Το ημερολόγιο της εξορίας του ΕΛΑΣίτη Λαυρέντη Μαχαιρίτσα

Μεγάλης σημασίας αποτελεί για τα Γενικά Αρχεία του Κράτους Μαγνησίας η «απόκτηση» του ημερολογίου με τις μαρτυρίες του εξόριστου Λαυρέντη Μαχαιρίτσα στην Ικαρία, την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου. Οι επισκέπτες των ΓΑΚ Μαγνησίας έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά το ημερολόγιο του εξόριστου σιδηροδρομικού υπαλλήλου Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, παππού του δημοφιλούς τραγουδοποιού που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή.

Ο αντιστασιακός Λαυρέντης Μαχαιρίτσας ήταν εξόριστος το 1948 στον εμφύλιο στην Ικαρία. Τα χειρόγραφα που σώθηκαν, τα έγραψε κατά την εξορία του υπό μορφή επιστολών και τα έστελνε ανά τέσσερα φύλλα στους συγγενείς του στον Βόλο.

«Οι συνάδελφοι στην Ικαρία μας είπαν ότι είναι δυσεύρετο. Επίσης, μάθαμε ότι στην Ικαρία δεν ήταν τόσο σκληρές συνθήκες για τους εξόριστους, όπως στη Μακρόνησο. Ο λαός εκεί τους συμπαραστάθηκε πάρα πολύ, αλλά και οι εξόριστοι βοηθούσαν», δήλωσε η προϊσταμένη των ΓΑΚ Μαγνησίας Αννίτα Πρασσά.

Ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας γύρισε στον Βόλο και εξορίστηκε ξανά, είτε στον Αη Στράτη είτε στην Ικαρία (δεν είναι σίγουρο το μέρος) πριν εκτελεστεί στο Καζανάκι το 1949.

Το ημερολόγιό του δώρισε στα Γενικά Αρχεία ο ανιψιός του Νικόλαος Παπανικολάου. Η δωρεά των επιστολών έγινε πρόσφατα, μετά τον θάνατο του μουσικού Λαυρέντη Μαχαιρίτσα.

Στις σελίδες περιγράφει τις δύσκολες στιγμές που πέρασε στην εξορία αλλά και αστεία περιστατικά που του συνέβησαν.

Στελέχη των Γενικών Αρχείων του Κράτους πήραν συνέντευξη από τον Νίκο Παπανικολάου, αλλά και από τον σιδηροδρομικό Τάσο Νίκα, οι οποίοι μετέφεραν καινούργια στοιχεία για την περίοδο της Κατοχής.

Ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας σύμφωνα με τα βιβλία της Νίτσας Κολιού ( ήταν μέλος του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και μηχανικός στο μηχανουργείο όπλων του ΕΛΑΣ το οποίο δημιούργησε ο Αλέκος Παπαγεωργίου στο Τσουρνάτ της Γούρας ( ΟΘΡΥΣ) .Εκεί δούλεψαν δεκάδες τεχνίτες επιδιορθώνοντας όπλα και κατασκευάζοντας αυτοσχέδιες χειροβομβίδες .

Ο Γρηγόρης Ρέντης επιτελάρχης στο 54ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ που είχε έδρα την Κερασιά Πηλίου, γράφει στο βιβλίο του ότι ο Μαχαιρίτσας είχε παρουσία και σε άλλες μονάδες . Ηταν χρήσιμος σαν τεχνικός.Το βιβλίο του ο Ρέντης το έγραψε το 1945 αλλά το εξέδωσε το 1984. Μας πληροφορεί όμως ότι η μακέτα του εξωφύλλου σχεδιάστηκε από τον Δημοσθένη Μαχαιρίτσα  το 1945 .

Ο ΕΑΜΙΤΗΣ Λαυρέντης διετέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος Βόλου στο πρώτο Δημοτικό Συμβούλιο Βόλου – σύμφωνα και τον Σύλλογο διατήρησης της ιστορικής μνήμης ΣΙΜΕΑ και τον Απόστολο Αποστολάκη- εκπροσωπώντας τους Σιδηροδρομικούς μετά την απελευθέρωση το 1944.

Μετά από περιπέτειες που πέρασε όπως και χιλιάδες αγωνιστές της ΕΑΜικής αντίστασης δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο το 1949, μαζί με άλλους αγωνιστές, κυρίως Κομμουνιστές, σύμφωνα με τον Απόστολο Αποστολάκη. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο βρέθηκε στο σπίτι του υλικό που προέτρεπε τον κόσμο σε αποχή από το δημοψήφισμα του 46 .Ήταν μια καθαρή προβοκάτσια από το παρακράτος της εποχής όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων και όπως τον διαβεβαίωσε πριν χρόνια ο επίσης αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, Κώστας Μπελογιάννης. Η αδελφή του Μπελογιάννη εκτελέστηκε την ίδια μέρα.

e-thessalia.gr