Όταν ο “σιδερένιος” ένευσε στη Δήμητρα

Το φθινόπωρο του 1988 οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Κοσκωτά και η κυβερνητική κρίση φτάνει στο απόγειό της. Ο Μένιος Κουτσόγιωργας βρίσκεται στο επίκεντρο της κριτικής για το φωτογραφικό “κουτσονόμο” που βοήθησε το μεγαλοαπατεώνα και για τους χειρισμούς στην τράπεζα Κρήτης, αντιμετωπίζοντας πλέον κι εσωτερικό μέτωπο στις γραμμές του ΠΑΣΟΚ. Κι ενώ είναι φανερό πως δε δρα αυτόνομα, αλλά με τις πλάτες του αρχηγού του, γίνεται μια συστηματική προσπάθεια  να μείνει έξω από το κάδρο των ευθυνών ο Α. Παπανδρέου, που βρίσκεται στο εξωτερικό, έχοντας αφήσει ουσιαστικά πίσω του τον Κουτσόγιωργα σε ρόλο υπαρχηγού.

Οι στιγμές μοιάζουν δραματικές, καθώς ο Παπανδρέου υποβάλλεται σε εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς απ’το διάσημο καρδιολόγο Γιακούμπ κι όλη η Ελλάδα εξοικειώνεται με τ’όνομα του Αιγύπτιου και τη σχετική ιατρική ορολογία. Παράλληλα εκτυλίσσεται ένα ερωτικό-οικογενειακό σίριαλ με την οριστική ρήξη του Ανδρέα με τη σύζυγό του Μαργαρίτα και την επισημοποίηση της σχέσης του με την αεροσυνοδό Δήμητρα Λιάνη, ξαδέλφη του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γ. Γιάννη, που ήταν κοινό μυστικό κι έτρεφε τα κουτσομπολιά και τις σελίδες του κίτρινου τύπου.

Όπως συνάγεται κι από ένα σκετς της εποχής με το Χάρρυ Κλυνν, που περιλαμβάνεται στο δίσκο “Ραντεβού με την εισαγγελία”, είχε υπάρξει σχετική ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Σωτήρη Κωστόπουλου για να εξηγηθεί η παρουσία της Λιάνη στο πλευρό του ασθενούς πρωθυπουργού για “ψυχολογικούς λόγους” ως οικείου του προσώπου για να μην προσβληθούν τα…χρηστά ήθη. Κι ο μακαρίτης κωμικός σχολίαζε στην παράστασή του: “Τι λες βρε παπάρα Σωτήρη; Αυτή βρε Σωτήρη τη γ… μόνο τρία χρόνια, εμάς μας γ… οχτώ ρε Σωτήρη. Το ίδιο είναι;”

Μετά την επιτυχημένη εγχείρηση, οργανώνεται θριαμβευτική επιστροφή του Αντρέα στην Ελλάδα, ως ένας επικοινωνιακός αντιπερισπασμός απ’την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τον καταιγισμό των αποκαλύψεων για το σκάνδαλο Κοσκωτά, που ενοχοποιούν τον πυρήνα της κυβέρνησης, και για να συσπειρώσει τη βάση του.

Ο Παπανδρέου είναι βέβαια φανερά καταβεβλημένος, αδύναμος, με εξασθενισμένη φωνή – σκιά του παλιού του εαυτού. Είναι χαρακτηριστικό πχ πως λίγους μήνες αργότερα, αμέσως μετά τις εκλογές του ’89, ο Παπανδρέου ήταν εξαντλημένος και κλινήρης κατά τη διάρκεια των κρίσιμων διερευνητικών εντολών που οδήγησαν στο σχηματισμό της κυβέρνησης Τζανετάκη, αφήνοντας τον Τσοχατζόπουλο ως εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ στις διαπραγματεύσεις.

Στη σκάλα του αεροπλάνου, ο Παπανδρέου έκανε ένα από τα πιο διάσημα νεύματα στην ιστορία, προς τη Δήμητρα Λιάνη, επιλέγοντας το εμφατικό ίσως τρόπο για να επισημοποιήσει το δεσμό τους, ενώ παράλληλα πετύχαινε έξυπνα και την ομαλή αποδοχή από τους πάντες. Όσοι τον χειροκροτούσαν και τον αποθέωναν, χειροκροτούσαν παράλληλα και τη γυναίκα που στεκόταν στο πλευρό του, αλλιώς τίθονταν απέναντι.

Η κίνηση αυτή, αν και καθαρά παραπολιτική, χωρίς ουσία, απέκτησε με τον καιρό μυθικές διαστάσεις. Σ’ένα επεισόδιο των Απαράδεκτων πχ που πηγαίνουν στην Πορτογαλία, ο Σπύρος επαναλαμβάνει την κίνηση, καλώντας κοντά του τη δική του Δήμητρα.

Ενώ δεν είναι τυχαίο πως πέρσι, σε μια έκθεση για τη δεκαετία του ’80, υπήρχε μια καλτ αναπαράσταση της σκηνής με πλέιμομπιλ, που περιείχε τα πάντα: Το ζευγάρι, το αεροπλάνο, τους οπαδούς, ακόμα και τα πλαστικά σημαιάκια του ΠΑΣΟΚ, στο κλίμα της εποχής.

Μεγαλύτερη εντύπωση ωστόσο σε εκείνη τη συγκυρία προκάλεσε η πανηγυρική υποδοχή του “σιδερένιου” Ανδρέα, με άπειρο κόσμο σε όλη τη διαδρομή από το αεροδρόμιο του Ελληνικού τότε, ως το Μέγαρο Μαξίμου. Επρόκειτο για μία επίδειξη προσωπολατρείας άνευ προηγούμενου, λες και γκρεμίζονταν τα τείχη για κάποιον ολυμπιονίκη ή γιόρταζαν μια εκλογική νίκη. Όσο κι αν υπήρχε σκηνοθεσία ενός σόου με συγκεκριμένο στόχο και πολιτική σκοπιμότητα, οργανωμένου και με μεταφερόμενα πλήθη, είναι αδύνατον να μη σημειώσει κανείς τη μαζικότητα των εκδηλώσεων λατρείας και να μην κάνει τη σύγκριση με το ανύπαρκτο λαϊκό έρεισμα των σημερινών αστών πολιτικών ηγετών, τις άμαζες, θλιβερές συγκεντρώσεις τους και το γενικό κύρος τους. Στο σχετικό βίντεο δεν ξέρει κανείς με τι να απορήσει πρώτα: Την υστερία και τον πανζουρλισμό του Ανδρέα – και παρεμπιπτόντως του ΠΑΣΟΚ – ή με τον κομματικό στρατό της ΕΡΤ, που θυμίζει ρεπόρτερ ομάδων και την περιγραφή κάποιου αθλητικού θριάμβου χωρίς την παραμικρή έγνοια να τηρηθούν κάποια προσχήματα. Όποιος θέλει να καταλάβει τι ήταν η δεκαετία του ’80, οφείλει να δει αυτό το βίντεο, με τη “συγκλονιστική” περιγραφή του Σπύρου Χατζάρα -μεταξύ άλλων-, δημοσιογραφικού πρασινοφρουρού της εποχής και μετέπειτα γνωστού ψεκασμένου ακροδεξιού αντισημίτη:

Τρεις δεκαετίες αργότερα, όλοι οι βασικοί πρωταγωνιστές πλην του Ανδρέα είναι εν ζωή: Η Μαργαρίτα, η Δήμητρα, το ΠΑΣΟΚ. Εν ζωή, αλλά και σε εντελώς δευτερεύοντες παρακατιανούς ρόλους, επιβεβαιώνοντας εκείνη τη φράση του πασοκοφρουρού πως : “Χωρίς τον Ανδρέα δε θα μας ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας μας”. Ούτε καν η αεροσυνοδός του προσωπικού τους αεροπλάνου, θα προσθέταμε.