Συνέντευξη Grup Yorum στην Κατιούσα – Τέχνη για το λαό από το λαό

Με αφορμή τον ερχομό μελών του Grup Yorum στην Αθήνα για το Διεθνές Μέτωπο Καλλιτεχνών, βρεθήκαμε με τη Sena Erkoc και είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε εφ’ όλης της ύλης για την εμβληματική κολεκτίβα από τη γειτονική χώρα. Η συζήτησή μας έγινε στα γραφεία του ελληνικού τομέα του Αντι-ιμπεριαλιστικού Μετώπου, στα Εξάρχεια.

Είστε ήδη θρύλος, πιθανότατα παντού, αλλά σ’ αυτή τη χώρα σίγουρα. Ποια είναι σήμερα η ευθύνη που κουβαλάτε ως ένα τέτοιο συγκρότημα;

Το καθήκον μας είναι να συνεχίσουμε, μέσα από την τέχνη μας, τον αγώνα για Λαϊκή Δημοκρατία και Λαϊκή Εξουσία. Να ενώσουμε τους καλλιτέχνες στην πάλη για τα δημοκρατικά δικαιώματα του λαού, της εργατικής τάξης και της νεολαίας. Η τέχνη μας δημιουργείται πάνω σε αυτή την αγωνιστική κατεύθυνση, θέλοντας να δώσει χαρά και ελπίδα στον λαό. Ο ιμπεριαλισμός με την ιδεολογική προπαγάνδα του προσπαθεί να κλέψει το μυαλό και την καρδιά των ανθρώπων. Η συγκρότηση του μετώπου μας θα αντιπαρατεθεί με αυτή την ιδεολογική επίθεση. Σε κάθε μέρος, σε κάθε σημείο, προωθούμε τη λαϊκή κουλτούρα, τη λαϊκή τέχνη. Δεν είναι απλά μια δική μας επιθυμία, είναι αναγκαιότητα που προκύπτει από τις συνθήκες, και μες σε αυτές διαμορφώνουμε την τέχνη μας.

-Σύμφωνα με τη Wikipedia, το Grup Yorum έχει 21 μέλη. Είστε όντως τόσοι πολλοί;

Έχουμε πολλά μέλη και γίναμε περισσότεροι μετά την απεργία πείνας. Έχουμε πολλά νέα μέλη, οπότε δεν ξέρω τον ακριβή αριθμό, αλλά είναι περισσότερα από 21.

-Είναι ενδιαφέρον ότι αυξάνεστε σε τέτοιες συνθήκες, εν μέσω τέτοιων επιθέσεων, ενώ θα περίμενε κανείς ότι κάποιοι θα φοβόντουσαν ίσως να γίνουν μέλη.

Για εμάς δεν είναι κάτι καινούριο, που δεν περιμένουμε. Αν κοιτάξουμε την ιστορία του Grup Yorum, θα δούμε ότι κάθε φορά που είχαμε επιθέσεις, φυλακίσεις, μεγάλες κατασταλτικές επιχειρήσεις, έβγαιναν μέσα από τον λαό νέα μέλη του Grup Yorum. Έτσι γίνεται και τώρα. Μπορούν να μας επιτεθούν, αλλά δεν μπορούν να νικήσουν ιδεολογικά την πάλη και την πίστη που έχουμε. Η ανάδυση νέων μελών μας έχει ιστορικά μια μεγάλη συνέχεια.

-Δεν είναι πιο δύσκολο, όμως, όταν μιλάμε για μουσικούς, που χρειάζονται διαρκώς πρόβες, συναντήσεις, νέες ενορχηστρώσεις κτλ, ειδικά όταν έχετε μέλη σε διαφορετικές χώρες;

-Το Grup Yorum είναι ένα σχολείο, δε στηρίζεται σε συγκεκριμένα μέλη. Λειτουργεί σε όλο το φάσμα του, σαν κολεκτίβα. Οργανωνόμαστε, διαβάζουμε όλοι μαζί, μαθαίνουμε ο ένας στον άλλο πώς παίζονται τα όργανα. Ξεκινάμε μέσα από τον λαό, για αυτό βγαίνουν συνεχώς νέα μέλη, αυτή είναι η βασική μας διαφορά.

-Δεν περιορίζουν οι δυσκολίες στις μουσικές μορφές το γκρουπ αυτές; Αναγκάζεστε να κάνετε υποχωρήσεις πχ στον ήχο, στα όργανα ή τις φωνές που θέλετε;

-Ασφαλώς υπάρχει πρόβλημα, γιατί η επίθεση είναι μεγάλη. Ο Barış Yüksel και η Bergün Varan, δυο μέλη μας στην Τουρκία, τα τελευταία χρόνια μπαίνουν και βγαίνουν διαρκώς στη φυλακή: σύλληψη, φυλακή, έξω και πάλι από την αρχή. Ο Barış παίζει ντραμς, η Bergün είναι σολίστ. Δεν ξέρει ντραμς, αλλά ξεκίνησε να μαθαίνει. Δεν κατάφεραν όμως να ολοκληρώσουν τα μαθήματα, γιατί έμπαινε ποτέ ο ένας και πότε η άλλη στη φυλακή.

–Και τώρα ποιος παίζει ντραμς;

-Εδώ και τρεις μήνες, είναι έξω και οι δύο, οπότε συνεχίζουν.

Αυτή η συνθήκη όμως κάνει και τη μουσική μας πιο δυνατή. Μπορεί να μας στερούν τεχνικά μέσα, αλλά από αυτό το βίωμα φτιάχνουμε μια ολόκληρη μουσική. Έτσι λειτουργεί το Grup Yorum, για αυτό μπορεί και φτιάχνει τέτοια τραγούδια. Πχ βγήκαν τόσα τραγούδια και άλμπουμ για την αντίσταση στις τουρκικές φυλακές, ως το 2007, που έπεσαν μάρτυρες 122 σύντροφοί και συντρόφισσές μας. Αυτό κάνει τη μουσική μας πιο δυνατή, δίνει στη μουσική μας, δε χάνουμε. Προφανώς μας δημιουργούν δυσκολίες. Κάνουν συνέχεια επιθέσεις στο Ιντίλ, το πολιτιστικό μας κέντρο, μας πήραν όλους τους δίσκους, έχουμε σπασμένα όργανα. Αυτό όμως δεν μπορεί να μας σταματήσει.

-Έχετε και άλλες μορφές τέχνης, πέραν της μουσικής, όπως πχ οι ταινίες που φτιάχνετε.

-Είναι σαν τμήμα του Grup Yorum, μια κινηματογραφική ομάδα με εθελοντές. Υπάρχει το FOSEM, στο Πολιτιστικό Κέντρο, για το κομμάτι της φωτογραφίας και το σινεμά. Μέσω αυτού έγινε η ταινία για την αντίσταση στις φυλακές, ενώ τώρα είναι έτοιμο για να προβληθεί από τον νέο χρόνο, το φιλμ “Μαχαλέ” (Γειτονιές). Είναι δουλειά πολλών χρόνων, που ξεκίνησε πριν επτά χρόνια στην Τουρκία και τελείωσε τώρα στην Ευρώπη. Μεσολάβησαν πολλές επιθέσεις, τα μέλη μας εντάχθηκαν στην “λίστα τρομοκρατών” της τουρκικής αστυνομίας και η προετοιμασία του έγινε πολύ δύσκολη. Παρόλα αυτά, μολονότι συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν πολλοί από τους συντελεστές του φιλμ, φέτος θα βγει στις οθόνες και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Η θεματική του αφορά τη ζωή και την κατάσταση στις γειτονιές της Τουρκίας: η επίθεση του κράτους, μέσω των ναρκωτικών και της αστυνομικής τρομοκρατίας, αλλά και πώς οι αγωνιστές δίνουν την πάλη στο πλευρό των κατοίκων και της νεολαίας.

Πέρα όμως από τις ταινίες, το Grup Yorum έχει εκδώσει 10 βιβλία μόνο τον τελευταίο χρόνο.

-Το Περιοδικό “Ταβίρ” λειτουργεί;

Βεβαίως λειτουργεί, έχει 40 χρόνια λειτουργίας πλέον. Είναι το πρώτο περιοδικό που μετά την περίοδο της χούντας, τη δεκαετία του ’80, έβαζε το ζήτημα της επαναστατικής τέχνης. Το θεωρούμε πολύ σημαντικό κομμάτι μας. Υπό κανονικές συνθήκες είναι μηνιαίο, αλλά εν μέσω επιθέσεων, μπορεί κάποιες φορές να μην εκδοθεί.

-Ας μιλήσουμε για το Idil, που είναι κάτι παραπάνω από ένας πολιτιστικός χώρος. Τι γίνεται εκεί;

-Δεν είναι απλά ένα πολιτιστικό κέντρο. Είναι η καρδιά μας, το σημείο που δε θα μας το πάρουν ποτέ. Όπως ο Mahir Çayan έδωσε μάχη μέχρι τέλους για το Kızıldere και τον δολοφόνησαν εκεί, είναι και για εμάς κάτι αντίστοιχο. Δε θα αφήσουμε ποτέ να μας το πάρουν.

Το Idil είναι όντως το Σπίτι του Λαού. Εκεί φτιάχνουμε πρωινό, για να φάει όποιος θέλει από τη γειτονιά, έχουμε φτιάξει τμήμα για τα παιδιά της περιοχής, την Ορχήστρα των Παιδιών του Λαού. Λειτουργεί προς το συμφέρον του λαού και η γειτονιά το αγκαλιάζει. Αυτή είναι η λογική μας, δε θεωρούμε πως είμαστε κάτι ξεχωριστό από τον λαό. Μας αρέσει που ανοίγουμε τις πόρτες του κέντρου, τρώμε και μένουμε όλοι μαζί, για αυτό το λέμε “Σπίτι του Λαού”.

–Οι στίχοι είναι σημαντικό κομμάτι των τραγουδιών σας, αλλά η τουρκική γλώσσα είναι άγνωστη στο ευρύ κοινό του δυτικού κόσμου. Πώς αντιμετωπίζετε αυτό το εμπόδιο;

Είναι μια δουλειά που θέλουμε να κάνουμε και την κάναμε, κυρίως την περίοδο της απεργίας πείνας. Τα τραγούδια μας ξεπηδούσαν σε πολλές άλλες γλώσσες. Το “έχουμε δίκιο, θα νικήσουμε” πχ έχει βγει στα ρωσικά, τα βουλγάρικα και τα ελληνικά.

Η Ελλάδα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Έχουμε ήδη τρία τραγούδια μεταφρασμένα, όχι από εμάς, αλλά από Έλληνες καλλιτέχνες, όπως ο Γιώργος Καλογήρου που έγραψε τους στίχους στα ελληνικά.

Πέρα από τα δικά μας τραγούδια, γράφτηκαν τραγούδια για τη Χελίν, πχ από τον Αργύρη Νικολάου ή χιπ-χοπ τραγούδια σε όλο τον κόσμο, ακόμα και στην Ινδία.

-Ποιοι είναι οι στόχοι του Συνεδρίου;

Την περίοδο της απεργίας πείνας μέχρι θανάτου αναπτύχθηκε μεγάλη αλληλεγγύη σε όλο τον κόσμο και αυτό μας έβαλε το καθήκον να σκεφτούμε πώς θα οργανωθεί αυτή η πάλη, όταν υπάρχουν αντιστάσεις και αγώνες που ανοίγουν τόσο πολύ. Οι αντιστάσεις αυτές χάνονται μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, αν δεν υπάρχει ένα κοινό πεδίο συνεννόησης, μια πλατφόρμα που θα τις ενώνει. Είναι σημαντικό το παράδειγμα του Πάμπλο Χασέλ, στην Ισπανία. Πολύς κόσμος βγήκε στον δρόμο ενάντια στην άδικη φυλάκισή του, παρόλα αυτά παραμένει φυλακισμένος. Υπάρχει θυμός και αδικία, αυθόρμητες διαδηλώσεις, αλλά όσο αυτό δεν οργανώνεται, χάνεται…

Είναι πολύ σημαντικό να οργανωθούμε, για να βάλουμε ανάχωμα στην προπαγανδιστική επίθεση του ιμπεριαλισμού. Να διδάξουμε πως οι αντιστάσεις σε όλο τον κόσμο, ενάντια στην καταπίεση, την εκμετάλλευση ή και για τα πιο μικρά προβλήματα, πρέπει να ενωθούν, να γίνουν κομμάτι της τέχνης μας, και να οργανώσουμε το μέτωπό της. Η τέχνη μας είναι κομμάτι της εργατικής τάξης, για αυτήν παλεύουμε. Δεν μπορούμε να το δούμε έξω από το πρίσμα της ταξικής αντίθεσης. Δεν είμαστε κάτι παραπάνω, επειδή βγαίνουμε στη σκηνή και τραγουδάμε, δε μας κάνει ανώτερους από τον λαό.

Το μέτωπο αυτό είναι αναγκαιότητα, για να παλέψουμε μέσω της τέχνης για τα καθημερινά προβλήματα του λαού. Το σύστημα κι οι εταιρείες παραγωγής μας βομβαρδίζουν καθημερινά σε αυτό το πεδίο με την προπαγάνδα τους. Πρέπει να αντιπαρατάξουμε τη δική μας οργάνωση, έξω από αυτό το πλαίσιο.

–Πώς είναι η κατάσταση για το Grup Yorum και τα μέλη του, μετά την απεργία πείνας;

Πήραμε μια πολιτική νίκη. Ακούστηκε η φωνή μας σε όλο τον κόσμο, καταφέραμε να αποφυλακιστούν κάποια μέλη μας. Αλλά οι επιθέσεις συνεχίζονται, όπως και η απαγόρευση των συναυλιών μας. Θα συνεχίσουμε να παλεύουμε, για να δώσουμε συναυλίες σε ανοιχτό χώρο. Κάνουμε συνεχώς αιτήσεις, αλλά η απαγόρευση είναι κεντρική, πολιτική γραμμή, που έρχεται από πάνω. Είναι μια απαγόρευση του ιμπεριαλισμού και της κυβέρνησης του ΑΚΡ, που θέλουν να σταματήσουν τις συναυλίες μας. Όταν κάναμε τη συναυλία για την (…), ουσιαστικά δηλαδή για την ανεξάρτητη Τουρκία, είχε 1 εκατομμύριο κόσμο! Μετά από αυτήν τη συναυλία, επικηρύχθηκαν τα μέλη μας, αυξήθηκαν οι επιθέσεις και μας ενέταξαν στην τρομοκρατική τους λίστα.

-Έχουν δεχτεί και άλλοι καλλιτέχνες τέτοιους περιορισμούς;

Ο φασισμός εξαπολύει γενική επίθεση, σε όλους τους προοδευτικούς καλλιτέχνες, αλλά οι επιθέσεις στο Grup Yorum είναι πιο έντονες, επειδή οργανώνουμε τον λαό. Γιατί κάνουμε λαϊκή τέχνη, οργανωνόμαστε και οργανώνουμε τον λαό σε επαναστατική βάση, δίνουμε λύσεις στα προβλήματά του, με βάση τον σοσιαλιστικό τρόπο οργάνωσης. Έχουμε συγκροτήσει ένα Συμβούλιο Τέχνης, μαζί με άλλους καλλιτέχνες, ένα μεγάλο εγχείρημα για το πώς αντιλαμβανόμαστε την τέχνη, που υπάρχει από το 2013, μετά τις κινητοποιήσεις στο Γκεζί, όπου δραστηριοποιούνταν πάρα πολλοί καλλιτέχνες. Ουσιαστικά είναι αυτό που θέλουμε να κάνουμε τώρα και σε διεθνές επίπεδο.

Για αυτό καλούμε τον κόσμο να συμμετέχει στο Συνέδριό μας. Στο στάδιο της προετοιμασίας, ζήσαμε μοναδικές στιγμές, με τον κόσμο που αγκάλιασε την προσπάθειά μας, δουλέψαμε μαζί για τις προετοιμασίες και τον ευχαριστούμε για αυτό. Έγινε σε όλους βίωμα πως τα δικά μας αιτήματα τα μοιράζεται ο άλλος -και αντιστρόφως. Όσα ζήσαμε στην Ελλάδα, επιβεβαιώνουν πως η διεθνιστική αλληλεγγύη είναι η αδελφοσύνη των λαών.

-Ετοιμάζετε νέα άλμπουμ;

-Ναι, τρία άλμπουμ και μια ταινία, ένα νέο πρότζεκτ – το θέμα δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα. Όλη αυτή η κατάσταση που βιώσαμε το τελευταίο διάστημα, μας έδωσε τροφή για νέα δημιουργία. Την περίοδο της απεργίας πείνας, γράφαμε συνέχεια τραγούδια. Κάναμε μια διαλογή και τα βάλαμε στον δίσκο, που θα έχει τριάντα κομμάτια.

Ευχαριστούμε την Κωνσταντίνα από το ΑντιΙμπεριαλιστικό Μέτωπο για τη διερμηνεία και τη βοήθεια.