Θάνος Μικρούτσικος: “Τα τελευταία πέντε χρόνια το ΚΚΕ κάνει υποδειγµατική δουλειά στην τέχνη και στον πολιτισµό”

Συνέντευξη έδωσε ο Θάνος Μικρούτσικος στο Κουτί της Πανδώρας και τον Παναγιώτη Φρούντζο, με αφορμή τη μεγάλη συναυλία του στο Ηρώδειο. Ανάμεσα σε πολλά ενδιαφέροντα που ειπώθηκαν, ο συνθέτης και υποψήφιος βουλευτής στην τελευταία τιμητική θέση του ψηφοδελτίου επικρατείας του ΚΚΕ, απάντησε και στο ερώτημα για το αν το ΚΚΕ έχει ευθύνη που δεν ανέδειξε το έργο ενός κομμουνιστή ποιητή, όπως του Νίκου Καββαδία. Με ειλικρίνεια και χωρίς καμιά διάθεση κολακείας, μίλησε για τα άλματα που έχει κάνει το κόμμα τα τελευταία χρόνια στα ζητήματα του πολιτισμού και την αλλαγή αντίληψης που έχει επέλθει κατά τη γνώμη του συνολικά σε θέματα τέχνης. Ακολουθεί ολόκληρο το απόσπασμα:

Η ευτυχής συγκυρία βοήθησε ώστε αυτά τα ποιήµατα να πέσουν πάνω σας, εσείς πείσατε τον Πατσιφά της Lyra να βγάλει τον δίσκο και η ιστορία πήρε τον δρόµο της. Σε αντίθετη περίπτωση, ο Καββαδίας σήµερα θα ήταν σχετικά άγνωστος ποιητής. Το ΚΚΕ δεν έχει ευθύνη που το ίδιο δεν ανέδειξε έναν κοµµουνιστή ποιητή;

Εδώ θα σου αποδείξω το κάλλιο αργά παρά ποτέ. Ολοι µας έχουµε κάνει κριτική στο κόµµα. ∆εν θα πω αν την κάναµε σωστά ή λανθασµένα ή απολύτως σωστά ή απολύτως λανθασµένα. Θα πω όµως ότι από την αρχή δώσαµε στο κόµµα ρόλους που και δεν µπορούσε και ενδεχοµένως δεν ήταν δυνατόν αντικειµενικά να πάρει στην πλάτη του. Αυτό το κόµµα από το 1947 έως το 1974 ήταν παράνοµο. Και του ζητάµε το 1980 να έχει κάνει µια ανάλυση που δεν έκανε η φιλολογική κριτική. Ε λοιπόν σε αυτό δεν συµφωνώ µαζί σου. Σε άλλα πιθανότατα ή, αν προτιµάς, οπωσδήποτε άργησε. Οµως µια και µου δίνεις αυτή την πάσα σου λέω –και το λέω ειλικρινά πέραν της συγκυρίας των εκλογών– ότι τα τελευταία πέντε χρόνια το ΚΚΕ κάνει υποδειγµατική δουλειά στην τέχνη και στον πολιτισµό. Το πρώτο πράγµα που µου έρχεται στο µυαλό και το στόµα να σου πω είναι τα πέντε συνέδρια που αφορούν βεβαίως πέντε κοµµουνιστές ή εν πάση περιπτώσει αριστερούς συγγραφείς – Ρίτσος, Μαγιακόφσκι, Χικµέτ, Μπρεχτ, Βάρναλης.

Επίσης τηρουµένων ή µη τηρουµένων των αναλογιών, τα φεστιβάλ της ΚΝΕ έχουν εξελιχτεί σε πολιτιστικά γεγονότα, ενώ επί της ουσίας έχουν πολιτική σηµασία και το ελληνικό τραγούδι στηρίζεται πάρα πολύ στις καλύτερες µορφές του. Αλλωστε µε κάλεσαν και έκανα συναυλία µε έργα του Καββαδία στον Περισσό. Επίσης, µίλησα για τον Καββαδία στο τελευταίο επιστηµονικό τους συνέδριο, το έκτο κατά σειρά, που διοργανώθηκε για τη λογοτεχνία του µεσοπολέµου. Και προκαλώ κι εσένα και οποιονδήποτε άλλο να διαβάσουµε τον λόγο του ∆ηµήτρη Κουτσούµπα πριν από τη συναυλία µου «Καντάτα για τη Μακρόνησο» που έδωσα για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ. Θα σου µιλήσω για έναν κοινωνικό επιστήµονα που δεν εντάχθηκε ποτέ στο ΚΚΕ και προσωπικά εκτιµώ ότι είναι από τους πιο καταρτισµένους µαρξιστές στην Ευρώπη, ο οποίος πλησίασε τον Κουτσούµπα και του είπε ότι αυτό το επίπεδο λόγου καθηγητή σε αγγλικό πανεπιστήµιο να προέρχεται από γραµµατέα κοµµουνιστικού κόµµατος του φάνηκε πράγµα πρωτόγνωρο.

Εποµένως, ναι, µπορούµε να ασκήσουµε κριτική στο ΚΚΕ για παλιότερες θέσεις του αναφορικά µε την τέχνη και τον πολιτισµό. Επικράτησαν κάποιες απόψεις που ήθελαν την τέχνη σε ένα επίπεδο σοσιαλιστικού ρεαλισµού – οι απόψεις µου για τον Μπρεχτ στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές του ’80 είχαν µεν απήχηση, ήταν δε µειοψηφία, όµως σήµερα αυτές επικρατούν.