Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν: «Το γκαρσόνι»

Ο Μανώλης Χιώτης και η Μαίρη Λίντα, ένα από τα δημοφιλέστερα ντουέτα του ελληνικού τραγουδιού, μεσουράνησαν τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 στη δισκογραφία και στα «μπουζούκια», όπως από τότε είχε καθιερωθεί να αποκαλούνται τα κέντρα διασκέδασης. Ένα από τα πιο εμβληματικά τραγούδια του ζευγαριού, με τίτλο «Το γκαρσόνι»,  κυκλοφορεί σε δίσκο 45 στροφών από την «Columbia», το 1960.

Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς η Μαρία Κάλλας θριαμβεύει ως «Νόρμα» στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, ενώ η σχέση της με τον μεγιστάνα του πλούτου Αριστοτέλη Ωνάση απασχολεί παγκοσμίως τα φώτα της δημοσιότητας.

Την ίδια περίοδο διαμορφώνεται σε κέντρο διασκέδασης η θρυλική «Σπηλιά Παρασκευά» στην Καστέλα (λειτουργούσε ήδη από τη δεκαετία του 1920 ως κοσμική ταβέρνα) από την οποία θα περάσουν γνωστά ονόματα του ελληνικού τραγουδιού, όπως ο Μανώλης Χιώτης και η Μαίρη Λίντα, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Τώνης Μαρούδας, η Ρένα Βλαχοπούλου, ο Νίκος Γούναρης, ο Γιάννης Καραμπεσίνης, ο Τέρης Χρυσός ο Τάκης Μωράκης με την ορχήστρα του, η Μάγια Μελάγια, το Τρίο Μπελκάντο κ.ά.

Τα προαναφερόμενα γεγονότα θα διέγραφαν την πορεία τους σαν παράλληλες γραμμές που δεν πρόκειται ποτέ να συναντηθούν, αν η δεν υπήρχε εκείνο το «κάτι» που θα άλλαζε αυτή την πορεία, και που στην περίπτωσή μας είναι ο βαθύς θαυμασμός της Κάλλας προς τη Μαίρη Λίντα και τον Μανώλη Χιώτη. Η «απόλυτη πριμαντόνα» στις επισκέψεις της στην Αθήνα έβρισκε χρόνο να απολαύσει το αγαπημένο της ντουέτο, εκφράζοντας ταυτόχρονα την αδυναμία της σε ένα μελαγχολικό σε ήχο και λόγια τραγούδι, που άγγιζε την ψυχή της.

Σ’ αυτή τη γωνιά στην ίδια τη θέση
τα βράδια μ’ αρέσει να κάθομαι μόνη,
σ’ αυτή τη γωνιά εσύ μ’ είχες φέρει
και κάποιο γκαρσόνι μονάχα με ξέρει.

Και τώρα μου κάνει κρυφά τα χατίρια,
σερβίρει όπως πρώτα στα δυο μας ποτήρια,
μ’ ανάβουν τα φώτα και τ’ όνειρο σβήνει,
αχ το ’να ποτήρι γεμάτο έχει μείνει,

Σ’ αυτή τη γωνιά στην ίδια την άκρη
ποιος βλέπει ένα δάκρυ, ποιος νοιώθει έναν πόνο,
σ’ αυτή τη γωνιά ξημέρωσα μόνη
και κάποιο γκαρσόνι με σκέφτεται μόνο.

Γι’ αυτό και μου κάνει κρυφά τα χατίρια,
σερβίρει όπως πρώτα στα δυο μας ποτήρια,
μ’ ανάβουν τα φώτα και τ’ όνειρο σβήνει,
αχ το ’να ποτήρι γεμάτο έχει μείνει.

«Το γκαρσόνι» (1960) – Πρώτη ηχογράφηση: Μαίρη Λίντα, Μανώλης Χιώτης, Τρίο Μπελ-Κάντο

Το τραγούδι αυτό δεν ήταν άλλο από «Το γκαρσόνι», ένα… «Σλόου-Ροκ» – όπως αναγράφεται στον δίσκο, δίπλα στον τίτλο – κομμάτι, τους στίχους του οποίου είχε γράψει ο διάσημος τότε κονφερασιέ, τραγουδιστής, σεναριογράφος και εκφωνητής του ραδιοφώνου, Γιώργος Οικονομίδης, και τη μουσική ο Μανώλης Χιώτης.

«Κάθε φορά που ερχόταν στο μαγαζί η Κάλλας, μου έλεγε: “Αηδόνι μου, θέλω να μου πεις «Το Γκαρσόνι», αλλά σε παρακαλώ χωρίς μικρόφωνο”. Πήγαινα λοιπόν κοντά της, με απίστευτο τρακ, αλλά και με πολλή συγκίνηση και μόλις ξεκινούσα να λέω:

“Σ’ αυτήν τη γωνιά στην ίδια την άκρη
ποιος κρύβει ένα δάκρυ, ποιος νιώθει έναν πόνο
σ’ αυτήν τη γωνιά ξημέρωσα μόνη
και κάποιο γκαρσόνι με σκέφτεται μόνο”,

την ένιωθα να βουρκώνει. Ύστερα έκλεινε τα μάτια, μου κρατούσε το χέρι και μ’ άκουγε με τέτοιο σεβασμό, σα ν’ άκουγε λειτουργία» έχει αποκαλύψει η Μαίρη Λίντα στην Σεμίνα Διγενή, σε συζήτησή τους που καταγράφεται στο βιβλίο «Αποδελτίωση ΙΙΙ» που κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», και εμπεριέχει συζητήσεις της δημοσιογράφου (και βουλευτή του ΚΚΕ) με πρόσωπα που άφησαν ισχυρό το αποτύπωμά τους στην Τέχνη.

Μεγάλες στιγμές 1

Η Μαίρη Λίντα και η Πίτσα Παπαδοπούλου ερμηνεύουν «Το γκαρσόνι» στην εκπομπή της Σεμίνας Διγενή «Στην υγειά μας ρε παιδιά» στην ΕΡΤ (2002) – Μπουζούκι: Θανάσης Βασιλάς

Αξίζει εδώ να καταγραφεί ένα ακόμα γεγονός, που έζησε και κράτησε «ζωντανό» στις μαρτυρίες του ο δημοσιογράφος, φωτογράφος και συγγραφέας Δημήτρης Λιμπερόπουλος (1925-2019), οποίος διατηρούσε και φιλικούς δεσμούς με το ζεύγος Κάλλας-Ωνάση. Στα τέλη του καλοκαιριού του 1961 θα βρεθούν στη «Σπηλιά Παρασκευά» όπου πρωταγωνιστούν ο Χιώτης με τη Μαίρη Λίντα, ο Αριστοτέλης Ωνάσης με την Μαρία Κάλλας και οι φιλοξενούμενοί  τους, πριγκιπικό ζεύγος του Μονακό, Ρενιέ  – Γκρέις Κέλι.

Μεγάλες στιγμές 2

Η Μαίρη Λίντα ερμηνεύει «Το γκαρσόνι» στην εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου «Στην υγειά μας ρε παιδιά», στη ΝΕΤ, σε αφιέρωμα στον Μανώλη Χιώτη (2011) – Μπουζούκι: Μανώλης Καραντίνης

Στο τέλος του προγράμματος η Κάλλας και η Κέλι πηγαίνουν στο καμαρίνι του Χιώτη και της Λίντα. Αφού εκφράζουν τον θαυμασμό τους στους καλλιτέχνες, η πριγκίπισσα του Μονακό απευθύνει ερωτήσεις στον Χιώτη σχετικές με τη μουσική και το μπουζούκι, με την Κάλλας να μεταφράζει. Μεταξύ άλλων τον ρωτά σε τι διαφέρει το μπουζούκι από τις ηλεκτρικές κιθάρες των διάσημων Beatles. Τότε ο Χιώτης  της δίνει την εξής αμίμητη απάντηση: «Κυρία Κάλλας παρακαλώ εξηγείστε στην πριγκίπισσα ότι οι χορδές της ηλεκτρικής κιθάρας δονούνται από την πρίζα και οι χορδές του μπουζουκιού κατευθείαν από την καρδιά»…

Μεγάλες στιγμές 3!

Η Μαίρη Λίντα έχοντας κλείσει τα 81 της χρόνια ερμηνεύει αξεπέραστα «Το γκαρσόνι» στη σκηνή του Half Note (2016) – Μπουζούκι: Θανάσης Βασιλάς

Αν υπήρχε δημοσιογράφος που έχοντας απέναντί του την σπουδαία Μαίρη Λίντα, μια τραγουδίστρια στην οποία υποκλινόταν η μέγιστη Μαρία Κάλλας, θα παρέλειπε να τη ρωτήσει αν την απασχόλησε ποτέ η διεθνή καριέρα, αυτή δεν είναι σίγουρα η Σεμίνα Διγενή. Η ίδια θυμάται και σημειώνει στο βιβλίο της «Αποδελτίωση ΙΙΙ»:

«Την είχα ρωτήσει [την Μαίρη Λίντα] αν ίσχυε αυτό που μου είχε πει η Μούσχουρη, πως ενώ της δόθηκε η ευκαιρία, από τον ιμπρεσάριό της, να κάνει διεθνή καριέρα, δε δέχθηκε.

– Ναι, έχω ακόμη το γράμμα του με την πρόταση. Είπε τότε ο Λαμπρόπουλος της “Κολούμπια” στον Χιώτη: “Θέλουν τη Μαίρη να πάει Γαλλία, κι εσένα βέβαια”. Ο Χιώτης δε δέχτηκε. Είπε “εγώ δεν πηγαίνω σαν μπουζούκι της Λίντα, εγώ είμαι ο Χιώτης!”».

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν: «Το γκαρσόνι»: Μαρία Κάλλας, Μαίρη Λίντα-Μανώλης Χιώτης

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι… και από 26/10/2020 νέα ονομασία: Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν… Τι κι αν γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια, κάποια τραγούδια συνεχίζουν να  συγκινούν, να συντροφεύουν τις μικρές και μεγάλες στιγμές των ανθρώπων, να εκφράζουν τις αγωνίες, τον πόνο και τα όνειρά τους, να εμπνέουν τους αγώνες τους.

Η στήλη, χωρίς να διεκδικεί το αλάθητο ή τον τίτλο του «ειδικού», «παίζει» τραγούδια που γράφτηκαν για τον έρωτα, την αγάπη, το μεροκάματο, τη μετανάστευση, τον αγώνα για λευτεριά και για καλύτερη ζωή. Τραγούδια γραμμένα από ποιητές, αλλά κι από δημιουργούς που δεν διάβασαν ποτέ στη ζωή τους ποίηση… Ανασκαλεύοντας το παρελθόν και ψηλαφώντας την ιστορία τους, πότε γράφτηκαν, σε ποιες συνθήκες, από ποιους πρωτοτραγουδήθηκαν, ποιοι τα τραγουδούν στις μέρες μας.

Χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς αποκλεισμούς, τραγούδια ελληνικά και «ξένα», με γνώμονα ότι, εκτός από το να θυμίζουν εικόνες από το παρελθόν, συναρπάζουν τις αισθήσεις, γεννούν συναισθήματα, εμπνέουν και συγκινούν σήμερα.

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν… Ακούστε τα όλα εδώ.