Αποκάλυψη τώρα (Η post apocalyptic διάσταση της πραγματικότητας)

Η κόλαση είναι άδεια και όλοι οι δαίμονες είναι εδώ, William Shakespeare, Η Τρικυμία 

Αρμαγεδδών, εκτός από ταινία είναι και γνωστή φράση από την αποκάλυψη του Ιωάννη, η οποία στην κυριολεξία αναφέρεται σε γεωγραφικό τόπο στον οποίο θα γίνει η τελική μάχη στο τέλος του κόσμου. Η γεωγραφική αυτή περιοχή βρίσκεται στο σημερινό κράτος του Ισραήλ. Σημαίνει αυτό ότι τα γεγονότα στη μέση ανατολή έχουν προφητευθεί ή σημαίνουν το τέλος του κόσμου; Όχι. Δυστυχώς το τέλος του κόσμου έχει έρθει εδώ και καιρό. Στο πεδίο αυτό βλέπουμε άλλη μια πράξη του.

Το ίδιο έχει ενδιαφέρον να διαπιστωθεί αν παρατηρήσει κάποιος μια σειρά post apocalyptic σειρών και ταινιών: night of the living dead, the walking dead, 28 years later πραγματεύονται την ύπαρξη μιας κοινωνίας μετά από κάποια βιολογική καταστροφή που οδηγεί στη δημιουργία των ζωντανών νεκρών, περισσότερο γνωστών ως ζόμπι. Αυτό όμως που πραγματικά πραγματεύονται είναι τι μένει από την “πολιτισμένη” κοινωνία αν αφαιρέσεις την πιο βασική λειτουργία της, την εμπορευματική παραγωγή προϊόντων.

Η απάντηση που δίνει η μεγάλη οθόνη είναι ιδιαίτερα απαισιόδοξη. Η τριλογία των ζωντανών νεκρών του Ρομέρο παρουσιάζει τα ζόμπι να θυμούνται μόνο τον καταναλωτισμό. Η σειρά walking dead δείχνει μια κοινωνία που αν αφαιρέσεις το κέρδος μένει μόνο μια ζούγκλα και ένα χάος, ενώ το 28 χρόνια μετά το πάει ακόμα παρακάτω και δείχνει τις κοινωνίες ανθρώπων που έχουν απομείνει να έχουν αποκτηνωθεί περισσότερο από τα ζόμπι τα οποία κατάφεραν να αναπτύξουν μικρές ομάδες. 

Απέχει αυτό από την πραγματικότητα; Θεωρητικά ένα λιώσιμο των πάγων θα μπορούσε να απελευθερώσει αρχαίους ιούς και βακτήρια που να οδηγούν σε αντίστοιχη κατάσταση λύσσας. Πρακτικά το πρόβλημα στη μελέτη και τη δημιουργία αντίστοιχων post apocalyptic ταινιών δεν είναι τα ζόμπι, είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Τα ζόμπι είναι μια έμμεση κριτική στο κυρίαρχο κοινωνικό πρότυπο, σε μια κοινωνία πολέμων, ανθρωποφαγίας, παντελούς ελλείψεις αλληλεγγύης, μιας ζούγκλας όπου ο ισχυρότερος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. 

Συμπερασματικά η post apocalyptic πραγματικότητα είναι εδώ. Όχι λόγω κάποιου ιού ή κάποιας βιβλικής καταστροφής, αλλά λόγω του καπιταλισμού, της φιλοσοφίας του κέρδους ως απόλυτη αξία που δικαιώνει και δικαιολογεί τα πάντα. Η βία είναι εδώ. Η αποκτήνωση, η περιθωριοποίηση, οι διακρίσεις, οι ανισότητες δημιουργούν μια κοινωνία τρομακτική που συγκολλητική της ουσία δεν είναι πλέον η ελπίδα αλλά ο φόβος. Και όλα αυτά χωρίς ούτε ένα ζόμπι. 

Πάνος Χριστοδούλου, Βιοπαθολόγος/Εργαστηριακός Ιατρός, Ιατρός Δημόσιας Υγείας και κοινωνικής Ιατρικής, MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, MSc Διατροφής, Τροφίμων και Μικροβιώματος, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών, PGCert Διαχείρισης κρίσεων στη δημόσια υγεία και ανθρωπιστικής απάντησης