Το τέλος του υπαρκτού ανθρωπισμού (Η γενοκτονία της Γαλλικής Επανάστασης)

Η Γαλλική επανάσταση θεωρείται ορόσημο για τον δυτικό κόσμο. Ο διαφωτισμός σε συνδυασμό με την τότε επαναστατική διάθεση της αστικής τάξης οδήγησε σε ένα τελείως διαφορετικό ευρωπαϊκό τοπίο. Βασικές αρχές (θεωρητικά τουλάχιστον) είναι ο ανθρωπισμός, η αξία όλων των ανθρωπίνων ζωών, το κράτος δικαίου, το κοινωνικό κράτος. Όλα αυτά δεν είχαν επηρεάσει μόνο τη δομή και τη λειτουργία του κράτους, αλλά όλη την κοινωνία, οπότε τα επόμενα χρόνια αναπτύχθηκαν τα πρώτα νοσοκομεία, διεθνείς ενώσεις όπως ο ΟΗΕ, και μια έννοια δικαίου στην οποία άλλαζε τόσο ο τρόπος εκδίκασης όσο και επιβολής ποινών.

Αρκετά χρόνια μετά τι απέμεινε από όλα αυτά; Μια αποτυχημένη προσπάθεια εμβάθυνσής τους και αποδέσμευσής τους από την παραγωγή εμπορευμάτων και το κέρδος, η οποία τελείωσε στις αρχές του ενενήντα και έδωσε το έναυσμα για τη συντηρητική πλέον αστική τάξη να διαβρώνει σιγά σιγά αξίες και κατακτήσεις από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης, σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και η αποτύπωση σκηνών από την επανάσταση αυτή σε καλλιτεχνικό επίπεδο (εμφάνιση Gojira στην έναρξη των ολυμπιακών αγώνων στο Παρίσι) να προκαλεί αναστάτωση στα συστημικά ΜΜΕ.

Και έτσι ερχόμαστε στο σήμερα. Σε μια περίοδο όπου έχει επικρατήσει ότι δεν έχει κάθε ανθρώπινη ζωή την ίδια αξία – ανάλογα με τη χώρα (και τις ιδιαιτερότητές της) κάποιες ζωές έχουν περισσότερη αξία και κάποιες λιγότερη -, αρκεί να θυμηθεί κάποιος τις VIP ΜΕΘ που ήταν κρατημένες στην περίοδο της πανδημίας και την ταυτόχρονη αδιαφορία για δομές ηλικιωμένων. Εδώ, στην Ελλάδα, το να είσαι πλούσιος, του κόμματος, της εκκλησίας, κ.ο.κ. αυξάνει και τις πιθανότητες επιβίωσής σου. 

Σε κάποιες όμως άλλες περιπτώσεις κάποιες ζωές δεν έχουν καθόλου αξία. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η Παλαιστίνη, με τους σιωνιστές να δηλώνουν ευθαρσώς πως η ζωή ενός Εβραίου έχει μεγαλύτερη αξία (τραγική ειρωνεία να επικαλούνται τη μεθοδολογία και τη φρασεολογία του Γκαίμπελς). Ευτυχώς με αυτή τη διαπίστωση δε συμφωνούν αρκετοί άνθρωποι παγκοσμίως, από αριστερές και κομμουνιστικές οργανώσεις, από συλλογικότητες αλληλεγγύης, σωματεία και μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Πολλοί από αυτούς, εκτός από τις καταγγελίες και τις διακηρύξεις, προσπάθησαν και προσπαθούν να αμφισβητήσουν την επιχείρηση γενοκτονίας των Παλαιστίνιων στην πράξη και στο πεδίο. Αποτέλεσμα να θρηνούν χιλιάδες θύματα, καθώς με βάση ανακοινώσεις και στοιχεία τους υπάρχουν χιλιάδες δολοφονίες γιατρών, επιστημόνων, δημοσιογράφων στις τελευταίες επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα, με πολλούς πλέον να μιλούν για στοχευμένες επιθέσεις με σκοπό την επιστημονική γενοκτονία. Ανατριχιαστικό, καθώς τέτοιες καταγραφές δεν υπάρχουν ούτε στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. 

Τα παραπάνω δείχνουν πως και μια μικρή αποστολή αλληλεγγύης, μια κινητή ιατρική μονάδα, ένα κοινωνικό ιατρείο, μια οργάνωση ανεξάρτητου φωτορεπορτάζ, μια αλυσίδα παροχής τροφίμων και φαρμάκων, δεν αποτελούν μια απλή ανθρωπιστική αποστολή, συνιστούν μια δήλωση υπεράσπισης του διαφωτισμού και του πολιτισμού, μια έμπρακτη αμφισβήτηση του κοινωνικού κανιβαλισμού και της αδιαφορίας στο βωμό των συμφερόντων και του κέρδους. Και δυστυχώς μια τέτοια προσπάθεια δεν έχει γίνει από κανένα οργανωμένο κράτος, με τη συντριπτική πλειοψηφία τους (με την Ελλάδα πρώτη και καλύτερη) να μη θέλει να διαταράξει τις οικονομικές σχέσεις της με το Ισραήλ. Στα χαλάσματα λοιπόν της λωρίδας της Γάζας δεν εξελίσσεται μόνο η γενοκτονία των παλαιστίνιων, αλλά της ίδιας της γαλλικής επανάστασης και των αρχών της. 

Μιας επανάστασης που ήταν μάλλον καταδικασμένη από την αρχή να ηττηθεί, αφού τα ριζοσπαστικά της στοιχεία παραμερίστηκαν υπέρ του εμπορίου, με αποτέλεσμα μετά τη γενοκτονία των γηγενών Αμερικανών από του ευρωπαίους εποίκους, δύο παγκόσμιους πολέμους και συνεχείς οικονομικές κρίσεις, να έχουν επιβιώσει μόνο στα μυαλά ορισμένων ρομαντικών συνεχιστών τους, από την οκτωβριανή επανάσταση έως το Seattle. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν η οργάνωση κάθε αποστολής αλληλεγγύης, η συλλογή φαρμάκων και τροφίμων, η αμφισβήτηση του αποκλεισμού, μια ιατρική τέντα, ένα αίθριο νοσοκομείο, πρέπει να αντιμετωπίζονται ως υλική διεκδίκηση μιας άλλης κουλτούρας, ενός άλλου παραδείγματος, μιας άλλης κοινωνίας. Και ως τέτοια θα πρέπει να εντάσσονται και στο οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα και την ταξική πάλη. 

Πάνος Χριστοδούλου, Βιοπαθολόγος/Εργαστηριακός Ιατρός, Ιατρός Δημόσιας Υγείας και κοινωνικής Ιατρικής, MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, MSc Διατροφής, Τροφίμων και Μικροβιώματος, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών, PGCert Διαχείρισης κρίσεων στη δημόσια υγεία και ανθρωπιστικής απάντησης