Νίκος Καραντηνός: «Ποιος σας είπε ότι οι κομμουνιστές πρέπει να κυκλοφορούν με κουρέλια;»

Ο Νίκος Καραντηνός έμοιαζε σαν το γλυκοχάραμα που προχωρεί διστακτικά και μετά ενοποιεί τα πάντα και δυναμώνει. Ο λόγος του είχε παιδαγωγική αξία. Οι προσωπικές του εξομολογήσεις ήταν σπάνιες. Αφορούσαν κυρίως άρθρα του, σχόλια, ρεπορτάζ. Η στάση της ζωής και η ιδεολογία του ήταν αταλάντευτες. Δεν εκδήλωνε εύκολα τα αισθήματά του. Μιλούσαν το έργο και οι πράξεις του.

Ηταν το 1992. Είχα διανύσει μια πετυχημένη πορεία. Συνεργασίες με μεγάλα περιοδικά κι εφημερίδες. Μόνιμη δουλειά στην ΕΡΤ. Είχα καταθέσει τον φάκελό μου για να γίνω μέλος της ΕΣΗΕΑ. Πέρασα με επιτυχία τις γραπτές εξετάσεις και ορίστηκε η ημερομηνία για τις προφορικές.

Εκείνα τα χρόνια, πρωθυπουργός ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και υπουργός προεδρίας ο Μιλτιάδης Εβερτ. Αποφάσισαν να μετατάξουν από την ΕΡΤ τριάντα δημοσιογράφους στην Γενική Γραμματεία Τύπου Πληροφοριών (ΓΓΤΠ), επειδή ήταν αριστεροί. Ανάμεσά τους κι εγώ. Αυτή η μετακίνησή μας αποτελούσε εμπόδιο στην καριέρα μας και στην εξέλιξή μας. Χάναμε όλοι το δικαίωμα της μονιμότητας και δεν μπορούσαμε να γίνουμε μέλη της ΕΣΗΕΑ. Βάσει του καταστατικού της, έπρεπε να έχει το υποψήφιο μέλος μισθολόγιο με κρατήσεις από εφημερίδα ή την ΕΡΤ. Δεν γινόσουν μέλος από τη ΓΓΤΠ.

Απογοητευμένη, απευθύνθηκα στον πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ, Δημήτρη Μαθιόπουλο, εξηγώντας την περίπτωσή μου. «Δυστυχώς, δεν μπορώ να σας βοηθήσω», μου απάντησε. «Αυτό επιτάσσει το καταστατικό μας».

Την ημέρα των προφορικών εξετάσεων, ήταν στην αίθουσα οι Δημήτρης Μαθιόπουλος, Δημήτρης Γκλαβάς, Νίκος Καραντηνός, Γιώργος Λεονταρίτης και ο Μηνάς Παπάζογλου. Απάντησα σε όλες τις ερωτήσεις. «Παίρνετε άριστα», μου είπε ο πρόεδρος, «όμως, λυπάμαι, που θα απορριφθείτε για τυπικούς λόγους. Δεν έχετε μισθολόγιο εφημερίδας». Εκείνη τη στιγμή, μ’ ένα μειλίχιο, ήρεμο ύφος, απάντησε ο Ν. Καραντηνός: «Κ. συνάδελφοι, από προχτές, η Εύα Νικολαΐδου είναι στο μισθολόγιο του “Ριζοσπάστη”». Μείναμε άφωνοι. «Μα καλά, πώς έγινε αυτό;», ρώτησε ο Μαθιόπουλος κι ο Καραντηνός τού είπε τότε: «Πρώτον, αγαπώ τις εκπλήξεις και δεύτερον, διαβάζοντας τον φάκελό της, με τα προσόντα και τις επιδόσεις της, διαπίστωσα ότι αν δεν γινόταν μέλος μας, θα αποτελούσε η μη εγγραφή της μία μελανή κηλίδα για το σωματείο μας, διότι έχασε την προηγούμενη θέση της, λόγω της αριστερής ιδεολογίας της». Επανέρχεται ο Μαθιόπουλος στο θέμα, λέγοντας: «Μα θα παραβιάζαμε το καταστατικό μας» και απαντά ο Καραντηνός: «Η ΕΣΗΕΑ πρέπει να είναι το προπύργιο της ελευθερίας του λόγου και της ιδεολογίας. Αν δεν γινόταν αυτή η εγγραφή, τότε θα παραβιάζαμε τις αρχές της. Στα καταστατικά δεν πρέπει να μας απασχολεί μόνο τι λέει ένα άρθρο αλλά και η ουσία και το δίκαιο μιας υπόθεσης». Τον άκουγε όλο το συμβούλιο με σεβασμό. Αναγκάστηκε ο πρόεδρος να μου πει στο τέλος: «Καλωσορίσατε, κυρία συνάδελφε, στη δημοσιογραφική μας οικογένεια».

Μετά από λίγα χρόνια, με δικαστικό αγώνα, επέστρεψα στην ΕΡΤ γιατί η μετάταξή μου θεωρήθηκε παράνομη και καταχρηστική. Δικηγόρος μου ήταν ο αείμνηστος Γιώργος Παπαδημητρίου.

Μόνο από τέτοιες προσωπικές μου ιστορίες μπορώ να μεταφέρω το μεγαλείο αυτού του ανθρώπου.

Ο Νίκος Καραντηνός διετέλεσε επί πολλά χρόνια ταμίας του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ. Ενα μεσημέρι, περνώντας από το γραφείο του, από την ανοιχτή πόρτα άκουσα να συμβουλεύει κάποιον με αγάπη, με νοιάξιμο. Μετά μου εξήγησε ότι υπήρξε μια ένταση μεταξύ ενός υπαλλήλου και του δημοσιογράφου, διότι τον πρόσβαλε έντονα ο πρώτος και ο δεύτερος είχε δίκιο. Ολο το ΔΣ συμφώνησε να απολυθεί ο υπάλληλος εκτός από τον Ν. Καραντηνό. Πήγε, λοιπόν, να ζητήσει εξηγήσεις ο θιγόμενος. Ο Καραντηνός με τη γνωστή σοφία του του εξήγησε: «Εσένα θέλω να προστατεύσω. Θα σου μείνει στη ζωή μια δικαίωση κι ένα βάρος στη συνείδησή σου, που έγινες αιτία κάποιος να χάσει το ψωμί του. Θέλω να τα ζυγίσεις αυτά τα δύο και να μου πεις τι βαραίνει περισσότερο μέσα σου». Το γραφείο του ήταν πάντα γεμάτο από συναδέλφους που ήθελαν να τον συμβουλευτούν, σαν εξομολογητήριο.

Από τις κουβέντες μου μαζί του, τον θεωρούσα ίνδαλμα. Διαμόρφωσε την ιδεολογία μου. Αγάπησα τον κομμουνισμό. Στις Γενικές Συνελεύσεις, μία συνάδελφος που βρίσκεται σε άλλη κομματική παράταξη, μου είπε ότι δεν χειροκροτούσε ποτέ κανέναν, παρά μόνο τον Καραντηνό στις ομιλίες του.

Από την ημέρα που με βοήθησε στην εγγραφή μου στην ΕΣΗΕΑ, κάθε χρόνο, την ημέρα της γιορτής του, του έστελνα μια ανθοδέσμη από δέκα κόκκινα τριαντάφυλλα και δέκα γαρύφαλλα. Τα συνόδευε μία ανυπόγραφη καρτούλα: «Από καρδιάς. Σ’ εσάς που χρωστάμε τόσα πολλά». Εφτανε στα χέρια του, ακόμη κι αν βρισκόμουν στο εξωτερικό. Φρόντιζα πάντοτε από πριν. Λίγα χρόνια προτού φύγει για το αιώνιο ταξίδι, του αποκάλυψα ότι εγώ έστελνα την ανθοδέσμη. Μου απάντησε: «Το είχα καταλάβει». Μερικά πράγματα όταν δεν τα αποκαλύπτεις παίρνουν μεγαλύτερη αξία.

Τον αποκαλούσαμε κομμουνιστή λόρδο. Ηταν πάντα καλαίσθητα ντυμένος. Φορούσε ολομέταξες γραβάτες και κάθε φορά που τον ρωτούσαν: «Μα εσύ, κομμουνιστής, να δίνεις τόσο μεγάλη σημασία στα ρούχα», αυτός απαντούσε: «Ποιος σας είπε ότι οι κομμουνιστές πρέπει να κυκλοφορούν με κουρέλια;».

Πάρα πολλοί συνάδελφοι και υπάλληλοι της ΕΣΗΕΑ έχουν κρατήσει σαν ενθύμιο ένα δωράκι από τον ίδιο. Εγώ θυμάμαι ότι μου χάρισε μια βεντάλια από ένα μακρινό του ταξίδι. Την κρατάω σαν φυλαχτό. Αυτήν άνοιξα σήμερα και θυμήθηκα στιγμιότυπα απ’ τη ζωή του.

Η ΕΣΗΕΑ για να τιμήσει την προσφορά του, θα κρεμάσει προς τιμήν του μια χρυσή πλακέτα στον 5οόροφο, που έχει πάρει το όνομά του. Μέσα απ’ αυτήν την άψυχη επιγραφή θα μας ζεσταίνει η φλόγα της καρδιάς του, θα νιώθουμε την ευεργετική του ενέργεια, θα υποκλινόμαστε στην ιστορία του.

Το βιογραφικό του είναι γεμάτο από δράση, διακρίσεις, σπουδές, προσφορά και συνέπεια στον αγώνα για τη δημοσιογραφία και την κοινωνία.

Εύα Νικολαΐδου
δημοσιογράφος, συγγραφέας
υποψήφια βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης με το ΚΚΕ
902.gr

Σε συνεδρίασή του το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ ομόφωνα αποφάσισε ο 5ος όροφος του κτιρίου της ΕΣΗΕΑ να ονομαστεί «Νίκος Καραντηνός» προς τιμήν του αξέχαστου, κομμουνιστή δημοσιογράφου.

Ο Νίκος Καραντηνός γεννήθηκε το 1920 στο Ληξούρι. Πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση. Το 1941 έγινε μέλος της ΟΚΝΕ και οργανώθηκε στο ΕΑΜ Νέων της Φιλοσοφικής. Πρωτοστάτησε στη δημιουργία του παράνομου νεολαιίστικου Τύπου στην Αθήνα. Αναδείχτηκε σε μέλος του ΚΣ της ΕΠΟΝ και αρχισυντάκτη της «Νέας Γενιάς». Για την αντιστασιακή του δράση διώχτηκε, εξορίστηκε στη Μακρόνησο και στην Ικαρία.

Από το 1974 μέχρι το τέλος της ζωής του εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον «Ριζοσπάστη». Δραστηριοποιήθηκε έντονα στο κίνημα των δημοσιογράφων. Υπήρξε για χρόνια μέλος του προεδρείου της ΕΣΗΕΑ και πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Δημοσιογράφων Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Διετέλεσε, επίσης, γενικός γραμματέας στο πρώτο, ιδρυτικό, ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ), στην ίδρυση της οποίας πρωτοστάτησε.

Ο Νίκος Καραντηνός σε όλη του τη ζωή έζησε ως μαχόμενος κομμουνιστής δημοσιογράφος, ταγμένος αταλάντευτα με το δίκιο της εργατικής τάξης και τα ιδανικά του ΚΚΕ. Με την ανιδιοτελή προσφορά του, μέσα και από τα συνδικαλιστικά όργανα όπου επανειλημμένα εκλεγόταν, για την υπεράσπιση και διεκδίκηση των αιτημάτων του δημοσιογραφικού κόσμου, κατάφερε να κατακτήσει την καθολική εκτίμηση και αναγνώριση του κλάδου.

Θυμίζουμε ότι επιστολή προς το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ για αναγνώριση της προσφοράς του Ν. Καραντηνού μέσα και από ονοματοδοσία κάποιου χώρου του κτιρίου της είχε αποστείλει και η δημοσιογράφος, υποψήφια βουλευτής με το ΚΚΕ στην Α’ Θεσσαλονίκης, Εύα Νικολαΐδου.