Νίκος Γόδας: Δεμένος με τα ιδανικά του σοσιαλισμού | 75 χρόνια από την εκτέλεση του αλύγιστου κομμουνιστή, λοχαγού του ΕΛΑΣ και ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού

Στις 19 Νοέμβρη συμπληρώθηκαν 75 χρόνια από την εκτέλεση του κομμουνιστή Νίκου Γόδα, λοχαγού του ΕΛΑΣ και σπουδαίου ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού, το 1948 από το αστικό κράτος στο Λαζαρέτο της Κέρκυρας.

Ηταν μόλις 27 ετών και μέχρι την τελευταία στιγμή, όρθιος και αλύγιστος, αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας, παρότι του ζητήθηκε αρκετές φορές. Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός ανθρώπου με ξεχωριστή και εμβληματική παρουσία σε μια γενιά αθλητών της δεκαετίας του ’40, που όταν οι συνθήκες το απαίτησαν κατάφεραν πέραν της καριέρας τους στα γήπεδα να συμβάλουν στην ηρωική αντίσταση του λαού μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, φέροντας τον βαθμό του λοχαγού. Εμεινε πιστός μέχρι το τέλος της ζωής του στα ιδανικά του σοσιαλισμού, χωρίς να τον κάμψουν οι κακουχίες στις φυλακές, ούτε τα ψυχολογικά και σωματικά βασανιστήρια στα οποία τον υπέβαλαν προκειμένου να υπογράψει «δήλωση μετανοίας», καθώς δεν λογάριασε ούτε την ίδια του τη ζωή. Το παράδειγμά του, όπως και χιλιάδων άλλων κομμουνιστών που βρέθηκαν στην ίδια θέση, ακλόνητοι μέχρι τέλους στα πιστεύω τους, αποτελεί πηγή έμπνευσης και διδαγμάτων για τις επόμενες γενιές κομμουνιστών στον αγώνα «για να ανθρωπέψει ο άνθρωπος».

Το προσφυγόπουλο που διέπρεψε στα γήπεδα

Γεννημένος το 1921 ο Νίκος Γόδας, παιδί ξεριζωμένων, μεγάλωσε στην Κοκκινιά, όπου για πρώτη φορά έπαιξε ποδόσφαιρο ξεχωρίζοντας αμέσως για το ταλέντο του. Η αγάπη για τον Ολυμπιακό διατηρούσε άσβεστη την επιθυμία του να φορέσει τη φανέλα της αγαπημένης του ομάδας. Μέσα στην Κατοχή η επιθυμία γίνεται πραγματικότητα και συμμετέχει στους αγώνες που διοργανώθηκαν εκείνη την περίοδο, ως μεσοεπιθετικός των Πειραιωτών από τα τέλη του ’42.

Ο Νίκος Γόδας υπήρξε βασικό στέλεχος της ομάδας του Ολυμπιακού όταν κέρδισε τον Παναθηναϊκό στον τελικό του Κυπέλλου που διοργάνωσε ο δήμος Πειραιά τον Μάη του 1943, αλλά και στον τελικό του Κυπέλλου Χριστουγέννων, τον Δεκέμβρη του 1943, όταν οι «ερυθρόλευκοι» επικράτησαν με 5-2 και πάλι του Παναθηναϊκού. Παράλληλα, υπήρξε πρωταγωνιστής και σκόρερ σε άλλες νίκες του Ολυμπιακού, όπως στο πειραιώτικο ντέρμπι κόντρα στον Εθνικό, με 4-0, αλλά και στη νίκη επί του ισχυρού εκείνη την εποχή Απόλλωνα Αθηνών (όπως λεγόταν τότε ο σημερινός Απόλλων Σμύρνης).

Με το ίδιο πάθος και στους αγώνες του ελληνικού λαού

Παρά τη σπουδαία καριέρα του στα γήπεδα ως ποδοσφαιριστής, ο Νίκος Γόδας, δεμένος με τα ιδανικά του σοσιαλισμού και την πάλη του λαού για ένα καλύτερο μέλλον, δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχος στα όσα απαιτούσαν οι συνθήκες της εποχής. Με το ίδιο πάθος που διέπρεπε στα γήπεδα, εντάχθηκε στην ΕΑΜική Αντίσταση, πολεμώντας μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ και μάλιστα φέροντας τον βαθμό του λοχαγού στον επίλεκτο 5ο Λόχο Κοκκινιάς. Ανάμεσα στις μάχες όπου συμμετείχε ξεχωρίζει η ηγετική παρουσία του στη Μάχη της Ηλεκτρικής στον Πειραιά ενάντια στις ναζιστικές δυνάμεις, αλλά και λίγο αργότερα, τον Δεκέμβρη του ’44, στη μάχη εναντίον των Αγγλων στο Νεκροταφείο της Ανάστασης στον Πειραιά.

Στις αρχές του ’45, αμέσως μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, ο Γόδας, άρρωστος από πνευμονία, επιστρέφει στην Αθήνα για πρώτη φορά μετά τον Δεκέμβρη. Τον προδίδουν, συλλαμβάνεται και αρχίζει η πορεία του στους τόπους εξορίας: Αρχικά στις φυλακές Αβέρωφ, μετά στην Αίγινα, όπου βρίσκει την ευκαιρία να ξαναπαίξει το αγαπημένο του ποδόσφαιρο, συμμετέχοντας στην ομάδα κρατουμένων, κατόπιν στις φυλακές της Κέρκυρας και για αρκετό καιρό στην απομόνωση…

Αλύγιστος μπροστά στους εκτελεστές του

Ο Νίκος Γόδας παρέμεινε για 3,5 χρόνια στην εξορία, παρά τις πολλές εκκλήσεις για αποφυλάκισή του. Μάλιστα, όταν κάποιοι απευθύνθηκαν στους τότε ιδιοκτήτες του Ολυμπιακού με σκοπό να ενεργήσουν για την απελευθέρωση του Νίκου Γόδα, η απάντησή τους ήταν: «Οπως έστρωσε, να κοιμηθεί». Ο ίδιος φέρεται να είχε αρνηθεί τις όποιες μεσολαβήσεις για αποφυλάκιση. Οι φυλακές στο Λαζαρέτο της Κέρκυρας, όπου είχε μεταφερθεί από την Αίγινα, έμελλε να είναι και ο τελευταίος του τόπος, όταν ήρθε η απόφαση για την εκτέλεσή του με ημερομηνία 19η Νοέμβρη 1948. Ο ίδιος αντιμετώπισε την απόφαση και αυτούς που σε λίγο θα τον έστελναν στον θάνατο ατάραχος, όπως φανερώνουν και οι συγκλονιστικές μαρτυρίες των συγκρατουμένων του.

Ως τελευταία επιθυμία ζητάει την ώρα που θα τον εκτελέσουν να φοράει τη φανέλα της αγαπημένης του ομάδας, αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά πόσο αυθεντικά λαϊκός χαρακτήρας ήταν. Σύμφωνα με μαρτυρίες των συγκρατουμένων του, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα θα φωνάξει δυνατά τα τελευταία του λόγια: «Νενικήκαμεν. Ζήτω οι Ολυμπιονίκες του σοσιαλισμού. Γεια σας, συναθλητές μου».

Λίγο πριν από την εκτέλεσή του, σε ένα από τα γράμματά του ο Νίκος Γόδας, αρνούμενος για μια ακόμα φορά να υπογράψει δήλωση μετανοίας, έγραφε στην οικογένειά του: «Θέλω να ζήσετε καλά. Πεθαίνω για την πατρίδα και τα ιδανικά μου».

Ριζοσπάστης