“Ζήτω το Κομμουνιστικό Κόμμα και οι παρτιζάνοι” – Η ιστορία της 17χρονης ανταρτοπούλας Λέπα Ράντιτς
Ακόμα και λίγο πριν την κρεμάσουν, οι Γερμανοί της πρότειναν να σώσει τη ζωή της, αρκεί να έδινε τα ονόματα των κομμουνιστών ηγετών και μελών που κρύβονταν στο καταφύγιο.
Ανάμεσα στις χιλιάδες σελίδες ηρωισμού που γράφτηκαν σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη, δεν μπορεί να μη σε συγκλονίζει μια ιδέα παραπάνω η θυσία εφήβων που πριν προλάβουν να ξεκινήσουν καλά – καλά τη ζωή τους, προτίμησαν να φύγουν πάνω στην πρώτη νιότη τους από το να παραδοθούν στη ναζιστική μπότα.
Μια τέτοια περίπτωση ήταν αυτή της Σερβοβόσνιας Λέπα Ράντιτς, που στο σύντομο πέρασμά της από τον κόσμο μας κατάφερε να θέσει ένα παράδειγμα ανεξίτηλο στους αιώνες, όχι μόνο για τους λαούς της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αλλά για όλα τα Βαλκάνια.
Γεννήθηκε στις 19 Δεκέμβρη 1925 στο χωριό Γκασνίτσα και ήταν κόρη ορθόδοξου κληρικού. Μετά το δημοτικό φοίτησε σε σχολείο οικοκυρικής για κορίτσια και διακρίθηκε ως μαθήτρια για την επιμέλεια και τη σοβαρότητά της, ενώ της άρεσε και η λογοτεχνία. Η πολιτικοποίησή της οφείλει πολλά στο θείο της Βλάντετα Ράντιτς, που είχε συμμετοχή στο εργατικό κίνημα. Μπήκε στη Λίγκα Κομμουνιστικής Νεολαίας και στη συνέχεια στο ΚΚ Γιουγκοσλαβίας σε ηλικία 15 ετών.
Μετά την εισβολή του άξονα στη Γιουγκοσλαβία στις 10 Απρίλη 1941, η περιοχή της Λέπα βρέθηκε υπό τη δικαιοδοσία του «ανεξάρτητου» κροατικού κράτους – μαριονέτα των ναζί. Η Λέπα και άλλα μέλη της οικογένειάς της συνελήφθησαν από τους φασίστες Ουστάσι, αλλά η ίδια και η αδερφή της Ντάρα, με τη βοήθεια άλλων ανταρτών, κατόρθωσε να δραπετεύσει από τη φυλακή και να ενταχθεί σε ομάδα των παρτιζάνων. Το Φλεβάρη του 1943 η Λέπα έγινε υπεύθυνη μεταφοράς τραυματιών της μάχης του Νερέτβα σε καταφύγιο του Γκρμεχ. Στη διάρκεια μάχης με εθελοντική ομάδα τον Ες – Ες συνελήφθη και μετά από μέρες ανάκρισης με βασανιστήρια για να καταδώσει τους συντρόφους της, καταδικάστηκε σε θάνατο δι’απαγχονισμού.
Διάσημες έγιναν οι φωτογραφίες λίγο πριν και μετά την εκτέλεσή της, στις 8 Φλεβάρη 1943, καθώς, ήδη με τη θηλιά στο λαιμό, φώναξε: «Ζήτω το Κομμουνιστικό Κόμμα και οι παρτιζάνοι! Λαέ πάλεψε για την ελευθερία σου! Μην παραδοθείς στους κακοποιούς! Εγώ θα πεθάνω, αλλά υπάρχουν αυτοί που θα με εκδικηθούν». Ακόμα και λίγο πριν την κρεμάσουν, οι Γερμανοί της πρότειναν να σώσει τη ζωή της, αρκεί να έδινε τα ονόματα των κομμουνιστών ηγετών και μελών που κρύβονταν στο καταφύγιο. Εκείνη αρνήθηκε με τα λόγια: «Δεν είμαι προδότρια του λαού μου. Αυτοί που ρωτάτε θα αποκαλυφθούν όταν θα καταφέρουν να εξοντώσουν εσάς τους κακούργους, μέχρι και τον τελευταίο».
