Αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και αυτοκτονικών τάσεων προκαλεί η χρήση κάνναβης σε εφήβους
Έρευνα Καναδών επιστημόνων αποδεικνύει πως η κάνναβη συσχετίζεται με αύξηση του κινδύνουν κλινικής κατάθλιψης, άγχους και αυτοκτονικών σκέψεων ή συμπεριφορών των έφηβων χρηστών στην ενήλικη ζωή.
Την ώρα που η νομιμοποίηση της κάνναβης προχωρά τόσο για φαρμακευτική, όσο και για ψυχαγωγική χρήση σε ολοένα και περισσότερες χώρες, επιστήμονες από τον Καναδά προειδοποιούν για τις συνέπειες στην πνευματική υγεία των νέων χρηστών. Σύμφωνα με μια μετανάλυση που δημοσιεύτηκε πολύ πρόσφατα από το έγκυρο ιατρικό περιοδικό JAMA Psychiatry, η χρήση κάνναβης από ανηλίκους αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης και αυτοκτονικών τάσεων κατά την ενήλικη ζωή τους.
Η μετανάλυση (στατιστική ανάλυση, που συνδυάζει τα αποτελέσµατα πολλών ανεξάρτητων µελετών, οι οποίες θέτουν το ίδιο ερευνητικό. ερώτηµα) βασίστηκε σε επιδημιολογικές μελέτες, κι έχει ως επικεφαλής την Δρ. Γκαμπριέλα Γκόμπι από το πανεπιστήμιο ΜακΓκιλ του Μόντρεαλ. Τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν για την επιλογή των μελετών από το 1993 ως σήμερα ήταν πολύ αυστηρά, ώστε να ληφθεί όσο γινόταν υπόψιν και να αποκλειστεί κατά το δυνατόν το ενδεχόμενο η συσχέτιση κατάθλιψης, φοβιών και χρήσης κάνναβης να οφείλεται σε προϋπάρχον ιστορικό ψυχικών ασθενειών του χρήστη ή των γονέων του. Υπήρξε επίσης μεγάλη φροντίδα ώστε να υπάρχει παρόμοια μεθοδολογία στις έρευνες που αναλύθηκαν, προκειμένου να αποφευχθεί σύγκριση ανόμοιων πραγμάτων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα βρέθηκε μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ εφηβικής χρήσης κάνναβης και μετέπειτα εκδήλωσης κατάθλιψης και αυξημένου άγχους. Για το μεμονωμένο χρήστη ο κίνδυνος εμφάνισης κατάθλιψης είναι περιορισμένος, ωστόσο λόγω της ευρείας χρήσης του ναρκωτικού, ακόμα και η μικρή αύξηση του κινδύνου σημαίνει μεγαλύτερους αριθμούς ασθενών σε επίπεδο πληθυσμού. Στις ΗΠΑ, όπου ένας στους πέντε νέους κάνει τουλάχιστον περιστασιακή χρήση, 413 326 περιπτώσεις διαγνωσμένης κλινικής κατάθλιψης σε εφήβους μπορεί να σχετίζονται με την κάνναβη. Επιπλέον, μια σημαντική συσχέτιση διαπιστώθηκε μεταξύ της χρήσης κάνναβης και αυτοκτονικού ιδεασμού αλλά και απόπειρας αυτοκτονίας, τα οποία με τη σειρά τους αποτελούν επίσης εκδηλώσεις κλινικής κατάθλιψης. Αυτό σημαίνει πως για κάποιους χρήστες η κάνναβη μπορεί να έχει εμμέσως θανάσιμα αποτελέσματα.
Υπάρχουν ενδείξεις πως οι νεαρότεροι χρήστες κάνναβης στις έρευνες (14 και 15 ετών) παρουσίαζαν μεγαλύτερη τάση προς αυτοκτονικές συμπεριφορές, παρότι συνολικά η συσχέτιση κατάθλιψης και χρήσης δεν μεταβαλλόταν ανάλογα με την ηλικία. Επίσης τα κορίτσια εμφανίζονταν πιο επιρρεπή στην εκδήλωση κατάθλιψης στην ενήλικη ζωή αν κάπνιζαν κάνναβη στην εφηβεία τους. Δυο από τις έρευνες έδειξαν πως ακόμα και η διακοπή της συνήθειας στην όψιμη εφηβεία δεν προστάτευσε τους νέους από κάποιες από τις σοβαρές παρενέργειες του ναρκωτικού. Σε άλλες, τα υψηλά ποσοστά άγχους και κατάθλιψης σε έφηβους χρήστες συνοδεύονταν από αυξημένη σχολική αποτυχία και παραβατικότητα.
Η έρευνα, παρά του περιορισμούς που η ίδια δέχεται (πχ. πιθανή συνύπαρξη χρήσης άλλων ουσιών, ψυχοκοινωνικοί παράγοντες κατάθλιψης, αύξηση της περιεκτικότητας της ψυχαγωγικής κάνναβης σε THC στο πέρασμα των ετών), κλείνει υπογραμμίζοντας πως η κάνναβη είναι ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας και υπάρχει επείγουσα ανάγκη εφαρμογής καλύτερων προγραμμάτων πρόληψης ενάντια στη χρήση κάνναβης από ανήλικους και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις ώστε να μπορούν να απορρίπτουν τις πιέσεις συνομηλίκων τους για χρήση του ναρκωτικού.
Με πληροφορίες από https://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry/article-abstract/2723657
Notice: Only variables should be assigned by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/comments.php on line 6
Notice: Only variables should be passed by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/functions.php on line 38
Notice: Only variables should be assigned by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/functions.php on line 38
7 Σχόλια
Η συσχέτιση είναι μια στατιστική σχέση που από μόνη της δεν στοιχειωθετεί σχέση αιτίασης. Τα ευρύματα λοιπόν της έρευνας είναι σημαντικά αλλά ο τίτλος του άρθρου είναι παραπλανητικός.
Από τα τα συμπεράσματα της έρευνας: “Preadolescents and adolescents should avoid using cannabis as use is associated with a significant increased risk of developing depression or suicidality in young adulthood; these findings should inform public health policy and governments to apply preventive strategies to reduce the use of cannabis among youth.”
Συστήνουν την αποφυγή της κάνναβης από προεφήβους και εφήβους, προφανώς γιατί θεωρούν πως αυτή η συσχέτιση δεν είναι τυχαία. Και αυτή είναι η ουσία του άρθρου, για όποιον δε θέλει να παίζει με τις λέξεις.
Με συγχωρείς ΔΝ αλλά η μη ταύτιση συσχέτισης και αιτίασης δεν είναι παιχνίδι με τις λέξεις αλλά στοιχειώδης αρχή της φιλοσοφίας της επιστήμης. Προφανώς η μη αιτίαση δεν σημαίνει σώνει και ντε ότι μια στατιστική σχέση είναι τυχαία. Μπορεί να είναι τυχαία, μπορεί η αιτίαση να είναι αντίστροφη, μπορεί να είναι διπλής κατεύθυνσης ή μπορεί και να υπάρχει κοινή μεταβλητή αιτίασης (τρίτος παράγοντας).
Πουθενά όμως στη συγκεκριμένη έρευνα, ούτε στο απόσπασμα που παραθέτεις, δεν υπάρχει επιστημονικά τεκμηριωμένος ισχυρισμός αιτίασης. Οι συγγραφείς του άρθρου δεν θέτουν καν αυτό το ερώτημα (βλ. βασικά σημεία ‘key points’).
Στο συμπέρασμά τους μάλιστα λένε ότι το ρίσκο σε ατομικό επίπεδο βρίσκεται σε μέτρια προς χαμηλά επίπεδα (‘[Ι]ndividual-level risk remains moderate to low). Λόγω όμως του στατιστικού συσχετισμού, οι συγγραφείς προτείνουν ότι η κατανάλωση κάνναβης από ανηλίκους πρέπει να αποφεύγεται και γενικά να ενταχθεί στα ζητήματα δημόσιας υγείας. Κατά τη γνώμη αυτό είναι σωστό, αλλά δεν υπάρχει κανένας λόγος να τραβάμε τα γεγονότα από τα μαλλιά για να βγει ένας πιο πιασάρικος τίτλος.
Το “συσχετίζομαι” και τα παράγωγά του αναφέρονται διαρκώς μέσα στο κείμενο. Εννοείται πως οι επιστημονικές έρευνες κυρίως συσχετισμούς διερευνούν, είναι πάντα εξαιρετικά προσεχτικές πριν μιλήσουν για αιτιακή σχέση και αναφέρουμε κι εμείς στο κείμενο τους περιορισμούς που οι ίδιοι ερευνητές αναγνωρίζουν. Από την άλλη, τι άλλο παρά σοβαρή υποψία αιτιακής σχέσης υποδηλώνει η φράση που ακολουθεί αμέσως μετά από αυτή που αναφέρετε περί χαμηλού ατομικού ρίσκου που λέει πως: “the high prevalence of adolescents consuming cannabis generates a large number of young people who could develop depression and suicidality attributable to cannabis”. Οι ίδιοι δηλαδή οι συγγραφείς θεωρούν απολύτως πιθανό το ρίσκο αυτοκτονιών και κατάθλιψης να αποδίδεται απευθείας στην κάνναβη. Γι’ αυτό επιμένω ότι απλά πιάνεστε από το γεγονός πως ο τίτλος ενός εκλαϊκευτικού άρθρου – που δικαίωμά σας είναι να το θεωρείτε αποτυχημένο, εξού κι υπάρχει παραπομπή στο πρωτότυπο – δεν ανταποκρίνεται αρκετά στα κριτήριά σας περί φιλοσοφίας της επιστήμης, για να κρύψετε την ενόχλησή σας από το πόρισμα της έρευνας.
ΔΝ,
Η συσχέτιση και τα παράγωγά της μπορεί να περιέχονται στο κείμενο, αλλά δεν περιέχονται στον τίτλο, ο οποίος ισχυρίζεται κάτι διαφορετικό. Οι επιστήμονες πολύ σωστά είναι προσεκτικοί με την έννοια της αιτίασης, η οποία για να στοιχειοθετηθεί απαιτεί συγκεκριμένες διαδικασίες και μεθόδους.
Αντίστοιχη προσοχή πρέπει να δείχνουν και τα εκλαϊκευτικά άρθρα, εφόσον θέλουν να μεταδίδουν με ακρίβεια τα αποτελέσματα της έρευνας και να διαπαιδαγωγούν το μη ειδικό αναγνωστικό κοινό. Η αστική ιδεολογία, τόσο στις ψεκασμένες όσο και στις ‘σοβαρές’ τις εκδοχές, εκμεταλλεύεται πολύ συχνά της σύγχηση που επικρατεί ως προς την διαφορά αιτίασης-συσχέτισης για να υποστηρίξει ότι η αστική δημοκρατία φέρνει την ειρήνη και την ευημερία, ότι η ιδιοκτησία είναι όρος της ελευθεριάς και της ευνομίας και προσφάτως ότι η νομιμοποίηση των ναρκοτικών οδηγεί στην πτώση της εγκληματικότητας. Στο μέλλον, όσο οι έμποροι κάνναβης πλουτίζουν, θα προκύψουν και έρευνες που ‘δείχνουν’ ότι η ψυχαγωγική χρήση της κάνναβης κάνει καλό.
Βασικός όρος για να αντιμετωπιστεί αυτή η ιδεολογική επίθεση είναι να ξέρει ο κόσμος τι ακριβώς δείχνουν οι έρευνες για να μπορεί να κρίνει αν τα συμπεράσματα που βγαίνουν είναι σωστά. Η ελάχιστη προσφορά που μπορεί να έχει η δημοσιογραφία σε αυτήν την υπόθεση είναι να μην μεταχειρίζεται τις ίδιες μεθόδους όταν βλέπει ότι την συμφέρουν τα αποτελέσματα, τόσο για λόγους διαπαιδαγώγησης όσο και για λόγους αξιοπιστίας.
Αντί λοιπόν να μου προσάπτετε κακόπιστη κριτική επειδή δήθεν δεν μου αρέσουν τα αποτελέσματα – πράγμα άνευ σημασίας εφόσον συμφωνώ όπως είπα πιο πάνω με την προτεινόμενη πολιτική – θα μπορούσατε απλά να είχατε προσλάβει το σχόλιο μου ως απλή παρατήρηση αναγνώστη χωρίς κρυφή σκοπιμότητα και μετά είτε να το αγνοήσετε είτε να το λάβετε υπόψη.
Δεν γνωρίζω αν οι μύγες προκαλούν το μύγιασμα, πάντως η συσχέτιση είναι ισχυρη 🙂
Δέχομαι ότι η κριτική είναι καλόπιστη, από εκεί και πέρα αν έχετε κάτι να παρατηρήσετε για το ίδιο το κείμενο κι αν δεν αποδίδει σωστά τα όσα λέει το άρθρο, ευχαρίστως να το συζητήσουμε. Για τον τίτλο απλά θα συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε και θα το λήξουμε εδώ.
Εγώ ξέρω, ότι σε μη μαθηματικοποιημένες επιστήμες, όπως η ψυχιατρική, η στατιστική επεξεργασία παρατηρήσεων, είναι ο πιο δόκιμος τρόπος εξαγωγής συμπερασμάτων.