Βλάντε Ντίβατς – ένας σκληρός εθνικιστής που έγινε παγκόσμιο είδωλο

Ο Ντίβατς κλείνει σήμερα μισό αιώνα ζωής κι εμείς ξεχωρίσαμε τέσσερα χαρακτηριστικά κεφάλαια της διαδρομής ενός αστέρα, που κατάφερε να κάνει μεγαλύτερη καριέρα κι από τον ηθοποιό “σωσία” του, Ζακ Ρενό…

Παρτιζάν

Πολλές Γιουγκοσλάβικες ομάδες είχαν μπροστά από το όνομά τους ως πρόθεμα το ΚΚ. Αλλά αυτό ήταν απλή συνωνυμία και δεν είχε το παραμικρό κομμουνιστικό υπονοούμενο. Περίπου σαν τη σχέση της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο -πόσο μάλλον μετά από αυτόν- με το σοσιαλισμό.

Ο Ντίβατς ξεκίνησε να παίζει μπάσκετ στην ΚΚ Ελάν της γενέτειρας πόλης του (Πριγιέπολιε), αναδείχτηκε στη Σλόγκα Κράλιεβο και πρωταγωνίστησε με την ΚΚ Παρτιζάν, με την οποία πήρε κι ένα πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας. Μιλάμε για μια Λίγκα που εκείνη την εποχή ειδικά ξεχείλιζε από ταλέντο, παικταράδες και ομάδες-θρύλους (όπως η Γιουγκοπλάστιγκα, που πήρε τα σκήπτρα τα επόμενα χρόνια), κι ήταν σαν μια ευρωπαϊκή μικρογραφία του ΝΒΑ, με τρομερό ανταγωνισμό.

Η Παρτιζάν του Ντίβατς έφτασε και στο πρώτο Φάιναλ-Φορ της ιστορίας (όπου συμμετείχε κι ο Άρης), αλλά αποκλείστηκε στον ημιτελικό τη Μακάμπι. Ο Ντίβατς έφυγε μετά από ένα χρόνο στο ΝΒΑ και δεν πρόλαβε τη φοβερή φουρνιά παικτών (με Ομπράντοβιτς προπονητή) που έφτασαν την ομάδα στην κορυφή της Ευρώπης το 92′, αν και έπαιζε όλη τη χρονιά εξόριστη, μακριά από το γήπεδό της.

Το 99′ που ήταν η χρονιά του μεγάλου λοκ-άουτ στο ΝΒΑ, ο Ντίβατς επέστρεψε στη Γιουγκοσλαβία (ή ό,τι είχε απομείνει από αυτήν) παίζοντας για μερικούς αγώνες με τη φανέλα του Ερυθρού Αστέρα, του αιώνιου αντίπαλου της Παρτιζάν. Οι οπαδοί της τελευταίας θεώρησαν προδοσία την κίνησή του και το μίσος προς το πρόσωπό του δε μαλάκωσε ούτε καν όταν ανέλαβε διοικητικό πο΄στο στην ομάδα.

ΝΒΑ

Ο Ντίβατς πήγε στο ΝΒΑ το 89′ για τους Λέικερς, χωρίς να γνωρίζει ούτε λέξη αγγλικά, κατάφερε όμως να κερδίσει τους πάντες με το ταλέντο και τον εύθυμο χαρακτήρα του. Το πέρασμά του συνέπεσε με την παρακμή και το κακό φεγγάρι των Λέικερς, ως το 96′ που έφυγε ως αντάλλαγμα για να έρθει ο Κόμπε Μπράιαντ, που θα ξανάφερνε στο Λος Άντζελες τίτλους.

Πέρασε δυο χρόνια στη Σάρλοτ και μια δεύτερη εφηβεία στους Σακραμέντο Κινγκς, που έγιναν διεκδικητές του τίτλου, χάρη στον Κρις Γουέμπερ και τη σερβική παροικία των Ντίβατ-Στογιάκοβιτς (ο δεύτερος μπήκε υπό την υψηλή προστασία του συμπατριώτη του). Οι Κινγκς μάλιστα απέσυραν τη φανέλα του Ντίβατς με το νο 21 για την εξάχρονη προσφορά του στην ομάδα.

Ο Σέρβος, μεταξύ άλλων κατορθωμάτων, κατάφερε να γίνει ο πρώτος Ευρωπαίος -μη αμερικανοθρεμμένος- παίκτης που έφτασε τις χίλιες συμμετοχές στο ΝΒΑ.

Εθνική Γιουγκοσλαβίας-Σερβίας

Το κεφάλαιο αυτό άνοιξε με αρκετά επώδυνο τρόπο για το 18χρονο Ντίβατς, που έγινε μοιραίος στον επικό ημιτελικό του Μουντομπάσκετ της Μαδρίτης με τους Σοβιετικούς, που ανέτρεψαν προβάδισμα 9 πόντων μέσα σε 45 δευτερόλεπτα και έστειλαν το παιχνίδι στην παράταση με τρία απανωτά τρίποντα. Το ένα εξ αυτών ήρθε έπειτα από λάθος του αμούστακου Βλάντε, που έκανε διπλή τρίπλα στο κέντρο του γηπέδου.

Από το 89′ και το Ευρωμπάσκετ του Ζάγκρεμπ, οι Γιούγκοι σάρωσαν τα πάντα στο διάβα τους, με μια χρχυσή γενιά που ήταν η ευρωπαϊκή απάντηση στην Dream-Team, αλλά δε θα αντιμετώπιζε ποτέ ενωμένη τους NBAers εξαιτίας του εμφύλιου πολέμου και της διάλυσης της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.

Η Σερβία πλήρωσε το εμπάργκο, που επεκτάθηκε προφανώς στον αθλητισμό, κι επέστρεψε στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας το 95′ κατακτώντας την κορυφή. Οι Κροάτες που ήταν τρίτοι στο βάθρο, αποχώρησαν πριν την απονομή των μεταλλίων στους Σέρβους, σε ψυχρό, εμφυλιοπολεμικό κλίμα, με ανοιχτές πληγές ακόμα.

Η Σερβία πήρε σχεδόν τα πάντα στο διάστημα της κυριαρχίας της τα επόμενα χρόνια. Το αποκορύφωμα ήρθε στο κύκνειο άσμα του Ντίβατς με την Εθνική, στο Μουντομπάσκετ του 2002 στην Ιντιανάπολη, όπου εκθρόνισαν τους Αμερικάνους μες στο σπίτι τους και έφτασαν στην κορυφή του κόσμου (και με τη βοήθεια του Πιτσίλκα) στον τελικό με την Αργεντινή.

Ήμασταν κάποτε αδέρφια

Ένα άλλο νικηφόρο Μουντομπάσκετ, του 90′ στην Αργεντινή, ήταν η αρχή του τέλους της φιλίας του με τον Ντράζεν Πέτροβιτς. Στα επινίκια της επικράτησης επί των Σοβιετικών στον τελικό, μπήκε στον αγωνιστικό χώρο ένας οπαδός με τη σημαία της Κροατίας.

Ο Ντίβατς του την άρπαξε οργισμένος, γιατί αυτή ήταν μια επιτυχία που ανήκε σε όλη τη Γιουγκοσλαβία κι από αυτήν την άποψη είχε δίκιο. Ήταν όμως σεσημασμένος σκληρός Σέρβος εθνικιστής κι αυτή η κίνηση χάλασε τις σχέσεις του με τους συμπαίκτες του στην Εθνική κι ανάμεσά τους τον Ντράζεν, που είχε κάνει κι αυτός το άλμα στο ΝΒΑ.

Το καλοκαίρι του 93′ ο Πέτροβιτς αφήνει πρόωρα την τελευταία του πνοή σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, αλλά ο Ντίβατς δε θα παραβρεθεί προφανώς στην κηδεία του. Πολλά χρόνια αργότερα, επισκέπτεται τους γονείς του Ντράζεν στην Κροατία, συμφιλιώνεται μαζί τους, ενώ το αμερικάνικο ESPN γυρίζει ένα επεισόδιο από το αθλητικό ντοκιμαντέρ 30/30, με την ιστορία των δύο φίλων που τους χώρισε ο πόλεμος, αλλά κάποτε ζούσαν ευτυχισμένοι, όπως ακριβώς κι οι δύο λαοί τους, στην ενωμένη Γιουγκοσλαβία.

Υστερόγραφο

Ο Ντίβατς δεν έφυγε ποτέ από το χώρο του μπάσκετ, ασχολήθηκε διοικητικά τόσο με την Παρτιζάν, όσο και με τους Σακραμέντο Κινγκς -όπου ήταν ως παίκτης- αλλά και με την Ομοσπονδία μπάσκετ της Σερβίας. Δίνει έτσι τροφή και επιχείρημα σε πολλούς εγχώριους δημοσιογράφους ενάντια στο “δεινόσαυρο” Βασιλακόπουλο, που δεν ξεκολλάει από την καρέκλα του και δεν αφήνει να αναλάβουν το πόστο βετεράνοι άσοι του χώρου, για να βγουν μπροστά.