Φρουροί τη φυλάγαν πανίσχυροι, πουλί πετάμενο δεν πέρναγε από δίπλα, αλλά εκείνη τη βραδιά, κοντά που σήμαιναν μεσάνυχτα, η σβάστικα εξαφανίστηκε απάνω απ’ την Ακρόπολη. Δυο έλληνες κομμουνιστές, Μανόλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας, τρυπώσανε μέσα στ’ αρχαία μάρμαρα, και με τα νύχια και τα δόντια τους ξεσκίσανε το φασιστικό σύμβολο.
«Καταραμένος» ποιητής, που όμως με την ποίησή του εξύμνησε τον πόθο του για ένα νέο κόσμο, της κοινωνικής ισότητας και της αδελφοσύνης. Έναν κόσμο για τον οποίο πάλεψαν και έπεσαν οι Παριζιάνοι Κομμουνάροι που αποτέλεσαν την εμπροσθοφυλακή της καταραμένης για τους αστούς εργατικής τάξης.
Το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου που παρουσιάζουμε στη χειρόγραφη μορφή του, δεν είναι το μοναδικό που ο μεγάλος μας ποιητής έγραψε για τον Γρ. Λαμπράκη. Η ημερομηνία κάτω δεξιά δείχνει ότι το ποίημα γράφτηκε την επόμενη μέρα αφότου ξεψύχησε ο μάρτυρας – ήρωας της ειρήνης.
Η κηλίδα, η ελπίδα που έρχεται ουρανοκατέβατη, κι η πρώτη φορά στην πόλη, που θυμίζει μια άλλη “πρώτη φορά”.
Η Έλλη Αλεξίου υπήρξε σπουδαία λογοτέχνης και δασκάλα του λαού μας. Γεννήθηκε στις 22 του Μάη 1894. «Γράφω για να καταγγείλω την αδικία», έλεγε. Αγαπούσε πολύ τα παιδιά και τους νέους. Τα βιβλία της μεγάλωσαν γενιές, αγαπήθηκαν από μικρούς και μεγάλους και διαβάζονται στις μέρες μας.
“Περνούσε από κάτω η πορεία κι είχαν στηθεί στις βεράντες κριτές σε πασαρέλα οι νοικοκυραίοι…”
Ο Κουβανός επαναστάτης Χοσέ Μαρτί, που ήταν συνάμα στοχαστής, ποιητής, πολιτικός και συγγραφέας, ο Απόστολος της Κουβανικής Ανεξαρτησίας όπως τον αποκαλούν οι συμπατριώτες του, στους καταπιεσμένους ανθρώπους του μόχθου αφιέρωσε τη ζωή του, και για να ζήσουν ελεύθεροι και ανεξάρτητοι οι Κουβανοί και οι λαοί της Λατινικής Αμερικής, τη θυσίασε στη μάχη, μια μέρα σαν σήμερα, στις 19 του Μάη 1895.
Βγες έξω, σύντροφε! Ρίσκαρε (…)Μπρος, στο δρόμο έξω! Αγωνίσου! Να περιμένεις πια δε γίνεται, είναι αργά πολύ! Βοήθα τον εαυτό σου βοηθώντας μας…
Εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα η δεύτερη Κυριακή του Μάη έχει καθιερωθεί ως η «Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας». Μια μέρα υποτίθεται γιορτινή που οι μάνες όλου του κόσμου έχουν την τιμητική τους. Όμως, όπως συμβαίνει και με πολλές ακόμα «παγκόσμιες ημέρες», τέτοιες επέτειοι, ξέχωρα απ’ τ’ αληθινά και ανόθευτα αισθήματα των ανθρώπων, έχουν καθαρά διακοσμητικό χαρακτήρα.
Σαν σήμερα, στις 12 του Μάη 1992, έφυγε από τη ζωή ο ποιητής Νίκος Γκάτσος, η πολύχρονη συνεργασία του οποίου με τον Μάνο Χατζιδάκι «ευθύνεται» για πολλά μεγάλα τραγούδια που αγαπήθηκαν από τον κόσμο και έμειναν άφθαρτα στο χρόνο. Άλλωστε και η πρώτη του εμφάνιση του Ν. Γκάτσου στη δισκογραφία (1958) ήταν με το τραγούδι «Χάρτινο το φεγγαράκι», που μελοποίησε ο Μάνος Χατζιδάκις.
