Μάου Μάου

1895, Βρετανοί αποικιοκράτες εγκαθίστανται στην Κένυα, που την ονοματίζουν “Βρετανικό Προτεκτοράτο της Ανατολικής Αφρικής” με πρωτεύουσα την Μομπάσα. Αργότερα, το 1907 μέχρι σήμερα, το Ναϊρόμπι θα είναι η πρωτεύουσα  του κράτους. Εκτοπίζουν βιαίως  την μεγαλύτερη εθνότητα του αφρικανικού πληθυσμού της χώρας, τους Κικούγιου, μαζί με τους Μασάι, τους Κάμπα και πολλές άλλες αφρικανικές φυλές, σε άγονες περιοχές. Απαγόρευσαν στους ιθαγενείς πληθυσμούς την καλλιέργεια καφέ και τσαγιού, ακόμη  διόρισαν δικούς τους ντόπιους συνεργάτες στα κοινοτικά συμβούλια των χωριών. Μεγάλο μέρος των κατοίκων είχε εξαθλιωθεί, καθώς για να επιβιώσει ήταν αναγκασμένο  να εργάζεται σχεδόν κάτω από καθεστώς δουλείας στα εύφορα υψίπεδα, που κάποτε τους ανήκαν, τα οποία είχαν πλέον αρπαχθεί από τους λευκούς εποίκους. 

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, οι Κενυάτες (πολλοί από αυτούς είχαν πολεμήσει στο πλευρών των Άγγλων εναντίον των Ιταλών) είδαν να διαψεύδονται οι προσδοκίες τους, καθώς περίμεναν βελτίωση των συνθηκών. Οι  βρετανοί έποικοι αυξήθηκαν, οι αποικιοκράτες με εκτοπίσεις, βαριά φορολόγηση, εκμετάλλευση  και δωροδοκίες  έκαναν δυσβάστακτη την ζωή των ιθαγενών οδηγώντας τους στην περιθωριοποίηση και τον αποκλεισμό.

1952, μέλη της φυλής Κικούγιου εξεγείρονται κατά της αποικιακής βρετανικής κυβέρνησης διεκδικώντας την εθνική τους κυριαρχία, ανεξαρτησία και την επιστροφή των κλεμμένων εδαφών τους.

Οι εξεγερμένοι επιτεθήκαν αρχικά κατά των ντόπιων συνεργατών των αποικιοκρατών και στην συνέχεια κατά των λευκών. Περίπου 20.000 αντάρτες εφοδιασμένοι με αυτοσχέδια όπλα και μαχαίρια βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις δυνάμεις του βρετανικού στρατού και  των ιθαγενών ενόπλων συνεργατών τους. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια το εθνικιστικό κίνημα είχε κατασταλεί από τις υπέρτερες δυνάμεις που αποτελούνταν από χιλιάδες στρατιώτες  και αστυνομικούς, άρματα μάχης και βομβαρδιστικά τα οποία και έριξαν εκατομμύρια βόμβες στα δάση που κατέφευγαν οι εξεγερμένοι. Ο αριθμός των νεκρών επαναστατών και αμάχων, σύμφωνα με νεώτερες έρευνες, υπολογίζονται περισσότερες από 50 χιλ. Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι  της φυλής των Κικούγιου, περίπου 1,5 εκ. άνθρωποι, υπέστησαν αντίποινα και βρέθηκαν φρουρούμενοι σε συρματοπλέγματα. Οι κρατούμενοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης θα πρέπει να ξεπερνούσαν κατά πολύ τις 160 χιλιάδες. Πολλοί από τους μαχητές βασανιστήκαν με ιδιαίτερα σκληρούς τρόπους, σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων. Καθημερινότητα οι εκτελέσεις, δολοφονίες και οι βάναυσοι ξυλοδαρμοί, βιασμοί γυναικών, ευνουχισμοί ανδρών, ακόμη ακρωτηριασμοί και κάψιμο ζωντανών ανθρώπων. Η νοσηρή φαντασία των Βρετανών αποικιοκρατών δεν είχε όρια, τους πατούσαν τον λαιμό και τους τάιζαν λάσπη, επίσης ο υποσιτισμός συνέβαλε στην εξόντωση πολλών αυτοχθόνων.

Οι βιαιοπραγίες κατά των συλληφθέντων κράτησαν μέχρι το 1960, συνολικά ο αριθμός των νεκρών λευκών από τις επιθέσεις των εξεγερμένων δεν ξεπέρασε τους 32. 

Οι αντάρτες  έγιναν γνωστοί και καταγράφηκαν στην ιστορία ως “Μάου Μάου”. Αν και υπάρχουν διάφορες εκδοχές, πιθανότατα η ονομασία είναι δημιουργία των αποικιοκρατικών αρχών. Η ηγεσία των εξεγερμένων προτιμούσε τον τίτλο “Στρατός της Κενυάτικης Γης και Ελευθερίας”.

1963, η Κένυα απελευθερώνεται από τα Βρετανικά αποικιακά δεσμά και οδηγείται στην δημιουργία ενός ανεξάρτητου αφρικανικού κράτους με πρωτοπορία τα μέλη της φυλής των Κικούγιου.

Πρόεδρος της χώρας το ηγετικό στέλεχος των Mau Mau ο Jomo Kenyata, το γνωστό απόφθεγμα του, πέρασε στην ιστορία: “Όταν ήρθαν οι ιεραπόστολοι, οι Αφρικανοί είχαν την γη και οι ιεραπόστολοι κρατούσαν την Βίβλο. Μας έμαθαν να προσευχόμαστε με τα μάτια κλειστά. Όταν τα ανοίξαμε, εκείνοι είχαν την γη κι εμείς κρατούσαμε την Βίβλο”.

2013, μισό αιώνα αργότερα, η  βρετανική κυβέρνηση δέχτηκε να αποζημιωθούν περίπου 5.000 Κενυάτες, θύματα βασανιστηρίων, ‘’εξέφρασε την λύπη της’’ χωρίς να αναλάβει καμία ευθύνη για τα εγκλήματα που διέπραξαν οι αποικιοκράτες. 

Σημείωση: 

Αυτό που συνετέλεσε στο γράψιμο του μικρού παραπάνω αυτού κειμένου υπήρξε το περιστατικό που θα περιγραφεί από τις παρακάτω λίγες γραμμές.

Νότια Κρήτη, στο καφενείο παραθαλάσσιου χωριού, γνωστού τουριστικού προορισμού. Μεταξύ των θαμώνων, ντόπιων  και ξένων,  βρίσκονται  και τα μέλη του πληρώματος ενός πλοίου του Λιμενικού, που λαμβάνει μέρος στις περιπολίες και συνδράμει επιχειρησιακά στο μεταναστευτικό-προσφυγικό  ζήτημα των τελευταίων εβδομάδων. Ανάμεσα στις ρακές, σκόρπιες κουβέντες  φτάνουν στα διπλανά τραπέζια, όπου εκεί βρίσκεται και ο γράφων. Προξένησε εντύπωση η παρωχημένη κατηγοριοποίηση των προσφύγων και μεταναστών, από τους συγκεκριμένους λιμενικούς, με την προσφώνηση “Μαου-Μαου”. Ένας γλωσσικός όρος, αρνητικό στερεότυπο, δημιούργημα της άθλιας προπαγάνδας των ΜΜΕ των Βρετανών, που τους παρουσίαζαν ως άγριους κανίβαλους και τρομοκράτες. Ήρθε να συμπληρώσει κάποιους κατοίκους του χωριού που παπαγάλιζαν την ‘’καραμέλα’’, τον γνωστό ρατσιστικό και υποτιμητικό  χαρακτηρισμό “λαθρομετανάστες” για τους κατατρεγμένους Αφρικανούς. Θύματα των πολεμικών συρράξεων και των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, τα οποία έχουν εναποθέσει όλες τους τις ελπίδες “μπαρκάροντας” στους “σκυλοπνίχτες” των δουλεμπόρων.

Τρομάζει κανείς με την άγνοια, την αμάθεια και τις ανιστόρητες απόψεις και αυτών των ανθρώπων, που είναι επιφορτισμένοι, υποτίθεται, με την φρούρηση των χωρικών υδάτων της χώρας, των λιμανιών και την διάσωση ναυαγών ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, χρώματος και πολιτικών πεποιθήσεων.

Πηγές: Άρθρα και ειδήσεις του διαδικτυακού τύπου.

Απόστολος Δ. Καραμπάς