Στις 21 του Ιούλη 1965, εν μέσω λαϊκών κινητοποιήσεων κατά των ανακτόρων («Ιουλιανά») δολοφονείται από την αστυνομία ο φοιτητής Σωτήρης Πέτρουλας, ηγετικό στέλεχος του φοιτητικού κινήματος και της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη. Το ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου δημοσιεύτηκε στην Επιθεώρηση Τέχνης τον ίδιο μήνα.

Ο ποιητής καταγγέλλει τους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές για τα εγκλήματά τους (μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η Χιροσίμα) και διατρανώνει τη θέληση και την αγωνιστική διάθεση των μαραθωνοδρόμων της ειρήνης και του ίδιου να αγωνιστούν για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και για την παγκόσμια ειρήνη.

Απόσπασμα από το ποίημα του Κ. Χατζόπουλου «Ένα παραμύθι». Δημοσιεύτηκε στο «Ριζοσπάστη», στις 31 του Μάη 1925, με τον τίτλο «Ήρθε καιρός».

«Κάθε 23 Ιουλίου ο Βαπτσάροφ αφήνει το πόστο του κι έρχεται ακάλεστος και ανοίγει το πορτάκι της μνήμης μας τραβώντας μας ενοχλητικά από το μανίκι κι είναι ώρα που κανονικά θά ‘πρεπε να ’μαστε ξυπνοί, δηλαδή ντάλα μεσημέρι… η φωνή του πάλλει καθώς μας μιλάει «εμπρός, παιδιά, κάντε κάτι», και προσπαθεί απεγνωσμένα να καταλάβει αν είμαστε κουφοί, κοιμισμένοι ή διανοητικά ανάπηροι καθώς δεν αντιδρούμε…»

Ο Νικηφόρος Βρεττάκος παρουσιάζει κριτικά την ποιητική συλλογή του νέου ποιητή Μίλτου Σαχτούρη «Ο περίπατος» (1960), δίνοντάς μας παράλληλα και μια εικόνα για την μέχρι τότε διαδρομή του έργου του ποιητή.

Το ποίημα που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος λίγο μετά τη δολοφονία της νεαρής κομμουνίστριας φοιτήτριας Σωτηρίας Βασιλακοπούλου, που δολοφονήθηκε έξω από το εργοστάσιο της ΕΤΜΑ επειδή μοίραζε προκηρύξεις στους εργάτες, στις 28 του Ιούλη 1980.

Στις 26 του Ιούλη 1944 το άψυχο σώμα της κομμουνίστριας ηρωίδας Ηλέκτρας Αποστόλου παραμορφωμένο και μισοκαμένο, κείτεται πεταμένο στην άκρη ενός δρόμου της Αθήνας. Η Ηλέκτρα υπερασπίστηκε τα ιδανικά, την ιδεολογία και τους αγώνες της, και χιλιάδων ακόμα λαϊκών αγωνιστών, για μια κοινωνία λεύτερη από εκμετάλλευση και ειρηνική, με το λαό να κάνει κουμάντο στον τόπο του και θυσίασε τη ζωή της γι’ αυτά.

Η σατιρική διάθεση του Κώστα Καρυωτάκη, στοιχείο που το κουβάλησε στη ζωή του από μικρός μέχρι τη μέρα που αυτοκτόνησε, στις 21 του Ιούλη 1928, γίνεται σαρκασμός στο ποίημά του που αναφέρεται στο κολοσσιαίο άγαλμα – σύμβολο του «αμερικανικού ονείρου», που βρίσκεται απέναντι από το Μανχάταν της Νέας Υόρκης.

Ένα επίκαιρο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου για τη μαρτυρική Κύπρο και το διαχρονικό έγκλημα του ιμπεριαλισμού στο νησί.

Ένα μικρό βιβλίο νεανικών ποιημάτων έχει ξεπεράσει πολλά φημισμένα μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων. Και φυσικό είναι να προσπαθούν οι κριτικοί να εξηγήσουν το φαινόμενο της τεράστιας αυτής επιτυχίας.