17000 διαδηλωτές στις ΗΠΑ φακελώθηκαν από εταιρεία υψηλής τεχνολογίας

Ήταν πριν λίγες εβδομάδες, όταν η αστυνομία της Μινεάπολης ομολογούσε ανοιχτά ότι χρησιμοποιούσε την ιχνηλάτηση που εφαρμόζεται για τον εντοπισμό κρουσμάτων κορονοϊού  για να εντοπίζει διαδηλωτές. Υπάρχουν όμως και άλλες, πιο κλασικές μέθοδοι παρακολούθησης μέσω κινητού τηλεφώνου, όπως διαπίστωσαν προς μεγάλη τους οργή 17000 διαδηλωτές σε τέσσερις μεγάλες πόλεις (Λος Άντζελες, Νέα Υόρκ, Μιννεάπολη, Ατλάντα) όπου έλαβαν χώρα διαδηλώσεις για το θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ στις 29 Μάη.

Περίπου δυο εβδομάδες αργότερα, η εταιρεία υψηλής τεχνολογίας Mobilewalla εξέδωσε την έκθεση “Δημογραφικά στοιχεία διαδηλωτών για τον Τζορτζ Φλόιντ. Συμπεράσματα από 4 μεγάλες αμερικανικές πόλεις”. Μέσα από μια σειρά 60 γραφημάτων, η εταιρεία έβγαλε τα ποσοστά ανδρών και γυναικών, ηλικίας και καταγωγής όσων συμμετείχαν στη συγκεκριμένη διαδήλωση. Όλα αυτά μέσα από την εξέταση των κινητών τους τηλεφώνων, χωρίς καμία ενημέρωση και προφανώς συναίνεση από πλευράς των διαδηλωτών. Αξιοποιώντας τα παραθυράκια του αμερικανικού συντάγματος, η εταιρεία κατέγραψε στοιχεία τα οποία δυνάμει θα μπορούσε να πουλήσει στην κυβέρνηση, η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε να τα δώσει προς αξιοποίηση στις δυνάμεις καταστολής και στις υπηρεσίες μετανάστευσης. Μέχρι στιγμής, κανένας ομοσπονδιακός νόμος στις ΗΠΑ δεν προστατεύει από την κατάχρηση των συγκεκριμένων δεδομένων.

Τουλάχιστον αστείες ήταν οι δικαιολογίες που προέβαλε ο CEO της εταιρείας Ανίντια Ντάτα για το εκτεταμένο φακέλωμα. Αφού πρώτα ισχυρίστηκε πως το συγκεκριμένο πρότζεκτ “δεν είναι καινούριο”, δήλωσε πως η συλλογή δεδομένων για τους διαδηλωτές ξεκίνησε μετά από περιέργεια(!) των στελεχών της εταιρείας και φόβους βανδαλισμού: “Είναι δύσκολο να σας πω έναν συγκεκριμένο λόγο για τον οποίο το κάναμε αυτό. Αλλά με τον καιρό, πολλοί από μας στην εταιρεία το παρακολουθούσαμε με περιέργεια και ένα επίπεδο φόβου σχετικά με το τι γινόταν.” Ο Ντάτα ανέφερε ως αιτία αυτού του φόβου την “αντικοινωνική συμπεριφορά” κάποιων διαδηλωτών, ανάμεσά σε αυτές ότι “έσπασε η βιτρίνα ενός καταστήματος της Apple”. Πρόσθεσε πως προσπαθούσαν να καταλάβουν αν οι διαδηλωτές υποκινούνταν από “εξωτερικούς αγκιτάτορες”, ιδέα που παραπέμπει πολύ στην προπαγάνδα του Τραμπ για “αντίφα” μειοψηφίες που ευθύνονται για τις διαδηλώσεις και τους βανδαλισμούς.

Στην πραγματικότητα, η Mobilewalla δε συλλέγει η ίδια τα δεδομένα, αλλά τα αγοράζει από άλλες πηγές, όπως πχ. διαφημιστικά γραφεία και παρόχους ίντερνετ. Στη συνέχεια χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη για να βγάλει συμπεράσματα σχετικά με προσωπικά δεδομένα του ατόμου, όπως η καταγωγή, η ηλικία, το φύλο, η περιοχή διαμονής και τα προσωπικά ενδιαφέροντα. Στη συνέχεια, πουλά αυτά τα επεξεργασμένα δεδομένα πίσω στους διαφημιστές.

Κανένας νόμος δε ρυθμίζει αυτή τη στιγμή υπό ποιους όρους μπορούν τέτοιες εταιρείες να χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα. Το ζήτημα όμως δεν είναι στενά νομικό και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί απλά με θέσπιση ενός αυστηρότερου θεσμικού πλαισίου. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ΕΕ, όπου ένα τέτοιο πλαίσιο (GDPR) ήδη υφίσταται, χωρίς σε καμία περίπτωση να έχει λυθεί το ζήτημα της αξιοποίησης προσωπικών δεδομένων των χρηστών ίντερνετ και κινητής τηλεφωνίας για κερδοσκοπικούς ή άλλους σκοπούς.