Η “ελευθερία” των ατομικών συμβάσεων

Η συζήτηση για το νομοσχέδιο για τις Συλλογικές Συμβάσεις και η άρνηση της κυβέρνησης που βρήκε ως πρόσχημα την αντισυνταγματικότητα της πρότασης νόμου του ΚΚΕ, μας θύμισε συνειρμικά ένα απόσπασμα από το πολύ καλό βιβλίο του Έρενμπουργκ “Η πτώση του Παρισιού”, που περιγράφει τη Γαλλία του Λαϊκού Μετώπου, πριν ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, αλλά σε πολλά σημεία είναι σα να γράφτηκε σήμερα και να περιγράφει τωρινά σημεία και πρόσωπα, που μας φαίνονται, δυστυχώς, εξαιρετικά οικεία.

Το απόσπασμα που δημοσιεύουμε αναφέρεται σε μια εργατική απεργία που διεκδικεί μεταξύ άλλων και το επίμαχο ζήτημα των ημερών, τις συλλογικές συμβάσεις. Κι είναι ενδεικτικό για το πώς καταλαβαίνουν την ελευθερία οι καπιταλιστές από τη δική τους ταξική σκοπιά…

Ένα Σάββατο ξέσπασε απεργία στο εργοαστάσιο “Σηκουάνας”, που κατασκεύαζε αεροπλάνα. Όλη τη βδομάδα οι εργάτες προσάθησαν να καταλήξουν σε μια συμφωνία με τη διεύθυνση. Ο Ντεσέρ αποδεχόταν μια αύξηση του μεροκάματου, αλλά απέρριπτε κατηγορηματικά όλες τις άλλες διεκδικήσεις των εργατών. Τα σημεία τα σχετικά με τη συλλογική σύμβαση και τημ καταβολή ολόκληρων των αποδοχών τις μέρες της καλοκαιρινής άδειας του προκαλούσαν αγανάκτηση. Απάντησε ξερά:

-Δεν έχω όρεξη για κουβέντες.

Ο Ντεσέρ καταλάβαινε πως κατά καιρούς οι απεργίες ήταν αναπόφευκτες. Μικρές μάχες που τελείωναν άλλοτε με νίκη των εργατών και άλλοτε με νίκη αυτού του ίδιου του Ντεσέρ, χωρίς όμως, ο νικημένος να παραιτείται ούτε μια στιγμή από την ιδέα να ξαναπάρει τη ρεβάνς. Τα αιτήματα των απεργών κατέληγαν πάντα σ’ ένα πράγμα: Λιγότερες ώρες δουλειάς και καλύτερες αποδοχές. Ο Ντεσέρ αυτό το έβρισκε φυσικό. Είχε χίλιους τρόπους να πλουτίσει, ενώ οι εργάτες δεν είχαν άλλον τρόπο να αυξήσουν τις αποδοχές τους, παρά μόνο τις απεργίες. Τα άλλα ήταν ζήτημα περίστασης και δύναμης. Αν είχε επείγουσες απανωτές παραγγελίες και αν δεν μπορούσε να στρατολογήσει από τους άνεργους ειδικευμένους εργάτες, τότε ο Ντεσέρ έκανε παραχωρήσεις. Αν είχε λίγες παραγγελίες και πολλούς κίτρινους, τότε χρονοτριβούσε -σε μια ή δυο βδομάδες οι απεργοί, ζορισμένοι από την πείνα, θα αναγνώριζαν δημόσια το σφάλμα τους ή θα τους απέλυε και θα προσλάμβανε καινούργιο προσωπικό. Ο Ντεσέρ έβλεπε μέσα σε αυτόν τον αδιάκοπο αγώνα το νόμο της αυτοσυντήρησης και δεν ένιωθε για τους αντιπάλους του ούτε συμπάθεια, ούτε έχθρα.

Το Λαϊκό Μέτωπο είχε θριαμβεύσει στις εκλογές. Ο Ντεσέρ είχε επίσης βοηθήσει στη νίκη του. Είχε εμπιστοσύνη στην επιδεξιότητα των ριζοσπαστών και ανάμεσα στους νέους υπουργούς είχε μερικές παλιές γνωριμίες. Η συζήτηση που έκανε με το σοσιαλσιτή Βιάρ τον είχε εντελώς καθησυχάσει -από αυτήν την πυρκαγιά θα βγει ένας εξαιρετικός πυροσβέστης!… Οι παράφοροι λόγοι δεν προκαλούσαν καμία ανησυχία στον Ντεσέρ. Για ποιο λόγο θα θεωρούσε αυτό το πυροτέχνημα ως καταστροφή; Περίμενε απεργίες. Οι εργάτες επωφελούνταν από την ευνοϊκή περίσταση. Ήταν έτοιμος να ικανοποιήσει τις επιθυμίες τους και να ανεβάσει τις τιμές, αλλά οι διεκδικήσεις, όπως του τις εξέθεσε ο κομμουνιστής εργάτης Μιχιό, τον εξόργιζαν. Ο Βιάρ ήθελε να στείλει τους εργάτες σε θαλάσσια μπάνια; Έστω! Αλλά να πληρώσει το κράτος. Μια συλλογική σύμβαση;

-Όχι, κύριε Μιχιό! Είμαι υπέρ της ελευθερίας. Μπορείτε να μείνετε στο εργοστάσιό μου ή να φύγετε, είναι δικός σας λογαριασμός. Εγώ μπορώ να σας κρατήσω ή να σας απολύσω, αυτό είναι δικό μου ζήτημα.