Έτσι πρέπει να γίνει, έτσι θα γίνει;

Της Σωτηρίας Μαραγκοζάκη*

Ο κορωνοϊός αποδεικνύεται ότι είναι περισσότερο δημοκρατικός από τα κοινωνικοοικονομικά μοντέλα ανά την υφήλιο με κοινό παρανομαστή την «ελεύθερη» (βλ. άναρχη) αγορά. Μπορεί, όμως, να μην κάνει διακρίσεις σε κοινωνικές τάξεις, πατρικίους και πληβείους, αλλά οι υπεράριθμοι των γηροκομείων και των φυλακών, οι απόκληροι των συσσιτίων, οι ανέστιοι των μεγαλουπόλεων μετρούν εκατόμβες θυμάτων εν αντιθέσει με τους διαβιούντες σε καταπράσινα «βόρεια» προάστια και έχοντες πρόσβαση σε ακριβοπληρωμένες παροχές υγείας και περίθαλψης.

Η ακούσια επιλογή του ζην επικινδύνως για παρίες και φτωχούς μεθερμηνευόμενη σε υποβαθμισμένο περιβάλλον, ελλιπή μέτρα υγιεινής, κακή διατροφή, στενόχωρα διαμερίσματα, ατελείωτες ώρες κακοπληρωμένης και ανασφάλιστης εργασίας, απουσία ή δυσχέρεια πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας καθιστά «μοιραία» την αναμέτρηση, όχι μόνο με τον κορωνοϊό μα με πάσης φύσεως ασθένειες. Ακόμη και με ορισμένες π.χ. ελονοσία ή ιλαρά τις οποίες νομίζουμε ότι εξάλειψαν η επιστήμη και η πρόοδος στο δυτικό κόσμο, μη λαμβάνοντας εσκεμμένα ή ανοήτως υπόψη μας την ταξική χρήση των επιτευγμάτων τους.

Αλλά όπως καθίσταται δραματικά σαφές για ακόμη μία φορά η αναγωγή του κέρδους σε άπαν διασπά και καθιστά ευάλωτο το όλον. Διότι μπορεί ενός κακού μύρια να έπονται για τους μη έχοντες και κατέχοντες, αλλά το φάσμα της κοινωνικής ανισότητας πλανιέται απειλητικό προς πάσα κατεύθυνση, ίσως περισσότερο από ποτέ. Όσο και αν η επίκληση της ενότητας μέσω τηλεοπτικών σποτ (στη χώρα μας είκοσι εκατομμύρια έχουν διατεθεί για το σκοπό αυτό στους καναλάρχες) ή το κνούτο των προστίμων  (για αρχή) εφαρμόζονται από τους απανταχού κυβερνώντες αναλόγως των περιστάσεων και με παραλλαγές.

Το αίτημα για καθολικότητα στο παραγόμενο κοινωνικό προϊόν, όχι μόνο στην ασφάλεια και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, όπως άρχισαν ήδη να ψελλίζουν ορισμένοι ανακαλύπτοντας εκ νέου το λεγόμενο «κοινωνικό κράτος» που οι ίδιοι είχαν διαλύσει (και το οποίο προέκυψε και λειτούργησε ως βαλβίδα ασφαλείας για το σύστημα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την άνθιση των αντιστασιακών κινημάτων) είναι ανάγκη να κυριαρχήσει.

Διότι το ζήτημα είναι να χειραφετηθεί πολιτικά η πλειοψηφία των αφανών, να αποδράσει δυναμικά από τη μάντρα του εφησυχασμού και της αλλοτρίωσης, του μικροαστισμού και της λουμπενοποίησης και  να δράσει συλλογικά. Να αναγνωρίσει και να εννοήσει ότι εκείνο που χρειάζεται να αλλάξει είναι οι σχέσεις παραγωγής για να μεταβληθούν άρδην οι κοινωνικές συνθήκες διαβίωσης των πολλών και  όχι απλώς να βελτιωθούν πρόσκαιρα και υποτυπωδώς αυτές οι συνθήκες. Δεν είναι διόλου εύκολο να συμβεί κάτι τέτοιο αλλά νομοτελειακά μπορεί να συμβεί. Πόσοι δεν σιγοτραγουδήσαμε τους στίχους «έτσι πρέπει να γίνει, έτσι πρέπει να γίνει/ έτσι θα γίνει»;

*Η Σωτηρία Μαραγκοζάκη είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας