Ευρωμπάσκετ ΄87: τότε και τώρα
ΕΥΡΩΜΠΑΣΚΕΤ 1987 – ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Για κάποιο λόγο που ποτέ δεν κατάλαβα, ο Γκάλης είναι υπεράνω πάσης κριτικής. Μπορείς να πεις τα πάντα σε αυτή τη χώρα, αλλά δεν μπορείς ποτέ να αφήσεις οποιαδήποτε σκιά στον Γκάλη. Μπορείς να μοιράζεις «ψόφους» στον Παπαδήμο ή στον Μητσοτάκη, και πάντα θα βρεθεί κάποιος να σε υποστηρίξει. Αν όμως πεις κάτι αρνητικό για τον Γκάλη κινδυνεύεις με…
Με ΠΑΣΟΚ μέχρι και ο Ανδρίτσος και ο Καμπούρης έβαζαν 2/2 βολές στα κρίσιμα δευτερόλεπτα. Με ΣΥΡΙΖΑ οι Σπανούληδες και οι Καλάθηδες έχουν ποσοστά Σακιλ Ο’ Νιλ (έτσι για να θυμηθώ και το προηγούμενο κείμενο μου).
Τότε το μπάσκετ ήταν πιο απλό. Δώσε τη μπάλα στον παιχταρά, θα βάλει 30 πόντους. Ο δεύτερος ιεραρχικά και ποιοτικά θα βάλει άλλους 20 και οι υπόλοιποι θα συμπληρώσουν το παζλ των 80 πόντων περίπου. Χωρίς πολλές αναλύσεις, χωρίς πολλούς επιστημονισμούς, χωρίς πολλές ξενόφερτες εκφράσεις που, χρήσιμες είναι, αλλά κάποιον που δεν ασχολείται με το άθλημα τον αποθαρρύνουν. Θέλει λεξικό για να μάθει το hedge out, το pick που παλιά ήταν σκριν, το isolation, το flopping, το deflection και το box out.
Από τότε πολλά άλλαξαν. Ακόμα και το πιο σημαντικό στοιχείο στο μπάσκετ. Πλέον είναι το μακρινό ριμπάουντ.
Ένα πράγμα όμως έμεινε αναλλοίωτο: Η υπεροψία του ανθρώπου που οδήγησε την εθνική Ελλάδος στην κορυφή της Ευρώπης, του ανθρώπου που άλλαξε τη μοίρα του αθλήματος και ίσως του ελληνικού αθλητισμού. 30 χρόνια και οι παρουσίες του στις τιμητικές εκδηλώσεις για την κατάκτηση του Eurobasket 87 είναι λιγότερες από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ που τηρήθηκαν.
Αλλά για κάποιο λόγο που ποτέ δεν κατάλαβα, ο Γκάλης είναι υπεράνω πάσης κριτικής. Μπορείς να πεις τα πάντα σε αυτή τη χώρα, αλλά δεν μπορείς ποτέ να αφήσεις οποιαδήποτε σκιά στον Γκάλη. Μπορείς να μοιράζεις «ψόφους» στον Παπαδήμο ή στον Μητσοτάκη, και πάντα θα βρεθεί κάποιος να σε υποστηρίξει. Αν όμως πεις κάτι αρνητικό για τον Γκάλη κινδυνεύεις με απέλαση, φυλάκιση ή στην καλύτερη περίπτωση ποινή κοινωνικής εργασίας. Δεν με πιστεύετε; Κάντε ένα πείραμα: Αφήστε ένα ήπιο σχόλιο κάτω από ένα βίντεο στο youtube γράφοντας πχ. ότι ο Γκάλης ήταν υπερβολικά γυμνασμένος σε σύγκριση με συμπαίκτες και αντιπάλους. Θα φάτε 320 report, θα έχετε 4.632 απαντήσεις από οργισμένους «μπασκετικούς» συνήθως οπαδούς του Άρη που θα σε θεωρήσουν κομπλεξικό. Θα σε καταγγείλουν μέχρι και στον Ζούκερμπεργκ τον ίδιο αν τυχόν ποστάρεις κάτι ανάλογο στο facebook. Κι εσείς που διαβάζετε τώρα σίγουρα με βρίζετε από μέσα σας.
Τέλος πάντων, ο σκοπός του κειμένου δεν είναι να θίξει τον άνθρωπο που έχει ήδη δώσει το όνομά του στα δύο σημαντικότερα κλειστά γήπεδα της χώρας, παρά το γεγονός ότι αντίθετα με άλλους έφυγε νωρίς από το μπάσκετ χωρίς να σεβαστεί τις επιθυμίες του προπονητή του (ωραίο πρότυπο για τους εκκολαπτόμενους αθλητές!) για να διοικήσει τις επιχειρήσεις του. Σκοπός είναι να αναπολήσουμε τις εποχές που εκτός από τους σπουδαίους παίκτες υπήρχαν και σπουδαίοι χαμάληδες. Άτεχνοι ψηλοί, κακογυμνασμένοι με κορμιά που δεν θύμιζαν αθλητές, έδιναν κάθε σταγόνα του ιδρώτα τους στα παρκέ για ένα ριμπάουντ και μια τάπα, τότε που ακόμα κανείς δεν ενδιαφερόταν για αυτές τις στατιστικές κατηγορίες.
Σήμερα, 30 χρόνια μετά, η Ελλάδα έχει αποκτήσει μπάσκετ ποιότητας. Για κάθε Διαμαντίδη και Σπανούλη υπάρχουν δεκάδες Μαργαρίτηδες, Αγραβάνηδες, Ζάρες, Γκαγκαλούδηδες και Τσόχλες. Τίμιοι, ταλαντούχοι και πολύ προχωρημένοι σε σύγκριση με τους αντίστοιχους παίκτες εκείνης της εποχής. Αν σήμερα υπάρχει ένα γηπεδάκι σε κάθε γειτονιά της χώρας, αν ο ήχος της μπάλας που σκάει στο τσιμέντο είναι καθημερινό σάουντρακ, αν σε κάθε παιδικό δωμάτιο ξεκουράζεται μια spalding οφείλεται στο μακρινό 1987. Δεν απέκτησε η Ελλάδα απλά εθνικό σπόρ. Απέκτησε λαϊκό σπορ.
Αντίθετα, η χώρα που αποτελούσε τον κορμό της τότε ΕΣΣΔ παραπαίει, φτάνοντας στο σημείο μέχρι πρόσφατα να «προσλαμβάνει» αμερικανούς παίκτες για την εθνική της, ενώ η μόνη της ομάδα που καταφέρνει να διακριθεί αποτελείται αποκλειστικά από κάθε λογής μισθοφόρους. Η πορεία του αθλητισμού από την εποχή της ΕΣΣΔ μέχρι τις μέρες μας, παραείναι εύκολο παράδειγμα για να συγκρίνει κανείς τον σοσιαλισμό με τον καπιταλισμό. Εκκλησίες δεν κλέβουμε.
Ωστόσο, σε ένα μπασκετικό σύμπαν που αλλάζει και εξελίσσεται, παράγει σταρ και εμπορευματοποιείται εντελώς είναι παρήγορο το γεγονός ότι ο επόμενος ηγέτης της εθνικής ομάδας, είναι ένα παιδί μεταναστών με ταλέντο, ήθος και ταπεινότητα σε υπερθετικό βαθμό.