Μετά από αυτή την απάντηση ο Αραγκόν προσκλήθηκε και πήρε μέρος στο συνέδριο της Επαναστατικής Φιλολογίας. Όταν γύρισε στο Παρίσι δημοσίευσε το ποίημά του «Κόκκινο μέτωπο», που ήταν η αφορμή για να διωχθεί από τις γαλλικές αρχές και να καταδικαστεί σε πέντε χρόνια φυλάκιση.

Αντικαραμανλική και αντιπαπανδρεϊκή άσκησε άφοβα κριτική στην πολιτική ζωή. Είχε τη λεβεντιά της ειλικρίνειας και της αμεσότητας…Άνθρωπος χειμαρρώδης, χωρίς ταμπού στη γλωσσική της συμπεριφορά, η Λιλή Ζωγράφου, τόσο στα βιβλία της, όσο και στην προσωπική της ζωή, αρνήθηκε τον πεσιμισμό…

Η καταφρόνια, η αστοργία, οι διωγμοί, η σκληρή εκμετάλλευση άφησαν βαθιά τα ίχνη τους στο συγγραφέα. Ο λαός, η ίδια η ζωή διαμόρφωσαν τον Θερβάντες και τον πότισαν άσβηστο μίσος ενάντια στην καταπίεση και τη βία, την απάτη και την κλεψιά. Του καλλιέργησαν την αγάπη προς τον άνθρωπο και τη λευτεριά, τη δίψα για δικαιοσύνη, τον άσβηστο πόθο για ένα καλύτερο μέλλον.

«Ό,τι κι αν γένηκε, ο διάλος τον πήρε  και τον σήκωσε», συλλοϊζόνταν μέσα τους ούλοι,  όσοι τον ξέρανε, όσοι είχαν με δαύτον γνωριμίες.

Τότε που με απόλυσαν από το κρατητήριο και μ’ έπνιγε η ντροπή και ζούσα την περιφρόνηση του κόσμου, είδα μια μέρα στο συρτάρι της τουαλέτας – μου μιλούσε κι έκλαιγε – την κόκκινη ντάλια, φυλαγμένη πώς και πώς στο κουτί. Ήξερα πως δεν πρόκειται να την καρφιτσώσω άλλο στο πέτο μου, μα και δεν μου έκανε καρδιά να την πετάξω.

Πάντοτες, ανέντιμα στάθηκαν τα όπλα της Αντίδρασης. Και απ’ αυτά, δεν είναι η βία, το χειρότερο. Πολύ περισσότερο, ακριβώς η βία, δεν «πιάνει» πάντα.

Κρίμα κύριε Μίκαελ μαρξιστή
των γαλλικών πανεπιστημίων
στα εξώφυλλα των βιβλίων σας
υπάρχουν ακόμα τα πρόσωπα
του Γκεβάρα και του Mαρξ

Σ’ αυτή τη βράχινη γη το τραγούδι είναι τροφή και βάλσαμο, μαζί του γίνονται πλατάνια οι καρδιές κι ο λυγμός γίνεται αηδόνι στα κλωνάρια τους τόσο γλυκόλαλο που τις συνοδεύει ως το θάνατο.

«Και δεν μπορεί να μην αναφερθεί εδώ η κυριολεχτικά ζωοδότρα επίδραση που είχαν τα σοβιετικά βιβλία στους μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού στα χρόνια του ένοπλου αγώνα. Στο σακίδιο των αγωνιστών της λευτεριάς μπορεί να μην έβρισκες ψωμί μέσα, αλλά βιβλία…θάβρισκες σίγουρα»

Αν υπάρχει νοσταλγία, είναι για τα πράγματα που ποτέ δεν είδαμε, για τις γυναίκες που μαζί τους δεν κοιμηθήκαμε κι ούτε ονειρευτήκαμε και για τους φίλους που δεν αποκτήσαμε ακόμα, τα βιβλία που δε διαβάσαμε, τα φαγητά που αχνίζουν στη χύτρα κι ακόμα δεν τα δοκιμάσαμε. Αυτή είναι η αληθινή νοσταλγία, η μοναδική.