Βαθύς γνώστης της ρωσικής γλώσσας και του ρωσικού πολιτισμού ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος ασχολήθηκε με τη μετάφραση σπουδαίων έργων της ρώσικης λογοτεχνίας, σύγχρονων και παλαιότερων. Εξαιρετικό δείγμα της μεταφραστικής του δουλειάς αποτελεί και η απόδοση της Αφήγησης της Εκστρατείας του Ίγκορ.
Η Στέπα του Αντόν Τσέχοφ κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1888 και θεωρείται από τα πιο δημοφιλή πεζογραφήματά του. Το 1960 η Έφη Πλιάτσικα – Πανσελήνου επιμελήθηκε λογοτεχνικά τη μετάφραση της Στέπας από τα ρωσικά. Η μετάφραση άρχισε να δημοσιεύεται στις 15 Μαρτίου 1960 και ακολούθησαν δεκατέσσερις συνέχειες. Ο Θανάσης Νιάρχος συγκέντρωσε τις συνέχειες και το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του πήρε μορφή σε μια καλαίσθητη έκδοση που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2018 από τον Καστανιώτη.
Η 9η Μάη 1945 είναι καταγεγραμμένη στην ιστορία ως η μέρα που παραδόθηκε άνευ όρων η ναζιστική Γερμανία. Είναι η μέρα λήξης του Β’ Παγκόσμιου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου. Λίγες μέρες πιο πριν την 1η Μάη 1945 η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο καρφώνεται στο Βερολίνο, στην καρδιά του ναζιστικού κτήνους.
Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι ωμό, σκληρό, ίσως αντιηρωικό, αλλά αποκαλυπτικό των ψυχικών συγκρούσεων που προκαλεί η δύναμη των βασανιστηρίων στο ανθρώπινο σώμα και στο νου όταν αυτά γίνονται έρμαια του πόνου και των ανεξέλεγκτων φυσικών αναγκών.
Ένα διήγημα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν με «άρωμα» Ελλάδας, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα παιδικού βιβλίου που συμπίπτει με την επέτειο γέννησης του μεγάλου Δανού παραμυθά.
Στις 2 του Απρίλη 1994 έφυγε από τη ζωή ο Κώστας Πουρναράς (Μπόσης), δάσκαλος και σπουδαίος λογοτέχνης, που στάθηκε στο πλευρό των αδικημένων και καταπιεσμένων, στρατεύτηκε στην υπόθεση του δίκιου τους και αφιέρωσε την ζωή και το έργο του στον αγώνα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους και την εξάλειψη των αιτιών που γεννούν την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Η Ελένη Σαραντίτη έγραψε το 1996 το μυθιστόρημα «Κάποτε ο κυνηγός…». Τίτλος εμπνευσμένος από το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη «Το σπίτι κοντά στη θάλασσα», το οποίο προτάσσεται. Αφηγήτρια είναι η Ευριδίκη, ένα νεαρό κορίτσι γεννημένο στην Τασκένδη από γονείς, παιδιά πολιτικών προσφύγων.
Το Σκλαβοχώρι είναι ένα χωριό κάπου στη Λέσβο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αλλά οι Τούρκοι δεν εμφανίζονται πουθενά μέσα στο μυθιστόρημα. Οι κάτοικοί του είναι σκλαβωμένοι όχι μόνο σε αυτούς, αλλά και στους πλούσιους άρχοντες, τους προεστούς. Είναι σκλαβωμένοι στη φτώχεια, στην αμάθεια, στις παραδοσιακές αξίες. Τριπλά σκλαβωμένες είναι οι γυναίκες…
Από τα πιο γνωστά έργα του Τζων Στάινμπεκ και της παγκόσμιας λογοτεχνίας θεωρήθηκε ύμνος στον άνθρωπο, στην ανθρωπιά και στη δύναμη της οικογένειας. Χάρισε στον συγγραφέα το βραβείο Πούλιτζερ αλλά προκάλεσε και αντιδράσεις από υποστηρικτές φιλελευθέρων απόψεων οι οποίοι τον κατηγόρησαν ότι απεικονίζει υπερβολικά την άσχημη εικόνα του καπιταλισμού και της μετανάστευσης.
Η Ζωή Βαλάση κατορθώνει να δώσει όχι μόνο πτυχές από τη ζωή στην Ανατολική Γερμανία, αλλά και να θίξει με ιδιαίτερη ευαισθησία ζητήματα της νεοελληνικής ιστορίας και των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων. Πολύ όμορφη ιστορία με χιούμορ και παιδική αθωότητα, χωρίς καθόλου διδακτισμό και κήρυγμα, μέσα από την οποία αναδεικνύεται η αξία της συντροφικότητας και της φιλίας.
