Η Γιορτή της Φακής στην Εγκλουβή Λευκάδας
Ένα ταξίδι σε γιορτές και πανηγύρια. Σήμερα κάνουμε στάση στη Λευκάδα και στο χωριό Εγκλουβή
Συνεχίζοντας το ταξίδι μας με γιορτές, που συνδέονται με παραδοσιακά ή τοπικά προϊόντα, φεύγουμε απ’ το Αιγαίο και σαλπάρουμε για Ιόνιο και συγκεκριμένα για τη Λευκάδα και το χωριό Εγκλουβή!
Οσπρίων συνέχεια… λοιπόν, με τη φακή Εγκλουβής να παίρνει τη σκυτάλη απ’ τα ρεβίθια Προδρόμου.
Η Εγκλουβή, είναι το πιο ορεινό χωριό της Λευκάδας και βρίσκεται «εγκλωβισμένη» όπως υπονοεί και το όνομά της σε υψόμετρο περίπου 900 μέτρων, απ’ τις κορφές των Σταυρωτών, του Μέγα Όρους, του Αη Λιά και της Ελάτης. Η ιστορία του χωριού παλιά, όπως και η καλλιέργεια της φακής εκεί. Μαρτυρίες αναφέρουν για φακοχώραφα απ’ τον 17ο αιώνα…
Χωριό με πλούσια δράση του αγροτικού κινήματος τον περασμένο αιώνα η Εγκλουβή, που σε πολλούς δεν είναι γνωστή. Το 1930, ιδρύθηκε εκεί η πρώτη Αγροτική Ένωση, η οποία αποτελούσε μονάδα του Πανελλήνιου Κινήματος Αγροτικών Ενώσεων και μια από τις τρεις μεγαλύτερες ενώσεις της Ελλάδας μαζί με τα Αμπελάκια και το Μεταλλικό. Οι αγώνες των κατοίκων βοήθησαν σημαντικά στη λύση των μεγάλων και καυτών προβλημάτων του χωριού, όπως η απαλλοτρίωση των αμπελώνων της Μονής Ασωμάτων, η οποία είχε εξαιρεθεί από την απαλλοτρίωση που εφαρμόστηκε τότε σ’ όλη τη χώρα. Οι κάτοικοι, προοδευτικοί και πρωτοπόροι στους αγώνες ήταν οι πρωτεργάτες της ίδρυσης και του Ταμείου Αμύνης Οινοπαραγωγών Λευκάδος (ΤΑΟΛ), το 1915.
Η λιγοστή καλλιεργήσιμη γη του χωριού βρίσκεται στο μικρό οροπέδιο πάνω από το χωριό, στην τοποθεσία Βουνί, εκεί βρίσκονται και οι Βόλτοι. Οι Βόλτοι είναι πέτρινα, θολωτά, ημισφαιρικά, μερικές φορές ωοειδή οικήματα κτισμένα δίπλα στα αλώνια για την αποθήκευση της συγκομιδής αλλά και για προσωρινή διαμονή των κατοίκων τους δύσκολους καλοκαιρινούς μήνες που γινόταν η συγκομιδή των προϊόντων.
Ο μοναδικός σε όλο τον κόσμο αυτός οικισμός, καταρρέει σιγά σιγά γιατί μόνο ο χαρακτηρισμός του ως μνημείο ιστορικό, δείγμα του λαϊκού μας πολιτισμού, δεν αρκεί για την προστασία του…
Οι κάτοικοι του χωριού λοιπόν εκτός απ’ τα παραδοσιακά σπίτια, διατηρούν και την παραδοσιακή καλλιέργεια της φακής. Την ξακουστή φακή Εγκλουβής, που θεωρείται η καλύτερη φακή στον κόσμο. Για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φυλάσσεται μαζί με άλλους σπόρους, σε ειδικές συνθήκες, στο Διεθνές Κέντρο Αγροτικής Έρευνας για τις Ξηρές Περιοχές (ICARDA) στη Συρία και στον Οργανισμό για τα Τρόφιμα και την Γεωργία (FAO) των Ηνωμένων Εθνών με τον κωδικό ονομασίας ILL293.
Εκεί λοιπόν στο οροπέδιο των 1,500 τ.μ. χιλιομέτρων με την ιδιαίτερη σύσταση του εδάφους που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο, γίνεται η καλλιέργεια της μοναδικής σε ποιότητα φακής της Εγκλουβής. Παρόλες τις προσπάθειες που έχουν γίνει έως σήμερα η Φακή Εγκλουβής δεν έχει ακόμη χαρακτηριστεί ως ΠΟΠ προϊόν, το οποίο θα βοηθούσε την προστασία του προϊόντος αλλά και την αποφυγή νοθείας του.
Οι κάτοικοι διατηρούν ακόμη και σήμερα την παραδοσιακή σπορά με τα χέρια, χωρίς να χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα και στο μόνο στάδιο της καλλιέργειας, εκτός από το όργωμα, που βοηθούν τα μηχανήματα είναι το αλώνισμα.
Στις 6 Αυγούστου, παραμονή της γιορτής του Αγίου Δονάτου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Εγκλουβής παρόλη τη δύσκολη χρονιά από άποψη παραγωγής, διοργανώνεται πάλι φέτος τη Γιορτή της Φακής, με κύριο πιάτο τι άλλο… από φακή και το ακόλουθο γλέντι!
Μια ευκαιρία λοιπόν να γευτούμε λίγη απ’ τη νόστιμη φακή φετινής παραγωγής!
Ένα ταξίδι σε γιορτές και πανηγύρια: Δείτε τα όλα εδώ.
Πληροφορίες και εικόνες από εδώ, εδώ κι εδώ.
