Δευτέρα 1 Απρίλη 2019 – Τι… παίζει σήμερα;
Μουσική, Θέατρο, Κινηματογράφος, Εικαστικά, Βιβλίο, Εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις – προτάσεις για έξοδο.
Θέατρο
“Το Ανάκτορο στην Άνω Τούμπα” με την Ελένη Γερασιμίδου
Όταν στην ιστορία σου, σαν έθνος, ράτσα, μονάδα, DNA, έχει γράψει η μετανάστευση, η φυγή, ο ξεριζωμός, τότε η ευχή, η λαχτάρα, ο αγώνας για ένα λιμάνι, ένα καταφύγιο, ένα κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι σου, γίνεται συνειδητά ή ασυνείδητα το όνειρο και ο στόχος, χωρίς να νοιάζεσαι για το μάταιο ή το σκλάβωμα για την απόκτησή τους. Στην ιστορία που κρύβει το ”Ανάκτορο στην Άνω Τούμπα”, τρεις γενιές καταθέτουν τις οικονομίες και την λαχτάρα για να κτιστεί. Πόλεμοι και ανακατατάξεις και ανταλλαγές πληθυσμών, θα φέρουν την πρώτη γενιά στις προσφυγικές γειτονιές της Θεσσαλονίκης. Τα σχέδια για μια καλύτερη ζωή θα οδηγήσουν τους απογόνους της στην κατάθεση κόπων και οικονομιών για να στηθεί ένα νοικοκυριό που θα τους δίνει την ασφάλεια μιας ιδιοκτησίας για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Μα οι συνθήκες που φέρνει απροειδοποίητα η ζωή θα φέρνουν πάντα στο προσκήνιο την επανάληψη της φυγής. Θα κτιστεί το «Ανάκτορο» της λαχτάρας τους, μα δεν θα υπάρχει ποτέ ο χρόνος να το χαρούνε ξέγνοιαστοι. Να περπατήσουν στα δωμάτιά του, να απολαύσουν τη βεράντα του. Η τελευταία βασίλισσά του, η «Ελληνογερμανίδα» για τους περίοικους, κυρία Αγάπη, – που γράφτηκε για την Ελένη Γερασιμίδου -, με γέλιο και με κατανόηση ακόμα και μπροστά στα δύσκολα, μας ξεναγεί στο μικρό παλάτι της, ανοίγοντας πόρτες και παράθυρα στην ιστορία μιας πόλης και μια χώρας, που τι παράξενο, τα μυστικά τους κρύβονται μέσα στις κάμαρες και τα ντουλάπια ενός σπιτιού με όλα τα κομφόρ και την ηχώ μιας «μοναξιάς». Το ”Ανάκτορο στην Άνω Τούμπα” είναι ο λαβύρινθος της ζωής της κυρίας Αγάπης, και καθώς ψάχνει την έξοδο, συνειδητοποιεί πως η ελευθερία της απαιτεί την κατεδάφισή του.
Συγγραφέας: Παναγιώτης Μέντης
Ερμηνεία: Ελένη Γερασιμίδου
Σκηνοθεσία: Αγγελική Ξένου
Εικαστική επιμέλεια: Κώστας Βελινόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Τοκμάκη
Φωτογραφίες: Δημήτρης Λυκουρέζος
Αφίσα: Ελένη Κανιώτη
γενική είσοδος: 10€
ημέρες παραστάσεων: Κυριακή στις 20:00 & Δευτέρα στις 21:00
από 17 Μαρτίου μέχρι 21 Απριλίου
Από Κοινού Θέατρο
Ευπατριδών 4, Γκάζι
Τ.Κ. 11854 (μετρό: Κεραμεικός)
τηλ. 211 4057249
[email protected]
Χορηγός Επικοινωνίας: Κατιούσα
***
«Η Γελάδα» του Ναζίμ Χικμέτ – Ένα σπάνιο αλληγορικό παραμύθι στο θέατρο Altera Pars
«Η Γελάδα», λαϊκή παραβολή, συμβολικό παραμύθι και ιδιότυπη κοινωνική σάτιρα μαζί, γράφεται στη Μόσχα το 1956, από τον πιο αγαπημένο στους Έλληνες Τούρκο ποιητή συγκεντρώνοντας όλα τα χαρακτηριστικά της πρωτότυπης και πρωτοπόρας δραματουργίας του. Με λόγια απλά, καθαρή ματιά και πνεύμα οξύ, ο μεγάλος ποιητής και τρυφερός παραμυθάς, μιλάει μέσα από το έργο του, στο σήμερα, θαρρείς και τίποτα δεν έχει αλλάξει στον κόσμο των ανθρώπων…
Μήπως πράγματι, δεν έχει αλλάξει τίποτα; Μήπως ακόμη οι άνθρωποι ψάχνουν για έναν από μηχανής θεό να τους «σώσει» από την πραγματικότητα που δεν τους ικανοποιεί;
Ο σκηνοθέτης Πέτρος Νάκος παρουσιάζει το αλληγορικό, αλλά πάντα ανθρώπινο, σύμπαν του Ναζίμ Χικμέτ στη σκηνή του Altera Pars, με ένα φρέσκο, αληθινό τρόπο, αναδεικνύοντας τόσο το χιούμορ όσο και τη σκληρή αλήθεια ενός … «παραμυθιού».
Λίγα λόγια για το έργο
«Η Γελάδα» είναι μια αλληγορία για την εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τον καταναλωτισμό και την παράλογη πρόσδεση της ανθρώπινης ευτυχίας στην απόκτηση υλικών αγαθών. Αποτελεί μια βαθιά κοινωνική κριτική, για την εξώθηση των ανθρώπων σ’ ένα μάταιο κυνήγι, ένα αέναο και εξαντλητικό ανταγωνισμό για οικονομική και κοινωνική ανέλιξη. Τα πρόσωπα του Χικμέτ αναδύονται γλαφυρά, μέσα από το λυρικό συμβολισμό τους. Είναι ταυτοχρόνως αρχετυπικά σύμβολα και καθημερινοί άνθρωποι πλασμένοι με τρυφερότητα και στοργή, από έναν άνθρωπο που αγάπησε βαθιά τους ανθρώπους, αγωνίστηκε και αφιέρωσε τη ζωή του στην υπεράσπιση της ελευθερίας τους.
Η υπόθεση
Μια μικροαστική οικογένεια με μεγάλα όνειρα για κοινωνική ανέλιξη, για καταξίωση, για πρόοδο και προκοπή, η μάνα, η κόρη, ο γιος… Ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο.
Η μάνα θέλει το καλύτερο για τα παιδιά της και τα παιδιά φορτώνονται τις προσδοκίες και τις επιθυμίες της μητέρας τους. Η κόρη θα γίνει σπουδαία καλλιτέχνης της όπερας και ο γιος ο μεγαλύτερος ποιητής της εποχής του. Όνειρα που είναι μεγαλύτερα από την πραγματικότητα που τους περιορίζει.
Λύση έρχεται να δώσει μια γελάδα… Μία παχιά γελάδα που θα κατεβάζει γάλα και το γάλα της θα γίνει βούτυρο, γιαούρτι και θα πουληθεί και έτσι θα πλουτίσουν και αφού πλουτίσουν … τότε σίγουρα όλα θα είναι καλύτερα.
Σύντομα όμως το μέσο γίνεται σκοπός και τα πάντα ανατρέπονται.
Η γελάδα ιεροποιείται, γίνεται θεός και τύραννος μαζί και φορτωμένη με όλες τις ελπίδες της οικογένειας γίνεται ο δυνάστης τους. Η γελάδα που θα τους έσωζε, τώρα τους απελπίζει. Ποιος θα βρεθεί να τους απαλλάξει από την τυραννία της;
Ταυτότητα Παράστασης:
Κείμενο: Ναζίμ Χικμέτ
Σκηνοθεσία: Πέτρος Νάκος
Βοηθός σκηνοθέτη: Αγγελική Κοντού
Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Μουσική επιμέλεια: Αγγελική Κοντού
Επιμέλεια κίνησης: Ελβίρα Μπαρτζώκα
Παίζουν:
Μίνα Χειμώνα, Πέτρος Νάκος, Αγγελική Κοντού,
Σπύρος Σιδέρης, Ηλίας Τσούμπελης
Φωτογραφίες/Video: Αντώνης Κυριτσάνης
Hairstyling/Περούκες: Κωνσταντίνος Σαββάκης
Μακιγιάζ: Δήμητρα Γιατράκου
Η παράσταση έχει επιχορηγηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού.
Θέατρο Altera pars
Μεγάλου Αλεξάνδρου 123, Κεραμεικός
Τηλ. 210 3410011
Παραστάσεις: Δευτέρα – Τρίτη ώρα 21:00
Διάρκεια: 90’
Τιμές Εισιτηρίων: 15€ – 12€ Φοιτητικό
8€ (Ομαδικό/Άνεργοι/Α.Μ.Ε.Α)
Χορηγός Επικοινωνίας: Κατιούσα
***
«Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς» στο Αλκμήνη
«Σκοπός της ζωής δεν είναι να εξυπηρετεί την κατώτερη ζωική φύση, αλλά τη φωτεινή δύναμη, που βρίσκεται στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και η οποία βοηθάει τον άνθρωπο να αναγνωρίζει το αγαθό.» Leo Tolstoy
Η εταιρία θεατρικών παραγωγών A PRIORI παρουσιάζει από 5 Νοεμβρίου 2018, σε πανελλήνια πρώτη, τη φιλοσοφική νουβέλα του Λέοντος Τολστόι «Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΒΑΝ ΙΛΙΤΣ» σε θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη.
Οι ηθοποιοί Γιώργος Γαλίτης και Θανάσης Κουρλαμπάς, στην πρώτη τους συνεργασία, ξετυλίγουν όλη την υποκριτική τους γκάμα επί σκηνής, τόσο σε κωμικό όσο και σε δραματικό επίπεδο, ενσαρκώνοντας όλους τους ρόλους του διηγήματος, σ’ ένα θεατρικό παιχνίδι το οποίο -αντιμάχοντας τον τίτλο- σφύζει από Ζωή!
Ο Τολστόι, μέσω αυτού του έργου του, επιχειρεί ένα προσκύνημα στον Θάνατο, αντιλαμβανόμενος εις βάθος τη σημασία της μνήμης Θανάτου. Το να θυμάται δηλαδή ο άνθρωπος ότι είναι θνητός, ότι θα ‘ρθει η στιγμή που θα πεθάνει. Και τότε, το μόνο που θα ορθωθεί μπροστά του, θα είναι το ΠΩΣ έζησε. Αυτή η σκέψη κάθε άλλο παρά λυπηρή είναι αν ο άνθρωπος καταφέρει να ζήσει «όπως πρέπει να ζει ο Άνθρωπος».
Υπόθεση
Ο ευκατάστατος δικαστής Ιβάν Ιλίτς, αρρωσταίνει βαριά. Η αρρώστια κι ο επικείμενος Θάνατός του, εκμηδενίζουν όλη την προηγούμενη ζωή του. Επιτυχίες, ανούσιες συναναστροφές, εξουσία, κύρος και χρήμα στέκουν αδύναμα μπροστά στο τέλος. Ολόκληρη η ύπαρξη του Ιβάν Ιλίτς σείεται συθέμελα γιατί, όσο κι αν προσπαθεί να αποδεχτεί το συμπέρασμα ότι «ο Γάιος είναι άνθρωπος, οι άνθρωποι είναι θνητοί, άρα ο Γάιος είναι θνητός»που διδάχτηκε κατά την περίοδο των φοιτητικών του χρόνων, το Εγώ του τον κρατάει γερά δέσμιό του. Ο Γάιος ναι… αυτός όμως όχι! Αυτός μπορεί να ξεγελάσει τον Θάνατο!
«Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς» βασίζεται στο ΑΛΗΘΙΝΟ ΓΕΓΟΝΟΣ του θανάτου του δικαστή Ιβάν Ιλίτς Μετσνίκοφ , όπως το διηγήθηκε στον ίδιο τον Τολστόι η μητέρα του αποθανόντος. Παρ’ όλο που δεν είναι από τα πιο γνωστά, συγκαταλέγεται από φιλοσόφους και λογοτέχνες, στα πιο σημαντικά και πιο ώριμα έργα του Τολστόι.
Μετάφραση από τα ρωσικά: Παύλος Στεφάνου
Θεατρική διασκευή/Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη
Σκηνικά/Κοστούμια: Νίκος Κασαπάκης
Πρωτότυπη μουσική: Γιάννης Οικονόμου
Κίνηση: Χριστίνα Φωτεινάκη
Σχεδιασμός φωτισμών: Χριστίνα Θανάσουλα
Φωτογραφίες: Γιώργος Σακκάς
Γραφιστική επιμέλεια: Γιάννης Στιβανάκης
Promo video: Κώστας Γεραμπίνης
Επικοινωνία: Άντζυ ΝομικούΠαραγωγή: A PRIORI
Αλκμήνης 8, Αθήνα
Κινηματογράφος
Clandestinos (1987), του Fernando Perez
CLANDESTINOS
Σκ: Fernando Perez
Σεν: Jesus Diaz
Φωτ: Adriano Moreno
Μοντάζ: Jorge Abello
Μουσ: Edesio Alejandro
Παίζουν: Luis Alberto Garcia, Isabel Santos, Susana Perez, Jorge Luis Sanchez, Miguel Gutierrez
Διάρκεια: 98 (88)
Παραγωγή: ICAIC
Χώρα: Κούβα
Έγχρωμη
1987
Λίγα λόγια για την ταινία:
Σε σενάριο του καθηγητή φιλοσοφίας, συγγραφέα και σκηνοθέτη Jesus Diaz (κυκλοφορούν στα ελληνικά τα βιβλία του ΤΑ ΣΚΛΗΡΑ ΧΡΟΝΙΑ/ ΕΞΑΝΤΑΣ και ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ/ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ) η ταινία αυτή αναπλάθει τη δύσκολη εποχή του αγώνα ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα. Τοποθετημένη χρονικά την περίοδο πριν την Επανάσταση, η ιστορία της ταινίας χρησιμοποιεί τη φόρμα του ιστορικού δράματος για να καταγράψει κάποιες από τις στιγμές της πάλης ενάντια στο καθεστώς του δικτάτορα Μπατίστα.
Τα πρόσωπα αυτού του δράματος είναι μια ομάδα αγωνιστών, μια ομάδα παρανόμων που μάχονται το καθεστώς. Κεντρικό πρόσωπο στην ομάδα των μαχητών είναι ο αρχηγός της. Φυλακισμένος και αφού έχει υποστεί βασανιστήρια δέχεται μια παράξενη επίσκεψη: μια νεαρή γυναίκα που μεταφέρει ένα μήνυμα. Η επίσκεψή της θα αναστατώσει την ζωή του πρωταγωνιστή…
Πρόσωπα που διαμορφώνουν την ιστορία και αλλάζουν την καθεστηκυία τάξη των πραγμάτων, οι ήρωες της ταινίας επιλέγουν να ζουν επικινδύνως. Μια απεργία πείνας και οι δυσκολίες της, τα βασανιστήρια, η απελευθέρωσή τους από τις φυλακές, οι προσπάθειες για τη συνέχεια του αγώνα, για την τελική ανατροπή του καθεστώτος: η αφήγηση επικεντρώνεται στον αγώνα τους ενάντια στην δικτατορία.
Παράλληλα όμως η σκηνοθεσία δεν επικεντρώνεται μόνο στις στιγμές της έντασης και της δράσης, στις ηρωικές στιγμές του αγώνα. Αντίθετα στρέφει ένα βλέμμα συμπάθειας και κατανόησης και στις μικρές ανθρώπινες στιγμές αυτού του αγώνα: τις ερωτικές ιστορίες που συμβαίνουν στο περιθώριο του αγώνα, τα απρόοπτα κωμικά συμβάντα, τις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της ομάδας. Είναι τελικά αυτές οι μικρές ανθρώπινες στιγμές του αγώνα που κυριαρχούν, που δίνουν τον τελικό τόνο στην ταινία: οι μικρές απογοητεύσεις, οι εντάσεις, οι αγωνίες, οι ελπίδες, οι προσδοκίες…
Δ.Μ.
Ο κουβανέζικος κινηματογράφος: μια επισκόπηση
Χρονολογία γέννησης του σύγχρονου κουβανέζικου σινεμά, το 1959, είναι επίσης και η χρονιά, που το κίνημα των νεαρών επαναστατών, υπό την καθοδήγηση του Τσε και του Φιντέλ Κάστρο, κατέλαβε την εξουσία. Ανατρέποντας τη δικτατορία του Μπατίστα, οι νεαροί επαναστάτες, ταυτόχρονα, άλλαξαν και το τοπίο στο χώρο του κινηματογράφου. Από τις ομάδες κινηματογράφου, που είχαν δημιουργηθεί στα πλαίσια του αντάρτικου στρατού και τα ντοκιμαντέρ των Tomas Gutierrez Alea και Julio Garcia Espinosa, το κουβανέζικο σινεμά πέρασε, με την ίδρυση του Instituto Cubano del Arte e Industrias Cinematograficos (ICAIC), σε μία νέα δημιουργική περίοδο. Με τη βοήθεια ξένων κινηματογραφιστών, όπως ο Ρώσος σκηνοθέτης Mikhail Kalatozov (γύρισε το Είμαι η Κούβα/ Soy Cuba), ο Ολλανδός ντοκιμαντερίστας Joris Ivens ή οι Γάλλοι Chris Marker και Agnes Varda, δημιουργήθηκε ένα εθνικό σινεμά που εξέφραζε τις αξίες της νεαρής επανάστασης. Άρνηση του χολιγουντιανού μοντέλου, προσανατολισμός στις ανεξερεύνητες, από τον κινηματογράφο, πτυχές της κουβανέζικης ιστορίας, αλλά και τολμηρές καταγραφές των προβλημάτων, που η νέα πραγματικότητα δημιούργησε: αυτοί ήταν οι δρόμοι που ακολούθησαν οι σκηνοθέτες που στελέχωσαν το Ινστιτούτο.
Τα πρόσωπα (αλλά και οι ταινίες), που έκαναν διεθνώς γνωστό αυτό το νέο κινηματογράφο, υπογραμμίζουν το δημιουργικό κλίμα που επικράτησε τα τελευταία σαράντα χρόνια: ντοκιμαντέρ με πολιτικό προσανατολισμό από τον Santiago Alvarez, ιστορικές ταινίες πορτραίτα από τον Humberto Solas (Λουτσία/ Lucia, 1968 και Ένας Πετυχημένος Άνθρωπος/ Un hombre de exito, 1985), ταινίες για τον πόλεμο της ανεξαρτησίας του 1868 όπως το La primera carga al machete (1969) του Manuel Octavio Gomez, δικαστικά δράματα όπως το Ustedes tienen la palabra (1973) του ίδιου, παρωδίες όπως το Aventuras de Juan Quinquνn (1967) του Julio Garcia Espinosa. Το τοπίο του κουβανέζικου σινεμά συμπληρώνουν μεταξύ άλλων και οι Enrique Pineda Barnet (La Bella Del Alhambra, 1989), Fernando Perez (Clandestinos, 1987), Sergio Giral (El otro Francisco, 1976), Sara Gomez (De cierta manera, 1974) και ο σκηνοθέτης κινουμένων σχεδίων Juan Padron (η ταινία του Quinoscopios, βασίζεται στην δουλειά του γνωστού Αργεντινού σκιτσογράφου Quino).
Όμως το κεντρικό πρόσωπο στον χώρο είναι ο Tomas Gutierrez Alea: τα ντοκιμαντέρ αλλά και οι ταινίες μυθοπλασίας του -όπως το πορτραίτο ενός αστού διανοούμενου Μνήμες Υπανάπτυξης /Memorias del subdesarrollo (1968), η πολιτική σάτιρα Ο Θάνατος Ενός Γραφειοκράτη/ La muerte de un burocrata (1966), η πολιτική αλληγορία Ο Τελευταίος Δείπνος/ La ultima cena (1978) ή οι κωμωδίες Φράουλα και Σοκολάτα/ Fresa y chocolate (1994) και Guantanamera (1995)-, είναι ταυτόχρονα μια καταγραφή της πορείας της επανάστασης αλλά και μια “εκ των έσω” αφήγηση των προβληματισμών και των ανησυχιών του κουβανέζικου λαού.
Διατηρώντας μια σχετική αυτονομία από την κυβέρνηση, το Ινστιτούτο και οι κουβανοί σκηνοθέτες, δημιούργησαν τα τελευταία σαράντα χρόνια ένα σινεμά όπου τα στοιχεία εθνικής ταυτότητας κυριαρχούν. Κριτικό ως προς την εξουσία, ευαίσθητο απέναντι στα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα: το κουβανέζικό σινεμά διεκδίκησε δυναμικά το δικαίωμα να εκφράσει τις ελπίδες και τις προσδοκίες μίας ολόκληρης κοινωνίας. Ένα σινεμά πολιτικό, με έντονες επιρροές από τον ιταλικό νεορεαλισμό, ένα σινεμά των ταπεινών και καταφρονεμένων, το κουβανέζικο σινεμά μέσα σε δύσκολες συνθήκες -ο οικονομικός αποκλεισμό των ΗΠΑ, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης- επιχείρησε να εκφράσει τον αγώνα και τις αγωνίες του λαού της Κούβας: τα δισεπίλυτα κοινωνικά προβλήματα, τις δυσκολίες και τα εμπόδια που η γραφειοκρατία δημιουργούσε, την θέση της γυναίκας, το τραυματικό ιστορικό παρελθόν. Η τελική εικόνα για τον κινηματογράφο στην Κούβα μοιάζει με τη θέση του νησιού στον γεωγραφικό χώρο: Είναι η εικόνα μιας πολύμορφης εθνικής κινηματογραφίας, μιας νησίδας αντίστασης απέναντι στην τυποποίηση και την ισοπέδωση, που η Χολιγουντιανή Αυτοκρατορία επιχειρεί να επιβάλλει.
***
“Μνήμες υπανάπτυξης” του «πρύτανη» του κουβανέζικου κινηματογράφου Τόμας Γκουτιέρεζ Αλέα
Κοινωνική/Ασπρόμαυρη/Διάρκεια: 97′
Παραγωγή: Κουβανική Σκηνοθεσία: Τόμας Γκουτιέρεζ Αλέα
Πρωταγωνιστούν: Σέρτζιο Κοριέρι, Ντέιζι Γκρανάντος, Εσλίντα Νούνιεζ, Ομάρ Βαλντές, Ρενέ Ντε Λα Κρούζ, Ιολάντα Φαρ, Οφέλια Κονζάλες, Χοσέ Γκιλ Αμπάντ
Περίληψη: Ο σκηνοθέτης Αλέα θίγει σε αυτήν την ταινία το θέμα των αστικών κατάλοιπων της παλιάς τάξης και των δυσκολιών προσαρμογής στη νέα κοινωνική πραγματικότητα. Η ιστορία του φιλμ τοποθετείται το 1961 δύο χρόνια μετά την επικράτηση του νέου καθεστώτος. Ο Αλέα αφομοιώνοντας τις αισθητικές αρχές της νουβελ-βαγκ και τις αφηγηματικές τεχνικές του σινέ –βεριτέ, στήνει την ταινία του στο ενδιάμεσο της μυθοπλασίας και του ντοκιμαντέρ, κινηματογραφώντας την εύθραυστη και ευμετάβλητη περιοχή όπου τέμνονται οι μικρές ασήμαντες ανθρώπινες ιστορίες και οι προσωπικές μνήμες με τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, συλλαμβάνοντας τις αντηχήσεις της Ιστορίας στο εσωτερικό του κεντρικού ήρωα.
Υπόθεση:Ο κεντρικός ήρωας είναι ένας καλλιεργημένος αστός που αρνήθηκε να ακολουθήσει τη γυναίκα του, τους γονείς του και τους φίλους του στην Αμερική κι έμεινε μόνος του στην Κούβα, παρατηρητής και σχολιαστής των μεταλλαγών που γίνεται στη χώρα του. Προτιμά να παραμείνει στην Αβάνα και μολονότι υποστηρίζει την επανάσταση, έστω κι αν δεν καταλαβαίνει πλήρως τους στόχους της, δεν αποφασίζει να πάρει μέρος στο χτίσιμο της νέας κοινωνίας. Ζει χωρίς να δουλεύει. Ηρωας εξαιρετικά αντιφατικός, που μένει απελπιστικά αδρανής όταν ξεσπά η κρίση στον Κόλπο των Χοίρων κι όλη η χώρα κινητοποιείται για να αντιμετωπίσει την αμερικανική εισβολή.
Δείτε το trailer της ταινίας:
Η κριτική του Βασίλη Ραφαηλίδη στην εφημερίδα «Το Βήμα», 7-3-1979:
Τούτη η ταινία του «πρύτανη» του κουβανέζικου κινηματογράφου, που τη γύρισε το 1968, δυο χρόνια μετά το θάνατο ενός γραφειοκράτη, πριν από το καθετί είναι ένα εκπληκτικό μάθημα διαλεκτικής με εικόνες: οι έννοιες «καλός» (προλετάριος) και «κακός» (αστός) θα αδειάσουν από το αρχικό γραμματολογικό τους νόημα και θα μπουν υπό κρίσιν και έρευνα. Για να αποδειχθεί στο τέλος ότι η υπανάπτυξη είναι κοινό χαρακτηριστικό τόσο του αστού όσο και του προλετάριου, εφόσον και οι δύο βιώνουν την υπανάπτυξη, αλλά με εντελώς διαφορετικό τρόπο ο καθένας: η υπανάπτυξη του αστού είναι κυρίως ιδεολογική, ενώ η αυτή του προλετάριου είναι κυρίως ηθική.
Ένας καλόβολος και βαριεστημένος αστός αρνείται να εγκαταλείψει την Κούβα μετά το φιάσκο του Κόλπου του Χοίρων. Και προσπαθεί να καταλάβει τι γίνεται στην πατρίδα του. Και καταλαβαίνει πολύ λίγα πράγματα, παρά την καλή του διάθεση. Αυτό που κυρίως τον εντυπωσιάζει, είναι μια κάποια αλλαγή, έννοια παντελώς άγνωστη στη λιμνασμένη, στην ιδεολογική της μούχλα τάξη του. Από την άλλη μεριά, όμως, η σχέση του με μια «λαϊκιά» που αντικαθιστά τη φυγάδα σύζυγο του, του μαθαίνει πως οι προλετάριοι είναι ολικά υπανάπτυκτοι όσον αφορά τα ήθη, κυρίως τα σεξουαλικά, που δίνουν τον τόνο στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Λοιπόν, εκείνοι πρέπει ν’ ανέβουν στο επίπεδο της ηθολογικής φινέτσας του αστού κι αυτός να ανέβει στο επίπεδο της ιδεολογικής πληρότητας του αγωνιζόμενου, μέσα στην αγραμματοσύνη του προλετάριου. Μόνο τότε θα είναι πλήρης η κατάργηση της υπανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα.
Όλα αυτά ο Αλέα μας τα λέει εντελώς υπαινικτικά μέσα από ένα έξοχο μοντάζ, που αρθρώνει τέλεια το παλιό και το καινούργιο.
Βλ. και Λεξικό Ταινιών Βασίλης Ραφαηλίδης (Κριτικός κινηματογράφου)
Λίγα λόγια για τον σκηνοθέτη Tomás Gutiérrez Alea:
Ο σημαντικότερος σκηνοθέτης του σύγχρονου κουβανέζικου κινηματογράφου, ο Tomás Gutiérrez Alea είναι επίσης και ο πιο γνωστός στο δυτικό κοινό.
Γεννήθηκε στην Αβάνα το 1928 και σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας και κινηματογράφο στην Ιταλία, στο Centro Sperimentale di Cinematografia.
Έντονα επηρεασμένος από τον Ιταλικό Νεορεαλισμό, επέστρεψε, την δεκαετία του ’50, στην Κούβα και εντάχθηκε στη ομάδα Nuestro Tiempo. Μαζί με τον σκηνοθέτη Julio Garcia Espinosa σκηνοθέτησαν το 1955, ένα ντοκιμαντέρ που απαγορεύτηκε από το καθεστώς. Συμμετείχε ενεργά στον αγώνα ενάντια στην δικτατορία του Μπατίστα. Κεντρικό πρόσωπο στην κινηματογραφία της Κούβας μετά την επανάσταση, ο Tomas Gutierrez Alea είναι ένας από τους ιδρυτές του Instituto Cubano del Arte e Industrias Cinematograficos (ICAIC).
Το έργο του αντανακλά και καταγράφει τους ιδεολογικούς και πολιτικούς προβληματισμούς, τις εσωτερικές ανησυχίες της κουβανέζικης κοινωνίας. Με τις ταινίες του παρακολουθεί την πορεία της χώρας του από τον αγώνα ενάντια στην δικτατορία του Μπατίστα, στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης και από τις δύσκολες συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου στα χρόνια του οικονομικού αποκλεισμού. Το έργο του εκτός από ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει πολιτικές σάτιρες ενάντια στην γραφειοκρατία, ιστορικά δράματα, πολιτικές αλληγορίες, κωμωδίες.
Ο Θάνατος ενός γραφειοκράτη/ Muerte de un burócrata εκκινεί από ένα μακάβριο περιστατικό: Ένας εργάτης πεθαίνει σε εργατικό ατύχημα και θάβεται μαζί με το εργατικό βιβλιάριο του. Σύντομα η χήρα του ανακαλύπτει ότι μόνο με αυτή τo βιβλιάριο μπορεί να διεκδικήσει τη σύνταξη που της αναλογεί. Το νεκροταφείο, όμως, δεν επιτρέπει τις εκταφές. Έτσι λοιπόν, ο ανιψιός ξεκινάει μία ξεκαρδιστική μάχη εναντίον των αρχών, για να ξεθάψει και να ξαναθάψει το θείο του, έτσι ώστε να μπορέσει να πάρει το πολύτιμο αυτό έγγραφο. Ο ήρωας θα βρεθεί σε θέση παρόμοια με εκείνη του ήρωα της «Δίκης» του Κάφκα….
Το Μνήμες Υπανάπτυξης/ Historias del Subdesarrollo, βασισμένο στο βιβλίο του Edmundo Desnoes, είναι ένα από τα πιο εμβληματικά του έργα: αφηγείται την ιστορία ενός καλλιεργημένου αστού, που, μετά την επανάσταση, αρνείται να φύγει στις ΗΠΑ με την οικογένειά του. Προτιμά να παραμείνει στην πατρίδα του και να βοηθήσει την επανάσταση, παρόλο που δεν αντιλαμβάνεται πλήρως τους στόχους της..
Ο Τελευταίος Δείπνος/ La última cena διανθίζεται με χιούμορ και με ειρωνική διάθεση. Διαδραματίζεται στην Κούβα του 18ου αιώνα, και έχει κεντρικό χαρακτήρα έναν θρησκόληπτου κόμη, που αποφασίζει να κάνει μια αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου ακριβώς τη Μεγάλη Πέμπτη. Η ταινία δίνει μια αφορμή στον Alea να καταγγείλει την υποκρισία και τις αντιφάσεις της θρησκείας και της αριστοκρατίας.
Συν-σκηνοθεσία με τον Juan Carlos Tabío, η ταινία του Alea Φράουλα και Σοκολάτα/ Fresas y Chocolate προτάθηκε το 1993 για το Όσκαρ Ξένης Ταινίας. Αφηγείται την ιστορία μύησης ενός απογοητευμένου κομμουνιστή στην Kούβα του ’50, του Nτάβι, στον κόσμο της ποίησης, της λογοτεχνίας, της όπερας, μέσα από τη γνωριμία του με τον ομοφυλόφιλο Nτιέγκο.
Ο Tomas Gutierrez Alea είναι συγγραφέας του θεωρητικού βιβλίου Dialectica del Espectador. Πέθανε το 1996.
Γύρισε μεταξύ άλλων και τις ταινίες: El Megano (συν-σκηνοθεσία, 1955), Esta Tierra Nuesta (1959), Ιστορίες της Επανάστασης/ Historias de la Revolucion (1961), Las Doce Silas (1962), Cumbite (1964), Ο Θάνατος ενός Γραφειοκράτη/ Muerte de un burócrata / Death of a Bureaucrat (1966), Μνήμες Υπανάπτυξης/ Historias del Subdesarrollo/ Memories of Underdevelopment/ Memorias del Subdesarrollo (1968), Una Pelea Cubana Contra Los Demonios/ Cuban Fight Against Demons (1971), Ο Τελευταίος Δείπνος/ La última cena / The Last Supper (1976), De Cierta Manera/ One Way or Another (1977), Οι Επιζήσαντες/ Los Sobrevivientes/ Survivors (1979), Hasta Cierto Punto/ Up to a Certain Point (1984), Cartas Del Parque / Letters from the Park (τηλεοπτικό, 1988), Φράουλα και Σοκολάτα/ Fresa Y Chocolate/ Strawberry and Chocolate (1994), Guantanamera (1995)
Μια Νύχτα στην Κόλαση”, στους κινηματογράφους από την New Star
Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Νίκου Κουρού, με τίτλο «Μια Νύχτα στην Κόλαση», ξεκινά τη διαδρομή της στις κινηματογραφικές αίθουσες από 7 Φλεβάρη στο Studio new star art cinema New Star Art Cinema, παράλληλα με τη συμμετοχή της σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ.
Ξεκινώντας από τη φράση του Μάνου Χατζιδάκι «Όποιος δε φοβάται το τέρας, πάει να πει ότι του μοιάζει», ο Νίκος Κουρού εμπνεύστηκε μια φανταστική, συμβολική ιστορία τρόμου, που πραγματεύεται τις συνέπειες του φασισμού και πως ο φόβος μεταβάλλεται αρχικά σε ανοχή και τελικά σε ταύτιση με το «τέρας».
Με πολλές αναφορές στον κλασικό ελληνικό κινηματογράφο, η ταινία απαριθμεί πάνω από 220 συντελεστές, με πρωταγωνίστρια την Καίτη Φίνου σε ρόλο έκπληξη.
Τα γυρίσματα και η τεχνική της επεξεργασία κράτησαν δυόμισι περίπου χρόνια, ενώ χάρη στη συμβολή των συντελεστών της, η ταινία ολοκληρώθηκε με μηδενικό προϋπολογισμό
Μια Νύχτα στην Κόλαση του Νίκου Κουρού Trailer NEW STAR
Σύνοψη
Κάθε πενήντα χρόνια, ένα τέρας εμφανίζεται και τρομοκρατεί τους κατοίκους ενός χωριού, σπέρνοντας τη συμφορά και τη διχόνοια μεταξύ τους. Ο άρχοντας του χωριού, ο Στασινός, ένας αδίστακτος και διεστραμμένος άνθρωπος, αφού κατάφερε και πήρε με ύπουλο τρόπο τα χωράφια των κατοίκων, τους έχει τώρα να δουλεύουν σαν σκλάβοι στην ίδια τους τη γη. Εμπόδιο στα σχέδια του ο Αρτέμης, που επικαλούμενος το νόμο κράτησε την περιουσία του και αντιτίθεται στις παγίδες που του στήνει ο Στασινός. Το τέρας επανεμφανίζεται στο χωριό και ο Αρτέμης θα αποφασίσει να το διώξει με τη βοήθεια μιας γερόντισσας και ενός μισότρελου λεπρού, μοναδικοί από τους εναπομείναντες που είχαν καταφέρει να το διώξουν όταν εκείνο είχε εμφανιστεί την προηγούμενη φορά, πενήντα χρόνια πριν…
Το τραγούδι των τίτλων ερμηνεύει η μεσόφωνος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Ελένη Βουδουράκη, σε μουσική Γιάννη Παπαδημητρίου και στίχους Κατερίνας Πολιτίδου
Συντελεστές
Σενάριο-Σκηνοθεσία : Νίκος Κουρού
Παίζουν οι Καίτη Φίνου, Αλίκη Παπαχελά, Σταμάτης Παγασαίος, Άννα Πορφύρη, Παναγιώτης Νάκος, Νίκος Κουρού, Γιώργος Κοντορίκος, Γιώργος Παφίλης, Δημήτρης Συνδουκάς, Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, Άννα Κατσάνου-Μπούτνιοκ, Κώστας Καρανάτσιος και 90 ακόμα επαγγελματίες και ερασιτέχνες ηθοποιοί.
Παραγωγή : Ομάδα Ανεξάρτητων Δημιουργών, Top Channel Κοζάνης
Δ/νση φωτογραφίας- Κάμερα : Νεκτάριος Σουλδάτος, Δημήτρης Ράδης, Μιχάλης Τεμέλκος, Κωνσταντίνος Μανουσαρίδης, Μάρκος Παπακωνσταντίνου
Μουσική : Γιάννης Παπαδημητρίου
Μοντάζ-Color Grading : Ηλίας Χαρίσης
Ήχος : Ελένη Φασούλα, Δημήτρης Γκλούμπος, Δημήτρης Γαιτάνης, Νίκος Γκουτζιομήτρος, Γιάννης Δήμας, Κώστας Σολωμός
Επεξεργασία ‘Ηχου : Δημήτρης Στασινός, Daniel Steif
Φωτισμοί : Παναγιώτης Μανούσης, Νεκτάριος Σουλδάτος, Δημήτρης Ράδης
Καλλιτεχνική διεύθυνση : Χάρης Καραουλάνης
Σκηνικά : Τατιάνα Ντέρου, Βασιλεία Βακιρτζή, Άννα Κούρα
Κοστούμια : Πάρης Κουκουλόπουλος, Εύη Χλιαρά
Ιερατική ενδυματολογική επιμέλεια : Πατηρ Αθανάσιος Καμπούρης
Μακιγιάζ : Νάνσυ Χαρίση, Λένα Τσαπατώρη, Κατερίνα Αλεξιάδου
Κομμώσεις : Ευαγγελία Παπαβασιλείου, Κική Αδαμίδου, Δέσποινα Αδαμίδου, Θωμαή Ελευθεριάδου
Εναέριες λήψεις : Γιώργος Παπαδόπουλος
Composing Effects : Κώστας Μανταλιάς, Σταύρος Θεοδωρόπουλος
Τίτλοι-γραφικά : Νίκος Κέφαλος
Σχεδιασμός πόστερ : Μιχάλης Τεμέλκος, Αλεξία Τσιμήκα (Dizi)
Φωτογραφίες : Μανώλης Κουτσοσίμος, Ηρακλής Προκοπίου, Χάρης Καραουλάνης. Δημήτρης Μανιάς
Προσαρμογή υποτιτλων : Judi Caso
Supervisor : Γεωργία Δαμίγου
Vocals Recording : MD Recording Studios
***
«Το σιωπηλό μονοπάτι» της Τζέλης Χατζηδημητρίου
Η Τζέλη Χατζηδημητρίου γεννήθηκε στη Λέσβο, σπούδασε κινηματογράφο, ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη φωτογραφία με καριέρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια περνά τον μισό χρόνο της ζωής & εργασίας της στο νησί της Λέσβου ασχολούμενη με τη παραγωγή ντοκιμαντέρ, καταγράφοντας έναν τρόπο ζωής που χάνεται με γοργούς ρυθμούς στην σημερινή Ελλάδα. Το 2017 ολοκληρώνει ταυτόχρονα 4 ταινίες, 1. Γιαγιάδες, 2. Ψωμί κι Αλάτι, 3. Ρούτβας και 4. Αναζητώντας τον Ορφέα, οι οποίες αποτελούν τμήματα του εν λόγω μεγαλύτερου concept με την γενική ονομασία «ΣΙΩΠΗΛΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ».
Οι «Γιαγιάδες» δίνουν λόγο σε τέσσερις γυναίκες από τη Λέσβο, που τα χρόνια δεν δάμασαν τη ψυχή τους. Αναπολούν μαζί μας κάποιες στιγμές της ζωής τους, με χιούμορ και σοφία. Η καθεμιά με τον τρόπο της. Η Αγγελική πετάει τις φωτογραφίες των πεθαμένων, η Μυρσίνη στην Ερεσό τραγουδάει «acapella» αμανέδες στο καθιστικό του εξοχικού της, μια γυναίκα στο πάρκο περνάει το απόγευμα με τον γάτο της, που έχει πάρει τη θέση του πεθαμένου άντρα της, κι η Φωτώ υπερήφανα υποστηρίζει πως ποτέ δεν την ένοιαζε να παντρευτεί γιατί «ήθελε να ’ναι ελεύθερη».
Το «Ψωμί κι Αλάτι» μας γνωρίζει με τους ανθρώπους μιας γειτονιάς στην Ερεσό, ένα ρακαριό στο Μεσότοπο κι έναν ταρσανά στη Σκάλα Καλλονής. Κοινό τους χαρακτηριστικό, η αγάπη γι αυτό που κάνουν. Η οικογένεια Γιαννακέλου κάθε καλοκαίρι φτιάχνει τραχανά κι όλη η γειτονιά μαζεύεται για να φτιάξουν τις χάχλες, ακριβώς όπως γινότανε πάντα στα χωριά, βοηθώντας ο ένας τον άλλον, μοιράζοντας τη δουλειά και το γέλιο. Η Σοφία Κωνσταντιδέλλη, μοναδική γυναίκα αποσταγματοποιός στη Λέσβο, συνεχίζει τη παράδοση της οικογένειας και βγάζει ρακί από τα τσίπουρα και τα σύκα των γειτονικών χωριών. Ο Τάκης Ψαραδέλλης κατασκευάζει και επισκευάζει ξύλινα σκαριά, στο πείσμα των πλαστικών, που «δεν είναι συμβατά με τα νερά μας», όπως λέει.
Ο «Ρούτβας» είναι ένας οικισμός βοσκών πάνω στα βουνά της Άγρας, δίπλα σε ένα ξωκλήσι με αρχαίες κολώνες, αποκομμένο από τον κόσμο. Εκεί η οικογένεια Τσακαρέλλου περνάει τα καλοκαίρια μαζί με τα κοπάδια τους, μέχρι να πιάσουν τα πολλά κρύα. Χωρίς ηλεκτρικό, καλλιεργώντας τα δικά τους «βιολογικά» λαχανικά, φουρνίζοντας ψωμί, τριγυρισμένοι από σκυλιά, γατιά και πουλερικά. Οι συναντήσεις μας είναι τακτικές, μας ανοίγουν το σπίτι και τη καρδιά τους, κάνοντάς μας ουσιαστικά μέλη της οικογένειάς τους.
«Με τις εικόνες μου, διηγούμαι παραμύθια. Μέσα από τη τέχνη μου, θέλω να “απ-αθανατίσω” τον κόσμο που χάνεται εξ’αιτίας της παγκοσμιοποίησης. Φωτογραφίζω και κινηματογραφώ τοπία, άδεια κτίρια, χώρους, ανθρώπους, την οριακή στιγμή πριν βυθιστούν στη λήθη. Ερείπια, ξεθωριασμένα χρώματα, παλιές συνήθειες και πρόσωπα που μοιάζουν να μην ανήκουν στην εποχή τους, με γοητεύουν και θέλω να τα κρατήσω μέσα στις φωτογραφίες μου. Αναζητώ θέματα που έχουν την αίσθηση της αλήθειας, όλα όσα έχει αγγίξει κι έχει αφήσει τα σημάδια του ο χρόνος. Τα φωτογραφίζω όταν το φως πέφτει πάνω τους, μεταμορφώνοντάς τα και επαναφέροντας τα στη ζωή. Το φως είναι ο οδηγός μου κι αυτό είναι το μυστικό της τέχνης μου» Τζ. Χατζηδημητρίου
Σκηνοθεσία: Τζέλη Χατζηδημητρίου, Φωτογραφία: Τζέλη Χατζηδημητρίου , Μοντάζ: Γιώργος Σαβόγλου, Τζέλη Χατζηδημητρίου, Color Grading: Τζέλη Χατζηδημητρίου, Γιώργος Σαβόγλου, Μίξη Ήχου: Νίκος Παλαμάρης, Διεύθυνση Παραγωγής: Τζέλη Χατζηδημητρίου, Παραγωγή: Massive Productions, Παραγωγοί: Άνεμος Δημιουργίας ΑΜΚΕ, Τζέλη Χατζηδημητρίου, Massive Productions
***
Η Ιστορία της Πράσινης Γραμμής – Μια νέα κυπριακή ταινία στους κινηματογράφους
Μια κυπριακή ταινία, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ του Πανίκκου Χρυσάνθου, προβάλλεται από τις 17 Ιανουαρίου στον κινηματογράφο τέχνης Studio στην Αθήνα. Πρόκειται για μια συμπαραγωγή Κύπρου και Ελλάδας, που υποστηρίχτηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, το ευρωπαϊκό ταμείο Eurimages, την ΕΡΤ, το ΡΙΚ και το πρόγραμμα Media. Η ταινία γυρίστηκε καθ’ ολοκληρίαν στην Κύπρο και ειδικά στην πράσινη γραμμή της Λευκωσίας.
Είναι μια ιστορία της νεκρής ζώνης. Ο Κύπρος, ένας Ελληνοκύπριος στρατιώτης, που στέλλεται να υπηρετήσει στην «πράσινη γραμμή» της Λευκωσίας, ανακαλύπτει ότι ένας από τους απέναντι στρατιώτες, ο Μουράτ, μένει στο σπίτι του. Ο πόλεμος ανάγκασε και τους δυο να μετακινηθούν – τον Κύπρο από το βορρά στο νότο και τον Μουράτ από το νότο στο βορρά. Όταν ο Μουράτ πάει με άδεια στο χωριό, φέρνει στον Κύπρο ένα δώρο από το σπίτι του, μιαν οικογενειακή φωτογραφία, η οποία ξυπνά τα φαντάσματά του. Μέσα είναι ο σκοτωμένος του πατέρας και η κοπέλλα που αγαπούσε. Όταν ο Μουράτ του προτείνει να κάμουν από ένα κρυφό ταξίδι ο καθένας στην «άλλη πλευρά», ο Κύπρος δέχεται χωρίς να σκεφτεί τις συνέπειες.
Στους κύριους ρόλους βρίσκουμε τους ηθοποιούς Μιχάλη Σοφοκλέους, Cihan Tariman, Matthias Lier, Μαρία Μουστάκα, Αντρέα Τσουρή, Θεόδωρο Μιχαηλίδη, Baris Refikoglu, Αχιλλέα Γραμματικόπουλο, Γιάννα Λευκάτη, Δημήτρη Ξύστρα, Erdogan Kavaz, Αντρέα Αργυρίδη, Σκεύο Πολυκάρπου και Σίμο Τσιάκκα.
Η φωτογραφία είναι του Νίκου Καβουκίδη, η μουσική του Μιχάλη Χριστοδουλίδη, το μοντάζ του Κύρου Παπαβασιλείου,ο ήχος του Ντίνου Κίττου, τα κοστούμια της Κικής Μήλιου και η σκηνογραφία του Πάρη Μανώλη.
Στην Κύπρο η ταινία προβαλλόταν για ένα μήνα σε όλες τις πόλεις.
Το trailer της ταινίας:
Ανθολόγιο απόψεων για την ταινία
Η ταινία με καθήλωσε. Ο Πανίκκος Χρυσάνθου κατάφερε να δημιουργήσει μία ταινία με ατόφια κυπριακή ταυτότητα. Που αναδεικνύει απόλυτα χωρίς να κάνει προπαγάνδα την τραγική μοίρα των ανθρώπων όταν γίνονται υποκείμενα εκείνων που κινούν τα πιόνια στη σκακιέρα. Τοποθετημένη χρονολογικά στα πρώτα χρόνια μετά την εισβολή, πριν την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, όταν ακόμα οι Κύπριοι είχαν νωπές τις μνήμες των κριμάτων τους εκείνων που κατέστρεψαν την πατρίδα τους. Με ιδιαίτερη μαεστρία διαχειρίζεται και αναδεικνύει τις διαφορές κουλτούρας των Κυπρίων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων από εκείνες των «μητέρων πατρίδων». Χωρίς να τις προσβάλλει από τη μια και χωρίς να κάνει προπαγάνδα από την άλλη. Θαυμάσιες ερμηνείες από τους Κύπριους ερμηνευτές. Ορισμένες σκηνές, όπως εκείνη της συνάντησης του πρωταγωνιστή “Κύπρου” με τον νεκρό πατέρα του κάτω από την ολάνθιστη αμυγδαλιά, εξαιρετικές. Το φινάλε, ένα όνειρο μετέωρο στο χρόνο, με το συναπάντημα των συχωριανών του μικτού χωριού, άλλοι ζωντανοί κι’ άλλοι νεκροί μια σιωπηρή ελεγεία στον πόθο της επανένωσης του τόπου… Θέλω να το ξαναδώ. (Γιώργος Πίττας)
—
Νοιώθω έντονη ακόμη τη συγκίνηση έντονη την ανάγκη να φωνάξω φτάνει πια να πονάει άλλο αυτός ο τόπος ,να μοιράζονται οι άνθρωποι. Φτάνει να αφήνουμε τον εθνικισμό και την αρρωστημένη μισσαλοδοξία να μας διαλύει. Πανίκκο Χρυσάνθου μου μπράβο σε σένα και σε όλους τους συνεργάτες σου για την πραγματικά εξαίρετη ταινία που κάνατε και για όλα αυτά τα μηνύματα που περάσατε μέσα απο ένα υπεροχο μαγικό τρόπο. (Άντρη Δημητρίου)
—
Παρακολούθησα απόψε τη νέα ταινία του Πανίκκου Χρυσάνθου. Είναι πιστεύω η πιο ώριμη και πιο δυνατή δουλειά που έκανε ποτέ. Μια γροθιά στο διαχωρισμό και τη λογική του. Ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Μουσταφά Ακιντζι να πάνε μαζί να το παρακολουθήσουν και την επόμενη να παν πίσω στις συνομιλίες και να φέρουν τη λύση. Την ταινία να παρακολουθήσουν όλα τα σχολεία της Κύπρου και στις δύο κοινότητες. Μπράβο Πανίκο. (Χάρης Ψάλτης)
—
Πήγα να τη δω με πολύ ψηλές προσδοκίες. Τις ξεπέρασε!!!! (Μαίρη Μαχαιρά)
—
Αξίζει πραγματικά να το δείτε! Ήμουν στην πρώτη προβολή αγγίζει πραγματικές ιστορίες με τρόπο, να μην ειναι καταθλιπτικό αλλα να θελεις να δεις το παρακάτω!
Και πανω απ’ολα το δίδαγμα. ..ΟΧΙ ΠΙΑ ΑΛΛΟ ΜΙΣΟΣ για χατίρι των γενιών που έρχονται! (Χριστίνα Παύλου Σολωμή Πατζιά)
—
Ο Πανίκος Χρυσάνθου αποτελεί μέρος μιας φαινομενικά ιδιόρρυθμης, βαθύτατα κυπριακής, αλλά και ευρύτερα ιστορικής παράδοσης. Αν το δούμε με τους ευρύτερους όρους της νεωτερικότητας παγκόσμια, είναι ένας καλλιτέχνης, ο οποίος αγωνίζεται συνειδητά για προσφέρει μέσα από το έργο του μια αισθητική πρόταση ως απάντηση σε ένα φαινομενικό αδιέξοδο στην πραγματικότητα. Αν ήταν να χρησιμοποιήσουμε ένα τον ορό του Γκράμσι για τη διανόηση, θα του αποδίδαμε με σιγουριά τον όρο του οργανικού διανοούμενου. Η κυπριακότητα και η ιδιομορφία βρίσκονται στην τοπική εκδοχή αυτού του παγκόσμιου φαινομένου. Στην Κύπρο αυτοί που αμείβονται συνήθως για την παραγωγή είτε γνώσης, είτε μορφών τέχνης είναι άτομα που προσέχουν να κρατούν ισορροπίες με την εξουσία [και όχι απλώς την εμφανή αλλά και τη βαθειά εξουσία των αόρατων κατεστημένων]. Στην Κύπρο, και ιδιαίτερα στην ελληνοκυπριακή κοινότητα, η αντιπαράθεση με την ηγεμονική ιδεολογία στις διάφορες παραλλαγές της, έχει κόστος – το 1930 αφορίστηκε ο Τ. Ανθίας, το 1948 εκδιωχθηκαν καθηγητές από σχολεία γιατί «δεν συμμορφώθηκαν προς τα υποδείξεις» [την υπογραφή δηλώσεων «πίστεως» στην κυβέρνηση των Αθηνών [την οποία στήριζαν οι εν Κύπρο αποικιοκράτες] στον εμφύλιο, και από τότε η ελληνοκυπριακή εκπαίδευση παρέμεινε ένας χώρος, όπου η υποταγή εθεωρείτο μέρος του εκπαιδευτικού έργου… Και παρά τις αλλαγές που ακολουθήσαν, ένα βαθύ κατεστημένο παρέμεινε και στην εκπαίδευση και στα πολιτιστικά. Μέχρι και η ίδρυση Πανεπιστημίου, μια απλή διαδικασία σε άλλες χώρες, έγινε μετά από αγώνες και πιέσεις, και έγινε στόχος/αντικείμενο υστερίας – για να αποτραπεί. Μέχρι και απειλές για αφαίρεση τηβέννων ακούσαμε για όσους δεν συμμορφώνονταν. Μέχρι και υπουργοί Παιδείας που τολμήσαν να προωθήσουν αλλαγές [όπως ο Σοφιανός και ο Δημητρίου] δέχτηκαν τις ανάλογες επιθέσεις…
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Π. Χρυσάνθου κουβαλά μια κυπριακότητα, βαθιά ριζωμένη στην πραγματικότητα [ιστορική και βιωματική] η οποία φαίνεται να απειλεί το κατεστημένο. Εστω και η αντίθεση, πια, ανάμεσα στο διεθνές και τοπικό όσον αφορά στην ηγεμονική ιδεολογία αποκτά κωμικές διαστάσεις… … Η ιδιορρυθμία του είναι η επιμονή στην προβολή του αποκλεισμένου. Και πλήρωσε και αυτός το απαραίτητο κόστος. Το αριστούργημά του, ο «Ακάμας» έγινε στόχος, και από τότε πληρώνει, και ως σκηνοθέτης το τίμημα του οράματος που θέλει να καταγράψει σαν αισθητικό βίωμα… και ως παρέμβαση… Αλλωστε ήταν από τους πρώτους που έθεσε με σαφήνεια το ζήτημα ύπαρξης αυτόνομου κυπριακού κινηματογράφου..
Το ότι επιμένει με ένα πείσμα που θυμίζει το αίσθημα του ιστορικού καθήκοντος, δεν είναι μόνο πολιτικό – φαίνεται να αναδύεται από μια εικόνα, παράλληλη, υπαρκτή και υπόγεια στην ίδια την πραγματικότητα, που επιμένει να είναι εκεί, παρά τις υστερίες και τις λογοκρισίες της επιφάνειας..
Η «Ιστορία της Πράσινης Γραμμής» φαίνεται να ακολουθεί το δρόμο που άνοιξε με τα προηγούμενα έργα του – μια διερεύνηση του τραύματος του διαχωρισμού με φόντο από τη μια την κυπριακή ιστορία από τη δεκαετία του 1950 [όπως στον Ακάμα] και του 1960 [όπως στην «Λεπτομέρεια στην Κύπρο»], και από την άλλη την πραγματικότητα του φυσικού χώρου, αλλά και των καθημερινών ιστοριών που δεν χωρούν στα κουτούθκια του διαχωρισμού.. (Αντρέας Παναγιώτου, Δεύτερη Ανάγνωση 27.03.2017 “Υπάρχει κυπριακός κινηματογράφος και είναι δικοινοτικός”
—
Την ιστορία αυτής της (πράσινης) δικής μας γραμμής αναπτύσσει με τρυφερότητα, με χιούμορ, με ιστορικές αναδρομές, με πολλά συναισθήματα στην ταινία του ο Πανίκκος Χρυσάνθου. Μια ταινία απ’ αυτές που θα έπρεπε να βλέπουμε συχνά και η οποία όμως αποτελεί ουσιαστικά την εξαίρεση σ’ ένα περιβάλλον που δείχνει να αναπολεί τις μάχες που τη χάραξαν. Αξίζει! Όχι ως προς τα πολιτικά της μηνύματα αλλά κυρίως ως προς το δίωρο εκείνο που προσφέρει στον καθένα τη δυνατότητα να ανταμώσει με τον εαυτό του και να επαναπροσδιοριστεί.
Η δική μας γραμμή είναι πράσινη. Και για πρώτη φορά σκεφτόμουν πως αυτό δεν έχει να κάνει με το μελάνι που χρησιμοποίησαν οι Εγγλέζοι χαράζοντάς την. Είναι πράσινη γιατί στην πραγματικότητα κρύβει μέσα της την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα πάψει να υπάρχει. Κι ίσως γιατί οι άνθρωποι δεν κατάφεραν ποτέ να την αποξενώσουν από τη φύση αλλά και την ανάγκη τους να έρθουν σε επαφή με το άλλο μισό… (Γιώργος Κασκάνης, Αρχισυντάκτης εφημερίδας Πολίτης)
—
Αυτή είναι η δική μας ιστορία. Όλων μας. Η ιστορία της Κύπρου και των Κυπρίων. Σακούλες με άμμο, συρματοπλέγματα, νεκρή ζώνη. Χόρτα που μεγαλώνουν άναρχα στα χαλάσματα της νεκρής ζώνης. Θα κοιτάς αυτή την εικόνα πότε ακούγοντας τη φωνή του μουεζίνη και πότε τον ήχο της καμπάνας. Αν θέλετε να βρείτε τον εαυτό σας σε αυτή την ιστορία, θα βγείτε για περπάτημα στην Πράσινη Γραμμή με τον Πανίκκο Χρυσάνθου. Και ξαφνικά θα σταματήσετε ανάμεσα σε δύο σκοπιές, δύο φυλάκια. Στη μια σκοπιά Τουρκοκύπριος στρατιώτης. Στην άλλη Ελληνοκύπριος στρατιώτης. Ο ένας απέναντι στον άλλον. Ανάμεσά τους μόνο μια απόσταση πέντε-δέκα βήματα. Συζητούν. Ο Τούρκος ξέρει λίγα ελληνικά και ο Έλληνας λίγα τουρκικά. Κάποτε αφήνουν τα όπλα τους στη σκοπιά και συναντιούνται στη μέση. Σαν δύο αδέλφια, όχι σαν δύο εχθροί. Δίδουν ο ένας στον άλλο τσιγάρα, φάρμακα κ.λπ. Σε αυτό ακριβώς το σημείο θα σταθείς και θα σκεφτείς. Ποιος μας έκανε εχθρούς; Ποιος μας έβαλε στο χέρι αυτά τα όπλα για να σκοτωνόμαστε μεταξύ μας; Ο Πανίκκος θα μας δείξει περισσότερα. Κοιτάξτε. Ποιος είναι αυτός που βλέπετε; Ο Τούρκος διοικητής. Έκανε έφοδο στον Τούρκο σκοπό στο φυλάκιο. Σίγουρα τον έσπρωξε ο διάβολος. Και έπιασε τον στρατιώτη μας καθώς αγκαλιαζόταν με τον Ελληνοκύπριο στρατιώτη. Λύσσαξε από οργή. Έβγαλε το όπλο του και το ακούμπησε στο σβέρκο του στρατιώτη. Η καρδιά σας χτυπάει από αγωνία, έτσι δεν είναι; Θα τον πυροβολήσει ή όχι; Δεν τον πυροβολεί. Αλλά με τις δύο επιλογές που του δίνει είναι σαν να τον πυροβολεί. «Είτε θα πεθάνεις εσύ, είτε θα πεθάνει αυτός, διάλεξε», του λέει. Αυτό μου θύμισε την «Επιλογής της Σοφίας». Ο Γερμανός ναζί διοικητής θα πάρει και θα σκοτώσει το ένα από τα δύο παιδιά της στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως και λέει στη Σοφία «διάλεξε». Πώς να κάνει τέτοια επιλογή η καημένη η μάνα; Πώς να θυσιάσει το ένα της παιδί; Αλλά, αν δεν το κάνει, θα πεθάνουν όλοι. Ο στρατιώτης μας κοιτάει με φόβο και δισταγμό τον διοικητή που του ακούμπησε το πιστόλι στο σβέρκο. Το αίμα παγώνει και δυστυχώς δεν μπορεί να ρισκάρει να πεθάνει. Για να σώσει τη δική του ζωή αποφασίζει να σκοτώσει τον Ελληνοκύπριο στρατιώτη, τον οποίο αγαπούσε σαν αδελφό και λίγο πριν αγκάλιαζε. «Άντε, φώναξέ τον να έρθει», τον διατάζει ο διοικητής του. Τον φωνάζει. Ο στρατιώτης έρχεται από την απέναντι πλευρά γελώντας με χαρά, όπως πάντα. Άοπλος. Αλλά αυτή τη φορά ο δικός μας κρατάει όπλο. Ο Ελληνοκύπριος στρατιώτης, που είδε ότι όπλισε το όπλο αυτό, νομίζει ότι αστειεύεται. «Μα τι κάνεις μωρέ;», του λέει.
Ο Πανίκκος δεν θέλει να μας πλακώσει αμέσως η απαισιοδοξία και να εγκαταλείψουμε αυτό το φυλάκιο. Παρά το γεγονός ότι συντελέστηκε ένα ύπουλο έγκλημα εδώ, δεν τελειώνει η φιλία των Τούρκων και των Ελλήνων σκοπών, ο διάλογός τους και οι συναντήσεις τους στη νεκρή ζώνη. Ύστερα, δύο σκοποί γίνονται πιο στενοί φίλοι. Και όταν πιάνουν την κουβέντα, αποδεικνύεται ότι ο Έλληνας στρατιώτης ήταν ερωτευμένος με ένα κορίτσι Τουρκάλα ονόματι Γκιουλ. Ο δικός μας φέρνει την Γκιουλ στο φυλάκιο και κανονίζει να συναντηθούν. Μάλιστα κάνουν έρωτα και κάπου μέσα στα χαλάσματα. Η φιλία προχωράει πολύ. Ο Τούρκος σκοπός περνά τον Έλληνα στρατιώτη στον βορρά μια μέρα που είχε άδεια και αργότερα ο Έλληνας περνάει τον Τούρκο στον νότο. Μήπως ήταν τόσο εύκολο να τολμήσει να το κάνει κάποιος αυτό στα τέλη της δεκαετίας του 1970;
Να μην διηγηθώ περισσότερο. Βγείτε και εσείς σε αυτό το ταξίδι με τον Πανίκκο και δέστε το. Ζήστε το και εσείς με εκείνα τα θαυμάσια ελληνικά τραγούδια και τα μοιρολόγια. «Η Ιστορία της Πράσινης Γραμμής». Η δεύτερη ταινία του Πανίκκου Χρυσάνθου. Διαρκεί περίπου δύο ώρες. Μια ταινία που θα παρακολουθήσετε με κομμένη την ανάσα και θα θέλετε να μην τελειώσει. Μετά την πρώτη του ταινία, τον «Ακάμα», βρήκαμε τον Πανίκκο πιο ώριμο, πιο τελειοποιημένο. Δεν έχω καμία απολύτως αμφιβολία ότι στο μέλλον θα ξεπεράσει και αυτή του την ταινία. Σε αυτήν υπάρχει η αύρα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και η αύρα του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Μας το έδειξε αυτό στο πανί. Γνωρίσαμε λίγο πιο πολύ τον εαυτό μας. Του χρωστάμε ένα ευχαριστώ όλοι. (Shener Levent, Στην τουρκοκυπριακήν εφημερίδα «Afrika”)
***
Ο δρόμος μας – Στους κινηματογράφους το ντοκιμαντέρ για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ
Καρέ-καρέ μέσα σε 100 λεπτά διατρέχει την πλούσια Ιστορία του ΚΚΕ. Σπάνια αρχειακά ντοκουμέντα, δραματοποιημένο οπτικοακουστικό υλικό, πρωτότυπη μουσική. Πάνω από 100 συντελεστές, οι οποίοι δούλεψαν ακούραστα και εθελοντικά.
Για τα γυρίσματα του Ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε κινηματογραφική ομάδα, αποτελούμενη από τους: Σήφη Στάμου, Παυλίνα Αγαλιανού, με υπεύθυνο τον Κώστα Σταματόπουλο. Ακόμα, για το σενάριο και την έρευνα του Ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε ομάδα αποτελούμενη από τους: Θανάση Λεκάτη, Φάνη Παρρή, Αλέξανδρο Βαλσαμή, με υπεύθυνο τον Γιάννη Κλεφτογιάννη.
Τη διεύθυνση φωτογραφίας έκανε ο Άκης Αποστολίδης. Μουσικά έντυσε το Ντοκιμαντέρ η Σοφία Καμαγιάννη.
Σπικάζ: Δανάη Κατσαμένη, Μίλτος Δημουλής.
Μοντάζ: Σωτήρης Γκέκας.
Στο Ντοκιμαντέρ εμφανίζονται και αφηγούνται on camera οι: Παύλος Ορκόπουλος, Μαριάνθη Σοντάκη, Δημήτρης Αλεξανδρής και Λίλα Καφαντάρη. Σε αφηγήσεις, απαγγελίες λογοτεχνικών κειμένων και ντοκουμέντων δανείζουν επίσης τη φωνή τους οι: Δημήτρης Καταλειφός, Κώστας Καζάκος, Ελένη Γερασιμίδου, Διονύσης Ξενάκης.
Συμμετέχουν ακόμα δεκάδες ηθοποιοί και μουσικοί.
Διανομή «NEW STAR»
***
Πρόγραμμα προβολών Χειμερινού Κινηματογράφου Δήμου Πετρούπολης
Ο χειμερινός Κινηματογράφος Πετρούπολης ξεκίνησε τις προβολές του και μας καλεί να ζήσουμε και φέτος τη μαγεία της 7ης τέχνης και να απολαύσετε τις προβολές στον φιλόξενο χώρο του Πνευματικού Κέντρου της πόλης (Μπουμπουλίνας 59 και Αθ. Διάκου), με ποικίλες καλλιτεχνικές παραγωγές ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου, μεταξύ των οποίων και βραβευμένες ταινίες.
Η επιλογή των ταινιών είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας της Κινηματογραφικής Λέσχης με το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΗ.ΚΕ.ΠΕ. (Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Πετρούπολης).
Ακολουθεί το πρόγραμμα των προβολών:
***
Χειμερινός κύκλος κινηματογραφικών προβολών στην Ικαρία
O Δήμος Ικαρίας ολοκληρώνοντας τις προβολές στον θερινό δημοτικό κινηματογράφο, που διοργάνωσε φέτος για 4η συνεχή θερινή περίοδο, ενημερώνει ότι από τις αρχές Οκτωβρίου διοργανώνει – στην ανακαινισμένη αίθουσα εκδηλώσεων του Παλιού δημαρχείου στον Άγιο Κήρυκο– για πρώτη φορά ένα χειμερινό κύκλο κινηματογραφικών προβολών (κάθε Παρασκευή και Δευτέρα) πάντα με ελεύθερη είσοδο για όλους, ανοίγοντας ένα παράθυρο σε αξιόλογα κινηματογραφικά έργα, προσφέροντας μια πολιτιστική διέξοδο στις πολιτιστικά «κρύες νύχτες του χειμώνα».
Η πρωτοβουλία αυτή της Δημοτικής Αρχής, σε συνδυασμό με την προσπάθεια αναβάθμισης των υποδομών (π.χ νέο προβολικό σύστημα στον θερινό, δημιουργία χειμερινής αίθουσας προβολών) αποδεικνύει τον ουσιαστικό ρόλο που μπορεί και πρέπει να παίξει ένας Δήμος, κόντρα στη ραγδαία εμπορευματοποίηση και την πολιτιστική υποταγή.
Ταυτόχρονα παραχωρείται δωρεάν η χρήση του χώρου σε όσους συλλόγους ενδιαφέρονται (Κινηματογραφική λέσχη – συλλόγους γονέων, κλπ) για την παρουσίαση ενός παραλλήλου προγράμματος προβολών.
***