Για τη “συντρόφισσα” Δέσποινα Βανδή…

Ήρωες άπαρτα βουνά, τέλος. Μαλλιά σγουρά μαλλιά κοράκου χρώμα; Βαρεθήκαμε. Σαν ατσάλινο τείχος; Μπουχτίσαμε. 200 χρόνια τα ίδια και τα ίδια. Η είσοδος στα χειμερινά ανάκτορα θα γίνει με ήχους λαϊκού ποπ. Τα συντρίμμια της αστικής εξουσίας θα μετατραπούν σε Fever της εργατικής-λαϊκής αντεπίθεσης και τελικής νίκης. Ακολουθούν πέντε τραγούδια της Δέσποινας Βανδή που δεν είχαμε ακόμα καταλάβει ότι θα αποτελέσουν τα soundtracks των σεισμών που μέλλονται να ‘ρθουν.

Κορίτσι πράμα

Θα το είχε η Κλάρα Τσέτκιν για ήχο κλήσης. Θα αντηχούσε στα υφαντουργεία και τα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης το 1857. Ένα σύγχρονο κατηγορώ στην πατριαρχία. Ένα τραγούδι ιδιαίτερα αφιερωμένο για τη νέα γυναίκα. Για τη μισθωτή γυναίκα, την εργαζόμενη, την αυτοαπασχολούμενη, την αγρότισσα, την άνεργη. Για να ανέβει η γυναικεία συμμετοχή στην λαϊκή πάλη, για να ανοίξει ο δρόμος για μία κοινωνία που θα μπορεί να ικανοποιήσει τις σύγχρονες ανάγκες της γυναίκας της εργατικής τάξης, για τη συνολική γυναικεία χειραφέτηση, την ισοτιμία. Πλάι- πλάι, χέρι – χέρι, άντρες και γυναίκες της δουλειάς σε μία κοινωνία με το λαό πραγματικά στην εξουσία. Για να πάψει πια οριστικά να ακούγεται ο στίχος Κορίτσι πράμα στην κοινωνία ανδρών επιβιώνω από θαύμα.

Περιττός

Πολλά χρόνια πριν ο Γιώργος Σαρρής μελοποιήσει αριστουργηματικά το Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, με τη Δέσπονα στην αρχή ακόμα της καριέρας της να δείχνει σημάδια ριζοσπαστικοποίησης, το εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά των 90ς, το τραγούδι αποθέωση της μετάβασης από την κοινωνική στην κοινωνικοποιημένη παραγωγή. Ένα τσιφτετέλι για τον παρασιτισμό και το σάπισμα του καπιταλισμού στο τελικό του στάδιο, η εκλαΐκευση του μονοπωλιακού του σταδίου μέχρι το αποφασιστικό άλμα της εργατικής πρωτοπορίας με τη συνειδητοποίηση ότι ναι αφεντικό, δεν σε έχω ανάγκη ευτυχώς, μου είσαι πλέον περιττός. Εργάτη μπορείς, εάν το καταλάβεις, να γίνεις ο κυρίαρχος του πλούτου που παράγεις.

Γυρίσματα

Σε συνθήκες ήττας και υποχώρησης του κινήματος, όταν όλα τα σκιάζει η φοβέρα και τα πλακώνει η σκλαβιά, το “θα γυρίσει ο τροχός και θα γαμήσει κι ο φτωχός” του ελληνικού πενταγράμμου. Όταν έβγαλε βρώμα η ιστορία ότι ξοφλήσαμε, τα Γυρίσματα μας θυμίζουν ότι η ιστορία δεν μένει στάσιμη και ο κόσμος θα βαδίζει μπρος. Η υπενθύμιση ότι η η νίκη της αντεπαναστατικής ανατροπής στα χρόνια 1989 – 1991 δεν αποδεικνύει έλλειψη ενός βασικού επιπέδου ανάπτυξης των υλικών προϋποθέσεων. Κι αν οι απέναντι έχουν κάποιους Scorpions και κάποιο Wind of change, ας είμαστε περήφανοι που έχουμε Δέσποινα Βανδή και Γυρίσματα. Ελπίδα η πάλη των λαών, δε θα ’μαι εγώ. Θα ’ναι η ζωή που θα ραγίσει τη καρδιά σου σαν γυαλί, καπιταλιστή.

Κατάλληλες προϋποθέσεις

Εδώ η Δέσποινα δεν κρύφτηκε. Η απόλυτη δικαίωση των ώριμων προϋποθέσεων για το σοσιαλισμό, με τη συντροφική συμμετοχή του Γιώργου Λεμπέση (μετά από αυτό χάθηκε. Τυχαίο; Ερώτημα.) Όταν η αδυναμία των κυρίαρχων τάξεων να διατηρήσουν σε αναλλοίωτη μορφή την κυριαρχία τους, όταν η κρίση της πολιτικής της κυρίαρχης τάξης δημιουργεί ρωγμή από όπου εισχωρεί η δυσαρέσκεια και ο αναβρασμός των καταπιεζόμενων τάξεων. Το λεγόμενο και “Οι κάτω να μην θέλουν και οι πάνω να μην μπορούν”. Όταν η επιδείνωση της ανέχειας και της αθλιότητας των καταπιεζόμενων τάξεων ερωτεύονται κεραυνοβόλα με το σημαντικό ανέβασμα της δραστηριότητας των μαζών και τη δράση του υποκειμενικού παράγοντα, τότε “Προμηνύεται ένα βράδυ που εμάς θα μας τρελάνει τελείως” . Μία λυρική αποτύπωση των κατάλληλων προϋποθέσεων με τη θερμοκρασία δωματίου να ανεβαίνει και το γκρέμισμα της αστικής εξουσίας να είναι πιο ορατό από ποτέ.

Θέλω να σε ξεχάσω

Αν ο Μακάρενκο αντί για το “παιδαγωγικό ποίημα” έγραφε τραγούδι. Η σπαραχτική πάλη για το ξεπέρασμα του καπιταλισμού, για την οικοδόμηση και τη δημιουργία του νέου ανθρώπου και την ολόπλευρη ανάπτυξή του ως παραγωγικής δύναμης στην οικοδομούμενη νέου τύπου κοινωνία και των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής. Για τη σύγκρουση τη δικιά μας και τη ρήξη που απαιτείται με τη λογική του ατομικού βολέματος, του προσωπικού εγωισμού, της διαφθοράς, του εκφυλισμένου συνδικαλισμού, της μοιρολατρίας, του πρώην γκόμενου. Η δυσκολία στον αγώνα για την κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση αποτυπώνεται γλαφυρά στο στίχο Για να κάνω στη ζωή μου μια καινούρια αρχή /Μα απ’ τα πρώτα βήματα είχα κουραστεί. Η επικράτηση των νέων σχέσεων παραγωγής δεν αρκεί. Χρειάζεται η διαρκής εμβάθυνσή τους μέχρι την πλήρη και ανεπιστρεπτί επικράτησή τους. Μέχρι το “μα έλα που δεν μπορώ στιγμή, μα έλα που δεν μπορώ λεπτό δίχως εσένα τη ζωή μου να τολμήσω να σκεφτώ” να ηττηθεί οριστικά και μαζί με αυτό και ο ίδιος ο καπιταλισμός.

Στο μεγάλο μνημείο των ηρώων της επανάστασης ο Φοίβος θα έχει τη δική του ξεχωριστή θέση. Συντρόφισσα Δέσποινα Βανδή παρούσα, στους αιώνες των αιώνων.