή υποδοχής στις βουνοκορφές του Γράμμου, του βουνού που ταυτίστηκε όσο καμιά άλλη περιοχή με την ένδοξη εποποιία του ΔΣΕ.

Η παρουσία του παγκόσμιας ακτινοβολίας (κορυφαίος εκπρόσωπος της σχολής του υπερρεαλισμού) κομμουνιστή ποιητή στην Ελεύθερη Ελλάδα αποτέλεσε ένα ξεχωριστό γεγονός που συνέβαλε στο να γίνει ευρύτερα γνωστό τι πρέσβευε η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση και για ποιο σκοπό και ποιους πολεμούσε ο ΔΣΕ.

Στο βίντεο που ακολουθεί ο μεγάλος συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος διαβάζει στίχους από το ποίημα  του Πωλ Ελυάρ, «Προσεύχονται οι χήρες και οι μανάδες», για το ντοκιμαντέρ «Καινούργιος Ουρανός: Οι γυναίκες στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας»:

«Με τα όπλα και με το αίμα
λυτρώστε μας από το φασισμό
Νανουρίζαμε ολάκερο το φως
και τα στήθη μας φούσκωναν γάλα
Αφήστε μας να πάρουμε ντουφέκι
να βάλουμε σημάδι τους φασίστες…»

Θάνος Μικρούτσικος | Απαγγελία για το ντοκιμαντέρ «Καινούργιος Ουρανός» from C M on Vimeo.

Πατώντας εδώ μπορείτε να περιηγηθείτε σε όλες τις ενδιαφέρουσες αναρτήσεις του περιοδικού για τον Πωλ Ελυάρ.