Ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας…

Το να έχεις ένα δικό σου σπίτι είναι ευλογία. Δεν είναι τυχαίο που οι αρχαίοι Έλληνες τιμούσαν τη θεά Εστία, για αυτόν τον λόγο. Άλλο αν σήμερα το χρήμα είναι ο απόλυτος θεός και οι τράπεζες παίρνουν τα σπίτια του κοσμάκη για ένα κομμάτι ψωμί.

Μεγάλη υπόθεση, λοιπόν, να έχεις ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι σου. Αρκεί αυτό να μη συμβαίνει κυριολεκτικά, όπως εκείνες οι σκηνές με το κογιότ που κυνηγά μανιωδώς το “μιτ-μιτ” (Road Runner) αλλά κάπου την πατά στις λεπτομέρειες. Και βρίσκεται με μια μικρή ομπρέλα ως ασπίδα προστασίας από τον μεγάλο βράχο που έρχεται καταπάνω του.

Κάτι που μας δείχνει, παρεμπιπτόντως, ότι η λύση δεν μπορεί παρά να είναι συλλογική. Και με αυτό δεν εννοούμε να κρατάμε πχ όλοι μαζί ομπρελίτσες παγωτού ενάντια στα χρέη που μας πλακώνουν και τις τράπεζες, αλλά να περάσουμε στην αντεπίθεση, αλλάζοντας θέση και τους όρους του παιχνιδιού.

Σημειωτέον ότι σε πολλές αστικές αναλύσεις, εντοπίζεται ως πρόβλημα το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας, συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ. Πρέπει δηλαδή ο κόσμος να χάσει τα σπίτια του, για να προχωρήσουν επιτέλους οι αναδιαρθρώσεις, το real estate, η ανάπτυξη… Και να γίνουμε πραγματικοί προλετάριοι, που θα έχουμε μόνο την εργατική μας δύναμη να πουλήσουμε και ούτε καν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας.

Αυτό αν θέλεις, μπορείς να το ντύσεις με διάφορα μποέμ και ντεμέκ επαναστατικά περιτυλίγματα, για να το πουλήσεις. Γιατί ο νοικοκύρης του σπιτιού μπορεί να γίνει νοικοκυραίος μικροαστός, να το κάνει και air-bnb και να χάσει την ταξική του συνείδηση. Ενώ εσύ θες να ζήσεις ελεύθερος χωρίς δεσμεύσεις, από κανάρα σε κανάρα, κάτω από τον έναστρο ουρανό ή από μια γέφυρα (ελευθερία έχουμε), σαν άνθρωπος της φύσης και πολίτης αυτού του κόσμου. Αχ…

Το πρόβλημα από τη δική μας σκοπιά δεν είναι προφανώς η ιδιοκατοίκηση, αλλά αυτή η παρολίγον κυριολεξία που λέγαμε. Μεγάλη υπόθεση να έχεις ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι σου, αλλά ένα σπίτι είναι και άλλα πράγματα: φως, νερό, τηλέφωνο, καλή σύνδεση, κάποιες στοιχειώδεις ανέσεις και υπηρεσίες. Και πάνω από όλα θέρμανση και κλιματισμός.

Αυτός ήταν ο λόγος που άρχισε να φτιάχνει ο άνθρωπος κατοικίες: για να προστατευτεί από τα καιρικά φαινόμενα. Αλλιώς, μπορούσες να πας και σε μια σπηλιά, να έχεις έναν σταλακτίτη πάνω από το κεφάλι σου και έναν σταλαγμίτη στα πόδια σου, και να την μοιράζεσαι με μια αρκούδα για να σας έρχονται φτηνότερα τα κοινόχρηστα.

Τα περισσότερα σύγχρονα σπίτια είναι πολύ μακριά από τις περισσότερες βασικές ανάγκες όσων τα κατοικούν. Είναι ένα τσιμέντο πάνω από το κεφάλι μας, που σε ζεσταίνει (ψήνει) στον καύσωνα και σε παγώνει (καταψύχει) στο ψύχος, αντί να διασφαλίζει το αντίστροφο. Το καλοκαίρι γίνεται φούρνος για να ψήνει ομοιόμορφα όσους μένουν μέσα. Και τον χειμώνα μαζεύει κρύο και υγρασία, για να μας διατηρεί φρέσκους, ενώ ακόμα και αν περάσει το κύμα κακοκαιρίας (Ηφαιστίωνας και άλλα τινά) αργεί να πάρει πρέφα ότι ανέβηκε η θερμοκρασία και παραμένει πιο κρύο από ό,τι το περιβάλλον έξω.

Για κάποιο λόγο στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, θεωρείται φυσιολογικό να κρυώνεις μες στο σπίτι, να πηγαίνεις με πανωφόρι στην κουζίνα ή στην τουαλέτα, να καις ό,τι βρεις για να μην πεθάνεις από το κρύο και να καταλήγεις από τις αναθυμιάσεις -για να ρίξουν την ευθύνη πάνω σου σκατόψυχοι φιλελέδες, γιατί δε διάβαζες και δεν ήσουν αρκετά άριστος. Ακόμα και να πεθαίνεις όντως από το κρύο -γιατί όχι;

Στη χώρα μας θεωρείται πολύ λογικό να λες πόσο αναποτελεσματικός είναι στην οικονομία ο κεντρικός σχεδιασμός με τα δελτία, τη στιγμή που έχεις κεντρική θέρμανση και τα σώματα ανάβουν με το δελτίο, για να κάνουν οικονομία και το σκατό τους παξιμάδι -αν και θα βόλευε να γινόταν καύσιμη ύλη.

Να λες ότι το κράτος στον σοσιαλισμό κατάπινε τα άτομα, το πρωτόβουλο πνεύμα και την αυτονομία τους αλλά εδώ να μην έχεις αυτόνομη θέρμανση. Να κυκλοφορούν με αμάνικα όσοι μένουν στο ισόγειο και ντυμένοι σαν κρεμμύδια και σαν τον ΓΓ στο Λονδίνο, όσοι μένουν στο Ρετιρέ. Ε όχι. Ε ΟΧΙ…!

Στην αστική ευημερούσα ισχυρή Ελλάδα του 2020 θεωρείται άκρως φυσιολογικό να κλείνει το εθνικό δίκτυο στην πρώτη χιονόπτωση, να πλημμυρίζουν σπίτια στην πρώτη βροχόπτωση, να καίγονται δάση όταν φυσάνε δυνατοί άνεμοι το καλοκαίρι, και μαζί αυθαίρετα που είχαν χτιστεί μες στο δάσος, μπαζώνοντας ρέματα, για να βρούμε έναν βολικό ένοχο, εκτός από το σύστημα που τους γεννά και τους τρέφει.

Και την ίδια στιγμή να πιστεύεις πως ζεις ντόλτσε βίτα, μες στα υλικά αγαθά, και να σχολιάζεις πόσο άσχημα, μονυτά και άχρωμα ήταν τα σπίτια και τα πράγματα στον σοσιαλισμό, όπου αυτά τα είχαν λυμένα, και δεν είχαν προβλήματα να τους νοστιμίζουν την καθημερινότητα. Και αυτό που ζούμε δε λέγεται “τελευταία σοβιετική γωνιά της Ευρώπης”, αλλά ιδεολογική ηγεμονία της καπιταλιστικής, νεοφιλελεύθερης ζούγκλας.