Το “παιδί” Κρακατόα δεν έκανε “τίποτα” τώρα, μπροστά σε όσα έκανε ο “μπαμπάς” Κρακατόα το 1883.

Έχω ακούσει στη ζωή μου τρεις φορές το όνομα “Κρακατόα”…

Πρώτη φορά σε ταινία τη δεκαετία του ’60. Έχω βρεί ότι γυρίστηκαν τέσερεις: “Krakatoa, East of Java” το 1969. “Fair Wind to Java” το 1953. “Krakatoa”. 1933. Και “Krakatoa: The Last Days” του 2006. Πιθανολογώ ότι αυτό που είδα στο Μόλυβο, ήταν το πρώτο ή το δεύτερο. Ο εφιάλτης μου μετά από αυτή την ταινία (σ’ ένα σεισμογενές μέρος σαν τη Λέσβο) ήταν ότι θα ανοίξει η γη και θα με καταπιεί (είχα δει μια τέτοια σκηνή).

Δεύτερη φορά άκουσα αυτή τη λέξη, σε συνέδριο γεωλογίας (1ο Συνέδριο μουσείου Σιγρίου) όπου κάποιος γεωλόγος ομιλητής είπε ότι η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης ήταν ισχυρότερη ακόμα κι από αυτήν του Κρακατόα, που θεωρείται η ισχυρότερη έκρηξη ηφαιστείου που συνέβη σε ιστορικά χρόνια.

Τρίτη φορά τώρα, με την έκρηξη του Άνακ Κρακατόα και το φονικό τσουνάμι που την συνόδευσε.

Τι είναι λοιπόν αυτό το Κρακατόα;

Το Κρακατόα ή Κρακατάου, είναι ηφαιστειακό νησί το οποίο βρίσκεται στον πορθμό, ανάμεσα στα νησιά Ιάβα και Σουμάτρα (όπως φαίνεται και στο χάρτη). Το όνομα χρησιμοποιείται για την ομάδα νησιών η οποία αποτελεί τα κατάλοιπα ενός μεγαλύτερου νησιού το οποίο καταστράφηκε από την κατακλυσμιαία έκρηξη του 1883. Στην καλδέρα του που σχηματίστηκε το 1883 αναδύθηκε το 1927 ένα νέο νησί, το Ανάκ Κρακατάου (που κυριολεκτικά σημαίνει και είναι “παιδί του Κρακατάου”), το οποίο είναι ενεργό ηφαίστειο.

Η πιο αξιοσημείωτη έκρηξη του Κρακατόα, συνέβη το 1883 και κλιμακώθηκε με μια σειρά εκρήξεων τις 26-27 Αυγούστου 1883, οι οποίες είναι από τα πιο βίαια ηφαιστειακά γεγονότα στην καταγεγραμμένη ιστορία. Η έκρηξη είχε εκτιμώμενη ισχύ, 13.000 φορές ισχυρότερη από τη βόμβα της Χιροσίμα.

Ηφαιστειακή σποδός σχημάτισε μια στήλη ύψους 30.000 μέτρων και υπολογίζεται ότι ο όγκος των ηφαιστειακών αναβλημάτων ήταν 25 κυβικά χιλιόμετρα. Η έκρηξη ακούστηκε μέχρι την Αυστραλία, περίπου 3.600 χιλιόμετρα μακριά, καθώς και τα νησιά Ροντρίγκες, κοντά στον Μαυρίκιο, 4.780 χιλιόμετρα δυτικά.

165 χωριά και πόλεις καταστράφηκαν κοντά στο Κρακατόα και 132 υπέστησαν σημαντικές ζημιές. Τουλάχιστον 36.417 άνθρωποι πέθαναν και πολύ περισσότεροι τραυματίστηκαν, κυρίως από τα τσουνάμι που ακολούθησαν στην έκρηξη.

Εκρήξεις στην περιοχή μετά το 1927 έχουν δημιουργήσει ένα νέο νησί στην ίδια θέση, το Άνακ Κρακατάου, στο οποίο συχνά λαμβάνουν χώρα εκρήξεις. Στα τέλη του 2011, το νησί είχε ακτίνα περίπου 2 χιλιομέτρων και ύψος 324 μέτρα πάνω από τη θάλασσα μεγαλώνοντας 5 μέτρα κάθε χρόνο.

Στις 22 Δεκεμβρίου 2018 μια έκρηξη του Κρακατόα προκάλεσε την κατάρρευση της νοτιοδυτικής πλαγιάς του κρατήρα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί τσουνάμι ύψους περίπου 3 μέτρων, χωρίς κάποιο προειδοποιητικό σημάδι. Ο απολογισμός μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου ήταν 430 νεκροί, 130 αγνοούμενοι, 1.400 τραυματίες και 700 κτίρια κατεστραμμένα.

Για περισσότερα και πιο επιστημονικά κι αναλυτικά, για την έκρηξη του 1883 δείτε εδώ.