Ρόκε Δάλτον (14.5.1935 – 10.5.1975): Άσματα για τον προ-μαρξιστή Ινδιάνο Αναστάσιο Ακίνο και τα ιστορικά Διατάγματά του για την κακοποίηση της γυναίκας και τη διαγραφή των χρεών

Ο Αναστάσιο Ακίνο ήτανε ο Σπάρτακος του Ελ Σαλβαδόρ / o Μαρουλάντα και ο Γιον Σόσα και ο Πατρίς Λουμούμπα / του 19ου αιώνα στο Ελ Σαλβαδόρ

Ρόκε  Δάλτον

Γεννήθηκε στο Σαν Σαλβαδόρ στις 14 Μαΐου 1935
Δολοφονήθηκε στο Κεσαλτεπέκε στις 10 Μαΐου 1975

10 ποιήματα από 2 συλλογές

 

Μετάφραση – Σημειώσεις

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Κεντρική Φωτό: Ο Ρόκε Δάλτον στην Αβάνα το 1969, στο Casa de las Américas, σε συζήτηση αμέσως μετά την απονομή του Βραβείου Ποίησης για την ποιητική συλλογή Ταβέρνα και άλλα Μέρη (Taberna y otros Lugares). Φωτό: Χεράρδο Μπαρέρο.
(Πηγή: Μουσείο Λόγου και Εικόνας του Ελ Σαλβαδόρ)

 

 

δεν πήρε την εξουσία γιατί δεν το ήξερε πως είχε κερδίσει τη μάχη
μετά την ενέδρα που έστησε στη φρουρά
και οργάνωσε σαν μαρξιστής την αποδώ μεριά του Ποταμού Λέμπα
και απαλλοτρίωσε τα πάντα από τους πλούσιους του Σαν Βισέντε
που είχανε κρύψει το χρυσάφι τους στην εκκλησία κάτω απ’ του Σαν Χοσέ τα άγια μεσοφόρια

(Ρόκε Δάλτον: Ιστορίες και ποιήματα της Ταξικής Πάλης, Ακροαριστεροί)

 

 

Το παράθυρο στο πρόσωπο (1961)

La Ventana en El Rostro (México)

 

Άσματα για τον Αναστάσιο Ακίνο

[16 Απρ. 1792 – Σαν Βισέντε, 24 Ιουλ. 1833]

                                                                               Στον Χόρχε Αρίας Γόμες

 

Ο Αναστάσιο Ακίνο ήτανε η ενσάρκωση του αρχαιότερου ιδεώδους για τον ειρηνικό άνθρωπο της Αμερικής: του ιδεώδους της συνύπαρξης με τη γη, με την ελευθερία, με την απλόχερη αγάπη.

Το 1832, έναν αιώνα ακριβώς πριν από την οδυνηρή εποποιία του Φελισιάνο Άμα και του Φαραμπούντο Μαρτί, πατέρες της μελλοντικής πατρίδας, ο Αναστάσιο Ακίνο, μπροστάρης των ιθαγενών του Σαν Πέδρο Νονουάλκο, ξεσηκώθηκε ενάντια στο καταπιεστικό καθεστώς των λευκών και πλούσιων Λαντίνων, που εμπορεύονταν, και εξακολουθούν να εμπορεύονται, την πείνα και τον πόνο του Ίντιου.

Μετά από πολλές νικηφόρες μάχες, συνελήφθη από τις δυνάμεις της κυβέρνησης του Σαλβαδόρ και τουφεκίστηκε στις 24 Ιουνίου του 1833.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 26 Φεβ. – 8 Μαρ. 2023

 

 

Καταγωγή

 

I

Το γυμνό σου πόδι πάνω στη σκληρή γη: λάσπη στη λάσπη.
Το πρόσωπό σου ομόψυχο μπροστά στον λαό: αίμα στο αίμα.
Η αντρίκια φωνή σου ένας κάμπος φλεγόμενος: κραυγή στην κραυγή.
Το σώμα σου, καθεδρικός από αντάρτικα μούσκουλα: άνθρωπος στον άνθρωπο.
Η καρδιά σου από καστανόχρωμα άνθη, δίχως αγκάθια: ρόδο στο ρόδο.
Το γοργόφτερο βήμα σου πάντα μπροστά: ρότα στη ρότα.
Η εκδικήτρα γροθιά σου, πάντα υψωμένη: πέτρα στην πέτρα.
Ο θάνατός σου, η επιστροφή σου στη γη: μάχη στη μάχη.

Αναστάσιε Ισάλκο, Λέμπα Ακίνο:
από την ώρα που εγεννήθηκες όταν μιλάμε για αγώνα
πρέπει να του δίνουμε το όνομά σου.
(Πυρκαγιά βγαλμένη απ’ τα ποτάμια Χαλπόνγκα και Ουϊσκογιολάπα,
κραυγή βγαλμένη απ’ το λουλάκι του ίντιγο, αγάπη βγαλμένη από τα βάθη της γροθιάς σου,
λάβα που ρέει από το στήθος σου ως το Τσικοντεπέκε,
λαός βγαλμένος απ’ το χτες που φτάνει μέχρι τη ζωή).

Ποτάμι και ηφαίστειο: ένας άνθρωπος.

 

II

Γεννήθηκες
για να ξεμπερδέψεις το κουβάρι του μίσους
για να ξημερώσει, να πάρεις τον λαό από το χέρι
και να τον ανεβάσεις ως τις κορφές του κεραυνού⸱
για να σπάσεις το κουκούτσι της πείνας,
για να γεμίσεις το βλέμμα της φτωχολογιάς με ασκλάβωτα τριαντάφυλλα⸱
για να κεντήσεις μια καρδιά μέσα στο χάραμα
και να εδραιώσεις το καθάριο φως σου στους λαούς που περιμένουνε⸱
για να πεις στον στρατιώτη, στον παπά,
στον γεμάτο με άθλιες μοναξιές ποιητή,
σ’ εκείνον που έχει βουλιάξει μέσα στη νύχτα,
πως μπορούμε ακόμα να τονε λογαριάζουμε για να χτίσουμε τον προλετάριο κόσμο μας,
που θα μας φέρει την ευτυχία,
απλά,
έτσι όπως σφίγγουμε το χέρι του άλλου,
τη γη,
την ελπίδα…

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 26 Φεβ. – 8 Μαρ. 2023

 

 

Αρχαίος πόνος

 

Μόνο τον πόνο έχεις νιώσει απ’ όταν ήρθες στη ζωή.

Πόνο στις φυτείες του αφέντη
για τον πόνο των αδερφών σου·
πόνο στα μυστικά τους λόγια
πόνο
στους νερόλακκους και στα πουλιά·
πόνο στην ακατανόητη βρισιά του αλλόκοτου,του ξένου επιστάτη,
πόνο στις κλωτσιές του, στις προσβολές του, στ’ αρπαχτικά του χέρια.

Πόνο στις γυναίκες και στις πέτρες,
πόνο στο σούρουπο, στον πυρωμένο ήλιο,
στις μαύρες χαραυγές της κάθε μέρας·
πόνο στον κάθε πόντο ναγουϊγιας, στο κάθε φλασκί,
στο κάθε ζευγάρι διαλυμένα μοκασίνια·
πόνο στο κάθε πρόσωπο, στο κάθε νέο τραγούδι,
στης κάθε μέρας τα γενούμενα·
πόνο που είχε θρονιαστεί για τα καλά πάνω στο αλέτρι, στα ξένα αραποσίτια,
στα φλογισμένα στήθια του λαού σου
και μες στα βουρκωμένα μάτια που κοιτάζανε
τα έρημά τους χέρια.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 12 Δεκ. 2019 και 26 Φεβ. – 8 Μαρ. 2023

(Πρωτοδημοσιεύτηκε στην Κατιούσα στις 10/5/2021)

 

 

Επίκληση

 

Πορευτήκαμε λατρεύοντας τις αρχαίες οροπέντολες,
αναζητώντας συνηθισμένες πεταλούδες
μέσα σε αβυσσαλέα μετάξια
δίνοντας τη φωνή μας για να σκεπάσει τον τόπο
που κατάγεται απ’ τον πανανθρώπινο πόνο.

Ο λαός εκεί, διασκορπισμένος, του γυρνάμε την πλάτη,
ένας οιωνός από οδυνηρές αγωνίες,
μια μάζα γεμάτη ερεθίσματα
από κείνα που θα μπορούσες να απέχεις για να μη μαγαριστείς.
Ο λαός εκεί.
Εμείς με τους αγγέλους.

Πατέρα Αναστάσιε Ακίνο, εξολοθρευτή της ντροπής·
φονιά των προκαταλήψεων, πατέρα Αναστάσιε Ζωή·
πατέρα Αναστάσιε Λαέ, βιαστή της νύχτας:
ήρθες απ’ την καρδιά της Ιστορίας,
από της Ιστορίας τις πηγές
από της Ιστορίας τις προβολές
για να βάλουμε την αλήθεια ανάμεσα στο λόγο και στη δουλειά
για να βάλουμε την αλήθεια μες στην ελπίδα
σαν καρπερή προσφορά, γιγάντια και κόκκινη,
γεμάτη έρωτα για τον άνθρωπο της αυγής
που πρέπει να τον δημιουργήσουμε για την ευτυχία.

Πατέρα της πατρίδας.
Κομαντάντε της πατρίδας.
Αντάρτισσα καρδιά της πατρίδας.
Τιμή, σεμνότητα, επιβλητική αξιοπρέπεια, πελώρια γροθιά
της πατρίδας:
ενσάρκωσέ μας την αρχαία σου μορφή·
δείξε μας πάλι τον άγριο τρόπο σου που διεκδικεί την ευτυχία·
που στο κάθε καρβέλι υπάρχει της μνήμης σου το άρωμα·
που την πάσα καινούργια αυγή τα παιδιά
ψέλνουνε του ονόματός σου τη βαθιά προσευχή·
ας γιγαντώσει η φωνή σου τις άγονες πόλεις μας·
ας εκτοξεύσεις τα χιλιόχρονα βέλη σου
για να βρούνε κατάστηθα τους νέους προδότες
εκεί που το αγέρωχο μπόι σου
αποκαλύπτει το δρόμο στους δειλούς ποιητές.
Ας καούνε τα χωριά και οι κάμποι
για να θυμόμαστε το μεγαλείο του αριστερού αίματός σου,
κι όλοι εμείς οι καινούργιοι,
οι σκληροτράχηλοι αγρότες, οι ξεσηκωμένοι εργάτες,
όσοι μελετάμε για το λαό
ας ενωθούμε φλεγόμενοι
στις παθιασμένες μέρες του αγώνα
κι ας τελειώσουμε το χτίσιμο του δικού σου υπέροχου αύριο.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 26 Φεβ. – 8 Μαρ. 2023

 

 

Αναστάσιε Ακίνο, Ο Αγώνας Σου…

 

Γροθιά που βγήκε από τη γη ήτανε ολόκληρος ο αγώνας σου:
φτερούγα αντάρτισσα,
τείχη από ελπίδες ριζωμένες στη βαθιά κραυγή που βγαίνει από τις μίλπες.

Ο Τλάλοκ, με την υγρή του τη φωνή,
έκανε να κοχλάσουνε οι φλέβες οι προγονικές του ναρκωμένου σου
λαού,
εδραίωσε το βροντερό τραγούδι στα περάσματα της άγριας καταιγίδας,
στεφάνωσε με εμπνευσμένο φως τη γόνιμη στρουκτούρα της ματσέτας.
Ο αρχαίος Ατονάλ, με τη μεταλλική του την τροφή
το καλαμπόκι δόξασε της θεόρατης ελπίδας
πραγμάτωσε τον πόθο που όρθωσε ανάστημα μέσα από την ήττα.

Ξοπίσω σου, μάχη στη μάχη,
αρχιτέκτονα του ψωμιού, πατέρα της οργωμένης γης
του στήθους σου το τρομερό σκουτάρι κουβαλώντας,
γεννήθηκε ο αγώνας, το άγαλμα των ανέμων.
Ακούστηκε μία γυμνή κραυγή, μια ιδρωμένη ιαχή
από το ντροπιασμένο μέταλλο που ξύπναγε⸱
μία φωνή μεσούρανα και πολύβουη
από άλικο αίμα καθαρό που έδιωξε το δάκρυ⸱
λέξη περιπλανώμενη
που την τεράστια συνθήκη προσδιόρισε στις μέρες τις μελλούμενες.

Αλλά ένας αγροίκος βάτραχος,
ένα προδοτικό κοράκι
κι ένα λιοντάρι νάνος,
μετά το αμοιβαίο τους σμίξιμο
γεννήσανε, καθόλου επώδυνα, το ξινισμένο μπλε του μίσους⸱
και ένα γέλιο φεουδαρχικό βραχνό υπόγραψε απάνω στο στιλέτο.
Κι έβγαλε το φιρμάνι του θανάτου,
προφορική αγριότητα, ύβρις εκτελεστέα.
Σ’ ένα τσουβάλι σ’ έχωσε. Σε πέταξε στη θάλασσα
στα πιο πηχτά τα βάθη της αβύσσου.
Εκατό καρχαρίες έντυσε με αυτοκρατορικές τηβέννους
απ’ την Ακαδημία της Ιστορίας.
Δηλητηρίασε τα νερά,
έφτυσε, κλώτσησε και δάγκωσε.
Γύρισε πάλι αθόρυβα μες στο κουφό λαρύγγι του, με τη σακατεμένη μνήμη σου.
Είχε πεθάνει ένας Ίντιος.
Αντίχριστος, απολίτιστος…
Τώρα μπορούσανε ξανά, πολιτισμένα,
να στήνουνε κρεμάλες, να κροταλίζουνε τα μαστίγια, και με παράσημα τους δήμιους να στολίζουνε.

Έπρεπε να γελάσεις, δεν ήτανε παράξενο.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 26 Φεβ. – 8 Μαρ. 2023

 

 

 

Οι Απαγορευμένες Ιστορίες Του Τοσοδούλη (1974)

Las historias prohibidas del Pulgarcito (México)

 

Για τον Αναστάσιο Ακίνο, Πατέρα της Πατρίδας

(ντοκουμέντα)

 

I. Τα διατάγματα του Τεπετιτάν

Διάταγμα Α

«Ο Αναστάσιο Ακίνο, Διοικητής του Απελευθερωτικού Στρατού του Σαντιάγο Νονουάλκο, την σήμερον ρυθμίζω την επιβολή ποινών για αδικήματα που διαπράττονται και έχουν ως εξής:
       1º. Όποιος σκοτώσει, θα πληρώσει με τη ζωή του.
       2º. Αυτός που τραυματίζει, θα του κόβεται το χέρι.
       3º. Όποιος χειροδικεί σε πολιτικές αρχές και σε στρατιωτικούς ηγέτες, θα τιμωρείται με δέκα χρόνια καταναγκαστικά δημόσια έργα.
       4º. Όσοι κακοποιούν παντρεμένες ή χωρισμένες γυναίκες θα τιμωρούνται σύμφωνα με τους νόμους.
       5º. Αυτός που θα κλέψει θα τιμωρείται με κόψιμο του χεριού του, την πρώτη φορά.
       6º. Όσοι κυκλοφορούν μετά τις εννέα το βράδυ, θα τιμωρούνται με ένα χρόνο καταναγκαστική δημόσια εργασία.
       7º. Εκείνοι που παράγουνε ποτά θα πληρώνουν πρόστιμο πέντε πέσος την πρώτη φορά, και δέκα τη δεύτερη.

Εκδόθηκε στο Τεπετιτάν στις 16 Φεβρουαρίου 1833».

 

Διάταγμα Β

«Εγώ, ο Αναστάσιο Ακίνο, Γενικός Διοικητής του Απελευθερωτικού Στρατού του Σαντιάγκο Νονουάλκο, ρυθμίζω σήμερα τα εξής:

Απαλλάσσονται από την υποχρέωση πληρωμής φόρων όλοι οι οφειλέτες της επικράτειας όπου κάνει αισθητή την εξουσία της η κυβέρνησή μου. Όποιος επιχειρήσει να εισπράξει τα χρέη που έχουν συναφθεί πριν από τούτη τη συμφωνία, θα τιμωρείται με δέκα χρόνια φυλακή, που θα την εκτίσει με καταναγκαστική δημόσια εργασία.

Εκδόθηκε στο Τεπετιτάν, τη νύχτα της 16ης Φεβρουαρίου 1833».

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 25 Φεβ. 2019

 

 

III. Το ποίημα των γεγονότων

«Ψηλού αναστήματος⸱ εύσωμος και με καλά ανεπτυγμένους μύες⸱ προεξέχοντα ζυγωματικά⸱ πεπλατυσμένη μύτη, μαλλιά ίσια, τα οποία μπορεί να είναι μαύρα⸱ χρώμα δέρματος, σκούρο ή μπρούντζινο».

 

Γεννήθηκε μακριά απ’ τον Θεό καλός πατέρας της αριστεράς
έσπειρε το καλαμπόκι και μάζεψε του ίντιγο το φύλλο
επιβίωσε κάτω απ’ τον ήλιο μέσα στη δίψα και στην πείνα
βρήκε καταφύγιο στον έρωτα όταν ήτανε ακόμα παιδί
Κι ύστερα ξεσηκώθηκε ενάντια στην κυβέρνηση των Λευκών
που λήστευαν τη γη
ενάντια στην αύξηση των φόρων
που δεν ήτανε τίποτ’ άλλο από μια ακόμη θανατική καταδίκη
κι ενάντια στο ανθρωποκυνηγητό που εξαπόλυσε για να αρπάξει τα κοπάδια
ο πολεμόχαρος Στρατός των Λευκών

Για να αρχίσει να πολεμάει σκαρφίστηκε την ενέδρα
«εκατό πάνω και εκατό κάτω»
και με λόγχες από ουϊσκογιόλ και ξύλινα κανόνια
γκρέμισε όλους τους αιώνες της ισπανικής στρατιωτικής παράδοσης

Το αδύνατο σημείο του ήταν η έλλειψη ενημέρωσης
γιατί ποτέ δεν έμαθε πως είχε προ πολλού τον πόλεμο κερδίσει
πως την Κυβέρνηση είχε τρέψει σε φυγή απ’ την Πρωτεύουσα
και η πολιτική εξουσία του Έθνους
περίμενε με τα σκέλια ανοιχτά τους Νονουάλκος

Μα ήταν και άσχημο πολύ που μέθυσε όλος του ο στρατός
και γνώρισε την πρώτη ήττα του
στην αγκαλιά των γυναικών μέσα στην αγορά της Σακατεκολούκα
Κι αργότερα ήρθανε η προδοσία και οι Νόμοι της Ιστορίας
και η δύναμη του εχθρού

Ήτανε ο Σπάρτακος του Ελ Σαλβαδόρ
o Μαρουλάντα και ο Γιον Σόσα και ο Πατρίς Λουμούμπα
του 19ου αιώνα στο Ελ Σαλβαδόρ

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 27 Φεβ. 2019

 

 

VII. Τραγουδάει ο λαός

[Ο Ρόκε Δάλτον, δια στόματος λαϊκού βάρδου της εποχής τραγουδάει τον Ακίνο και την ήττα των Ισπανών και του Δον Μαριάνο Πράδο]

 

Ο Ίντιος ο Αναστάσιο Ακίνο
μήνυμα θέλει στον Πράδο ν’ αφήσει:
τον λαό του Σαντιάγο ποτέ του
μην τυχόν και σκεφτεί να χτυπήσει.

Έτσι μου ’πε να το πω ο Ακίνο,
ο άγριος ο Ίντιος, κι επί λέξει το δίνω.

Είπε ακόμα πως ο Ίντιος λαός
στην αφεντιά του το ίδιο μηνάει:
Τούτ’ η χώρα δική του ήταν πάντα
κι αυτός ποτέ του να μην το ξεχνάει.

Έτσι μου ’πε να το πω ο Ακίνο,
τόσο άγριος ο Ίντιος, κι επί λέξει το δίνω.

Θα γίνω λέει τρανός βασιλιάς
Λαντίνο ζωντανό δεν θ’ αφήσω
ούτε Ισπανό ούτε ξένο εχθρό
και θα πάρω το αίμα μας πίσω.

Έτσι μου ’πε να το πω ο Ακίνο,
ο άγριος ο Ίντιος, κι επί λέξει το δίνω.

Θα πάω και θα ρημάξω τις πόλεις
που ’χουν σήμερα άσπρο γκουβέρνο
και θα πάθουν μεγάλο χουνέρι
κι ό,τι έχουν δικό τους θα παίρνω.

Έτσι μου ’πε να το πω ο Ακίνο,
ο άγριος ο Ίντιος, κι επί λέξει το δίνω.

Γιατί ό,τι εδώ πέρα υπάρχει
είναι τώρα σε βρόμικα χέρια
όμως όλα στ’ αδέρφια μου ανήκουν
που βρίσκονται μες στη μιζέρια.

Έτσι μου ’πε να το πω ο Ακίνο,
ο άγριος ο Ίντιος, κι επί λέξει το δίνω.

Θα συγχώραγα έστω τον Πράδο,
και τον Μαρτίν, κι από τούτη τη χώρα
θα τους έδινα κάτι δικό μας
άμα πόλεμο δε μου κήρυχναν τώρα.

Έτσι μου ’πε να το πω ο Ακίνο,
ο άγριος ο Ίντιος, κι επί λέξει το δίνω.

Μα απ’ τους γλείφτες Λαντίνους, Σπανιόλους
τίποτα δεν μπορώ να προσμένω
γι’ αυτό κάλλιο ας τους πέθαινα όλους
στο πεδίο της τιμής περιμένω.

Έτσι μου ’πε να το πω ο Ακίνο,
ο άγριος ο Ίνδιος, κι επί λέξει το δίνω.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 25 Φεβ. 2019

 

 

Σημειώσεις

 

Ρόκε Δάλτον. Ελ Σαλβαδόρ
Γεννήθηκε στο Σαν Σαλβαδόρ, 14 Μαΐ. 1935 – Δολοφονήθηκε στο Κεσαλτεπέκε, 10 Μαΐ. 1975
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 22.VI.2019 (Μολύβι σε χαρτί ακουαρέλας, 21 χ 29 εκ.)

 

Άσματα για τον Αναστάσιο Ακίνο

Anastasio Mártir (Μάρτυρας) Aquino (Σαντιάγο Νονουάλκο, 16 Απρ. 1792 – Σαν Βισέντε, 24 Ιουλ. 1833). Αναστάσιο Ισάλκο ή Λέμπα Ακίνο, όπως τον αποκαλεί ο Δάλτον [βλ. κάτω σχόλιο Καταγωγή για το σχετικό ποίημα]. Σκλάβος σε φυτεία, ηγέτης της αγροτικής εξέγερσης (1832-1833) των αυτοχθόνων της περιοχής του, που επιτέθηκαν στους κτηματίες και πήρανε λάφυρα και μοιράστηκαν στους φτωχούς.

Περισσότερα για τη μεγάλη μορφή του Αναστάσιο Ακίνο βλ. από Κατιούσα στο: Ρόκε Δάλτον: Ρεβιζιονιστική Ηφαιστειολογία και Ακροαριστερά – Αφιέρωμα Α΄, (σημ. [5] Ο προ-μαρξιστής Ινδιάνος, Αναστάσιο Ακίνο, η παγίδα του, τα διατάγματά του ─ Νονουάλκος, Ουϊσκογιόλ, Río Lempa). Εκεί και για τον Φελισιάνο Άμα στη σημ. [11].

Χόρχε Αρίας Γόμες (Jorge Arias Gómez. Ελ Σαλβαδόρ, 11 Νοε. 1923 – 23 Ιουν. 2002): Δικηγόρος, δάσκαλος και ιστορικός. Βιογράφος του Φαραμπούντο Μαρτί (1972) και του Αναστάσιο Ακίνο (1963). Το 1944 συμμετείχε στους λαϊκούς αγώνες για την ανατροπή της δικτατορίας του στρατηγού Μαρτίνες (βλ. προηγ. σύνδεσμος, σημ. [10], [12]). Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου στο Ελ Σαλβαδόρ (1979-1992) ήταν εκπρόσωπος στην Ευρώπη του Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης Φαραμπούντο Μαρτί (Frente Farabundo Martí para la Liberación Nacional FMLN).

 

Καταγωγή

Αναστάσιε Ισάλκο, Λέμπα Ακίνο:  Το ηφαίστειο Ισάλκο και ο ποταμός Λέμπα (βλ. Ακροαριστεροί). Ο Ακίνο είναι η ίδια η γη του Ελ Σαλβαδόρ.

Τσικοντεπέκε (Chicontepeque ή Chichontepec): Ηφαίστειο στο Σαν Βισέντε (κεντρικό Ελ Σαλβαδόρ): Στη γλώσσα Nahuat σημαίνει το βουνό με τα δύο μαστάρια, από τις δυο κορφές του.

 

Επίκληση

αρχαίες οροπέντολες (viejas oropéndolas): oropéndola cabecicastaña / cacique cabecicastaño: Καστανοκέφαλος ή Καστανοκέφαλος αρχηγός (: cacique). Πουλί εγγενές στην Κεντρική Αμερική και στο βορειοδυτικό άκρο της Νότιας Αμερικής (Ελ Σαλβαδόρ, Γουατεμάλα, Ονδούρα, Νικαράγουα κ.λπ.). Πιο μεγαλόσωμο από το κοτσύφι. Συγγενεύει με τους δικούς μας συκοφάγους. Πιθανή αναφορά στους αυτόχθονες του Ελ Σαλβαδόρ και στον Cacique Ακίνο. 

κοινές πεταλούδες (establecidas mariposas): Καθιερωμένες πεταλούδες. Πιθανή αναφορά στη σημαία της χώρας, που το μπλε της χρώμα (λουλακί) μοιάζει με το χρώμα της Mariposa Azul (μπλε πεταλούδα), μιας από τις πιο όμορφες και πιο μεγάλες πεταλούδες (15-20 εκ.) του Ελ Σαλβαδόρ και της Κεντρικής Αμερικής.

índigo: Ας σημειωθεί ότι το Ελ Σαλβαδόρ παραμένει σήμερα μια από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο που εξακολουθεί να καλλιεργεί índigo (πολυετής θάμνος) για την παραγωγή της μπλε χρωστικής ουσίας, με την οποία –συν τοις άλλοις– οι αυτόχθονες, κατά τις τελετουργίες τους, αλλά και πριν τη μάχη, βάφανε το σώμα τους και «ζωγραφίζανε μάσκες» στο πρόσωπό τους, ίδιες με τα φτερά της μπλε πεταλούδας.

 

Αρχαίος Πόνος

Ναγουίγια (nagüilla): Παραδοσιακό χαρακτηριστικό ρούχο των αυτοχθόνων του Ελ Σαλβαδόρ, αλλά και άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής (Μεξικό, Περού).

 

Αναστάσιε Ακίνο, Ο Αγώνας Σου…

μίλπες (milpa): Ελ Σαλβαδόρ, Νικαράγουα, Γουατεμάλα και αλλού⸱ από τη γλώσσα Νάουατλ (Náhuatl)⸱ χωράφι για ή με αραποσίτι.

Τλάλοκ (Tláloc και Tlaloc αλλού): Στη γλώσσα Νάουατλ: «Αυτός που κάνει τα πράγματα να φυτρώνουνε». Θεός των Αζτέκων, θεός των κεραυνών, της βροχής και των σεισμών. Θεός της γονιμότητας της γης και του νερού, δωρητής της ζωής και της τροφής.

Ατονάλ (Atonal): Βλ.  ποίημα Ακροαριστεροί (ο.π.) και αντίστοιχη σημ. [1] Pipil.

 

III. Το ποίημα των γεγονότων

Σακατεκολούκα (Zacatecoluca): Δήμος, πόλη και πρωτεύουσα του Νομού Λα Πας, στο Ελ Σαλβαδόρ, όπου συνελήφθη και τουφεκίστηκε ο Ακίνο στις 24 Ιουλ. 1833.

Μανουέλ Μαρουλάντα (Pedro Antonio Marín Marín, γνωστός με το ψευδώνυμό Manuel Marulanda Vélez y Tirofijo, Γένοβα, Κολομβία, 13 Μαΐ. 1930 – 26 Μαρ. 2008, Μέτα, Κολομβία): Ιδρυτής των FACR-EP (Ένοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις της Κολομβίας – Λαϊκός Στρατός). Βλ. από Μποτίλια: 50 χρόνια επαναστατικής πάλης των Ένοπλων Επαναστατικών Δυνάμεων Κολομβίας ‒ Κοινή ανακοίνωση Κομμουνιστικών Κομμάτων

Μάρκο Αντόνιο Γιον Σόσα (Marco Antonio Yon Sosa, 7 Σεπ. 1929 – 20 Μαΐ. 1970 ), γνωστός ως Τσίνο Γιον Σόσα: Γουατεμαλέζος αντάρτης, διοικητής των μαρξιστικών οργανώσεων FAR (Ένοπλες Αντάρτικες Δυνάμεις) και του Επαναστατικού Κινήματος της 13ης Νοεμβρίου (Movimiento Revolucionario 13 de Noviembre).

Πατρίς Λουμούμπα (Patrice Émery Lumumba): Βελγικό Κονγκό, νυν Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Γεννήθηκε στις 2 Ιουλ. 1925 στο Ανατολικό Κασάι και δολοφονήθηκε από τον Τσόμπε και τους συμμάχους του (Βέλγιο, ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία) στις 17 Ιανουαρίου 1961, Ελιζαμπέτβιλ, Κατάνγκα. (Βλ. από Κατιούσα: Πατρίς Λουμούμπα (2.7.1925-17.1.1961): Κλάψε, αγαπημένε μαύρε μου αδερφέ).

Για τα γεγονότα βλ. και στον αρχικό σύνδεσμο, σημ. [5], επίσης.

 

VII. Τραγουδάει ο λαός

Mariano Prado Baca (Λεόν, Νικαράγουα, 1776 – Αντίγουα, Γουατεμάλα, 1837): Πολιτικός και δικηγόρος της Κεντρικής Αμερικής, πολιτικός αρχηγός της επαρχίας του Σαν Σαλβαδόρ (1823-24), όταν η χώρα ήταν κράτος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Κεντρικής Αμερικής, διετέλεσε αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας (1830-1832) και τρεις φορές Γενικός Διοικητής της Πολιτείας του Ελ Σαλβαδόρ (1824, 1826-29 και 1832-33). Στην εξέγερση των ιθαγενών με επικεφαλής τον Αναστάσιο Ακίνο, ο Πράδο αναγκάστηκε να παραδώσει τη διοίκηση στον Δον Χοακίν δε Σαν Μαρτίν (1770-1854).

Λαντίνος ή Λαδίνος· Ισπανοεβραίος, αλλά και συνώνυμο του δουλοπρεπή, του γλείφτη.

 

Βλέπε και:

Ρόκε Δάλτον: 5 παράνομα ποιήματα και 1 ποίημα αγάπης – Η ζωή του, το έργο του, η δολοφονία του – 3 κείμενα του Εδουάρδο Γκαλεάνο (Αφιέρωμα Β΄)

Ρόκε Δάλτον: Ρεβιζιονιστική Ηφαιστειολογία και Ακροαριστερά – Αφιέρωμα Α΄

Ρόκε Δάλτον: 25 Παράνομα Ποιήματα και Ιστορίες της Ταξικής πάλης (Αφιέρωμα Γ΄)

Ρόκε Δάλτον: Δοκίμιο Ύμνου Για τον Λένιν και τη Λενινιστική Αριστερά

Ρόκε Δάλτον (14.5.1935 – 10.5.1975): Οι Απαγορευμένες Ιστορίες του Τοσοδούλη και άλλα ποιήματα

Ρόκε Δάλτον: 2+1 Ποιήματα Αγάπης

Ρόκε Δάλτον (14.5.1935 – 10.5.1975): Ωρα της Στάχτης και Σκληρό νανούρισμα

Ρόκε Δάλτον (14.5.1935 – 10.5.1975): Γυρεύοντας μπελάδες

Ρόκε Δάλτον: Καρλ Μαρξ (5 Μαΐου 1818, Τρίερ Ρηνανίας – 14 Μαρτίου 1883, Λονδίνο)

Καλή Χρονιά με Πάλη Ταξική

Ρόκε Δάλτον: Ένα Κόκκινο Βιβλίο για τον Λένιν

Ρόκε Δάλτον: Η Μπουρζουαζία

Πάμπλο Νερούδα – Ρόκε Δάλτον: ΟΑΚ

Πάμπλο Νερούδα: Ωδή στον Λένιν – Ρόκε Δάλτον: Το μπαρούτι του Λένιν – Αράμ Χατσατουριάν: Ωδή στη μνήμη του Λένιν

Hasta la poesía de la revolución − Ο Τσε και η ποίηση

Facebook Twitter Google+ Εκτύπωση Στείλτε σε φίλο

Κάντε ένα σχόλιο: