«Είναι η σπορά, σου λέω…» – Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Καπετάν Γιώτης του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ, Χαρίλαος Φλωράκης

Σαν σήμερα, στις 2ο του Ιούλη 1914, στο χωριό Παλιοζογλώπι του Δήμου Ιτάμου, στα Άγραφα της Καρδίτσας, γεννήθηκε ο Χαρίλαος Φλωράκης. Ολόκληρη η πορεία του στο ΚΚΕ και το κίνημα, ολόκληρη η ζωή του, υπήρξε δοσμένη στον αγώνα για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, για να γίνει ο λαός μας αφέντης στον τόπο του, για τον σοσιαλισμό – κομμουνισμό. Μια πορεία ταυτισμένη με την πάλη για τα δίκια του λαού, ήταν ο δρόμος που επέλεξε να πορευτεί. Μια συνειδητή επιλογή που την ακολούθησε με απαράμιλλη συνέπεια για τον εαυτό του, την πρότεινε ως στάση ζωής και στους άλλους, κύρια τους νέους και τις νέες, που πάντα ένιωθαν, με ιδιαίτερο και ξεχωριστό τρόπο, το ενδιαφέρον και την πηγαία ζεστασιά του.

Ο Χαρίλαος Φλωράκης ήταν το τέταρτο από τα έξι παιδιά της οικογένειάς του. Στην Καρδίτσα, έζησε τους πρώτους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες. Όπως ο ίδιος έλεγε, «ο Παπαστράτος είχε φτιάξει εκεί μεγάλη αποθήκη επεξεργασίας καπνού, από τις πρώτες που έγιναν στη χώρα και ήταν φυτώριο για το εργατικό κίνημα. Κάθε χρόνο, κατέβαιναν χωριάτες, έσμιγαν με τους καπνεργάτες και ξεσπούσαν μεγάλα συλλαλητήρια και διαδηλώσεις». Είναι μόλις 15 χρονών, όταν συνδέεται για πρώτη φορά με το κομμουνιστικό κίνημα.

Το 1929, όταν ο βενιζελισμός με το «Ιδιώνυμο» διώκει τους κομμουνιστές, εκείνος οργανώνεται στις Ομάδες Πρωτοπόρων Μαθητών της ΟΚΝΕ. Το 1933 μπαίνει στη Σχολή Τηλεγραφητών των ΤΤΤ. Όντας σπουδαστής, κηρύσσεται η μεγάλη απεργία των «Τριατατικών». Οι σπουδαστές απεργούν μαζί με τους εργαζόμενους και ο Χαρίλαος εκλέγεται στην Επιτροπή Αγώνα. Ως εργαζόμενος στη συνέχεια στην ΤΤΤ, διατελεί γραμματέας της Εκτελεστικής Επιτροπής της συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας του κλάδου.

Το 1940 παίρνει μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Το 1941 γίνεται μέλος του Κόμματος. Παίρνει μέρος στην οργάνωση και καθοδήγηση της απεργίας των ΤΤΤ και όλων των δημοσίων υπαλλήλων τον Απρίλη του 1942, την πρώτη μεγάλη απεργία υπό γερμανική κατοχή και μία από τις πρώτες απεργίες στη σκλαβωμένη Ευρώπη.

Προσχωρεί στο ΕΑΜ και πολεμά τους κατακτητές από τις γραμμές του ΕΛΑΣ, με το ψευδώνυμο Καπετάν Γιώτης. Αναδεικνύεται λοχαγός και έπειτα ταγματάρχης. Αντιπάλεψε τον αγγλικό ιμπεριαλισμό και το ντόπιο καθεστώς στη μάχη του ηρωικού Δεκέμβρη 1944.

Τον Οκτώβρη του 1945 συλλαμβάνεται. Το Γενάρη του 1946 αμνηστεύεται από την κυβέρνηση Σοφούλη και το Δεκέμβρη ανεβαίνει στο βουνό, στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας. Πολέμησε μέσα από τις γραμμές του συμμετέχοντας σε δεκάδες μάχες, επικεφαλής στρατιωτικών ομάδων του ΔΣΕ. Ορίζεται στην αρχή αντισυνταγματάρχης, το Νοέμβρη του ’48 συνταγματάρχης και έφτασε έως το βαθμό του υποστρατήγου. Στη μάχη κατάληψης του Καρπενησίου από τον ΔΣΕ, ήταν διοικητής της 1ης Μεραρχίας μαζί με τον θρυλικό Διαμαντή (Γιάννης Αλεξάνδρου), διοικητή της 2ης Μεραρχίας.

Την άνοιξη του 1949 αναδεικνύεται αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και στη συνέχεια τακτικό. Το Σεπτέμβρη 1949 περνάει στην ΕΣΣΔ. Το διάστημα 1950-1953 σπουδάζει και αποφοιτά αριστούχος από την Ακαδημία Πολέμου Φρούνζε της Μόσχας.

Στις 5 του Απρίλη του 1954 επιστρέφει παράνομα στην Ελλάδα. Συλλαμβάνεται στις 27 του Ιούλη, ενώ το Μάη του 1960 ξεκινά η μεγάλη δίκη του στο στρατοδικείο. Στις 20 του Απρίλη 1966 αποφυλακίζεται με όρους. Ξανασυλλαμβάνεται ανήμερα του απριλιανού πραξικοπήματος και εξορίζεται μέχρι την άνοιξη του 1971. Μετά τη διάσπαση του Κόμματος το 1968, συμβάλλει αποφασιστικά στη μάχη για την επικράτηση των αποφάσεων της 12ης Ολομέλειας.

Τον Ιούνη του 1972, η 16η Ολομέλεια τον εκλέγει μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Το Δεκέμβρη του ’72, στη 17η Ολομέλεια της ΚΕ, ο Χαρίλαος Φλωράκης εκλέγεται Α’ Γραμματέας της ΚΕ του Κόμματος.

Στο 9ο Συνέδριο του Κόμματος, το 1973, επανεκλέγεται Α’ Γραμματέας της ΚΕ. Τον Αύγουστο του 1974, πριν τη νομιμοποίηση του Κόμματος, ο Χ. Φλωράκης έρχεται στην Ελλάδα. Στην πρώτη μεταπολιτευτική συνέντευξή του, απαντώντας στις – συνήθεις τότε – προβοκάτσιες περί «ΚΚΕ εξωτερικού» είπε στον Κρις Γουντχάουζ: «Κύριε Γουντχάουζ, εγώ είμαι του …εσωτερικού του εσωτερικού. Όταν έγινε η διάσπαση του ΚΚΕ, από την οποία προέκυψε το λεγόμενο ΚΚΕ (εσωτερικού), εγώ προσωπικά βρισκόμουν στο …εσωτερικό του εσωτερικού – δηλαδή εξόριστος στο Παρθένι της Λέρου. Οπως και εκατοντάδες άλλοι σύντροφοι που βρίσκονται σήμερα στο ΚΚΕ, που εσείς το χαρακτηρίζετε ως ΚΚΕ εξωτερικού».

Στο 10οΣυνέδριο του Κόμματος (1978), στο 11ο (1982) και στο 12ο (1987) ο Χαρίλαος επανεκλέγεται Γενικός Γραμματέας της ΚΕ.

Το 1989, 11 του Ιούλη, σε Ολομέλεια της ΚΕ, ο Χ. Φλωράκης κρίνει πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για αλλαγή του από Γραμματέας της ΚΕ. Ο ίδιος εκλέγεται Πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Το Φλεβάρη του 1991, το 13ο Συνέδριο του Κόμματος οδήγησε στη διάσπαση του Κόμματος, που προκάλεσε η φραξιονιστική ομάδα στελεχών που έφυγε από το ΚΚΕ στον ΣΥΝ. Ο ρόλος του Χ. Φλωράκη στη διάσωση του ΚΚΕ και στην ανασυγκρότησή του υπήρξε αποφασιστικός. Το 14ο Συνέδριο τον εκλέγει Επίτιμο Πρόεδρο του Κόμματος. Ο Χαρίλαος Φλωράκης, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ και τους ηρωικούς αγώνες του, αναδείχθηκε λαϊκός ηγέτης κομμουνιστής.

Η διεθνιστική δράση του αναγνωρίστηκε και τιμήθηκε από πολλά Κομμουνιστικά Κόμματα. Βρέθηκε στη Γιουγκοσλαβία την περίοδο των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών. Υπερασπίστηκε την προσφορά του σοσιαλιστικού συστήματος, ιδιαίτερα της Σοβιετικής Ενωσης.

Του έχουν απονεμηθεί τα μετάλλια τιμής του ΕΛΑΣ και στρατιωτικής αξίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Επίσης, το βραβείο Φιλίας των Λαών από τον πρόεδρο του ανώτατου σοβιέτ της ΕΣΣΔ, το βραβείο «Καρλ Μαρξ» από το συμβούλιο του κράτους της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας και το βραβείο «Δημητρόφ» από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας.

Ιδιαίτερη στιγμή η απονομή του βραβείου «Λένιν» το Σεπτέμβρη του 1984 από την Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης.

Στο 8ο Συνέδριο της ΚΝΕ, ο Χαρίλαος επεσήμαινε:

«H πιο σπουδαία ικανότητα για τον κομμουνιστή είναι αυτή να μπορεί να δουλεύει με συνέπεια και με ενθουσιασμό, θα ‘λεγα, στην καθημερινή μονότονη κατάσταση και να ξεπερνά μέρα με τη μέρα το ένα εμπόδιο ύστερα από το άλλο. H ικανότητα να διατηρεί τον ενθουσιασμό του μπροστά στα εμπόδια που η πρακτική ζωή βάζει μπροστά του κάθε μέρα, κάθε ώρα. Να έχει πάντα στο μυαλό του και να μη χάνει από τα μάτια τους τελικούς μεγάλους σκοπούς που παλεύει να πραγματοποιήσει».

Όταν, σύντροφοι και φίλοι του Χαρίλαου τού έλεγαν πως οι παλιοί αγωνιστές ένας ένας φεύγουν, εκείνος έλεγε:

«Οι ζευγάδες φεύγουν, μωρέ! Η σπορά μένει. Και φουντώνει. Και μεγαλώνει. Και καρπίζει. Και ρίχνει νέους σπόρους στη γη. Και οι κύκλοι επαναλαμβάνονται. Ετσι νόμιζε και η γενιά του 1912-1913 ότι είναι η τελευταία ηρωική γενιά. Και τι θα γίνει ο τόπος μόλις φύγει. Μα ήρθε η γενιά του ’40, η νέα σπορά, και ανέβασε πιο ψηλά τη σημαία του αγώνα. Ετσι λέει κάθε γενιά – ταυτίζοντας τον εαυτό της με την Ιστορία. Και λησμονά τη σπορά. Που έρχεται πολύ βαθιά από το παρελθόν και πηγαίνει πολύ βαθιά στο μέλλον. Βλέπεις, μωρέ, αυτά τα νιάτα γύρω σου, που νομίζεις πως είναι ξεστρατισμένα και συμβιβασμένα; Κούνια που σε κούναγε. Μόλις υπάρξει μια σπίθα, αυτά τα νιάτα θα γίνουν πυρκαγιά, θα γίνουν ηφαίστειο. Και θα αποδειχθούν καλύτερα από τη γενιά των πατεράδων τους και των παππούδων τους. Και θα σηκώσουν τη σημαία του αγώνα μέχρι τον ήλιο. Είναι η σπορά, σου λέω…».

(Τα βιογραφικά στοιχεία από τον Ριζοσπάστη)

Πατώντας εδώ μπορείτε να περιηγηθείτε στις δεκάδες πολύ ενδιαφέρουσες αναρτήσεις του περιοδικού για τον Χαρίλαο Φλωράκη.