«–Στη Ρωσία οι οικοδόμοι δεν χτυπάνε τους αστυφύλακες» / «–Μα, στη Σοβιετική Ένωση τους αστυνομικούς τους βλέπει ο λαός σα συντρόφους, εσάς εδώ ξέρεις πώς σας βλέπει ο κόσμος»

«Τον τραυμάτισαν και τον φόρτωσαν μισοπεθαμένο στο καμιόνι κι εκεί μέσα τον στραγγάλισαν. Υστερα ο περιβόητος Καψάσκης τον έκοψε κομμάτια, το κεφάλι, το λαιμό, το στήθος, για να εξαφανίσει τα σημάδια του στυγερού εγκλήματος».

Αφηγείται η μαυροφορεμένη αγωνίστρια, η μάνα του αγωνιστή Σωτήρη Πέτρουλα κατά την προχθεσινή επίσκεψή της στα Γραφεία του «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ».

«Τον Σωτήρη τον κυνήγησαν ακόμα και νεκρό γιατί τον φοβούνταν. Ζητάγαν επίμονα να εξαφανίσουν τ’ όνομά του, αλλά δε μπόραγαν γιατί στο μεταξύ είχε γίνει σύνθημα στα στόματα χιλιάδων νέων που σπούδαζαν κι αυτοί τα όνειρα του Σωτήρη».

Η μυριόστομη κραυγή «ο Σωτήρης ζει» που πρωτακούστηκε στην κηδεία του απόδειξε πως οι μηχανισμοί της αντίδρασης όσο κι αν προσπάθησαν στάθηκαν αδύναμοι να σβήσουν από τη μνήμη του λαού τη θύμιση της αποτρόπαιας δολοφονίας του Σωτήρη Πέτρουλα. Παρόλο που χρησιμοποίησαν κάθε μέσο παρόλο που και τ’ όνομα του επιχείρησαν να λερώσουν.

«…Με κάλεσε ο διοικητής. Κατακόκκινος από το θυμό φώναζε: “Γιατί τον λένε ήρωα”. Του απαντάω λοιπόν εγώ: Ο λαός του δίνει του καθενού αυτό που του αξίζει. Αν μπορείς, κλείσε τα στόματα του κόσμου».

«Ο Σωτήρης με διέταξε»

«Εκείνη η νύχτα της 21 Ιούλη του ’65 ήταν μια σωστή κόλαση. Το νερό από τις πυροσβεστικές αντλίες έφτανε μέχρι το στραγάλι του ποδιού. Εκείνη τη νύχτα εμάς μας πήραν κρατούμενους στην ασφάλεια. Το πρωί μας άφησαν και τρέξαμε στο νεκροτομείο. Ολοι κάναν τους ανήξερους. Μας λέει τότε κάποιος.

– Τρέχτε στο 3ο γιατί όπου νάναι θα τον ταφιάσουνε μυστικά.

Πήγαμε αμέσως στο νεκροταφείο και τον βρήκαμε εκεί. Εμεινε στο πλάι του ο πατέρας του να τον φυλάει και γω έτρεχα στην εισαγγελία για την άδεια. Τελικά, μας επιτρέψαν να τον πάρουμε στις 5 το απόγευμα της ίδιας μέρας. (…)

Η ασφάλεια και η χωροφυλακή δεν κυνηγάνε μόνο το νεκρό Σωτήρη. Ζητάνε να εξουδετερώσουν, να εξαφανίσουν ολόκληρη την οικογένεια, τη μάνα, τον πατέρα, τ’ αδέλφια…

«Με φώναξε ο διοικητής και με ρώτησε γιατί πήγα στην πορεία ειρήνης. Ο Σωτήρης με διάταξε, του λέω.

Υστερα με ρώταγε γιατί πήγα στη Μόσχα και τι είναι εκεί πέρα. Πήγα να γνωρίσω το σοβιετικό λαό, του απαντάω. Και είδα μια ανθρωποθάλασσα με το χαμόγελο στα χείλη, με την καλωσύνη στην καρδιά. Καλά, μου λέει, στη Ρωσία οι οικοδόμοι δεν χτυπάνε τους αστυφύλακες. Μα, του απαντάω, στη Σοβιετική Ενωση τους αστυνομικούς τους βλέπει ο λαός σα συντρόφους, εσάς εδώ ξέρεις πώς σας βλέπει ο κόσμος».

Σκηνές στον τάφο του

Με την επιβολή της στρατιωτικής φασιστικής διχτατορίας το μένος των τυράννων στρέφεται και ενάντια στην οικογένεια Πέτρουλα.

«Στη διάρκεια της χουντικής τυραννίας οι ασφαλίτες έρχονταν κάθε τόσο στο σπίτι μας στις 12 τα μεσάνυχτα, στη 1 το πρωί. Κάναν έρευνα. Παίρναν πράγματα. Μας βρίζαν και μας σέρναν στο τμήμα.

Τη δεύτερη επέτειο της δολοφονίας του Σωτήρη, στις 21 Ιούλη του ’67, πήγαμε μαζί με τον πατέρα του και τον αδελφό του ν’ αφήσουμε λίγα λουλούδια στον τάφο. Μόλις φτάνουμε στο νεκροταφείο πετάγεται μπροστά μας ένας με πολιτικά και μας λέει δείχνοντας μια ταυτότητα. Ασφάλεια, είσαστε κρατούμενοι. Ηθελαν βλέπετε να μας εμποδίσουν ν’ ακουμπήσουμε τα λουλούδια στο μνήμα.

Κρατούμενοι; Τον ρωτάω εγώ και τον σπρώχνω, αρπάζω την ανθοδέσμη από την αγκαλιά του άντρα μου και τρέχω και ρίχνω τα λουλούδια στον τάφο. Ο ασφαλίτης με κυνήγησε, έκανε σα μανιασμένος, μου ζήτησε να πάρω πίσω τα λουλούδια. Να τα μαζέψω. «Σκουλήκι, του φωνάζω, αν είσαι άντρας τράβηξε πιστόλι και σκότωσε με πάνω στο μνήμα του παιδιού μου.

Πλησίασε τότε εκείνος τον άντρα μου και του λέει: Πέστε της να μη φωνάζει, μας ακούει ο κόσμος».

Στα δέκα χρόνια απ’ τη δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα, φοιτητή της Ανωτάτης Εμπορικής και μέλους της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευσε την παραπάνω συνέντευξη με την μητέρα του.

Ο Σωτήρης Πέτρουλας δολοφονήθηκε στις 21.7.1965 κατά τη διάρκεια των μεγάλων λαϊκών κινητοποιήσεων του Ιούλη του 1965, που έμειναν γνωστές στην Ιστορία ως «Ιουλιανά».

Ο Σωτήρης Πέτρουλας γεννήθηκε το 1942, στη Μονή Τσίγκου Λακωνίας ή Πετρουλιάνικα. Η οικογένειά του ήταν οικογένεια κομμουνιστών, πρωτοπόρων αγωνιστών, που έδρασαν στις γραμμές του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Συνολικά 31 ήταν τα μέλη της οικογένειας Πέτρουλα που δολοφονήθηκαν στα χρόνια 1943 – 1950.

Από νεαρή ηλικία μπήκε στη βιοπάλη, ενώ παράλληλα σπούδαζε, τελειώνοντας με άριστα τη Μέση Εμπορική Σχολή της Αθήνας. Στην Ανωτάτη Εμπορική μπήκε με υποτροφία, χωρίς να παρακολουθήσει μαθήματα σε φροντιστήριο.

Στα 1959 οργανώθηκε στη Νεολαία της ΕΔΑ, ενώ πήρε μέρος και στο ιδρυτικό πανελλαδικό συνέδριο της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (28.3 – 1.4.1965), της οποίας αναδείχθηκε στέλεχος.

Λίγους μήνες μετά δολοφονήθηκε. Η θυσία του παραμένει ζωντανή και τιμάται στην πράξη στην καθημερινή δράση «για την ανασύνταξη του εργατικού και φοιτητικού κινήματος, το δυνάμωμα της Κοινωνικής Συμμαχίας σε κατεύθυνση ρήξης και ανατροπής με τα μονοπώλια και τον καπιταλισμό», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΠΟ Σπουδάζουσας Αθήνας της ΚΝΕ, η οποία θα καταθέσει λουλούδια στο σημείο όπου δολοφονήθηκε ο Σωτήρης Πέτρουλας (Σταδίου και Χρ. Λαδά) αύριο Πέμπτη 21 Ιούλη, στις 11.00.

Βλ. περισσότερα:

Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1949-1967, τόμ. Γ1, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2020,σελ. 530- 536.

«Ριζοσπάστης», 22.7.2015.