Ο Κερένσκι εγκαταλείπει άρον-άρον την Πετρούπολη για να γλιτώσει

Στο πλαίσιο του αφιερώματος στα 100 χρόνια της Οχτωβριανής Επανάστασης, αντιγράφουμε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Α. Κερένσκι “η ρωσική επανάσταση όπως την έζησα”, που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πάπυρος. Προέρχεται από το κεφάλαιο “η τελική πάλη για τη Ρωσία μου”, όπου εκτός από τη χολή του απέναντι στους μπολσεβίκους -που τους θεωρεί αυταπόδεικτα πράκτορες των Γερμανών και του Λούντεντορφ- ουσιαστικά δεν περιγράφει μάχες, αλλά τη φυγομαχία του. Διαψεύδει πως έφυγε φορώντας γυναικεία ρούχα για να γλιτώσει, η μαρτυρία του όμως δε γίνεται λιγότερο διασκεδαστική…

Μερικοί ξένοι θα φαντάζονται ότι μόνο άτομα πολιτικά ανώριμα, μονάχα αμόρφωτοι Ρώσοι στρατιώτες, ναύτες κι εργάτες ήταν δυνατόν να ξεγελαστούν με αυτήν ίσα-ίσα τη διαστροφή της αλήθειας από το Λένιν. Κάθε άλλο! Ορισμένη απάτη ανωτέρου βαθμού ασκεί με αυτήν ίσα-ίσα την τερατώδη φύση της κάποια ιδιότυπη γοητεία σε όλα τα ανθρώπινα πλάσματα, όποιοι κι αν είναι το πνευματικό τους επίπεδο. Είναι, θάλεγα, ψυχολογικός νόμος ότι όσο πιο απίθανο είναι ένα ψέμα, τόσο ευκολότερα γίνεται πιστευτό. Πάνω σε αυτήν την ανθρώπινη αδυναμία βασίστηκε η τακτική του Λένιν για την αρπαγή της εξουσίας.

(…)

Έτσι η πάλη γινόταν, όπως πρώτα, ανάμεσα σε τρεις αντιπάλους.

Ο μπολσεβίκικος κι ο δεξιός τύπος οι Μπολσεβίκικοι και οι δεξιοί ταραχοποιοί μου ριχνόταν με το ίδιο πάθος. Υπήρχε βέβαια κάποια διαφορά στην ορολογία του υβρεολογίου. Οι Μπολσεβίκοι με ονόμαζαν “Βοναπάρτη” και οι δεξιοί “σχεδόν Μπλσεβίκο”. Αλλά και για τις δύο παρατάξεις το όνομά μου συμβόλιζε τη δημοκρατική, επαναστατική ελεύθερη Ρωσία, που για να την καταστρέψουν, έπρεπε πρώτα να βγάλουν απ’ τη μέση την κυβέρνηση, που με είχε επικεφαλής της.

Ο Κάμενεφ κουβεντιάζοντας όλη τη νύχτα της 24ης Οκτωβρίου με τους αντιπροσώπους από τα άλλα σοσιαλιστικά κόμματα, πέτυχε το σκοπό του. Είχαν κι οι Σοσιαλεπαναστάτες κι οι Μενσεβίκοι τις στρατιωτικές τους οργανώσεις, αλλά δεν κινήθηκαν. Οι Μπολσεβίκοι δούλεψαν ολότελα ανενόχλητοι στους στρατώνες, χωρίς να συναντήσουν καμιά αντίσταση από τους Μενσεβίκους και Σοσιαλδημοκράτες αντιπροσώπους.

Περάσαμε τη νύχτα της 24ης-25ης Οκτωβρίου μέσα στην ένταση και την αναμονή. Περιμέναμε στρατεύματα νάρθουν από το μέτωπο. Τα είχα καλέσει έγκαιρα κι έπρεπε να φτάσουν στο Πέτρογκραντ στις 25 Οκτωβρίου το πρωί. Αντί για το στρατό όμως έφταναν τηλεγραφικά και τηλεφωνικά μηνύματα, πως έγιναν σαμποτάζ στα τρένα.

Δεν ήρθαν λοιπόν εκείνο το πρωί τα τμήματα από το μέτωπο. Αποσπάσματα από την Κόκκινη Φρουρά είχαν κυριέψει πια το τηλεφωνικό κέντρο, το ταχυδρομείο και τις περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες. Κόκκινοι φρουροί κυρίεψαν και το κτίριο του Συμβουλίου της Δημοκρατίας, όπου 24 ώρες πρωτύτερα έγινε όλο εκείνο το ατελείωτο και ηλίθιο κουβεντολόι.

Τα Χειμερινά Ανάκτορα έχασαν κάθε επαφή, ακόμα και τηλεφωνική, με τον έξω κόσμο. Έπειτα από πολύωρη συζήτηση μέχρι το πρωί, οι περισσότεροι υπουργοί πήγαν σπίτι τους να αναπαυθούν λίγες ώρες. Ο Κονοβάλοφ κι εγώ, αφού μείναμε μόνοι, ξεκινήσαμε με τα πόδια για τη Στρατιωτική Διοίκηση του Πέτρογκραντ, που απείχε δυο βήματα από τα Χειμερινά Ανάκτορα. Μαζί μας ήρθε κι ένας άλλος υπουργός, ο Κισκίν, ένας από τους πιο δημοφιλείς φιλελεύθερους στη Μόσχα.

Έπειτα από σύντομη συζήτηση αποφασίστηκε να ξεκινήσω αμέσως για να συναντήσω τις στρατιωτικές μονάδες. Είμαστε όλοι σίγουροι πως οι δημοκράτες του Πέτρογκραντ θα γιατρευόταν αμέσως από το μούδιασμα, που τους είχε κυριέψει, μόλις θα καταλάβαιναν πως η συνωμοσία του Λένιν δεν ήταν καθόλου “παρεξήγηση”, αλλά ένα δόλιο χτύπημα, που άφηνε τη Ρωσία ανυπεράσπιστη στα χέρια των Γερμανών.

Κόκκινοι φρουροί ήταν τοποθετημένοι παντού γύρω στα Χειμερινά Ανάκτορα. Όλα τα φυλάκια σε κάθε πέρασμα κοντά στο Πέτρογκραντ, καθώς και στους δρόμους για το Τσάρσκογιε Σέλο, την Γκάτσινα και το Πσκωφ, είχαν καταληφθή από ένοπλους Μπολσεβίκους.

Αποφάσισα να μπω σε μεγάλο κίνδυνο και να περάσω με το αυτοκίνητο μέσα από την πόλη. Όταν ήρθε το γρήγορο αυτοκίνητο, που κατά κανόνα χρησιμοποιούσα, εηξηγήσαμε στο στρατιωτικό οδηγό του, τι θα έπρεπε να κάνει. Την τελευταία στιγμή, καθώς ετοιμαζόμαστε να φύγουμε, ο υποδιοικητής στον τομέα του Πέτρογκραντ, ο υπασπιστής μου κι εγώ, εμφανίστηκαν μερικοί υπάλληλοι από τη βρετανική και την αμερικανική πρεσβεία και προσφέρθηκαν να μας οδηγήσουν έξω από την πόλη με οχήματα, που είχαν την αμερικανική σημαία. Ευχαρίστησα τους συμμάχους, αλλά τους είπα, πως δεν μπορεί ο πρωθυπουργός της Ρωσίας να περάσει μέσα από την πρωτεύουσα της χρησιμοποιώντας την αμερικανική σημαία. Όπως έμαθα έπειτα, το αυτοκίνητό τους χρησίμεψε σε έναν αξιωματικό μου, που δε χωρούσε στο δικό μου αμάξι και μας ακολούθησε σε κάποια απόσταση.

Αποχαιρέτησα τον Κονοβάλωφ και τον Κισκίν, που έμειναν στο Πέτρογκραντ και ξεκίνησα. Ο υπασπιστής μου κάθισε μπροστά, δίπλα στον οδηγό κι εγώ, ντυμένος με τα συνηθσισμένα μου ρούχα, που έμοιαζαν με στρατιωτική στολή, κάθισα εγώ. Κοντά μου καθόταν ο υποδιοικητής στον τομέα του Πέτρογκραντ Κουζμίν και απέναντί μας δύο υπασπιστές.

Οι πιο σοβαροί Ρώσοι ιστορικοί δίνουν σωστά το ιστορικό της αναχώρησής μου για την Γκάτσινα. Είναι λυπηρό ότι ορισμένα αναγνώσματα προορισμένα για λαϊκή κατανάλωση, εξακολουθούν να ισχυρίζονται πως έφυγα με γυναικεία ρούχα!

Είπαμε στον οδηγό να κρατήσει τη συνηθισμένη του ταχύτητα στις λεωφόρους της πρωτεύουσας, που έφερναν στα φυλακια ελέγχου. Το τέχνασμα αυτό αποδείχτηκε πετυχημένο. Η εμφάνισή μου μέσα στους δρόμους ανάμεσα στους στασιαστές ξάφνιασε τόσο στις σκοπιές τους, ώστε δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν με τον τρόπο, που θα ήθελαν. Πολλοί “επαναστάτες” σκοποί σταθηκαν προσοχή στο πέρασμά μας! Όταν βγήκαμε από την πόλη, ο οδηγός μας πάτησε γερά γκάζι και άρχισε να τρέχει με ταχύτητα ιλίγγου. Σα να το ένιωθε από ένστικτο, πως κάποιος θα ειδοποίησε κιόλας το Λένιν και τον Τρότσκι για την αναχώρησή μας.

Στο φυλάκιο του δρόμου για τη Μόσχα μας πυροβόλησαν, αλλά φτάσαμε χωρίς άλλη ενόχληση στην Γκάτσινα. Εκεί δοκίμασαν πάλι να μας σταματήσουν, αλλά περάσαμε, δίχως να πάθουμμε κανένα κακό.

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του Αφιερώματος της Κατιούσα στην Οχτωβριανή Επανάσταση