Αλκμάν: Παράδοση χωρίς ναφθαλίνη

Το όνομα του συγκροτήματος είναι μάλλον παραπλανητικό για το τι πρέπει κάποιος να περιμένει όταν τους συναντά. Ο Αλκμάν ήταν λυρικός ποιητής της του 7ου αιώνα π.Χ. Τα τραγούδια ήταν εμπνευσμένα από τον έρωτα και την χαρά της ζωής και τα χόρευαν νεαρά κορίτσια.

Το συγκρότημα ”Αλκμάν” τραγουδά ομοίως για τον έρωτα, το γλέντι, την χαρά με τρόπο παλιό, παραδοσιακό, που μας ξυπνά μνήμες από την παιδική μας ηλικία και το χωριό του παππού και της γιαγιάς. Με τρόπο… λίγο πιο σύγχρονο, άγριο και εφηβικό, αφού φροντίζουν να συνταιριάζουν παράδοση με ροκ διάθεση και πολλές άλλες μουσικές επιρροές. Οι στίχοι τους, επίσης, έχουν έναν έντονο κοινωνικοπολιτικό προβληματισμό.

Ο Δημήτρης Σινανόγλου, ο πυρήνας του συγκροτήματος, είναι ο multi–tasking άνθρωπος του γκρουπ. Γράφει στίχους, συνθέτει μουσική, συντονίζει το συγκρότημα, τρέχει για τα διαδικαστικά και τα γύρω- γύρω πάντα με χαμόγελο και υπομονή. Α, ότι παίζει κιόλας πιάνο σας το έγραψα; Πως τραγουδά; Τα κάνει και τα δύο τελευταία.

Η Αθηνά Τασούλα, η ήρεμη δύναμη και η μοναδική γυναικεία παρουσία του συγκροτήματος, τραγουδά και παίζει κρουστά, μελόντικα και μεταλλόφωνο. Στα “καθήκοντά” της στο συγκρότημα πέρα από την μουσική, είναι να λαμβάνει και λίγο το ρόλο της μαμάς αφού δεν παραλείπει ποτέ να κουβαλά κάτι φαγώσιμο μαζί της, ώστε να φιλέψει τους πεινασμένους μουσικούς της μπάντας. Μετά το τέλος της συνέντευξης άπλωσε λίγη τυρόπιτα στο τραπέζι για να κόψει την λιγούρα των συνδαιτυμόνων μας.

Ο Δημήτρης Καζάνης, το βιολί του συγκροτήματος, στην αρχή ήταν συνεσταλμένος, αλλά στην πορεία της συνέντευξης ξεδίπλωσε ταλέντο του στο χιούμορ. Δυστυχώς, κάποια από τα αστεία του δεν μπορούσαν να μπουν γιατί ξεστράτιζαν την συνέντευξή μας οπότε μείναμε σε μια dignite.

Τέλος, ο Κώστας Αρσένης, ο μπασίστας του συγκροτήματος, δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις. Ταλαντούχος μουσικός, που κυριολεκτικά όποια πέτρα και να σηκώσεις θα τον βρεις από κάτω σίγουρα να παίζει, αποτελεί μπαλαντέρ σε πολλά μουσικά σχήματα. Θα τον βρεις να παίζει από παραδοσιακή μουσική ως τζαζ με ευκολία και επαγγελματισμό.

Οι απόντες, αλλά παρόντες στις ιστορίες και στα γέλια των παιδιών (και τους οποίους αναφέρω γιατί ένιωσα σαν να ήταν παρόντες) ο Βαγγέλης Κοτζαμπάσης στα τύμπανα και ο Κυριάκος Καραμπερόπουλος στα πνευστά και στο τραγούδι, είναι, ίσως, εκείνα τα μέλη του συγκροτήματος που δίνουν στον ήχο των Αλκμάν τον χαρακτηριστικό του ήχο: Τζαζ ντραμς ο πρώτος, κλαρίνο και ψαλτική ο δεύτερος, μόνο στους Αλκμάν θα μπορούσαν να παίζουν μαζί. Οι υποχρεώσεις τους, ωστόσο, δεν τους επέτρεψαν έρθουν σε αυτή την συνάντηση… Ή τουλάχιστον έτσι είπαν τα παιδιά που, επειδή πρόκειται για πειραχτήρια, τα έχω ικανά να τους είχαν δέσει κάπου μόνο και μόνο για να “σολάρουν” μόνοι τους στην συνέντευξη… Αστειευόμαστε…

Ένα συγκρότημα-παρέα που θυμίζουν τα παλιά εκείνα συγκροτήματα που έγραφαν ιστορία σαν περιπλανώμενα συγκροτήματα από χωριό σε χωρίο σε παλιές ξεχασμένες εποχές. Με γέλια, πειράγματα, καλές και κακές στιγμές που ξέρουν να τις περνούν και να τις ξεπερνούν πάντα με χαμόγελο και πολύ μουσική.

Πώς πήρατε την απόφαση να δημιουργηθεί το συγκρότημα και πότε;

Δημήτρης Σ.: Ξεκινήσαμε το 2009. Στην αρχή ήμασταν με το Βαγγέλη στα τύμπανα, τον Κώστα στο μπάσο κι εμένα στο πιάνο ένα τρίο και μετά από λίγο προστέθηκε και ο Κυριάκος Καραμπερόπουλος, ο οποίος παίζει κλαρινέτο στο συγκρότημα. Μείναμε ως κουαρτέτο για πολλά χρόνια. Είχαμε από τότε δικά μας κομμάτια, αλλά πάντα ήμασταν ανήσυχοι για το ποια ήταν τελικά η ταυτότητα του συγκροτήματος. Αρχικά, ξεκινήσαμε με πιο ροκ ήχο με κάποιες παραδοσιακές πινελιές.

Ήταν η ιδέα του Κώστα Αρσένη να αλλάξει ύφος το συγκρότημα και να μπει σε πιο παραδοσιακούς δρόμους από ένα σημείο και μετά, άλλωστε, όλοι το νιώθαμε πως το σχήμα αυτό είχε περισσότερες δυνατότητες προς τα εκεί. Ο Κυριάκος κι εγώ είχαμε μια κάποια εμπειρία πάνω στην παραδοσιακή μουσική, γιατί είχαμε συμμετάσχει σε διάφορα σχήματα στο παρελθόν. Με την αλλαγή του ύφους ήρθαν στο σχήμα και η Αθηνά Τασούλα και ο Δημήτρης Καζάνης. Με αυτή την σύνθεση είμαστε τα τελευταία 4 χρόνια. Δημιουργούμε παραδοσιακούς σκοπούς σε ένα πιο σύγχρονο ύφος επηρεασμένοι από τις διαφορετικές μας μουσικές διαδρομές, τις οποίες φέρει ο καθένας μας στο παίξιμό του. Αντί να βάζουμε στο ροκ παράδοση, όπως κάναμε παλιά σε μια πιο έθνικ λογική, πάμε αντίστροφά, βάζουμε στην παράδοση λίγο ροκ. Αν και ούτε αυτό είναι εντελώς αλήθεια πια, διότι – μιας και δεν διασκευάζουμε παλιά κομμάτια, αλλά δημιουργούμε νέες μουσικές και ιστορίες, πάνω στην πολύχρωμη και πολυπρόσωπη παράδοση του ελληνικού τραγουδιού – ανακατεύουμε διαρκώς είδη και ύφη με τη δική μας προσωπική αναλογία. Η οποία πάλι δεν είναι κάτι το παγιωμένο ή σαφώς καθορισμένο, αλλά αλλάζει ανάλογα με τις απαιτήσεις του κάθε κομματιού. Κάτι που θα φανεί πολύ πιο έντονα στο δεύτερο cd που ετοιμάζουμε!

Πότε κυκλοφορήσατε την πρώτη σας δισκογραφική δουλειά;

Κώστας: Πριν από δύο χρόνια κυκλοφόρησε ο πρώτος μας δίσκος με τίτλο “Στην Πόλη ανήκω” και το ηχογραφήσαμε στο στούντιο “Συν Ένα” με το Γιάννη Ταβουλάρη ως ηχολήπτη. Πήγε αρκετά καλά στην πορεία του, υπήρξε ανταπόκριση και από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς και από το κοινό. Σε ένα τραγούδι μας συμμετείχε η Λαμπρινή Καρακώστα με μεγάλη μας χαρά.

Αθηνά: Το καλοκαίρι του 2017 παίξαμε με το Δημήτρη Μυστακίδη στο Summertime της ΕΡΤ, μια πολύ όμορφη στιγμή και πήρε ένα δρόμο το συγκρότημα με προσκλήσεις, συμμετοχές σε lives και μετά ήρθε, φυσικά, η συνεργασία μας με τον Διονύση Σαββόπουλο, ο οποίος μας κάλεσε να κάνουμε μια συναυλία από κοινού. Ήταν μια μεγάλη φιλανθρωπική συναυλία τον περασμένο Σεπτέμβριο στο Ηρώδειο. Ήταν πολύ τιμητικό από μέρους του το ότι δεν μας κάλεσε να πάμε να ανοίξουμε την συναυλία ή να πούμε 4-5 τραγούδια, αλλά να είμαστε μαζί του στην σκηνή ως το συγκρότημά του. Μια εμπειρία πολύ δυνατή…

Σε αυτή την δεκαετία που υπάρχει το συγκρότημα πόσο δύσκολη ήταν η διαδρομή να φτάσετε απο την ”ανωνυμία” στο σήμερα;

Κώστας / Δημήτρης Σ.: Δεν μας απασχόλησε ποτέ να βγούμε από την ανωνυμία, γι’ αυτό μάλλον δεν είχαμε και την αγωνία αν θα μας συμβεί αυτό ποτέ. Πέρασε αβίαστα η δεκαετία χωρίς να το καταλάβουμε. Όταν βγήκε το cd πριν 2 χρόνια καταλάβαμε πως στα χέρια μας είχαμε ένα εργαλείο πλέον, το οποίο έφερνε μια αναγνωρισιμότητα παραπάνω. Εμείς στο μυαλό μας φτιάξαμε μια παρέα και περνούσαμε καλά είτε παίζαμε σε μικρά μαγαζιά, είτε δεν παίζαμε καθόλου και ήμασταν σε συνεχείς πρόβες. Υπήρξαν κάποιες δυσκολίες (έλλειψη χρημάτων και χρόνου, αλλά και προσωπικές δυσκολίες) μέχρι να φτιάξουμε το cd μας, αλλά δεν είχαμε το άγχος να το βγάλουμε για να πετύχουμε κάτι. Θέλαμε να είναι όμορφο, να το φτιάξουμε καλά, με άνεση χρόνου. Μέχρι σήμερα έτσι λειτουργούμε. Χαλαρά. Αν κάποιος από τους 6 για παράδειγμα, δεν μπορεί να παίξει σε ένα λάιβ, δεν θα πάμε καθόλου να παίξουμε. Δεν τον αντικαθιστούμε με κανέναν άλλον.

Θα ΄θελα να ακούσω από το καθένας σας ξεχωριστά. Ποιό ή ποια τραγούδια από το cd σας έχετε ξεχωρίσει και γιατί ;

Αθήνα: Για μένα αγαπημένο τραγούδι και πολύ συναισθηματικά φορτισμένο είναι το ”Μονάχα της καρδιάς”. Το έγραψε ο Δημήτρης Σ., ο οποίος υπογράφει όλους τους στίχους του cd, και είναι γραμμένο μετά από τον πρώτο υπέρηχο όταν ακούσαμε την καρδιά του πρώτου μας παιδιού.

Δημήτρης Κ. : Το ”Λάκκα Δωδώνη ” έχει μια πολύ ξεχωριστή ιστορία, την οποία την αφηγείται ο Δημήτρης κάθε φορά στα lives μας, αν και τώρα ο περισσότερος κόσμος που μας ακούει την γνωρίζει. Είναι ένα κομμάτι το οποίο μιλά για ένα χωριό το οποίο χτίστηκε επί δικτατορίας στην Δωδώνη και κανείς δεν πήγε να κατοικήσει ποτέ εκεί και ορθώς … ωστόσο ο Δημήτρης εμπνεύστηκε ότι το χωριό το οποίο δεν κατοικήθηκε ποτέ – η Δωδωνούπολη – εκφράζει το παράπονο του. Μουσικά και στιχουργικά είναι ένα πραγματικά ολοκληρωμένο τραγούδι.

Κώστας: ”Μπόρα είναι θα περάσει”. Είναι μια ιστορία ενός κακομοίρη τύπου που φαίνεται να τον καταπιέζει η γυναίκα του, αλλά στην πραγματικότητα αναφέρεται στο μόρφωμα της ακροδεξιάς που έχει ριζώσει τα τελευταία χρόνια στην Βουλή. Πώς κατάφερε ένα κόμμα απο το 0.03 να φτάσει να μπει τρίτο κόμμα στην Βουλή…

Δημήτρης Σ.: Το ”Ετσι και αλλιώς”. Το παλιότερο κομμάτι του συγκροτήματος, το παίζουμε μια δεκαετία πια και έχει κρατήσει και στα live την ενορχηστρωτική μορφή του τρίο. Μπάσο, πιάνο, τύμπανα και φωνή του Κυριάκου. Είναι ένα τραγούδι βασισμένο σε ένα τετράστιχο του Νίκου Δήμου, ”Έτσι και αλλιώς μια μέρα θα χωρίσουμε – από έρωτα, από θάνατο, από χρόνο – θα ‘θελα όμως να χωρίσουμε μαζί – όχι χώρια”, και στο οποίο ο τρόπος, νομίζω, που το μελοποιήσαμε και το ενορχηστρώσαμε δίνει για μένα κάτι ιδιαίτερο. Ακόμα και πριν λίγες μέρες ήμασταν στο στούντιο και πάλι δουλεύαμε πάνω σε αυτό, δεν το βαριόμαστε ποτέ, παρότι είναι ένα μικρό σκαρίφημα. Έχει πολύ μουσική, ένα αμανέ του Κυριάκου, έχει σόλο από το κοντραμπάσο και είναι σε κάθε λάιβ μια στιγμή μοναδική.

Τι αποτελεί για σένα περισσότερο πηγή έμπνευσης: η καθημερινότητα ή τα συναισθήματα;

Δημήτρης Σ.: Έχω στίχους που αντλούν από τα συναισθήματα, ωστόσο πιστεύω πως τα περισσότερα σαν κεντρικό άξονα έχουν μια κοινωνικοπολιτική αφορμή. Άλλωστε μου φαίνεται πως δε μου αρέσει πολύ – ή δεν τα καταφέρνω – να γράφω αμιγώς ερωτικά τραγούδια. Προτιμώ να αφήνω τον έρωτα να υποβόσκει σε μια ιστορία. Δε μου αρέσει να περιγράφω στους στίχους το πως αισθάνομαι, αλλά να δημιουργώ ένα κείμενο από το οποίο να προκαλούνται, να εξάγονται συμπεράσματα και συναισθήματα.

Έχοντας διαφορετικές διαδρομές ο καθένας σας μέσα στην μουσική, πώς καταφέρνετε να τις συγκεράσετε ώστε να υπάρχει αυτό το αποτέλεσμα μέσω της παραδοσιακής μουσικής;

Δημήτρης Κ.: Πιστεύω πως όλα αρχίζουν από τον Δημήτρη Σ. και τον τρόπο που έχει να δημιουργεί τα τραγούδια του. Όταν έρχεται με νέο υλικό, ποτέ δε μας πιέζει να το δούμε με ένα συγκεκριμένο δικό του τρόπο. Μας δίνει κάποιες γενικές οδηγίες αλλά από εκεί και πέρα το ψάχνουμε και μόνοι μας χωρίς πίεση.

Κώστας: Προσωπικά δεν προέρχομαι από το χώρο της παραδοσιακής μουσικής. Είχα ασχοληθεί και ασχολούμαι κυρίως με άλλα είδη. Ωστόσο ποτέ δεν ένιωσα στην συνεργασία μου με τον Δημήτρη πως υστερώ σε κάτι εξαιτίας της μη ”άρτιας γνώσης μου” σε αυτό το είδος. Έχει ένα τρόπο να σε οδηγεί, ώστε αυτό που έχεις μέσα σου να το εκφράζεις μέσω της μουσικής και των στίχων του και το αποτέλεσμα να μην ακούγεται σαν ”κολάζ” διαφορετικών επιρροών, αλλά πολύ αρμονικό. Όπως πρέπει.

Δημήτρης Κ.: Απλά σου λέει πως το έχει φανταστεί σαν κομμάτι. Επίσης, τελευταία προσαρμόζει το γράψιμό του πάνω στις δυνατότητες παιξίματος του καθενός μας!

Δημήτρης Σ.: Είναι αλήθεια πως πριν φτιάξουμε τους Αλκμάν είχα γράψει μονάχα δυο τρία παραδοσιακότροπα τραγούδια, τώρα γράφω κυρίως τέτοια. Πραγματικά, κάθε μου έμπνευση είναι πια συνδεδεμένη με τα παιδιά του γκρουπ, την ώρα που φτιάχνω ένα τραγούδι το ακούω ήδη στο μυαλό μου με τον ήχο και τα παιξίματά τους!

Έχει μέλλον η παραδοσιακή μουσική στην Ελλάδα ή δεν είναι ένα είδος που έχει πέραση εδώ;

Κώστας : Πιστεύω πως ναι, το παραδοσιακό τραγούδι και η μουσική ακμάζουν, πολύ περισσότερο από ότι τα τελευταία 10-20 χρόνια, όπου είχαν γίνει προσπάθειες αναβίωσης. Η αλήθεια είναι πως η παραδοσιακή μουσική είχε συνδεθεί αρνητικά στο παρελθόν, την δεκαετία του ’70 με την Χούντα, και αργότερα την δεκαετία ’80-’90 είχε εκπέσει στο να θεωρείται καθαρά πανηγυριώτικο είδος μουσικής. Τα τελευταία 20 χρόνια έγιναν, πράγματι, αξιόλογες προσπάθειες αναβίωσης της, αλλά πιστεύω πως τώρα το είδος γνωρίζει περισσότερη άνθηση από πριν. Με πιο φρέσκο ύφος, βέβαια, αλλά οι ρίζες έρχονται από το παρελθόν.

Δημήτρης Σ : «Ό,τι έχει παρελθόν έχει και μέλλον», λέμε συνήθως, δεν ισχύει, όμως, πάντα. Στην Ελλάδα, σε σχέση με πολλές άλλες χώρες, συμβαίνει κάτι ξεχωριστό σε ότι αφορά την παραδοσιακή μουσική σαν είδος. Για τους πιο πολλούς λαούς η μουσική αυτή έχει μόνο παρελθόν. Σε εμάς η τοπική μας μουσική δεν σταμάτησε ποτέ να παράγεται. Δεν σταμάτησαν τα πανηγύρια, δεν σταμάτησε η παραγωγή τραγουδιών. Άσχετα με την ποιότητα που κάθε φορά έχουν.

Στην Ελλάδα το 95% των ανθρώπων ξέρουν να χορεύουν έστω ένα καλαματιανό ή ένα τσάμικο, μάλιστα, εκφράζονται ειλικρινά και αβίαστα μέσα από αυτό, στο εξωτερικό είναι ελάχιστοι εκείνοι που ασχολούνται με τα παραδοσιακή τους μουσική ή που χορεύουν παραδοσιακούς χορούς, μόνο κάποιοι μουσικοί ή κάποιοι χορευτές φολκλόρ. Εδώ, πείτε, μπορεί κανείς να παντρευτεί χωρίς να ακούσει το ”Ωραία που ‘ναι η νύφη μας ”;

Δημήτρης Κ.: Αν η παραδοσιακή μουσική έχει χάσει το κόσμο της είναι εξαιτίας της αισθητικής. Πού παίζει, ποιός παίζει και τι έχει σημασία.

Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια του συγκροτήματος;

Αθήνα : Έχουμε νέα τραγούδια και βρισκόμαστε στη διαδικασία να μπούμε στο στούντιο να γράψουμε.

Κώστας: Αυτές τις μέρες, μάλιστα, τελειώνουμε με το Γιάννη (Ταβουλάρη – Στούντιο Συν Ένα) τις ηχογραφήσεις. Έχουν μείνει μόνο λεπτομέρειες. Έχουμε σχεδόν έτοιμα εννέα τραγούδια, ίσως γράψουμε και κάποιο ακόμα.

Δημήτρης Σ : Τώρα, το πώς θα ‘ναι ο δεύτερος δίσκος, μη ρωτάτε! Μπαίνουμε, γράφουμε κι ό,τι βγει!

Δημήτρης Κ.: Έτσι έγινε και στον πρώτο: Στην αρχή δεν μπορούσαμε καθόλου να ορίσουμε το πού πάει το στυλ και το χρώμα του δίσκου και γενικότερα του γκρουπ και μετά αποδείχτηκε – απ’ ό,τι μας είπαν, δηλαδή – πως είναι κάτι συγκεκριμένο και χαρακτηριστικό.

Δημήτρης Σ : Πάντως ένα είναι σίγουρο, τα νέα τραγούδια δε θυμίζουν καθόλου τα παλιά. Κι αυτό έγινε, νομίζω, ασυναίσθητα από όλους μας, τόσο στο επίπεδο του ίδιου του υλικού όσο και σε αυτό της επεξεργασίας του. Καταρχάς, δε θέλαμε να επαναλάβουμε πράγματα που κάναμε στο προηγούμενο άλμπουμ, ακόμη κι αν κάτι πέτυχε γιατί να το μιμηθούμε; Επίσης, θεωρώ πως υπάρχει ένας ολόκληρος μουσικός κόσμος εκεί έξω, που περιμένει να τον εξερευνήσουμε και προς τα κει πρέπει να πάμε! Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρουμε καλύτερα ή χειρότερα αλλά σίγουρα δε θα βαρεθούμε! Ένα είναι βέβαιο: Λάκκα Δωδώνη δεν ξανακάνουμε!

Αθηνά: Αυτά τα λέει ο Δημήτρης διότι κάποια τραγούδια μας, η Λάκκα, ο τραγουδιστής, δημιούργησαν ένα στυλ, που το εκτίμησαν πολλοί φίλοι του γκρουπ – και όχι μόνο – και αυτό από μόνο του δημιουργεί αντίστοιχες προσδοκίες για το μέλλον… Εμείς, φυσικά τα αγαπάμε αυτά τα τραγούδια και είμαστε πολύ περήφανοι για αυτά, δικά μας είναι, απλά δε θέλουμε αυτό το ύφος να γίνει μανιέρα…

Δημήτρης Κ.: Και μην ακούτε που λέει ο Μήτσος πως τα καινούρια δε θυμίζουν τα παλιά, μόλις γραφτούν θα πούμε πάλι: «Ε, ναι, αυτό ακούγεται… Αλκμάν!»