«Κλαίω για όλους εμάς, που, έστω και άθελά μας, δεν φροντίσαμε να σε κρατήσουμε…όσο μπορούσαμε περισσότερο, κοντά μας…στη ζωή και στην τέχνη…» – Άγνωστο ντοκουμέντο: Ο Μελής Νικολαΐδης γράφει για τη συνάντησή του με τον Γιώργο Κοτζιούλα, τρεις μέρες πριν ο μεγάλος μας ποιητής και συγγραφέας φύγει από τη ζωή, στις 29 του Αυγούστου 1956.
“Κι εκεί που οι νύχτες υμνωδούν για την αιωνιότητα, ανάβουν ξανά οι ρωμαλέοι στίχοι των αρχαίων ποιητών για να λιτανέψουν τ’ αστέρια και τα φεγγάρια στους αχανείς ορίζοντες…”
Σαν σήμερα, στις 29 του Αυγούστου 1956, έφυγε από τη ζωή ο Γιώργος Κοτζιούλας, σπουδαίος ποιητής και πεζογράφος, μεταφραστής, κριτικός και θεατρικός συγγραφέας. Το 1943 εντάσσεται στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, βρίσκεται στο πλευρό του Άρη Βελουχιώτη και ιδρύει τη θρυλική «Λαϊκή Σκηνή». Υπήρξε από τους πολυγραφότερους Έλληνες συγγραφείς
“…η ξαδέρφη μου έλεγε πως άκουσε πως εσύ είσαι κακός άνθρωπος, να με συμπαθάς, δεν τα ξέρω και καλά πώς τα λένε – κομμουνιστής θαρρώ πως είπε – και πως θέλεις να μας χαλάσεις τη θρησκεία και τι σου φταίει η θρησκεία και να μην πηγαίνουμε πια στην εκκλησία, να μην κάνουμε σαρακοστή – σάματις κάνουνε σαρακοστή οι πλούσιοι, οι κλεφταράδες – και να σου χαλάσει ο Θεός το κεφάλι, παρά να μας χαλάσεις τη θρησκεία.”
Εκτός από φιλόλογος, σπουδαίος ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής, ο Γιώργος Κοτζιούλας ήταν και σημαντικός κριτικός. Από τις εκδόσεις «Δρόμων» κυκλοφορεί ο πρώτος τόμος των κριτικών του, με τον τίτλο «Κριτικά Α’ – “Η ασυλία του πνεύματος”».
Σαν σήμερα, στις 26 του Αυγούστου 1919, έφυγε από τη ζωή ο σατιρικός ποιητής Γεώργιος Σουρής. Ο λόγος του σε μεγάλο βαθμό παραμένει επίκαιρος
“Ο αδελφός μου Εδώ και μήνες είναι στη φυλακή Ίσως για πολλά χρόνια Θα σαπίζει εκεί Αμάρτημά του είναι Που ακούμπησε τον ώμο του Στον ώμο του λαού…”
Το ανάθεμα ακούστηκε μέχρι το καφενείο της γωνίας κι έτσι έγινε κι έπαψε ο καυγάς μεταξύ του χρεοκοπημένου βιοτέχνη και του καφετζή που δεν δεχόταν να του κάνει βερεσέ καφέ.Συμφώνησαν αμέσως: “Δεν σεβόταν ο Στάλιν την ιδιοκτησία και τον κόπο των ανθρώπων”.
Ολόκληρος ο ηλεκτρισμός ανήκει στους αστούς κι αυτοί τρώνε με τα σπαρματσέτα. Η αστική τάξη δίχως να το καταλαβαίνει φοβάται τον ηλεκτρισμό που είναι γέννημα δικό της. Μοιάζει με κείνον το μάγο που κάλεσε τα πνεύματα, αλλά δεν ξέρει πώς να τα κουμαντάρει. Ανάλογη είναι η στάση των περισσότερων αστών κι απέναντι στις άλλες επιτεύξεις της τεχνικής.
«Στ’ όνομά σου, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα…» – Αραγκόν, Μπρέχτ, Νερούντα, Έρενμπουργκ, Άννα Ζέγκερς, Νικολάς Γκιγιέν, Στρατής Τσίρκας, Λάνγκστον Χιους και άλλοι ποιητές ορκίζονται στη «σκιά» ενός μεγάλου πορτρέτου του Λόρκα, ακριβώς 11 μήνες μετά τη δολοφονία του από τους φασίστες του δικτάτορα Φράνκο.