«Τραβάμε μπροστά με τη θυσία τους λίπασμα λευτεριάς στους αγώνες που έρχονται…» – Σκόρπισε δάκρυα και συγκίνηση η εκδήλωση στο Μνημείο του ΚΚΕ στο Μεζούρλο Λάρισας
Εκπλήρωση ενός χρέους και απόδοση μιας οφειλόμενης τιμής στους περίπου 500 κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές που εκτελέστηκαν εκεί την περίοδο 1941 – 1950, αλλά μαζί και μια υπόσχεση ότι…«οι μέρες που λαχτάρησαν» οι ήρωες του κινήματός μας «θα ‘ρθουν», αποτέλεσε η εκδήλωση που οργάνωσε η ΚΟ Θεσσαλίας του ΚΚΕ στο Μεζούρλο της Λάρισας
Εκπλήρωση ενός χρέους και απόδοση μιας οφειλόμενης τιμής στους περίπου 500 κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές που εκτελέστηκαν εκεί την περίοδο 1941 – 1950, αλλά μαζί και μια υπόσχεση ότι ο αγώνας για την κατάργηση της εκμετάλλευσης θα συνεχιστεί, ότι «οι μέρες που λαχτάρησαν» οι ήρωες του κινήματός μας «θα ‘ρθουν», αποτέλεσε η εκδήλωση που οργάνωσε η ΚΟ Θεσσαλίας του ΚΚΕ στο Μεζούρλο της Λάρισας. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ, με επικεφαλής τον Δημήτρη Κουτσούμπα, ΓΓ της ΚΕ, που έκανε και την κεντρική ομιλία, καθώς και τα μέλη του ΠΓ Ελένη Μπέλλου και Κύριλλος Παπασταύρου.
Ακόμα, ο γλύπτης Αντώνης Μυρωδιάς, η αρχιτέκτονας μηχανικός Κέλλυ Παπαϊωάννου που σχεδίασε το μνημείο, καθώς και όλοι όσοι κοπιασαν για την ανέγερσή του. Στο τέλος της εκδήλωσης δόθηκε σε όλους για την προσφορά τους, η έκδοση-λεύκωμα «Απόστολος Μουσούρης, Φωτογραφίζοντας τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας», του εκδοτικού «Σύγχρονη Εποχή», καθώς και αναμνηστικό της ΚΕ.
Ταυτόχρονα, στο λόφο του Μεζούρλου βρέθηκαν ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, ο δήμαρχος Λαρισαίων Απόστολος Καλογιάννης και αρκετοί δημοτικοί σύμβουλοι, ο δήμαρχος Αγιάς Αντώνης Γκουντάρας, η βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Ευαγγελία Λιακούλη και άλλοι άνθρωποι της τοπικής διοίκησης.
Μεταξύ των χιλιάδων ανθρώπων κάθε ηλικίας που συμμετείχαν στην εκδήλωση, ιδιαίτερη ήταν η παρουσία συγγενών των εκτελεσμένων. Με συγκίνηση και δάκρυα στα μάτια πλησίαζαν στο μνημείο για να αφήσουν λίγα λουλούδια, να διαβάσουν τα ονόματα των εκτελεσμένων, να βρουν ανάμεσά τους τους δικούς τους ανθρώπους. Πολλοί από τους συγγενείς συνέβαλαν σημαντικά στην προσπάθεια των Κομματικών Οργανώσεων να συγκεντρώσουν τα ονόματα, τις ηλικίες, μια σειρά στοιχεία για όσους «πότισαν» με το αίμα τους την περιοχή.
Ξεχωριστή ήταν η παρουσία της νεολαίας, αναδεικνύοντας τη συνέχεια του αγώνα για την κατάργηση της εκμετάλλευσης, ενώ το δικό τους «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν αγωνιστές και απόγονοι αγωνιστών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και της ΕΑΜικής Αντίστασης, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της ΠΕΑΕΑ–ΔΣΕ και κρατώντας τα λάβαρα των Παραρτημάτων της.
Τα πανό, οι υψωμένες κόκκινες σημαίες, τα συνθήματα των μελών της ΚΝΕ, η ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, τα εμπνευσμένα από τους αγώνες τους, τραγούδια διαμόρφωσαν ένα κλίμα βαθιάς συγκίνησης αλλά και αγωνιστικής ανάτασης στους συμμετέχοντες.
Το μήνυμα στο τέλος της εκδήλωσης ήταν ξεκάθαρο: Το παράδειγμά τους μας εμπνέει, μας συνεγείρει, δεν τους ξεχνάμε, ζουν στις καρδιές και στους αγώνες μας: Όρθιοι και αλύγιστοι! Η παλικαρίσια στάση τους, το υψηλό τους φρόνημα διδάσκει, φρονηματίζει, μας δίνει κουράγιο, αντοχή στις δυσκολίες, στην πάλη για το σήμερα και το αύριο της εργατικής τάξης και του λαού μας.
Στο χώρο της εκδήλωσης υπήρχε βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής» με ιστορικά βιβλία, που έγιναν ανάρπαστα.
Θετική ανταπόκριση από όλους τους συμμετέχοντες βρήκε και η αναμνηστική κάρτα οικονομικής ενίσχυσης που διακινούνταν από τις Οργανώσεις του ΚΚΕ, για τα έξοδα κατασκευής του μνημείου.
Σκόρπισε δάκρυα και συγκίνηση η περιήγηση στο μνημείο
Από νωρίς το πρωί της Κυριακής δεκάδες άνθρωποι, κατέφτασαν στο χώρο της εκδήλωσης. Εκεί συναντούσαν τα δεκάδες μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ που είχαν αναλάβει ο καθένας το πόστο του προκειμένου να είναι όλα έτοιμα για την εκδήλωση.
Περιηγήθηκαν στο μνημείο, ενώ η συγκίνησή τους ήταν έκδηλη, όταν διάβαζαν τα ονόματα των 481 νεκρών που αναγράφονται στις πλάκες.
Το Μνημείο περιλαμβάνει δύο σχεδόν εγκάρσιους τοίχους, κατασκευασμένους από εμφανές μπετόν. Δεν έχει στην πραγματικότητα «εσωτερικό» και «εξωτερικό» χώρο, κατ’ επέκταση οι δύο τοίχοι δεν έχουν εσωτερική και εξωτερική πλευρά. «Κοιτάει» ταυτόχρονα και προς τα μέσα, στο χώρο που οριοθετείται από τους δύο τοίχους, αλλά και προς τα έξω, προς τον δρόμο, για να γίνεται αντιληπτό και να απευθύνεται και στους περαστικούς.
Επιχειρεί με αυτόν τον τρόπο να δηλώσει ότι η συγκεκριμένη μνήμη δεν είναι μόνο υπόθεση των κομμουνιστών, αλλά αφορά και απευθύνεται στον εργαζόμενο, στο νεολαίο που κινείται μέσα στην πόλη και μπορεί να μάθει την Ιστορία και τον ηρωισμό των αγώνων της τάξης του. Ο μακρύς τοίχος που ανεβαίνει εγκάρσια στο λόφο φέρει τις μαρμάρινες πλάκες με τα 481 ονόματα των εκτελεσμένων. Οι πλάκες είναι τοποθετημένες με όψη προς τον χώρο του Μνημείου, ενώ κατά μήκος του τοίχου διαμορφώνεται ένα μονοπάτι με σκληρό δάπεδο και ενδοδαπέδιο φωτισμό, προκειμένου το Μνημείο να είναι επισκέψιμο όλες τις ώρες της μέρας. Ο τοίχος στην πάνω άκρη του «βυθίζεται» τελικά στο λόφο, επιχειρώντας συμβολικά να αποτελέσει μια χειρονομία συνάντησης με τους νεκρούς του Μεζούρλου.
Ο χαμηλότερος τοίχος, που τοποθετείται παράλληλα στο δρόμο, φέρει προς τη μεριά του δρόμου μικρές παράλληλες σχισμές, τόσες όσες και τα ονόματα των νεκρών. Ο περιπατητής του λόφου θα μπορεί έτσι να αντιληφθεί ότι δεν πρόκειται για έναν τοίχο περίφραξης, αλλά για ένα στοιχείο με συμβολικό περιεχόμενο, μέρος μιας συνολικότερης αρχιτεκτονικής και μνημονικής σύνθεσης.
Κατά τις βραδινές ώρες, ορισμένες από τις σχισμές θα φωτίζονται γραμμικά, τονίζοντας την αίσθηση της πορείας και της κίνησης, προσελκύοντας και τον βραδινό επισκέπτη να ανακαλύψει τον χώρο, να εισέλθει στον ιστορικό τόπο.
Από την αρχική αρχιτεκτονική και τοπιακή μελέτη, που έκανε η Κέλλυ Παπαϊωάννου, εξελίχθηκαν διάφορα συνθετικά στοιχεία, με την παρέμβαση και τη συμβολή και άλλων αρχιτεκτόνων, καθώς και του γλύπτη Αντώνη Μυρωδιά, που φιλοτέχνησε και το Μνημείο του ΚΚΕ στη Γυάρο. Έτσι, οι δύο μεταλλικές φιγούρες που πλαισιώνουν την κεντρική είσοδο του μνημειακού χώρου ανασχεδιάστηκαν, με νέες πιο πλαστικές φόρμες, που ενισχύουν το συμβολικό και πραγματολογικό ταυτόχρονα στοιχείο.
Σε γενικές γραμμές η μορφή του αντάρτη που κυριαρχεί στον χώρο και είναι το εξέχον στοιχείο του όλου μνημείου είναι στερεοτυπική και γνώριμη/άμεσα αναγνώσιμη ώστε να αποτελεί Σήμα και να καθορίζει τη φύση του μνημείου.
Συμβολικά το κενό σχηματίζει την μορφή μπορεί να καθορίζει -να επισημαίνει την απώλεια, ωστόσο το στιβαρό μεταλλικό στοχείο που την περιβάλει παραμένει στην αναλλοίωτη (ανοξείδωτο) και συμπαγή/στέρεα μνήμη.
Τα υπόλοιπα γλυπτικά στοιχεία είναι περισσότερο αφαιρετικά, βρίσκονται σε διαφορετικό “διάζωμα” και εξ αυτού δεν έρχονται σε αντιπαράθεση (κατευθείαν διάλογο) -ακόμη και τεχνοτροπικά- με τον αντάρτη.
Το επιτοίχιο στο βάθος λειτουργεί για τον επισκέπτη ως σημείο εστίασης που του «επιβάλει» την είσοδο στο διάδρομο, παραμονή και προσέγγιση. Παράλληλα λειτουργεί ως ενοποιητικό στοιχείο για το σύνολο της σύνθεσης. Συμβολικά αναφέρεται στην αποκάλυψη και σταθερή -ζωντανή παρουσία- όσων η κυρίαρχη μνήμη- η επίσημη εκδοχή της ιστορίας υποφωτίζει ή και καταδικάζει στη λήθη.
Η αστραπή κλείνει την όλη σύνθεση δίνοντας ένα θετικό μήνυμα στον θεατή, μετά την περιήγησή του σε έναν χώρο «θλίψης» και περισυλλογής, διόλου πεσιμιστικό και εξόχως δυναμικό. Το στοιχείο -απόληξη της όλης δράσης εντός του μνημείου- έχει έντονα στοιχεία κίνησης και εξυπηρετεί συμβολικά: έχει τα χαρακτηριστικά της στιγμιαίας μόνο πτώσης, είναι η «αστραπή», που έχει ως αποτέλεσμα την έκλυση και μετακένωση μεγάλων φορτίων ενέργειας, παρακαταθήκη για το μέλλον.
Ο σχεδιασμός, με την έντονη μη αναμενόμενη «δράση», διασπά την ισορροπημένη αυστηρή διευθέτηση όλων των υπόλοιπων όγκων στο χώρο του μνημείου, διαμορφώνοντας ένα έντονα δραματικό στοιχείο.
Η ανέγερση του Μνημείου είναι ελάχιστος φόρος τιμής στους αλύγιστους της ταξικής πάλης
Η εκδήλωση για την αποκάλυψη του Μνημείου του ΚΚΕ στο Μεζούρλο της Λάρισας ξεκίνησε με χαιρετισμό του Γιώργου Χαρίτου, Γραμματέα της ΤΕ Λάρισας και μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ.
Καλωσορίζοντας τους συγκεντρωμένους και μεταφέροντας τις θερμές ευχαριστίες της ΚΕ σε όσους συνέβαλαν στην κατασκευή και τοποθέτηση του Μνημείου. Συγκεκριμένα, ευχαρίστησε για τη συμβολή τους στο σχεδιασμό και την επίβλεψη του έργου την Κέλλυ Παπαιωάννου, αρχιτέκτονα – μηχανικό, τον Αντώνη Μυρωδιά, γλύπτη και τους μηχανικούς Ελένη Χατζή, Γιάννη Παναγιώτου και Πάρι Ζιώγα.
Τη δημοτική αρχή Λάρισας για την παραχώρηση του οικοπέδου με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, καθώς και για τη γενικότερη στήριξη και συμβολή στην ανέγερση του μνημείου. Επίσης τις Δημοτικές αρχές Ελασσόνας και Αγιάς που στήριξαν θερμά αυτή την προσπάθεια.
Την Ρίτα Αντωνοπούλου και τον Μανόλη Ανδρουλιδάκη που στήριξαν με το δικό τους καλλιτεχνικό τρόπο την εκδήλωση. Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι η ανέγερση του Μνημείου «είναι ένας ακόμα κρίκος στη συστηματική προσπάθεια του ΚΚΕ να αποτυπωθεί η ιστορική αλήθεια. Να αναδειχθεί η ιστορία των αγώνων του επαναστατικού λαϊκού κινήματος στη χώρα μας, έτσι όπως την έγραψαν χιλιάδες αγωνιστές με το ίδιο τους το αίμα». Επίσης, ευχαρίστησε όλους αυτούς που συνέβαλαν στην κατασκευή του Μνημείου, αλλά και στην επιτυχία της σημερινής εκδήλωσης.
Εμπνεόμαστε από τη θυσία των αλύγιστων της ταξικής πάλης και συνεχίζουμε, για να δικαιωθεί το όραμά τους, για να νικήσει ο λαός!
Τιμάμε όλους τους επώνυμους και ανώνυμους ήρωες που έπεσαν στα πεδία των μαχών, που εκτελέστηκαν, βασανίστηκαν, εξορίστηκαν, κατέθεσαν ολόκληρη τη ζωή τους στον αγώνα για να ξημερώσει ένα καλύτερο μέλλον για τις νέες γενιές», σημείωσε στην ομιλία του αμέσως μετά ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας.
Στη συνέχεια, ο Δημήτρης Κουτσούμπας κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο. Ιδιαίτερα συγκινητική η στιγμή που παραδόθηκε στον Δ. Κουτσούμπα, για το Αρχείο του Κόμματος, ένας κάλυκας που βρέθηκε στο σημείο κατά τη διάρκεια των εργασιών για την ανέγερση του Μνημείου.
«Μικρός λαός και πολεμά για όλου του κόσμου το ψωμί»
Αργότερα, ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα με τη Ρίτα Αντωνοπούλου και το Μανόλη Ανδρουλιδάκη. Τραγούδια του Θεοδωράκη, του Μικρούτσικου και αντάρτικα συγκίνησαν αλλά ανέβασαν και την αγωνιστική διάθεση. Με τον «Μικρόκοσμο» του Θάνου Μικρούτσικου ξεκίνησε το πρόγραμμα ενώ ολοκληρώθηκε με τη Διεθνή και τον κόσμο όρθιο να τραγουδά μαζί με τους καλλιτέχνες: «Εμπρός της γης οι κολασμένοι».
Οι υψωμένες γροθιές ήταν η εγγύηση ότι η θυσία τους δεν πήγε χαμένη, θα γίνει «λίπασμα» για τους επόμενους αγώνες, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Δείτε ακόμα:
