Μορφές του ΚΚΕ και των ταξικών αγώνων – Αλίκη Τσουκαλά

Συνεχίζουμε την αναφορά σε λιγότερο γνωστούς ήρωες της 100χρονης ιστορίας του ΚΚΕ.

Η Αλίκη Τσουκαλά γεννήθηκε στο Καρπενήσι στις 26 Μαίου 1928. Ο πατέρας της, Γιώργος Τσουκαλάς, ήταν δημοσιογράφος, συγγραφέας και ποιητής. Υπήρξε στενός φίλος του Κώστα Βάρναλη. Το μήλο έπεσε κάτω από την μηλιά και η Αλίκη από μικρή είχε μεγάλη έφεση στη λογοτεχνία και την μουσική. Ο πόλεμος όμως ήρθε να ανακόψει αυτήν την πορεία και τις σπουδές της.

Πατέρας και κόρη εντάσσονται στο ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ αντίστοιχα. Η δραστηριότητα της Αλίκης προκαλεί έκπληξη τους πάντες. Αεικίνητη, «καταφερτζού», καταφέρνει να είναι πάντα μπροστά σε όλες τις μεγάλες και μικρές κινητοποιήσεις. Όταν έρχεται η πολυπόθητη ώρα της ελευθερίας, η Αλίκη βρίσκεται στα ουράνια. Κάνει όνειρα για το μέλλον και την ζωή της.
Η ώρα της κρίσης όμως για την Αλίκη και την οικογένειά της είναι κοντά .

Η Βάρκιζα, η τρομοκρατία του αστικού κράτους, την οδηγούν στην παρανομία. Μέλος του ΚΚΕ τώρα πια, αγωνίζεται με όλες της τις δυνάμεις για την επιτυχία του αγώνα. Αρχές του 1949, στα χτυπήματα που δέχεται η ΚΟΑ του ΚΚΕ, η Αλίκη και ο πατέρας της συλαμβάνονται. Μαζί τους και ο Τάκης Φίτσιος, δημοσιογράφος και στενός φίλος του Άρη Βελουχιώτη (είναι μαζί στο μπαλκόνι της Λαμίας, όπου ο Άρης εκφωνεί τον φημισμένο λόγο του).

Οι συλληφθέντες βασανίζονται άγρια από την ασφάλεια. Πλήν ενός..του Γιώργου Τσουκαλά. Ο πατέρας της Αλίκης σπάει πολύ γρήγορα και δέχεται να υπογράψει δήλωση αποκήρυξης του ΚΚΕ. Πιστεύει ότι θα πείσει τους βασανιστές της κόρης του να δεχτούν να την απελευθερώσουν.

Το στρατοδικείο θα αρχίσει στην Χαλκίδα στις 15 Μάρτη του 1949. Ο πατέρας της φαίνεται σχεδόν να έχει χάσει τα λογικά του. Κυκλοφορεί μέσα στο δικαστήριο με ένα ευαγγέλιο στο χέρι και ζητάει να αθωώσουν την κόρη του.. Η Αλίκη παραμένει ψύχραιμη, υπερασπίζεται την ιδεολογία της, το δίκαιο του αγώνα. Όταν τελειώνει την απολογία της, ο στρατοδίκης Καρράς της ζητάει να κάνει προφορική δήλωση αποκήρυξης του ΚΚΕ και της ιδεολογίας του και της υπόσχεται ότι θα τύχει επιείκειας. Όλοι στο δικαστήριο κρατούν την ανάσα τους. Ο πατέρας γονατιστός μπροστά της, πανιασμένος, περιμένει να ακούσει την απόκριση της κόρης του. Η Αλίκη απαντά ..

«Μονάχα δήλωση ότι αποκηρύσσω τον πατέρα μου και όχι τις ιδέες μου, μπορώ να σας υπογράψω».

Το δικαστήριο την καταδίκασε σε θάνατο με την αιτιολογία ότι «αποβαίνει επιβλαβής δια την πατρίδα»…

Η Αλίκη, ο Τάκης Φίτσιος και άλλοι 6 αγωνιστές εκτελούνται στις 16 Απριλίου 1949 στο Νεκροταφείο του Αγίου Ιωάννη Χαλκίδας. Ήταν μόλις 21 ετών.

Η ποιήτρια, Ρίτα Μπούμη – Παππά (με ενεργό ρόλο στην αντίσταση) έγραψε ποίημα με τον τίτλο «Αλίκη».

Πώς να πεισθούν όσοι πολύ μ’ αγάπησαν
πως νίκησα πεθαίνοντας όλους μου τους εχθρούς
πως εκυρίεψα τα φρούριά τους
πως δεν φοβήθηκα τους κεραυνούς των ντουφεκιών
πως χάρισα το πιο γλυκό χαμόγελο
στα φανταράκια που με σημαδεύαν
λίγο πιο έξω από τη Χαλκίδα;

Υ.γ. Ο Γιώργος Τσουκαλάς (φωτογραφία με το καπέλο) αφέθηκε ελεύθερος. Τον αποκήρυξε όλη του η οικογένεια και έζησε μόνος σε ένα υπόγειο στο κέντρο της Αθήνας. Προσπάθησε να σταθεί στα πόδια του αλλά μάταια..

Έγραψε ποιήμα για την χαμένη κόρη του

“Ρουμελιώτικο μοιρολόι”

Αγόρια στήστε το χορό, κορίτσια τραγουδείστε
και σεις παιδιά μου αδέρφια της, κρατείστε τον καημό σας.
Τώρα είναι Απρίλης κι άνοιξη, τώρα είν’ καημός για νιάτα
τώρα το μνήμα της ανθεί γιομάτο παπαρούνες.

Μάνα της πιάσου στο χορό, και συ αδερφέ της πρώτος
και σεις πικραδελφούλες της, φέρτε ένα γύρο ακόμα
κι εγώ ένα ρουμελιώτικο σκοπό θα τραγουδήσω
τραγούδι απ’ την πατρίδα μου κι απ’ την καρδιά μου μέσα.

Πέθανε στις 16 Δεκεμβρίου 1974 (την ίδια μέρα πέθανε και ο Κώστας Βάρναλής) σε ένα γηροκομείο των Αθηνών, τυφλός και έχοντας σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.

Μανώλης Περατινός

Δείτε εδώ όλες τις μορφές που παρουσιάζονται σε αυτήν τη σειρά αναρτήσεων

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του αφιερώματος της Κατιούσα στα 100 χρόνια του ΚΚΕ και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ