“Τι έχουν να χωρίσουνε λευκοί και νέγροι εργάτες;”

Τέτοιες μέρες το 1967, δυο μήνες πριν το στρατιωτικό πραξικόπημα, ο Μάνος Λοΐζος παρουσιάζει μπροστά σε φοιτητές τον περίφημο κύκλο τραγουδιών «Τα νέγρικα», σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη (θα κυκλοφορήσει σε δίσκο μετά την πτώση της χούντας). Σε αυτές τις πρώτες συναυλίες τα τραγούδια ερμηνεύουν η Μαρία Φαραντούρη και ο αξέχαστος Γιώργος Ζωγράφος, ενώ στη σκηνή βρίσκονται ο μόλις 20 ετών τότε Θάνος Μικρούτσικος, στο πιάνο, και ο Διονύσης Σαββόπουλος που παίζει κιθάρα.

«Τα νέγρικα» παρουσιάστηκαν μια περίοδο που σφραγίζουν δυναμικοί φοιτητικοί, κοινωνικοί και πολιτικοί αγώνες. Είναι πολιτικά τραγούδια που αναφέρονται στον αγώνα επιβίωσης των μαύρων της Αμερικής και τάσσονται ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Ταυτόχρονα εκφράζουν την αλληλεγγύη στον συνάνθρωπο που υφίσταται φυλετικές διακρίσεις, δέχεται επιθέσεις  για το χρώμα του δέρματός του, τη γλώσσα ή τη θρησκεία του. Για αυτό ακριβώς το λόγο και παρά το γεγονός ότι, στο εκμεταλλευτικό σύστημα τα τραγούδια αυτά δεν θα πάψουν ποτέ να είναι επίκαιρα, αποκτούν στις μέρες μες ιδιαίτερη σημασία. Δίπλα στους καταφρονεμένους που υφίστανται την εκμετάλλευση προστίθεται τα πλήθη των ξεριζωμένων που, κυνηγημένοι από τις καταστροφικές συνέπειες των ανταγωνισμών και των επεμβάσεων των ιμπεριαλιστών, φτάνουν στη χώρα μας  και αλλού αναζητώντας το δικαίωμα σε καλύτερη ζωή, και βρίσκονται αντιμέτωποι με οξυμένα φαινόμενα ρατσισμού και ξενοφοβίας.

“Λευκέ θέλω κι εγώ να ζήσω
κι αν συ λευκός, νέγρος εγώ
άνθρωπος ίσος με ίσο…”

Ο κομμουνιστής Μάνος Λοΐζος δεν είχε καμία ψευδαίσθηση για το ρόλο του ιμπεριαλισμού. Την ξεκάθαρη θέση του την εκφράζει στη συνέντευξή του, στην εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή» (27/12/1966), με αφορμή την παρουσίαση των συγκεκριμένων τραγουδιών: «Τα γρανάζια του ιμπεριαλισμού, με την εξουθενωτική εκμετάλλευση εκατομμυρίων ανθρώπων, βρίσκονται σε τρομακτική υπερλειτουργία στις δυτικές χώρες. Τα αποτελέσματα είναι σε όλους γνωστά: Ο πόλεμος του Βιετνάμ, το φυλετικό, το Κυπριακό, η αναβίωση του φασισμού σε πολλές χώρες, ο κίνδυνος της δικτατορίας στον τόπο μας. Το τεράστιο τέρας που άλλοτε λέγεται φασισμός, άλλοτε μιλιταρισμός και άλλοτε δημοκρατία δυτικού τύπου -που δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά προσωπεία του ιμπεριαλισμού- στέκεται από πάνω μας απειλητικό. Και η αντίδρασή μας είναι να τα ξεσκεπάσουμε και να φωνάξουμε μ’ όλη μας τη δύναμη ενάντιά τους – μια και η ζωή μας είναι άμεσα συνδεδεμένη μαζί τους. Είμαστε πια συνειδητοί, “γνωρίζουμε”»…