“Δεν πήγα στους κομμουνιστές για τη συμπεριφορά τους, αλλά για τα ιδανικά τους” – Έφυγε από τη ζωή ο Βρετανός διπλός πράκτορας της KGB Τζορτζ Μπλέικ

Γόνος εύπορης οικογένειας, ο Μπλέικ έγινε κομμουνιστής μετά τις εμπειρίες του ως αιχμάλωτος στον Πόλεμο της Κορέας.

Mπορεί να μην ανήκε στον κύκλο των “5 του Καίμπριτζ” δηλαδή της ομάδας Βρετανών κατασκόπων υπέρ της ΕΣΣΔ, με διασημότερο των Κιμ Φίλμπι, αυτό όμως δεν έκανε λιγότερο “κινηματογραφική” τη ζωή του Τζορτζ Μπλέικ, σε βαθμό που ο Άλφρεντ Χίτσκοκ να εμπνευστεί ταινία βασισμένη από τη ζωή του, με τίτλο “Η σύντομη νύχτα”, που όμως δεν πρόλαβε να υλοποιηθεί λόγω του θανάτου του σκηνοθέτη.
Ήδη από τα πρώτα παιδικά του χρόνια, η ζωή του μετέπειτα διπλού πράκτορα είχε έντονα μυθιστορηματικά στοιχεία. Γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1922 ως Τζορτζ Μπεχάρ στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας, από ντόπια μητέρα και πατέρα Βρετανό εβραϊκής καταγωγής. Το όνομά του παιδιού επιλέχθηκε προς τιμήν του βασιλιά της Βρετανίας Γεωργίου Ε’. Ο πατέρας του είχε διακριθεί για τις υπηρεσίες του στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, απέκρυπτε ωστόσο από την οικογένεια τις εβραϊκές του ρίζες ως το θάνατό του το 1936. Ο Τζορτζ ήταν τότε ήταν 14 ετών και πήγε να ζήσει με μια πλούσια θεία του στο Κάιρο, όπου φοίτησε στο Αγγλικό Σχολείο, ενώ στη συνέχεια γράφτηκε στο πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, όπου έμαθε και ρώσικα.
Η πρώτη του γνωριμία με τις κομμουνιστικές ιδέες, ήρθε μέσω τους ξαδέρφου του, Henri Curiel, μετέπειτα ιδρυτή του μαρξιστικής κατεύθυνσης “Δημοκρατικού Κινήματος για την Εθνική Απελευθέρωση στην Αίγυπτο”. Μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο Μπεχάρ επέστρεψε στην Ολλανδία, η οποία σύντομα καταλήφθηκε από τους ναζί το 1940. Ο ίδιος αιχμαλωτίστηκε και σύντομα αφέθηκε ελεύθερος λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Μπήκε στην ολλανδική αντίσταση μεταφέροντας μηνύματα και το 1942 κατόρθωσε να διαφύγει από τη χώρα και μετά από μια περιπετειώδη πολύμηνη διαδρομή κατέληξε στο Λονδίνο, όπου ζούσαν οι μητέρα και οι αδερφές του. Τότε ήταν που αποφάσισε να αλλάξει το επίθετό του σε Μπλέικ, όνομα με το οποίο μπήκε στο Βασιλικό Ναυτικό της Βρετανίας, όπου στρατολογήθηκε από τη βρετανική μυστική υπηρεσία ΜΙ6 το 1944. Αρχικά εργάστηκε στο ολλανδικό τμήμα της υπηρεσίας, ενώ το 1948 στάλθηκε στη βρετανική διπλωματική αποστολή της Σεούλ, φαινομενικά ως υποπρόξενος, στην πραγματικότητα επιφορτισμένος να συλλέξει πληροφορίες για τους κομμουνιστές στο βόρειο τμήμα της χώρας, την Κίνα και τη σοβιετική Άπω Ανατολή.

Ο Μπλέικ συνελήφθη μαζί με άλλους Βρετανούς διπλωμάτες αιχμάλωτος των βορείων στη διάρκεια του πολέμου της Κορέας. Κατά τη διάρκεια της τριετούς αιχμαλωσίας του, όπου έγινε μάρτυρας βομβαρδισμού αμάχων της ΛΔΚ από αμερικανικά αεροπλάνα και διάβασε έργα του Καρλ Μαρξ, ολοκληρώθηκε η ιδεολογική του μεταστροφή: “Ντρεπόμουν που ανήκα σε αυτές τις αυταρχικές, τεχνολογικά ανώτερες χώρες που πολεμούσαν αυτούς που σε μένα έμοιαζαν ανυπεράσπιστοι άνθρωποι. Ένιωθα πως ήμουν στη λάθος πλευρά… πως θα ήταν καλύτερο για την ανθρωπότητα αν επικρατούσε το κομμουνιστικό σύστημα, ότι θα έβαζε τέλος στον πόλεμο”. Επίσης, στην αυτοβιογραφία του σημείωνε πως “Πέρασα στο πλευρό των κομμουνιστών, όχι επειδή μου συμπεριφέρθηκαν καλά ή άσχημα. Αυτό δεν είχε καμία σχέση. Πέρασα στο πλευρό τους για τα ιδανικά τους”.

Μετά την απελευθέρωσή του, ο Μπλέικ έγινε δεκτός στη Βρετανία με τιμές ήρωα κι ένα χρόνο μετά παντρεύτηκε τη Τζίλιαν Άλαν, γραμματέα της Μι6.Το 1955 στάλθηκε από την υπηρεσία να δουλέψει στο Βερολίνο, επίκεντρο του Ψυχρού Πολέμου, με αποστολή τη στρατολόγηση σοβιετικών πρακτόρων στο πλευρό της ΜΙ6. Παράλληλα, αποκάλυπτε στην KGB για βρετανικές και αμερικανικές επιχειρήσεις στην περιοχή, ανάμεσά τους την επιχείρηση “Χρυσός”, με τον οποίο οι Δυτικοί παγίδευαν τηλεφωνικές γραμμές των σοβιετικών μέσω ενός τούνελ στο Ανατολικό Βερολίνο. Είναι άγνωστος ο αριθμός πρακτόρων της ΜΙ6 που αποκάλυψε ο Μπλέικ, με κάποιος να μιλούν ακόμα και 40 άτομα, κάτι που πρακτικά ακύρωνε τις περισσότερες επιχειρήσεις των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών στην Ανατολική Ευρώπη. Θεωρείται πως έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αποκάλυψη του διπλού πράκτορα της CIA Π.Σ. Πόποφ, ο οποίος εκτελέστηκε στη Μόσχα το 1960 για κατασκοπία, αν και υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές για το πώς τελικά συνελήφθη ο Πόποφ.

Ο ίδιος ο Μπλέικ βρέθηκε στο στόχαστρο των ανωτέρων του, μετά τις αποκαλύψεις του Πολωνού πράκτορα της CIA Mιχαήλ Γκολενιέφσκι, κι έτσι συνελήφθη το 1961 στο Λονδίνο, όπου ανακλήθηκε μετά από ένα διάστημα σπουδών στο Κέντρο Αραβικών Σπουδών Μέσης Ανατολής στο Λίβανο. Ο Μπλέικ ομολόγησε πως εθελοντικά μπήκε στην υπηρεσία των κομμουνιστών και δικάστηκε δημόσια λίγους μήνες μετά τη σύλληψή του, λαμβάνοντας ποινή 42 ετών, αριθμός που κατά το βρετανικό αστικό τύπο αντιπροσώπευε κάθε έναν από τους πράκτορες της ΜΙ6 που αποκάλυψε στους Σοβιετικούς.

Ο Μπλέικ φυλακίστηκε στο Γουόρμγουντ Σκραμπς, από όπου δραπέτευσε πέντε χρόνια αργότερα με θεαματικό τρόπο με τη βοήθεια δυο συγκρατουμένων του φυλακισμένων για τη φιλειρηνική τους δράση, κι ενός πρώην κατάδικου που είχε απελευθερωθεί λίγο νωρίτερα. Μετά από αρκετές περιπέτειες, ο Μπλέικ πέρασε τα σύνορα της ΓΛΔ και στη συνέχεια κατέφυγε στην ΕΣΣΔ, όπου συναντήθηκε με τους Κιμ Φίλμπι και Ντόναλντ ΜακΛιν από τον κύκλο των “5 του Καίμπριτζ”. Η σύζυγός του τον χώρισε μετά την φυγή του και ο ίδιος ξαναπαντρεύτηκε στην ΕΣΣΔ, αποκτώντας κι άλλα παιδιά, ενώ αργότερα συμφιλιώθηκε και με τα τρία παιδιά από τον πρώτο του γάμο.

Η βρετανική κυβέρνηση παρενέβη το 1990 μετά την έκδοση της αυτοβιογραφίας του “Η μόνη επιλογή”, προκειμένου ο Μπλέικ να μη λάβει μερίδιο από τις πωλήσεις, με τον ίδιο να καταφεύγει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, κερδίζοντας αποζημίωση 5000 λιρών για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο Μπλέικ συνέχισε να ζει στη Μόσχα και μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, λαμβάνοντας σύνταξη για τις υπηρεσίες του στην KGB. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε μείνει σχεδόν τυφλός, ενώ αρνούνταν πάντα πως υπήρξε προδότης, λέγοντας πως “για να είσαι προδότης, πρέπει να ανήκεις κάπου, εγώ δεν ανήκα”.

Μιλώντας σε ρωσική εφημερίδα το 2012, όταν έκλεινε τα 90 του χρόνια, δήλωσε πως “Κοιτώντας πίσω στη ζωή μου, όλα μου φαίνονται λογικά και φυσικά. Ήξερα να προσαρμόζομαι καλά όπου και να με πήγαινε η ζωή, ακόμα κι όταν ήμουν στη φυλακή. Πάντα προσπαθούσα να βρω κάτι θετικό”.

Η είδησή του θανάτου έγινε γνωστή από τον εκπρόσωπο τύπου της Ρωσικής Υπηρεσίας Πληροφοριών SVR, Σεργκέι Ιβάνοφ με μια λιτή ανακοίνωση: “Λάβαμε πικρά νέα – ο θρυλικός Τζορτζ Μπλέικ απεβίωσε”, προσθέτοντας πως ο θανών “αγαπούσε ειλικρινά τη χώρα μας και θαύμαζε τα επιτεύγματα του λαού μας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο”.

Facebook Twitter Google+ Εκτύπωση Στείλτε σε φίλο

Κάντε ένα σχόλιο: