Δημήτρης Κουτσούμπας: Τιμάμε την Αντιφασιστική Νίκη, αντλούμε συμπεράσματα, διαφυλάσσουμε την επαναστατική σπίθα για τον σοσιαλισμό
Η εισαγωγική ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, στη Συνάντηση των Κομμάτων της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Δράσης, με θέμα «80 χρόνια από τη Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Συμπεράσματα και σημασία σήμερα», στο Βερολίνο
Την εισαγωγική ομιλία στη Συνάντηση των Κομμάτων της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Δράσης, με θέμα «80 χρόνια από τη Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Συμπεράσματα και σημασία σήμερα» στο Βερολίνο έκανε την Παρασκευή το πρωί ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, που επισκέπτεται τη Γερμανία επικεφαλής αντιπροσωπείας του Κόμματος στην οποία συμμετέχουν ακόμα οι Γιώργος Μαρίνος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ, Ζήσης Λυμπερίδης, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ και Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ.
Στη συνάντηση παίρνουν μέρος τα εξής 12 κόμματα της Ευρώπης: Κόμμα Εργασίας Αυστρίας, Κομμουνιστικό Επαναστατικό Κόμμα Γαλλίας, ΚΚ Ελλάδας, Ελβετικό ΚΚ, Κόμμα Εργατών Ιρλανδίας, ΚΚ Εργαζομένων Ισπανίας, Κομμουνιστικό Μέτωπο Ιταλίας, Νέο ΚΚ Ολλανδίας, Ένωση Κομμουνιστών Ουκρανίας, ΚΚ Σουηδίας, ΚΚ Τουρκίας, Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Φινλανδίας.
Παραθέτουμε την ομιλία του Δημήτρη Κουτσούμπα:
«Αγαπητοί σύντροφοι,
Πριν ακριβώς 80 χρόνια εδώ στην πόλη που βρισκόμαστε, στο Βερολίνο, ανέμιζε η Κόκκινη Σημαία, το λάβαρο του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους, της Σοβιετικής Ένωσης, που είχε υψωθεί θριαμβευτικά στο Ράιχσταγκ την Πρωτομαγιά του 1945, σηματοδοτώντας τη συντριβή των φερόμενων και ως ”αήττητων στρατευμάτων του ναζιστικού γερμανικού κράτους”. Ξημερώνοντας η 9η Μάη του 1945, η Γερμανία συνθηκολόγησε άνευ όρων.
Το ΚΚΕ τιμά όσες και όσους πάλεψαν, δίνοντας και τη ζωή τους για τη συντριβή του φασισμού και του ιμπεριαλιστικού άξονα κρατών που τον απάρτιζαν στη φάση εκείνη.
Τιμάμε και υπερασπιζόμαστε από την κατάφωρη διαστρέβλωση την τεράστια προσφορά της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) και του Κόκκινου Στρατού, που σήκωσαν το κύριο βάρος του πολέμου, καθώς και τα Κομμουνιστικά Κόμματα, όπου Γης, που ηγήθηκαν των εθνικοαπελευθερωτικών – αντιιμπεριαλιστικών αγώνων.
Το ΚΚΕ είναι περήφανο που υπήρξε ο εμπνευστής, ο οργανωτής και κύριος αιμοδότης της μεγάλης ΕΑΜικής Αντίστασης του λαού μας.
Η νίκη της Σοβιετικής Ένωσης κατά της ναζιστικής Γερμανίας και των συμμάχων της επιτεύχθηκε χάρη στον ρόλο της εργατικής σοβιετικής εξουσίας στη δημιουργία και στην οργάνωση της αμυντικής θωράκισης της Σοβιετικής Ένωσης. Στα πλεονεκτήματα που προσφέρουν η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο των λαϊκών μαζών, με ηγέτιδα δύναμη την εργατική τάξη. Στον ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος ως επαναστατικής εργατικής πρωτοπορίας. Για όλα αυτά αποτελεί ένα τεράστιο ιστορικό δίδαγμα για το παρόν και το μέλλον του επαναστατικού κινήματος.
Θα ήταν αδύνατη η σωτηρία της Σοβιετικής Ένωσης, αν δεν είχε διανύσει, στα μόλις 20 χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε την Οχτωβριανή Επανάσταση του 1917, μια τεράστια απόσταση στον δρόμο της συνειδητά σχεδιασμένης κοινωνικοοικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
Η σοβιετική εποποιία έχει κληρονόμους όσους αγωνίζονται για την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού – κομμουνισμού, δεν ανήκει σε αστικές κυβερνήσεις
Από την άλλη, εκείνες οι αστικές τάξεις των χωρών του ευρωατλαντικού ιμπεριαλισμού, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που σήμερα συγκρούονται στα εδάφη της Ουκρανίας με τους Ρώσους καπιταλιστές για τον ορυκτό πλούτο, την Ενέργεια, τους αγωγούς, την εύφορη γη, τα μερίδια των αγορών κ.ά. επιχειρούν να ταυτίσουν την ΕΣΣΔ με τη σημερινή αστική Ρωσία, η οποία είναι και δικό τους δημιούργημα. Έτσι, επικαλούμενες και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, προσπαθούν να σβήσουν από τη μνήμη την 9η Μάη 1945, παραχαράσσουν το περιεχόμενό της, αντιστρέφουν την ιστορική αλήθεια.
Ωστόσο, ο παροξυσμός τους τα τελευταία 3 χρόνια του πολέμου δεν μπορεί να κρύψει πως σε αυτές τις “ράγες” βάδιζαν και πριν από αυτόν, αφού η αμαύρωση της ΕΣΣΔ, του Κόκκινου Στρατού και των αντάρτικων κινημάτων αποτελούσαν και αποτελούν χρόνια τώρα, συστατικό της αντικομμουνιστικής – αντισοσιαλιστικής προπαγάνδας τους. Επιδιώκουν έτσι να κρύψουν την οργανική διασύνδεση που έχει το τερατούργημα του ναζισμού – φασισμού με τον μονοπωλιακό καπιταλισμό και τις μεγάλες ευθύνες όλων των αστικών -φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατικών- κομμάτων. Στις πρώτες θέσεις αυτής της μεθοδευμένης βρώμικης εκστρατείας βρίσκεται η καπιταλιστική ένωση των χωρών της Ευρώπης, η αντιδραστική Ευρωπαϊκή Ένωση, που πριν τον πόλεμο προχώρησε στην ονομασία της 9ης Μάη σε “Μέρα της ΕΕ”!
Συμπεράσματα από την Ιστορία του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος
Θα ήθελα, λοιπόν, εδώ σε αυτήν την επίκαιρη εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Δράσης, να σταθώ σύντομα σε ορισμένα ζητήματα, που, κατά την άποψη του ΚΚΕ, σχετίζονται και με τα τρέχοντα ιδεολογικά και πολιτικά καθήκοντα των Κομμουνιστικών Κομμάτων, στις σημερινές συνθήκες όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και την επιδίωξη των αστικών τάξεων να υποτάξουν ιδεολογικά τους λαούς στους σχεδιασμούς τους.
Πρώτον, ο φασισμός γεννιέται στα σπλάχνα του καπιταλιστικού συστήματος και δεν είναι απλά ένα αποτέλεσμα μιας μορφής διαχείρισης του συστήματος, π.χ. της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, όπως ισχυρίζονται οι οπορτουνιστικές και σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις στην Ευρώπη και γενικότερα.
Είναι η ίδια “ασθένεια” του καπιταλιστικού συστήματος και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί. Ο ίδιος ο φασισμός αποτελεί μορφή άσκησης της εξουσίας των μονοπωλίων. Υπερασπίζεται την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Ιδιαίτερα σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, φτώχειας, ανεργίας και φθοράς των αστικών κοινοβουλευτικών κομμάτων, η αστική τάξη αξιοποιεί πολλαπλά τα ναζιστικά κόμματα ως προκεχωρημένα φυλάκια εξυπηρέτησης των συμφερόντων της. Αξιοποιεί τη ναζιστική – φασιστική δράση που, με τον ακραίο εθνικισμό και τη δήθεν «αλληλεγγύη», ρίχνει δίχτυα ενσωμάτωσης λαϊκών δυνάμεων, ανέργων, κατεστραμμένων μικροαστικών στρωμάτων.
Γι’ αυτό και το ΚΚΕ με την πείρα ενός και πλέον αιώνα, αγώνων και θυσιών για τον λαό και τον σοσιαλισμό, αναδεικνύει την ανάγκη του σταθερού ιδεολογικού – πολιτικού μετώπου απέναντι σε οποιαδήποτε μορφή δικτατορίας του κεφαλαίου, όπως είναι και η ναζιστική – φασιστική. Αναδεικνύει πως ο φασισμός δεν ήταν στην ουσία ποτέ αντίπαλος του καπιταλισμού, αλλά έκφρασή του.
Υπογραμμίζει την επικαιρότητα όσων είχε προβάλει ο μεγάλος Γερμανός κομμουνιστής διανοητής Μπέρτολτ Μπρεχτ, που έγραφε πως “ο φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς κι ο πιο δόλιος καπιταλισμός. Πώς, λοιπόν, τώρα να πει κάποιος αντίπαλος του φασισμού την αλήθεια για τον φασισμό όταν δεν θέλει να πει τίποτα για τον καπιταλισμό που τον προκαλεί;”.
Δεύτερον, ίδια είναι η “μήτρα” του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, των πολέμων που έγιναν στις δεκαετίες που μεσολάβησαν μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έως και τις μέρες μας στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή. Κι αυτή η “μήτρα” είναι οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, το καπιταλιστικό σύστημα στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι αστικές τάξεις αξιοποιούν ακόμη και σήμερα στους πολεμικούς σχεδιασμούς τους και εθνικιστικές, ακόμη και φασιστικές δυνάμεις, όπως βλέπουμε με τους νοσταλγούς του Μπαντέρα και τα Τάγματα του Αζόφ, στην Ουκρανία, ή με την “Ανώτατη Πολιτική Σχολή” του φασίστα φιλοσόφου, Ιβάν Ιλίν, σε μεγάλο κρατικό Πανεπιστήμιο της ρωσικής πρωτεύουσας.
Όπως είναι γνωστό, για πολλά χρόνια οι προσπάθειες της ΕΣΣΔ να διαμορφωθεί ένα αντιχιτλερικό μέτωπο έπεφταν στο κενό. Έτσι, μόνον όταν σημειώθηκε στροφή στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (μετά τη Μάχη του Στάλινγκραντ) οι Αγγλοαμερικανοί σύναψαν με την ΕΣΣΔ αντιχιτλερική συμμαχία. Το γεγονός πως έγινε κατορθωτή αυτή η συμμαχία δεν σημαίνει ότι άλλαξε ο χαρακτήρας του πολέμου, ο οποίος παρέμενε ιμπεριαλιστικός. Ούτε αυτός έγινε δίκαιος για όλες τις δυνάμεις της αντιχιτλερικής συμμαχίας.
Εκτιμούμε πως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν δίκαιος μόνο από την πλευρά της ΕΣΣΔ που αγωνιζόταν για την υπεράσπιση της εργατικής, της σοσιαλιστικής εξουσίας, καθώς και από την πλευρά των αντιστασιακών κινημάτων που μάχονταν κατά της φασιστικής κατοχής, για την επιβίωση και την προκοπή του λαού τους.
Για τη Βρετανία, τις ΗΠΑ, τις δυνάμεις που έχουν τις δικές τους ευθύνες για τη γέννηση και επικράτηση του φασισμού στη Γερμανία, ο πόλεμος ήταν άδικος, ιμπεριαλιστικός, γιατί στόχευε στη διατήρηση και επέκταση του ρόλου που είχαν εξασφαλίσει στο ιμπεριαλιστικό σύστημα εξαιτίας της νίκης τους στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όπως, βέβαια και για την άλλη πλευρά, για τον φασιστικό άξονα, ο πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός και άδικος γιατί στόχευε στην ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων που είχε διαμορφωθεί μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και οι δύο αντίπαλες ιμπεριαλιστικές συμμαχίες ανταγωνίζονταν εξίσου για την κατοχύρωση των κερδών και των γεωπολιτικών τους συμφερόντων. Και οι δύο βαρύνονται με μεγάλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Ενδεικτικά, ο φασιστικός άξονας πρωτοστάτησε στις μαζικές εκτελέσεις και εκκαθαρίσεις, αλλά και οι ΗΠΑ και η Αγγλία βομβάρδισαν τη Δρέσδη και χρησιμοποίησαν πυρηνικά όπλα στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, χωρίς να υπάρχει στρατιωτική αναγκαιότητα, μόνο και μόνο για να προειδοποιήσουν την ΕΣΣΔ, επιδιώκοντας να επιβάλουν τον δικό τους πολιτικό σχεδιασμό στις μεταπολεμικές εξελίξεις.
Για όλες τις αστικές δυνάμεις που συμμετείχαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκείνος ο πόλεμος ήταν άδικος.
Κι αυτό το συμπέρασμα έχει σήμερα ιδιαίτερη αξία μιας και διάφορες αστικές δυνάμεις, από τη ρωσική κυβέρνηση, που διακηρύσσει ότι παλεύει τον ουκρανικό φασισμό, έως τη γερμανική σοσιαλδημοκρατία που υποστηρίζει ότι μάχεται το ρατσιστικό, φιλοφασιστικό AFD, ντύνονται με την “προβιά” του “αντιφασισμού”, επιδιώκοντας να κρύψουν τους πραγματικούς ληστρικούς σκοπούς των αντιμαχόμενων πλευρών στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που διεξάγεται στην Ουκρανία.
Τρίτον, σήμερα, στο φόντο των νέων παγκόσμιων συγκρούσεων δεν λείπουν ανυπόστατοι παραλληλισμοί που προκαλούν συγχύσεις. Έτσι ορισμένοι επιδιώκουν να παρουσιάσουν τη σημερινή Κίνα ως ανάλογο της ΕΣΣΔ την περίοδο του Β’ ΠΠ κι ενώ είναι πασιφανές πως εδώ και χρόνια στην Κίνα έχουν κυριαρχήσει οι καπιταλιστικές σχέσεις και αυτή ανταγωνίζεται σήμερα με τις ΗΠΑ για την πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα.
Κάποιοι άλλοι αναπαράγουν τον λαθεμένο -κατά την άποψή μας- διαχωρισμό των αστικών κρατών, που εμφανίστηκε μετά το 7ο Συνέδριο της ΚΔ, σε “φασιστικά” και “δημοκρατικά”. Έχουμε εκτιμήσει ότι το 7ο Συνέδριο της ΚΔ με τις κατευθύνσεις του διαχώριζε απόλυτα την “εξουσία” του χρηματιστικού κεφαλαίου από τα συμφέροντα του βιομηχανικού κεφαλαίου. Αντίστοιχα, διαχώριζε απόλυτα και τα καπιταλιστικά κράτη σε φασιστικά και δημοκρατικά. Ως συνέπεια αυτού του διαχωρισμού ιδεολογικοποιήθηκε η συμμαχία του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος με τμήμα αστικών δυνάμεων και κρατών, αδυνάτισε η ταξική ετοιμότητα απέναντι στην αντίπαλη τάξη.
Σήμερα στις γραμμές του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος κάποιοι αποδίδουν τον χαρακτηρισμό “φασιστικές” σε ορισμένες από τις ισχυρότερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, όπως είναι οι ΗΠΑ και η ΕΕ, που “εξάγουν” στις άλλες τον φασισμό. Βεβαίως, μετά την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ και τις στενές επαφές του με τη ρωσική ηγεσία, οι οπαδοί της αναπαλαίωσης αυτού του λαθεμένου διαχωρισμού βρίσκονται σε ορισμένη σύγχυση.
Στην πραγματικότητα ο διαχωρισμός των κρατών του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος σε φιλοφασιστικά – φιλοπόλεμα και μη συσκοτίζει την αιτία γέννησης και ισχυροποίησης του φασιστικού ρεύματος, που βρίσκεται στον ίδιο το μονοπωλιακό καπιταλισμό και στο εσωτερικό της κάθε χώρας. Επιπλέον, οι εκκλήσεις να διαμορφώσουμε “αντιφασιστικά μέτωπα” σε αταξική κατεύθυνση, δηλαδή σε συμμαχίες χωρίς κοινωνικο-ταξικά κριτήρια, με όλους τους δήθεν “προοδευτικούς και τίμιους ανθρώπους” είναι τελικά επιζήμιες για το κομμουνιστικό κίνημα. Όπως και τα διάφορα αποκαλούμενα αντιφασιστικά φόρουμ και “αντιφασιστικές διεθνείς”, με τη στήριξη αστικών κυβερνητικών δυνάμεων.
Η στάση αυτή οδηγεί τμήματα του κομμουνιστικού κινήματος και της εργατικής τάξης σε αφοπλισμό, σε παραίτηση από την ιστορική αποστολή τους και στη διαμόρφωση μιας γραμμής δήθεν “εξυγίανσης” του ιμπεριαλισμού από τις “φασιστικές δυνάμεις”. Στην πράξη, στο όνομα της αντιμετώπισης του φασισμού, ανοίγει ο ολισθηρός δρόμος για συνεργασία με τον οπορτουνισμό, με τη σοσιαλδημοκρατία, με την ίδια την αστική τάξη ή τμήματά της σε κάθε χώρα. Ανοίγει ο δρόμος επιλογής ιμπεριαλιστή, δηλαδή σε μια περιφερειακή ή γενικευμένη πολεμική σύγκρουση το εργατικό κίνημα να βρεθεί να στηρίζει συγκεκριμένες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, στο όνομα ότι οι άλλες είναι “φασιστικές” και να βάζει έτσι “κάτω από ξένη σημαία” το ταξικό, εργατικό, κομμουνιστικό κίνημα.
Τέταρτον, προβλήματα ιδεολογικής και στρατηγικής ενότητας εκδηλώθηκαν σε όλη την πορεία της ΚΔ σχετικά με τον χαρακτήρα της επανάστασης, τον χαρακτήρα του επερχόμενου πολέμου μετά την άνοδο του φασισμού στη Γερμανία και τη στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία.
Η διάλυση της ΚΔ (Μάης 1943), παρά τα προβλήματα ενότητας που αυτή είχε και ανεξάρτητα αν αυτή μπορούσε να διατηρηθεί ή όχι, στέρησε από το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα το κέντρο και τη δυνατότητα συντονισμένα να επεξεργαστεί την επαναστατική στρατηγική για τη μετατροπή του αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και την ξένη κατοχή σε αγώνα για την εξουσία, ως ενιαίο καθήκον που αφορούσε το κάθε Κομμουνιστικό Κόμμα στις συνθήκες της δικής του χώρας.
Πέμπτον, τα Κομμουνιστικά Κόμματα μπορούν να εκμεταλλευτούν τον ζωτικό χώρο που δημιουργούν οι ενδοαστικές και ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις για να αναπτύξουν τη δράση τους, μόνο όταν έχουν ξεκάθαρη την κοινή, αντεργατική-αντιλαϊκή ταυτότητα του συνόλου των αστικών μερίδων και των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών και δεν αποσπώνται από τον στόχο της επαναστατικής ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας.
Διατηρώντας, όμως, την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική αυτοτέλειά τους. Διαφορετικά, ανακυκλώνουν και ανατροφοδοτούν τη διαίρεση της εργατικής τάξης και των συμμάχων της στα αντίπαλα αστικά και ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα.
Η Ιστορία διδάσκει ότι οι λαοί έχουν τη δύναμη να βγουν νικητές
Η Ιστορία, όμως, μας διδάσκει πως οι λαοί έχουν τη δύναμη να αναμετρηθούν με τις δυσκολίες και τους αρνητικούς συσχετισμούς και να βγούνε νικητές. Αυτό έδειξε και η έκβαση της πολεμικής σύγκρουσης πριν 80 χρόνια.
Κι αν κάτι θέλουμε να πούμε, σε όσους σήμερα διαλέγουν τον δρόμο του συμβιβασμού, της ενσωμάτωσης στο σύστημα, είναι η επιγραφή που ο Λένιν είχε διαλέξει να βάλει στην εφημερίδα Ίσκρα”, την οποία ίδρυσε όταν βρισκόταν σε πολιτική εξορία εδώ στη Γερμανία (στο Μόναχο) το 1900, “Από τη σπίθα θα ανάψει η φλόγα”, που είχε παρθεί από ποίημα του επαναστάτη Δεκεμβριστή Αλεξάντρ Οντογέφσκι στον Αλεξάντρ Πούσκιν.
Κι αυτήν, την επαναστατική σπίθα, μέσα στη θύελλα της αντεπανάστασης, των ιμπεριαλιστικών πολέμων και καπιταλιστικών κρίσεων, καλούμαστε σήμερα να διαφυλάξουμε τα κόμματα της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Δράσης. Γιατί, το μέλλον της ανθρωπότητας δεν είναι ο καπιταλισμός, αλλά ο νέος κόσμος, ο σοσιαλισμός!».
