Υπεκφυγές (Μετανάστες, πρόσφυγες, δικαιοσύνη)

Πρόσφατα έγινε πολύ μεγάλος ντόρος με την τοποθέτηση ενός εκ τον πιο ακραίων στοιχείων της Νέας Δημοκρατίας στο υπουργείο μετανάστευσης. Βέβαια το πρόβλημα προϋπήρχε του Μάκη Βορίδη, καθώς οι συχνές πολεμικές επεμβάσεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, από τη μια, και οι παγκόσμια οικονομική κρίση από την άλλη, έχουν αυξήσει τις ροές προσφύγων αλλά και μεταναστών αντίστοιχα. 

Η αλήθεια είναι πως καμία κυβέρνηση δεν προσπάθησε να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτή. Κάποιες κυβερνήσεις προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για να έχουν οι επιχειρηματίες φθηνό εργατικό δυναμικό (χαρακτηριστική η περίπτωση των ολυμπιακών έργων και της Μανωλάδας, σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους). Κάποιες κυβερνήσεις επέλεξαν να ακολουθήσουν μια κατασταλτική πολιτική, με την άνθηση των στρατοπέδων συγκέντρωσης, τις απωθήσεις και τους φράχτες. Και όλες μαζί επέλεξαν να κρυφτούν πίσω από ελλιπές σχέδιο της ΕΕ το οποίο ουσιαστικά χρησιμοποιούσε την ανατολική Ευρώπη ως αποθήκη ψυχών, από την οποία θα έβρισκε εργάτες όταν και αν είχε ανάγκη ο βιομηχανικός βορράς. 

Θα μπορούσε να υπάρξει λύση; Σαφώς και ναι. Και όχι μόνο με την (απαραίτητη) σύγκρουση με την μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ. Ακόμα και σε αυτό το πλαίσιο, τα όποια πακέτα χρηματοδότησης διανεμήθηκαν σε ΜΚΟ-φαντάσματα και τελικά οι υποδομές που δημιουργήθηκαν ήταν από ελλιπείς έως ανύπαρκτες, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να αφορά την υγειονομική κάλυψη των προσφύγων και μεταναστών. Αν μάλιστα υπήρχε ένας οργανωμένος σχεδιασμός θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο πρωτοβάθμιας περίθαλψης και κάλυψης (ιατρικές κινητές μονάδες, ομάδα δημόσιας υγείας στις περιφέρειες και στους δήμους, ομάδα επιδημιολογικής επιτήρησης και σχεδιασμού στα νοσοκομεία) το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και, πέρα από μεταναστευτικό και προσφυγικό, για παρεμβάσεις σε ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού και για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου κοινωνικής Ιατρικής. Υπήρχαν και μελέτες γι’ αυτό και υπαρκτά παραδείγματα από σοβαρές ΜΚΟ (κυρίως Γιατροί του Κόσμου και Γιατροί Χωρίς Σύνορα). 

Η επιλογή της κυβέρνησης αυτής επενδύει όχι σε κάτι από τα παραπάνω, αλλά στην ενίσχυση μιας ακροδεξιάς ρητορικής. Στο πλαίσιο αυτό η υφυπουργός μετανάστευσης κ. Βολουδάκη στην ΕΡΤ, μετά από  σχετική ερώτηση, απαντά ότι η απόφαση του ΣΤΕ ότι η Τουρκία δεν είναι μια ασφαλής χώρα στην οποία μπορεί να γίνει προώθηση μεταναστών και προσφύγων, θα αλλάξει γιατί  βασιζόταν σε λάθος νομική τεκμηρίωση, την οποία αναφέρει πως η κυβέρνηση άλλαξε και έτσι τώρα θα αλλάξει και η απόφαση του ΣΤΕ και η Τουρκία να θεωρείται ασφαλής χώρα (οι τελευταίες εξελίξεις το επιβεβαιώνουν εξάλλου). 

Εδώ ξεδιπλώνεται η όλη φιλοσοφία της κυβέρνησης για τη συνολική πολιτική της. Δεν αλλάζουμε εμείς, δεν αλλάζει το κράτος, αλλάζουν ή παρακάμπτονται οι νόμοι ώστε να συνεχίζεται η ίδια πολιτική. Και εντός αυτού του σχεδιασμού κομβικό ρόλο έχει η χειραγώγηση της δικαιοσύνης. Μιας δικαιοσύνης που σύσσωμη η κυβέρνηση καλούσε το λαό να της έχει εμπιστοσύνη για το ζήτημα των Τεμπών. Πώς όμως μπορείς να εμπιστευτείς μια δικαιοσύνη της οποίας οι αποφάσεις αλλάζουν και προεξοφλούνται; Είναι ανεξαρτησία αυτό, ή ακόμα ένα δείγμα απύθμενου θράσους και εμπαιγμού;

Αντίστοιχος εμπαιγμός ήταν και η παρουσία της εθνικής αποστολής στο διαγωνισμό της Eurovision (για όσους αναρωτιούνται γιατί η αναφορά σε αυτό το διαγωνισμό ας αναλογιστούν ότι από τις λίγες, αν όχι η μόνη φορά που υψώθηκε η σημαία της Παλαιστίνης σε επίσημη εκδήλωση του κράτους του Ισραήλ ήταν σε αυτό το διαγωνισμό από το συγκρότημα Χατάρι). Η όλη εμφάνιση και η παρουσίαση  παρέπεμπε σε μια συντηρητική στροφή η οποία επιβεβαιώθηκε με το πλασάρισμα της Κλαυδίας ως σεμνής και ταπεινής, δηλαδή ως απουσία δυναμισμού και άποψης, το οποίο από ό,τι φαίνεται εκλαμβάνεται ως θράσος όταν δε συμπίπτει με την πλευρά της ιστορίας που υπερασπίζεται η κυβέρνηση. Γιατί κατά τα άλλα μια χαρά άποψη είχε η Κλαυδία όταν φωτογραφίζεται με την αποστολή του Ισραήλ με λεζάντα η μουσική ενώνει, ανάλογο του no politica που είχε εμφανιστεί στον Πειραιά την περίοδο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα. Όμως σε τέτοιες περιπτώσεις αυτό αποτελεί τοποθέτηση ξεκάθαρα υπέρ του θύτη, ο οποίος ξεπλένεται και αφήνεται στο απυρόβλητο. 

Εν κατακλείδι όταν τοποθετείσαι γενικά και αόριστα υπέρ της δικαιοσύνης, όταν σε ενοχλούν γενοκτονίες και εποικισμοί του παρελθόντος αλλά στο παρόν δεν σε ενοχλούν ο θάνατος παιδιών είτε στα Τέμπη, είτε στην Παλαιστίνη, δεν είσαι ούτε απολιτίκ, ούτε χαζός, ούτε αφελής, είσαι κάθαρμα. 

 

Πάνος Χριστοδούλου, Βιοπαθολόγος/Εργαστηριακός Ιατρός, Ιατρός Δημόσιας Υγείας και κοινωνικής Ιατρικής,  MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, MSc Διατροφής, Τροφίμων και Μικροβιώματος, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών, PGCert Διαχείρισης κρίσεων στη δημόσια υγεία και ανθρωπιστικής απάντησης