Ολόκληρο το πρόγραμμα των εισηγήσεων και παρεμβάσεων στο Επιστημονικό Συνέδριο «Η συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το εργατικό κίνημα και την κομμουνιστική ιδεολογία από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και το Μεσοπόλεμο»

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ διοργανώνει το πέμπτο Επιστημονικό Συνέδριο, με θέμα «Η συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το εργατικό κίνημα και την κομμουνιστική ιδεολογία από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και το Μεσοπόλεμο», που εντάσσεται στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ.

Το συνέδριο θα διεξαχθεί το Σάββατο 15  και την Κυριακή 16 Δεκέμβρη από τις 10.00 το πρωί έως τις 8:00 το βράδυ, στην Αίθουσα συνεδρίων της ΚΕ του ΚΚΕ (Λ. Ηρακλείου 145, Περισσός) και οι εργασίες του θα ξεκινήσουν με χαιρετισμό του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, ενώ την εναρκτήρια ομιλία, με τίτλο «Στα ίχνη μιας λογοτεχνίας “χρήσιμης” για τη σύγχρονη εποχή», θα κάνει η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού.

Του διήμερου επιστημονικού συνεδρίου προηγούνται μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων, που έχουν ξεκινήσει από τις 4/11/2018 και που «εισάγουν» στην εποχή και το έργο μεγάλων λογοτεχνών που θα απασχολήσουν το συνέδριο (βλέπε παρακάτω).

Το συνέδριο περιλαμβάνει τις ακόλουθες θεματικές ενότητες:

Ενότητα 1η: Οι πρόδρομοι σοσιαλιστές λογοτέχνες και η εποχή τους (1880-1917)

Ενότητα 2η: Η πρωτοπορία στη λογοτεχνία του Μεσοπολέμου (1917-1939)

Ενότητα 3η: Έμμεσες επιδράσεις της κομμουνιστικής ιδεολογίας στη μεσοπολεμική λογοτεχνία.

Το πέμπτο Επιστημονικό Συνέδριο, με θέμα «Η συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το εργατικό κίνημα και την κομμουνιστική ιδεολογία από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και το Μεσοπόλεμο», εντάσσεται στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ

Οι εργασίες του συνεδρίου θα κλείσουν την Κυριακή 16 Δεκέμβρη στις 7 μ.μ., με συναυλία, με μελοποιημένη ποίηση της περιόδου.

Ο Ριζοσπάστης παρουσίασε αναλυτικά ολόκληρο το πρόγραμμα του Συνεδρίου, με τα θέματα των εισηγήσεων και των παρεμβάσεων που θα γίνουν στις τρεις ενότητες.

Οι εργασίες του Συνεδρίου θα ανοίξουν το Σάββατο με καλλιτεχνικό άνοιγμα και χαιρετισμό του Δημήτρη Κουτσούμπα, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ την εναρκτήρια ομιλία με θέμα «Στα ίχνη μιας λογοτεχνίας “χρήσιμης” για τη σύγχρονη εποχή» θα κάνει η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού.

Θα ακολουθήσει η 1η Ενότητα του Συνεδρίου, με θέμα «Οι πρόδρομοι σοσιαλιστές λογοτέχνες και η εποχή τους (1880-1917)».

Οι εισηγήσεις που θα γίνουν έχουν ως εξής:

• Το διεθνές και εσωτερικό ιστορικό πλαίσιο από την Παρισινή Κομμούνα έως το τέλος του Α’ Παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού Πολέμου.– Κώστας Σκολαρίκος, μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ.
• Από το Δημοτικισμό στο Σοσιαλισμό 1880-1918. –Χαράλαμπος – Δημήτρης Γουνελάς, αναπληρωτής καθηγητής Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ.
• Κώστας Παρορίτης: Ενας πρωτοπόρος κομμουνιστής λογοτέχνης. –Στέλιος Φώκος, φιλόλογος, συγγραφέας.
• Αίνος στον Κωνσταντίνο Θεοτόκη. –Γιάννης Δάλλας, ποιητής, δοκιμιογράφος, μεταφραστής.
• Το ιστορικό περιοδικό των δημοτικιστών «O Νουμάς». –Βαγγελιώ Πλατανιά, μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, φιλόλογος.
• Ο Κωστής Παλαμάς στο μεταίχμιο δύο αιώνων. Μία απόπειρα ιστορικής προσέγγισης του ποιητικού του έργου. –Γρηγόρης Δελημάρης, υποψήφιος διδάκτορας Ιστορίας.
• Γεώργιος Βιζυηνός, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Ανδρέας Καρκαβίτσας: Από την ηθογραφία στη ρεαλιστική και κοινωνική πεζογραφία. –Δήμητρα Μπεχλικούδη, διδάκτορας Φιλολογίας, συγγραφέας.

Επίσης θα γίνουν οι εξής παρεμβάσεις:

• Δημοσθένης Βουτυράς. Πρωτοπόρος του ελληνικού αστικού διηγήματος. –Αντώνης Καλόβουλος, φιλόλογος.
• Οι εργάτες του Ηλιου και της Θάλασσας: Οι σφουγγαράδες στην ελληνική λογοτεχνία. –Μάρκος Σκόρδος, ιδιωτικός υπάλληλος.

Θα ακολουθήσει η 2η ενότητα με θέμα «Η πρωτοπορία στη λογοτεχνία του Μεσοπολέμου (1917-1939)».

Οι εισηγήσεις που θα γίνουν έχουν ως εξής:

• Το διεθνές και εσωτερικό ιστορικό πλαίσιο στο Μεσοπόλεμο. –Αναστάσης Γκίκας, μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ.
• Η νεοελληνική λογοτεχνία ανάμεσα σε δύο πολέμους: Ιστορικές και κοινωνικές όψεις της εξέλιξης των λογοτεχνικών ρευμάτων στο Μεσοπόλεμο. –Μαρία Πεσκετζή, διδάκτορας Φιλολογίας, συγγραφέας, μέλος ΔΣ Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων.
• Η αισθητική σκέψη του Κώστα Βάρναλη στο Μεσοπόλεμο (1922-1939). –Μαρία Αντωνοπούλου, υποψήφια διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ.
• Ο Ρίτσος του Μεσοπολέμου (με έμφαση στα πρώιμα ποιήματα και πεζά του, 1924-1934). –Γιώργος Ανδρειωμένος, καθηγητής στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
• Γαλάτεια Καζαντζάκη: «Ο κόσμος που πεθαίνει και ο κόσμος που έρχεται». Η θέση της γυναίκας σ’ αυτόν. –Ερη Ρίτσου, λογοτέχνης.
• Πέτρος Πικρός: Ο «ρεπόρτερ» του σκληρού αστικού τοπίου του Μεσοπολέμου. –Νίκη Κυριαζή, φιλόλογος στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση.
• Το λογοτεχνικό έργο της Ελλης Αλεξίου – μια μορφή της παιδαγωγικής της δράσης. –Ρίτα Νικολαΐδου, διευθύντρια του περιοδικού «Θέματα Παιδείας», φιλόλογος στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση.
• Μέλπω Αξιώτη: Η δύσκολη πορεία από τη «Σύμπτωση» στον επαναστατικό «Χορό». –Αννεκε Ιωαννάτου, διδάκτορας Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης.
• Ενας προοδευτικός σονετογράφος: Ο Αλέξης Νέβας. –Γιώργος Κεντρωτής, καθηγητής Θεωρίας και Πράξης της Μετάφρασης του Ιόνιου Πανεπιστημίου.

Το πρωί της Κυριακής θα συνεχιστούν οι εισηγήσεις στη δεύτερη ενότητα για την πρωτοπορία στη λογοτεχνία του Μεσοπολέμου, ως εξής:

• Η ταξική διάσταση στα μεσοπολεμικά διηγήματα του Θέμου Κορνάρου. –Βασίλης Μόσχος, φιλόλογος, υποψήφιος διδάκτορας Σύγχρονης Ιστορίας, συνεργάτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ.
• Η επαναστατική ταξική πένα του Γιώργου Κοτζιούλα (Δεκαπενταετία 1925-1940). –Κώστας Κοτζιούλας, φιλόλογος.
• Κωνσταντίνος Καβάφης, Κώστας Βάρναλης, Γιάννης Ρίτσος. –Μιχάλης Μερακλής, ομότιμος καθηγητής Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου.

Επίσης θα γίνουν οι εξής παρεμβάσεις:

• Γιoσέφ Ελιγιά, ο ταπεινός εργάτης των γραμμάτων. –Σίσσυ Πολυκάρπου, μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της Κομματικής Οργάνωσης Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, φιλόλογος στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση.
• «Τρόχισε κείνα τα σπαθιά του λόγου που μ’ αρέσουν». –Θάνος Μικρούτσικος, μουσικοσυνθέτης.
• Νικηφόρος Βρεττάκος: Τα πρώτα βήματα ενός επαρχιώτη ποιητή στην Αθήνα και η πρώτη προσέγγιση στο ΚΚΕ. –Χρύσα Καροπούλου, φιλόλογος.
• Λιλίκα Νάκου: …Την έπνιγε η αδικία. –Λιλή Γάτη, λογοτέχνης.
• Βασίλης Ρώτας: Η λογοτεχνική & θεατρική περιπλάνησή του κατά την περίοδο 1908-1939. Συμβολή στην ιδεολογική ενίσχυση του εργατικού και ταξικού κοινωνικού κινήματος. –Θανάσης Καραγιάννης, διδάκτορας Επιστημών Αγωγής/Παιδικής Λογοτεχνίας.
• Γιώργος Δενδρινός: Ενας πρόωρα χαμένος επαναστάτης συγγραφέας. –Βαγγέλης Σακκάτος, συγγραφέας, δημοσιογράφος, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.
• Προσωπικές εξομολογήσεις της Ελλης Αλεξίου (μαρτυρία). – Εύα Νικολαΐδου, δημοσιογράφος.

Θα ακολουθήσει η 3η ενότητα με θέμα «Εμμεσες επιδράσεις της κομμουνιστικής ιδεολογίας στη μεσοπολεμική λογοτεχνία».

Οι εισηγήσεις που θα γίνουν έχουν ως εξής:

• Η ποιητική «γενιά του ’20»: Η αμφισβήτηση, η αποστροφή και η καταδίκη της αστικής κοινωνίας. –Νατάσσα Αβραμίδου, φιλόλογος στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση, μέλος ΔΣ Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων.
• Το μυθιστόρημα του Μεσοπολέμου. –Αλέξανδρος Βαλσαμής, μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ.
• Υπερρεαλισμός και κομμουνιστικό κίνημα: Μία παροδική συνάντηση. –Γιώργος Μηλιώνης, δημοσιογράφος, μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ.
• Ιδεολογικές κατευθύνσεις στην προσπάθεια της «γενιάς του ’30» για ανανέωση. –Ντίνος Τζαβάρας, φιλόλογος, μέλος της Πολιτιστικής Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ.
• Οψεις της αστικής ιδεολογίας και του αντικομμουνισμού στον ελληνικό Μεσοπόλεμο: Το «Ελεύθερο Πνεύμα» και η «Αργώ» του Γ. Θεοτοκά. –Μπάμπης Παπαδόπουλος, φιλόλογος στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση, μέλος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων.
• Ο Αντικομμουνισμός της «ΙΔΕΑΣ» (Ιαν. 1933 – Μάρτ. 1934). –Γεωργία Λαδογιάννη, καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
• Για τη μαρξιστική αισθητική στα χρόνια του ελληνικού Μεσοπολέμου. –Βασίλης Αλεξίου, αναπληρωτής καθηγητής Παιδαγωγικού Τμήματος του ΑΠΘ.

Επίσης θα γίνουν οι εξής παρεμβάσεις:

• Η επίδραση της Οκτωβριανής Επανάστασης στο έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου. –Λεωνίδας Εμπειρίκος, ιστορικός.
• Ο Σικελιανός το Μεσοπόλεμο. –Αννα Λάζου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ.
• «Η χυδαία πράξη». –Τάσος Ψαρράς, σκηνοθέτης.
• Διαβάζοντας τους «Νέους Βωμούς». –Αγης Πεταλάς, δικηγόρος, λογοτέχνης.

Το Συνέδριο θα κλείσει την Κυριακή στις 7 μ.μ., με καλλιτεχνικό πρόγραμμα, με συναυλία με μελοποιημένη ποίηση της περιόδου.

Εκδηλώσεις πριν από το Συνέδριο

Του διήμερου Επιστημονικού Συνεδρίου προηγείται μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων, που έχουν ξεκινήσει από τις 4 Νοέμβρη και που «εισάγουν» στην εποχή και το έργο μεγάλων λογοτεχνών που θα απασχολήσουν το Συνέδριο.

Στο πλαίσιο αυτό, το Σάββατο 1 Δεκέμβρη θα παρουσιαστεί στις 7 μ.μ. (ώρα προσέλευσης 6.30 μ.μ.), στην Αίθουσα Συνεδρίων στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό, η θεατρική παράσταση «Το φως που καίει» του Κ. Βάρναλη από τη θεατρική ομάδα της ΚΝΕ. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη.

Επίσης, την Κυριακή 2 Δεκέμβρη, στις 11 π.μ., θα γίνει λογοτεχνικός περίπατος. Η εκκίνηση θα γίνει από την είσοδο του Εθνικού Κήπου (Λεωφ. Αμαλίας) και η κατάληξη θα είναι στην οικία του Παπαδιαμάντη στου Ψυρρή.

Την ερχόμενη βδομάδα και συγκεκριμένα το Σάββατο 8 Δεκέμβρη,στις 6 μ.μ. (ώρα προσέλευσης 5.30 μ.μ.), θα γίνει στην Αίθουσα Συνεδρίων στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου πάνω στο έργο του Ν. Καββαδία,με τρία πιάνα και πνευστά. Ερμηνεύουν οι: Ρίτα Αντωνοπούλου, Κώστας Θωμαΐδης, Χρήστος Θηβαίος. Η είσοδος θα γίνεται με προσκλήσεις που διατίθενται από τις Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ.

Αντίστοιχα, την Κυριακή 9 Δεκέμβρη, στις 11 π.μ., θα γίνει λογοτεχνικός περίπατος. Η εκκίνηση θα γίνει από την πλατεία Ομόνοιας («Βενέτης») και η κατάληξή του θα είναι στη Δεξαμενή (Κολωνάκι).