Βενιαμίν Φραγκλίνος: Ο πολυπράγμων “πατέρας” του αμερικανικού έθνους

Όντας κι ο ίδιος ιδιοκτήτης και κατά ορισμένους και διακινητής σκλάβων για χρόνια, άρχισε σταδιακά να μετατοπίζει τη θέση του από τη δεκαετία του 1850 και πιο αποφασιστικά προς το τέλος της ζωής του, ορμώμενος τόσο από οικονομικά κίνητρα, δηλ την υπερβολικά κοστοβόρα συντήρηση των σκλάβων, όσο και από τη γνήσια πεποίθησή του περί ισότητας.

Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος γεννήθηκε στις 17 Γενάρη 1706 στη Βοστώνη, τότε αποικία του βρετανικού στέμματος. Ήταν ο όγδοος γιος (δυο ακόμα παιδιά ακολούθησαν) του Josiah Franklin, εμπόρου κεριού και σαπουνιών και της Abiah Folger. Η τυπική του μόρφωση ήταν ασήμαντη, αφού σταμάτησε το σχολείο όταν ήταν 10 ετών, από μικρός όμως επιδόθηκε στην ανάγνωση βιβλίων. Στα 12 μαθήτευσε πλάι στον μεγαλύτερο αδερφό του και τυπογράφο Τζέιμς, ενώ αργότερα έγραφε άρθρα για την εφημερίδα που εκείνος εξέδιδε. Από το 1723 και για τα επόμενα χρόνια δούλεψε ως τυπογράφος στο Λονδίνο και τη Φιλαδέλφεια. Το 1729 ξεκίνησε την έκδοση της εφημερίδας Pennsylvania Gazette, η οποία γνώρισε σημαντική επιτυχία, ενώ τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε να συζεί με την Ντέμπορα Ρεντ, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, ενώ αργότερα απέκτησε κι έναν γιο εκτός γάμου, τον William Franklin, ο οποίος μάλιστα ως τελευταίος αποικιακός κυβερνήτης του Νιού Τζέρσεϋ παρέμεινε πιστός στη Βρετανία στη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης και πέθανε εξόριστος στην Αγγλία.

Από τη δεκαετία του 1730 εμπλέκεται ολοένα και περισσότερα στα κοινά της Φιλαδέλφειας, ιδρύοντας μεταξύ άλλων την πρώτη δανειστική βιλιοθήκη των ΗΠΑ και την Ακαδημία της Φιλαδέλφειας (1751), η οποία αργότερα μετατράπηκε το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας το 1791. Από το 1737 ως το 1774, όταν κι απολύθηκε για πολιτικούς λόγους από τις βρετανικές αρχές, κατέλαβε διάφορες θέσεις στην Ταχυδρομική Υπηρεσία των αμερικανικών αποικιών, ενώ το 1775 διορίστηκε πρώτος υπεύθυνος του Ταχυδρομείου των ΗΠΑ.

Από τη δεκαετία του 1740 κι εξής, ο Φραγκλίνος ασχολήθηκε με τις επιστήμες, πραγματοποιώντας πειράματα για την κατανόηση του ηλεκτρισμού, ενώ εφηύρε και το αλεξικέραυνο, αφού πρώτος το 1752 χάρη στο περίφημο πείραμά του με το χαρταετό απέδειξε ότι η η αστραπή ισοδυναμούσε με ηλεκτρισμό. Σε εκείνον ανήκει η πατρότητα όρων όπως μπαταρία, ηλεκτρικό φορτίο και αγωγός. Ανάμεσα στα ποικίλα επιστημονικά του ενδιαφέροντα συγκαταλέγονταν κι η μετεωρολογία, ενώ τη δεκαετία του 1760 εφηύρε ένα γυάλινο αρμόνιο, το οποίο ενέταξαν στις συνθέσεις τους διάσημοι μουσικοί, όπως ο Μότσαρτ κι ο Μπετόβεν.

Γνωστότερος έγινε ο Φραγκλίνος ωστόσο για την ενεργή του ανάμειξη στην Αμερικανική Επανάσταση, αφού ήδη από το 1754 πρότεινε σε συνάντηση αποικιακών αντιπροσώπων στο Albany της Νέας Υόρκης ένα σχέδιο ενοποίησης των αποικιών υπό τη σκέπη ενός εθνικού κονγκρέσου. Η πρόταση του απορρίφθηκε, αποτέλεσε ωστόσο πολύ αργότερα τη βάση του πρώτου συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών το 1781.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίς του 1760 αγωνίστηκε κατά της φορολογικής ιδίως πολιτικής της Βρετανίας στις αποικίες. Έζησε κάποια χρόνια στο Λονδίνο ως το το 1775, όταν ξέσπασε ο πόλεμος για την Αμερικανική ανεξαρτησία, που διήρκεσε ως το 1783. Το 1776 συμμετείχε μαζί με τον Τόμας Τζέφερσον στην πενταμελή επιτροπή της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας των 13 αποικιών, ενώ την ίδια χρονιά μετέβη στη Γαλλία, ώστε να αποσπάσει τη βοήθεια του μέγιστου ανταγωνιστή της Βρετανίας για την αμερικανική υπόθεση. Πράγματι, ιδίως μετά την υπογραφή στρατιωτικής συμφωνίας με τις αποικίες το 1778, η πολύμορφη γαλλική βοήθεια διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην επικράτηση των επαναστατών.

Ο Φραγκλίνος ανήκε στους εκπονητές της συνθήκες των Παρισίων (1783) με την οποία η Βρετανία αναγνώριζε το νέο ανεξάρτητο κράτος υπό την ονομασία “Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής”. Επιστρέφοντας από τη Γαλλία, υπηρέτησε ως αντιπρόσωπος της Πενσυλβάνια στη Συντακτική Συνέλευση των ΗΠΑ και συνέβαλε στην υιοθέτηση του νέου συντάγματος, εν μέσω έντονων αντιπαράθεσεων μεταξύ των πολιτειών. Πέθανε ένα χρόνο μετά την ανάδειξη του Τζωρτζ Ουάσινγκτον στην προεδρία των ΗΠΑ (1789), συγκεκριμένα στις 17 Απρίλη 1790. Η κηδεία του στη Φιλαδέλφεια προσέλκυσε χιλιάδες κόσμου, ενώ άφησε την περιουσία του στις πόλεις της Βοστώνης και της Φιλαδέλφειας, από την οποία αργότερα χρηματοδοτήθηκαν υποτροφίες, μια εμπορική σχολή κι ένα επιστημονικό μουσείο.

Ο Φραγκλίνος παραμένει κεντρική μορφή της ιστορίας των ΗΠΑ και υπάρχουν αναρίθμητοι δρόμοι, σχολεία κι επιχειρήσεις που φέρουν το όνομά του, ενώ η μορφή του αποτυπώνεται και στο χαρτονόμισμα των εκατό δολλαρίων. Η πολιτική του κληρονομιά και ιδίως η στάση του απέναντι στο ζήτημα της δουλείας, εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο αντιπαράθεσης για τους ιστορικούς της περιόδου. Όντας κι ο ίδιος ιδιοκτήτης και κατά ορισμένους και διακινητής σκλάβων για χρόνια, άρχισε σταδιακά να μετατοπίζει τη θέση του από τη δεκαετία του 1850 και πιο αποφασιστικά προς το τέλος της ζωής του, ορμώμενος τόσο από οικονομικά κίνητρα, δηλαδή την παραδοχή της υπερβολικά κοστοβόρας συντήρησης των σκλάβων, όσο και από τη γνήσια πεποίθηση πως οι νοητικές και ηθικές τους ιδιότητες δε διέφεραν από εκείνες των λευκών. Το 1790 ως μέλος του κογκρέσου και πρόεδρος της εταιρείας για την κατάργηση της δουλειάς της Πενσυλβάνια, προσπάθησε να περάσει ανεπιτυχώς σχετικό ψήφισμα από το Κογκρέσο. Η τυπική κατάργηση της δουλείας έμελλε να έρθει επί προεδρίας Λίνκολν το 1863, εν μέσω του Αμερικανικού Εμφυλίου (1861-1865) που είχε ξεσπάσει ακριβώς με επίκεντρο το συγκεκριμένο ζήτημα.

Δύσκολες Νύχτες

Facebook Twitter Google+ Εκτύπωση Στείλτε σε φίλο

Κάντε ένα σχόλιο: