Λεων. Παυλίδης: Τι μου είπε μια νύχτα στη Γενεύη ο Βλαδίμηρος Λένιν

Στο τμήμα των αναμνήσεών του που αναδημοσιεύουμε παρακάτω από το «Νουμά» του 1919, ο Λεωνίδας Παυλίδης αφήνει τον ίδιο το Λένιν να εξηγήσει τι είναι ο μαξιμαλισμός (μπολσεβικισμός) «ως σύστημα θεωριών και προσφορά ζωής».

Σε μια πρώτη προσέγγισή μας στο πρόσωπο και το έργο του Κύπριου κομμουνιστή δημοσιογράφου και ποιητή-λογοτέχνη Λεωνίδα Παυλίδη -δείτε εδώ- , ο οποίος για ένα σύντομο χρονικό διάστημα διετέλεσε και αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη, αναφερθήκαμε μεταξύ άλλων και στη συνάντησή του με τον Λένιν στη Γενεύη. Τότε δεσμευτήκαμε σύντομα να αναφερθούμε πιο αναλυτικά στη συνάντηση αυτή.

Σήμερα λοιπόν μεταγράφουμε μέρος των αναμνήσεων  του Λ. Παυλίδη από τη συνάντησή του με τον ηγέτη της Οχτωβριανής Επανάστασης,  όπως τις παρουσιάζει ο Μ. Μ. Παπαϊωάννου, σε άρθρο του στον Ριζοσπάστη, που με τη σειρά του αναδημοσίευσε από το περιοδικό «Νουμάς». Μεταγράφουμε ολόκληρο το άρθρο του Μ. Μ. Παπαϊωάννου από το φύλλο της 20/4/1975.

Συνάντηση με τον Λένιν του ποιητή Λεωνίδα Παυλίδη στη Γενεύη

Ο Λένιν ήταν άγνωστος στην Ελλάδα πριν την Οκτωβριανή επανάσταση. Ο Σκληρός, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στους λίγους Έλληνες διανοούμενους μαρξιστές, ως το 1917 γνώριζε από τους μεγάλους  Ρώσους θεωρητικούς μόνο τον Πλεχάνοφ.  Η άγνοια αυτή και του ονόματος ακόμη του ηγέτη της σοσιαλιστικής επανάστασης στη Ρωσία, εξηγεί τις άπειρες παρανοήσεις που διαπιστώνει κανείς διαβάζοντας την ειδησεογραφία και αρθρογραφία του ελληνικού και ιδιαίτερα του αθηναϊκού καθημερινού Τύπου της εποχής. Το ίδιο θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς και σχετικά με τη φυσιογνωμία και το ρόλο του Λίμπκνεχτ στη γερμανική σοσιαλιστική επανάσταση του 1918. Ενώ γνωρίζουν τους αποστάτες σοσιαλδημοκράτες αγνοούν τον αρχηγό του γερμανικού προλεταριάτου.

Λεων. Παυλίδης: Τι μου είπε μια νύχτα στη Γενεύη ο Βλαδίμηρος Λένιν

Λεωνίδας Παυλίδης (1890-1957)

Τα πράγματα αλλάζουν κάπως ύστερα από την  επαναστατική κοινωνική αλλαγή στην πρώην τσαρική αυτοκρατορία. Καθώς η προσοχή του κόσμου συγκεντρώνεται στα   συγκλονιστικά γεγονότα της Ρωσίας, διανοούμενοι, λογοτέχνες άλλοτε ουτοπιστές σοσιαλιστές, αρχίζουν να επηρεάζονται από αυτά, να τα δέχονται στη νικηφόρα πορεία τους και να γράφουν ποιήματα, άρθρα κ.λπ. σύμφωνα με το ρυθμό τους.  Η κίνηση αυτή σημειώνει μια μεγάλη νίκη στον τομέα των γραμμάτων και των τεχνών. Κερδίζει το πολυφημισμένο περιοδικό του μαχόμενου δημοτικισμού, το «Νουμά»  του Δημήτρη Ταγκόπουλου, που από το 1918 χαράζει νέα πορεία και αλλάζει τους στόχους του μέσα στην περιοχή του πνεύματος. Γίνεται λογοτεχνικό περιοδικό με κοινωνικούς και σοσιαλιστικούς προσανατολισμούς.

Μέσα στα επαναστατικά  ποιήματα, διηγήματα και άρθρα, που γεμίζουν τις σελίδες του «Νουμά» ανακαλύπτουμε και μια μελέτη που δημοσιεύεται σε οχτώ συνέχειες, του νεαρού τότε Κύπριου λογοτέχνη Λεωνίδα Παυλίδη με τον τίτλο «Το κοινωνικό πρόβλημα», η οποία είναι αφιερωμένη στη σοσιαλιστική επανάσταση του 1917 στη Ρωσία.

Ο Λεωνίδας Παυλίδης, αφού δώσει μια εικόνα των προλεταριακών επαναστάσεων του 1848 και 1871 στη Γαλλία, θα αναλύσει την προεπαναστατική κατάσταση στη Ρωσία, για να κατανοηθεί καλύτερα η επανάσταση του 1917. Τα ιδιαίτερα σημαντικά μέσα σ’ αυτή τη μελέτη είναι οι αναμνήσεις του Παυλίδη από μια συνάντησή του με τον Λένιν στα 1917 στη Γενεύη. Συναντήσεις Ελλήνων με τον Λένιν, την εποχή που ζει στην Ευρώπη, οπωσδήποτε υπάρχουν. Ο Αβροτέλης Ελευθερόπουλος, έλεγε στους φοιτητές του, όταν δίδασκε κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, πως συχνά ο Λένιν παρακολουθούσε το μάθημά του στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Και στις επεμβάσεις του επέμενε να του τονίζει του Ελευθερόπουλου, πως η κοινωνιολογία δεν είναι απολιτική, όπως δίδασκε ο καθηγητής, αλλά πολιτική επιστήμη. Δεν γνωρίζω αν ο Ελευθερόπουλος άφησε γραπτές αναμνήσεις από τις συναντήσεις του με τον Λένιν. Έτσι οι αναμνήσεις του Παυλίδη μένουν οι μόνες ως τώρα.

Στο τμήμα των αναμνήσεών του που αναδημοσιεύουμε παρακάτω από το «Νουμά» του 1919, ο Λεωνίδας Παυλίδης (1895 – 1957) αφήνει τον ίδιο το Λένιν να εξηγήσει τι είναι ο μαξιμαλισμός (μπολσεβικισμός) «ως σύστημα θεωριών και προσφορά ζωής»:

«Και θυμάμαι στο σημείο τούτο με μια μυστηριακή γητειά τι μου είπε μια χειμωνιάτικη, μια λευκή νύχτα στη Γενεύη ο Βλαδίμηρος Λένιν. Στα λόγια εκείνα του Προφήτη του Ρωσικού Μαξιμαλισμού νοιώθω πως λάμπει και καίγει όλη η ουσία της σημερινής προσπάθειάς του για τη σωτηρία του κόσμου».

Λεων. Παυλίδης: Τι μου είπε μια νύχτα στη Γενεύη ο Βλαδίμηρος Λένιν

«Εμείς οι Ρώσσοι, που πήραμε συναίσθηση του ανθρώπινου προορισμού, άρχισε κρυσταλλόμορφος κι αναλλοίωτος ο Βλαδίμηρος Λένιν, μισούμε θανάσιμα τη σημερινή Ανθρωπότητα. Ο πολιτισμός της, η συνείδησή της, η τελικότητά της μας γιομίζουν από περιφρόνηση. Σήμερα βασιλεύει η αριστοκρατία της πονηριάς, της μικροπρέπειας, του αλλοπροσαλλισμού για την κατάχτηση της εύκολης ευτυχίας; Ό,τι βρίσκεται δομένο από Υψηλή Χάρη στους ανθρώπους εκείνο μονάχα σταδιοδρομεί με τους νόμους της τελείωσης. Η τέχνη, η μουσική, η φιλοσοφία και η έρευνα. Ό,τι όμως αφέθηκε στην ελεύτερη βούληση των ανθρώπων σακατεύτηκε, αλλομόρφισε καταχωνιάστηκε. Η ηθική, ο κοινωνικός και πολιτικός βίος. Πάρτε στο νόημά τους τα λόγια μου. Άστε λεύτερη την αίσθησή σας. Δοκιμάστε αδέσμευτα τα νεύρα σας, τη ορμή σας, τις απώτερες σκοπιμότητες των εφέσεών σας. Και τότε θα δείτε ολοφάνερα το χάος και την απόγνωση που βασανίζουν τον άνθρωπο, του μπερδεύουν τον τελειοποιητικό ρυθμό του, τόνε τσαλακώνουν, τόνε κουρελιάζουν και τον ρίχνουν άψυχο, άμυαλο, άκαρδο στη σημερινή βιοπάλη. Το άτομο δούλος των συνθηκών, η κοινωνία σκλάβα στην πρόληψη, η οικουμένη είλωτας της ανάγκης. Το απόλυτο έγινε σχετικό κι η ζωή παντού και πάντα ένας οιχτρός αντιφυσιολογικός, αντιπνευματικός, ψυχοφτόρος συμβιβασμός και συμβατισμός. Ψεύτικες θεωρίες, ψεύτικα αξιώματα, ψεύτικες αναλογίες, ψεύτικη άθροιση οιχτροτάτων αξιών ήθους, και στοχασμού. Εμείς δουλεύουμε τώρα για τη χώρα μας. Υποφέρουμε, πεινάμε, παγώνουμε. Θέλουμε λοιπό να ευτυχήσουμε, να χορτάσουμε, να ζεσταθούμε. Όχι όμως απ’ το ψωμί των ξένων χεριών. Είναι ξινό. Μα απ’ το ψωμί που κάρπισαν οι γαίες μας. Η Ρωσία είναι τόπος πλουτοπαραγωγικών δυναμικοτήτων ακαταμέτρητης αξίας. Πρέπει όλοι οι Ρώσοι να ευτυχήσουμε και τα μέσα υπάρχουν.

Ο απολυταρχισμός μάς μποδίζει παίρνοντας την ευτυχία του ρωσικού λαού και παίζοντάς τη στα διπλωματικά, τα πολιτικοτυχοδιωκτικά χαρτοπαίγνια της Ευρώπης. Γιατί νοιώθει πως έτσι θα βασιλεύει για πάντα. Οι παπάδες, οι κακοί υπάλληλοι, οι πλούσιοι, οι εκμεταλλευτές ο στρατιωτικοί είναι τα εσωτερικά θηρία που την προστατεύουν. Μα τώρα τα εκατομμύρια των Ρώσσων, τα πολλά, τα μεγαλοδύναμα είναι δικά μας. Οι  δυστυχισμένοι και οι μορφωμένοι, οι δυο πόλοι που θα κρατήσουν γερά τη ρόδα του γενικού καθαρμού είναι μαζί μας. Τον πόλεμο τόνε χαιρόμαστε που ξέσπασε. Γιατί με το τέλος του θα ξεσπάσει κι η επανάστασή μας. (Βρισκόμαστε τότε στα 1915 κι ο Βλαδίμηρος Λένιν πρόσμενε το ξέσπασμα της Επανάστασης για το 1920, οπότε πίστευε πως θα ’παυε κι ο πόλεμος).

Η Γερμανία και να νικήσει δε θα στεριώσει τον Τσαρισμό, γιατί κανενός είδους απολυταρχία δε θα μπορέσει να σταθεί στα πόδια της. Ο πόλεμος ακριβώς θα ξεσκεπάσει τους κεφαλαιοκράτες κι οι λαοί  θα πάρουν πλέρια συνείδηση της κακομοιριάς των σημερινών καθεστώτων. Προπάντων θα σιχαθούν την κρατική πολιτική. Για το Ρωσικό Λαό εμείς αρκούμε. Το μόνο πρόβλημα που μας ξαφνιάζει είναι μην τυχόν δε βρεθούν σ’ όλες τις χώρες ώριμα τα μέσα του γενικού καθαρμού. Εμείς ζητούμε τρία πράγματα: Να χαλάσουμε τη στρατοκρατική σύνθεση της απολυταρχίας, να σβήσουμε τη φενάκη της Δούμας και να ζωντανέψουμε την οργάνωσή μας με τρόπο που να ’ρθει τούτη σ’ άμεση επαφή με όλα τα κυβερνεία της Ρωσίας. Τ’ άλλα είναι ζήτημα εφαρμογής μεθόδων. Τη γνώση την έχουμε. Ο Μαρξισμός θα μας χρησιμέψει για το πρώτο στάδιο της εφαρμογής. Θα κάνουμε τη Ρωσία Συνομοσπονδία Σοσιαλιστικού Κράτους μ΄ ευρύτατο αποκεντρωτικό διοικητικό σύστημα. Θα δέσουμε χειροπόδαρα τα παραστρατισμένα ένστιχτα των συντηρητικών και θα αφήσουμε ολότελα αδέσμευτες τις πνευματικές δυνάμεις του Ρώσου. Έτσι ο λαός μας θα βρει τα Καινούρια Αγαθά Είδωλά του για να ευτυχήσει και προοδέψει και τελειωθεί λατρεύοντάς τα με απόλυτη πίστη. Θα του δώσουμε, καινούριοι εμείς θεοί του, το μάννα της ζωής. Το πώς θα το δει η Οικουμένη σαν ερθούμε στην εξουσία, όχι και πολύ αργά. Αλλά τότε θα κηρύξουμε τη σταυροφορία της ιδεολογίας μας εναντίον όλης της κεφαλαιοκρατικής και αποτυφλωμένης της κακόβουλης ανθρωπότητας. Και να μού το θυμάστε πως θ’ απλωθεί «ο Καινούργιος Ρωσισμός» σ’ όλη τη Γη, στην Ασία πρώτα και κατόπι στην Ευρώπη και στον άλλο κόσμο ύστερα….»

«Τα λόγια τούτα που σήμερα μου φαίνεται σαν να τ’ ακούω σε θείο ενύπνιο τ’ άκουσα απ’ το ίδιο το στόμα του σημερινού Προφήτη της Σωτηρίας του Κόσμου. Και συλλογίζομαι πως τα λόγια τούτα μπορούν να χρησιμεύσουν σαν ερμηνευτικό κλειδί στην κατανόηση του Μαξιμαλισμού όπως φανερώθηκε στα 1917.»

Όπως φαίνεται από το παραπάνω κείμενο ο Λεωνίδας Παυλίδης γράφοντας μια παρεξηγημένη δημοτική γλώσσα των πρώτων δεκαετιών του αιώνα μας, δυσκολεύεται να εκφραστεί στρωτά πράγμα που δυσκολεύει και τον αναγνώστη του. Όμως παραμένει η αξία των όσων λέει για το Λένιν, και των όσων ο Λένιν του είπε.

 

Facebook Twitter Google+ Εκτύπωση Στείλτε σε φίλο

Κάντε ένα σχόλιο: