100 χρόνια από την ίδρυση του Κόκκινου Στρατού: Από το Βόλγα στον Όντερ

Σαν σήμερα το 1918 ιδρύεται ο Κόκκινος Στρατός, στον οποίο οι λαοί της ΕΣΣΔ χρωστούν την εδραίωση της Επανάστασης του Οχτώβρη και οι λαοί όλου του κόσμου οφείλουν τη συντριβή του ναζιστικού τέρατος. Σε αυτή τη συντριβή, που διαφαινόταν ήδη στον ορίζοντα, είναι αφιερωμένο το κείμενο του Κώστα Καραγιώργη, διευθυντή του “Ριζοσπάστη”, που δημοσιεύτηκε στις 23 Φλεβάρη 1945, εν μέσω της νικηφόρας προέλασης του Κόκκινου Στρατού με τελικό προορισμό το Βερολίνο. Το κείμενο, ως αναδημοσίευση από το Ριζοσπάστη των Τρικάλων στις 31 Γενάρη του ίδιου έτους, προέρχεται από τη συλλογή κειμένουν του δημοσιογράφου με τίτλο “Από τη Βάρκιζα στον Εμφύλιο”, επιμ. Άγγελος Σιδεράτος, Αθήνα 2002.

Ένας δρόμος από χιλιάδες χιλιόμετρα, άλλοτε χιονισμένος και παγωμένος, άλλοτε πλημμυρισμένος και λασπωμένος, άλλοτε ξηρός και σκονισμένος. Αλλά πάντα δρόμος θριαμβευτικής πορείας για τους αετούς του κόκκινου στρατού και δρόμος ατιμωτικής φυγής για τα τσακάλια των χιτλερικών συμμοριών.

Σκόρπισαν το θάνατο, την αρρώστια, την καταστροφή, την απέραντη θλίψη στις ρούσικες στέπες, στα παράλια της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας, στην Κεντρική Ευρώπη, στα Βακάνια, στη Βόρεια και τη Δυτική Ευρώπη, στην Ιταλική Χερσόνησο και στη Βόρεια Αφρική. Έφεραν τη δολοφονική σημαία τους σε όλες τις άκρες και στις πιο απίθανες, της βασανισμένης Ευρώπης, Στα βρετανικά νησιά της Μάγχης, στο νορβηγικό πολικό Κιρκινές, στη Γαύδο και στο Καστερλόριζο, σε κάτι νησάκια του Βόλγα.

Στα νησάκια του Βόλγα…Αλλά εκεί ήταν το Στάλινγκραντ! Εκεί φώλιαζε συμπυκνωμένη στην υπέρτατη απόφαση η αδάμαστη θέληση των εκατομμυρίων του σοβιετικού λαού. Κάτι περισσότερο: Εκεί φώλιαζε συμπυκνωμένο το θανάσιμο μίσος ολόκληρης της ανθρωπότητας εναντίον του φασισμού.

Το μίσος και η θέληση έδωσαν την πνοή στον Κόκκινο Στρατό για τη μεγάλη εξόρμησή του. Το χιτλερικό φίδι άρχισε να κουλουριάζεται κάτω από τα διαδοχικά χτυπήματα. Άφησε τον Καύκασο, την Ουκρανία, την Κριμαία, τις Βαλτικές χώρες, τα Βαλκάια, τη Φιλανδία, τη Βόρεια Νορβηγία, την Ουγγαρία, τη μισή Σλοβακία, τη μισή Πολωνία. Στο Νότο και στη Δύση, κάτω από τα χτυπήματα των άλλων συμμάχων άρχισε να αφήνει τη μισή Ιταλία, τη Γαλλία, το Βέλγιο. Στο τέλος, πληγωμένο και κομματιασμένο, μα ακόμα τρομερό στο πάθος του και στη δύναμή του, το χιτλερικό φίδι κουλουριάστηκε στις όχθες του Ρήνου και στις όχθες του Βιστούλα. Εκατομμύρια Πολωνοί, Τσεχοσλοβάκοι, Ιταλοί, Νορβηγοί και Ολλανδοί αγωνιούσαν ακόμα κάτω από τη μπότα του χιτλερισμού, Και στον έκτο χρόνο του, ο πόλεμος αυτός, ο τρομακτικότερος σε συνέπειες που γνώρισε η πλάση, εξακολουθούσε να γίνεται έξω από τα σύνορα της Γερμανίας. Τα μεγαλύτερα φαρμάκια εξακολουθούσαν να τα πίνουν οι άλλοι λαοί και όχι ο γερμανικός.

Αλλά ήρθε η ώρα για τη μεγάλη σοβιετική επίθεση. Οι Γερμανοί την περίμεναν. Ήξεραν ότι στην άλλη όχθη του Βιστούλα οι σοβιετικοί στρατιώτες των τριανταεπτά και των σαρανταπέντε χρονών, οι χωριάτες, οι εργάτες που πέρασαν από την Πολεμική Ακαδημία της Μόσχας, ετοιμάζονταν να αναμετρηθούν με τους διάσημους ευγενείς “φον” της Πρωσικής Στρατιωτικής Ακαδημίας.

Εκείνο όμως, που δεν περίμεναν οι Γερμανοί, είναι ο τρόπος που έγινε η επίθεση. Μέσα στην καρδιά του βαριού χειμώνα η σοβιετική θύελλα εξαπολύθηκε απάνω τους από πέντε μεριές. Ο Ζούκωφ, με την τρομερότερη θωρακισμένη δύναμη που είδε ποτέ ο κόσμος, τράβηξε την ευθεία του Βερολίνου. Δυο στρατιές ρίχτηκαν στην Ανατολική Πρωσία. Ο Κόνιεφ τράβηξε για την ανυπολόγιστη σε αξία Σιλεσία. Άλλη στρατιά, μέσα στα δύσβατα Καρπάθια χτυπά την πόρτα του κέντρου της Τσεχοσλοβακίας.

Δεκαπέντε μέρες πέρασαν. Ο Ζούκωφ, έχοντας αφήσει δεκάδες χιλιόμετρα πίσω το πολιορκημένο Πόζναν, μπήκε στη γερμανική Πομερανία έφθασε στα 140 χιλιόμετρα από το Βερολίνο και λιγότερα από το μεγαλύτερο λιμάνις της Βαλτικής , το Στετίν. Ο Ροκοσόφσκυ και ο Τσερνιακόφσκυ απέκοψαν την Ανατολική Πρωσία, κατέχουν πια τα τρία τέταρτα απ’αυτήν την πλούσια περιοχή, που ήταν η φωλιά των Γιούνκερς και του χιτλερισμού Πάει το Μέμελ, η Καινιξβέργη καίγεται, σοβιετικά άρματα βαδίζουν κατά του Νταντσίχ. Τριάντα γερμανικές μεραρχίες βρίσκονται αποκομμένες παραπάνω, στην παραλία της Λετονίας.

Ο Κόνιεφ βάζει στο χέρι ολόκληρη την πάμπλουτη περιοχή της Σιλεσίας, όπου οι Γερμανοί είχαν συγκεντρώσει τουλάχιστον τη μισή πολεμική τους βιομηχανία. Πάει το Όπελν, το Μπρέσλαου χαροπαλεύει, ο χιτλερικός δήμαρχός του ντουφεκίζεται από το Χίτλερ “επί δειλία”.

Ο Μαλινόφσκι και ο Πετρώφ προχωρού συστηματικά στην Τσεχοσλοβακία. Η χιτλερική λυσσασμένη αντίσταση στην ουγγρική πρωτεύουσα βρίσκεται στα τελευταία της.

“Η ρόδα της τύχης δε γυρίζει πια για τους Γερμανούς”, γράφει η “Ισβέστια” της Μόσχας..

Είναι άγνωστο αν θα κατορθώσουν οι Γερμανοί να στήσουν καινούργια αμυντική γραμμή ή αν ο κλονισμός που είχε το μέτωπό τους σε πλάτος 700 χιλιομέτρων θα οδηγήσει σε οριστική κατάρρευση.

Ωστόσο είναι γεγονός ότι ο πόλεμος μεταφέρθηκε μέσα στο γερμανικό έδαφος. Σε όση Ανατολική Γερμανία δεν κατέλαβν ακόμα οι Ρώσοι βασιλεύει το χάος, ο πανικός και η αποσύνθεση, και το μεγαλύτερο χάος βασιλεύει στο ίδιο το Βερολίνο. Εκατομμύρια πρόσφυγες, καθαρόαιμοι άριοι Γερμανοί σέρνονται μ’ένα μπόγο κουρέλια (“είναι ό,τι απέμεινε από την περιουσία τους” τηλεγραφούν οι Σουηδοί δημοσιογράφοι) μέσα στην παγωνιά, τα χιόνια και τη λάσπη. “Τρόφιμα υπάρχουν ελάχιστα”…Οι ξένοι εργάτες δραπετεύουν Οι δήμοι του Χίμλερ ντουφεκίζουν επί τόπου κάθε έναν που τολμάει να αναστενάξει δυνατά. Ο γερμανικός λαός δοκιμάζει με τόκο απάνω στη σάρκα του όλα όσα τράβηξαν οι λαοί της Ευρώπης από τους χιτλερικούς δήμιους.

Και δεν φαίνεται για τους χιτλερικούς φως στο χιονισμένο ορίζοντα. Η επίθεση μπήκε στην τρίτη εβδομάδα. Ο Ροκοσόφσκυ τραβάει για το Ντάντσιχ, ο Πετρώφ για την Πράγα, ο Ζούκωφ για το Βερολίνο… “Δεν έχουμε ούτε Ουράλια, ούτε στέπες να ξεμακρύνουμε. Πού θα βρούμε μια γραμμή που να μην αναποδογυριστεί μέσα σ’ένα εικοσιτετράωρο;” γράφει η “Ντόιτσε Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ”, αυτή η πιο παλιά και πιο σοβαρή γερμανική εφημερίδα.

Πού θα βρουν αυτή τη σωτήρια γραμμή οι χιτλερικοί της Γερμανίας και μαζί μ’αυτούς και οι ομοϊδεάτες τους σε όλο τον κόσμο;

Τώρα ή λίγο αργότερα θα βουλιάξει μια για πάντα κάθε τέτοια σωτήρια γραμμή. Η ρόδα της τύχης μόνο ανάποδα θα γυρίζει πια για τους χιτλερικούς-και για τους φασίστες όλου του κόσμου…

Εισαγωγή-Επιμέλεια: Δύσκολες Νύχτες